واژه‌نامۀ اصطلاحات اختصاصی زنان ترنس و افراد غیرباینری

واژه‌نامۀ اصطلاحات اختصاصی زنان ترنس و افراد غیرباینری

نویسنده و مترجم: سعید.ش

🔻فایل پی‌دی‌اف واژه‌نامۀ اصطلاحات اختصاصی زنان ترنس و افراد غیرباینری را از طریق لینک زیر دانلود نمایید.

واژه‌نامه اختصاصی زنان ترنس و افراد غیرباینری

ادبیات و واژه‌ها در درک ما انسان‌ها از مفهوم جنسیت و مسائل وابسته به آن نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. با دانستن ادبیات و واژه‌های مناسب، می‌توانیم به‌تدریج به خودشناسی رسیده و جنس و جنسیت خویش را بهتر توصیف کنیم، می‌توانیم به درک و شناخت بهتری از جنسیت خود برسیم، جنسیت خود را به شیوه‌ای که می‌خواهیم ابراز کنیم، و طیف جنسیتی را (به‌خصوص جنسیت‌هایی را که خارج از چهارچوب مرسوم باینری مرد و زن قرار دارند) با دید بازتری درک کنیم، و همینطور نسبت به افرادی که جنسیت‌های دیگری دارند رویکردی تصدیق‌کننده و حامی در پیش گیریم. دانستن ادبیات صحیح و واژه‌نامه جنس و جنسیت برای همه حامیان، فعالان و مدافعان حقوق افراد ترنس و غیرباینری نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

هر چند در عصر حاضر با امکان دسترسی به اینترنت و فضای مجازی، فرصت بیشتری برای یادگیری مفاهیم جنس و جنسیت و مسائل وابسته به آن در اختیار مردم جامعه قرار گرفته است، با این حال همچنان جای خالی مراجعی که به شیوه‌ای جامع و کامل به مفاهیم جنس و جنسیت و مسائل وابسته به آن پرداخته باشند احساس می‌شود.

پیش‌تر اقدام به تدوین واژه‌نامه جنس و جنسیت کرده‌ایم و در آن به بسیاری از واژگان رایج در جامعه ترنس و مفاهیم هر یک از این واژگان پرداختیم. علاقه‌مندان می‌توانند کتابچه واژه‌نامه جنس و جنسیت را از اینجا دانلود کنند.

حال در اقدامی دیگر، کتابچه‌ای ویژه زنان ترنس و افراد غیرباینری تدوین نموده‌ایم. در این کتابچه سعی بر این داشته‌ایم تا با بهره‌گیری از چندین منبع و مرجع معتبر، خلأ اطلاعاتی جامعه ترنس را با تدوین واژه‌نامه‌ای که دربرگیرنده بسیاری از واژگانی که اختصاصی جامعه زنان ترنس و افراد غیرباینری است پُر کنیم.

تعاریفی که در این کتابچه ارائه گردیده به افرادی که به تازگی قدم به جامعه زنان ترنس و افراد غیرباینری ترنس‌زنانه نهاده‌اند کمک می‌کند تا درک و شناخت بهتری از موضوعات مربوط به خود پیدا کنند. پزشکان و حامیان افراد ترنس نیز می‌توانند با مطالعه این کتابچه، به شناخت بهتری از مسائل مربوط به زنان ترنس و افراد غیرباینری دست یابند.

لازم به ذکر است که امکان دارد به‌مرور زمان و با پیشرفت علم و دانش تعاریف برخی واژه‌ها تغییر پیدا کرده یا گسترده‌تر گردد. به‌طورکلی، این کتابچه نقطه شروعی برای کسب آگاهی، دانش و شناخت مسائل مربوط به زنان ترنس و افراد غیرباینری است. همیشه به یاد داشته باشید که همه انسان‌ها با هم متفاوت هستند، بنابراین بهترین روش یادگیری این است که کنجکاو و پرسشگر باشید، تفاوت‌ها را محترم شمارید، و با دید باز به مسائل مختلف بنگرید.

واژه‌های به کار رفته در این واژه‌نامه به ترتیب حروف الفبای فارسی درج شده‌اند. برای یافتن تعریف واژه‌های مدنظرتان کافی است به بخش حرف اول واژه موردنظرتان رجوع کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد هر واژه نیز می‌توانید به دسته‌های مختلفی که مرتبط با موضوع مدنظرتان است در وبسایت هلپ‌ترنس‌سنتر مراجعه نمایید، یا این‌که واژه مدنظرتان را به زبان فارسی یا انگلیسی در قسمت جستجوی وبسایت هلپ‌ترنس‌سنتر تایپ و جستجو نمایید تا به مقالات مرتبط هدایت شوید.

💠حرف الف

▪️آتروفی Atrophy

آتروفی به معنای تحلیل‌رفتگی است.

▪️آتروفی بیضه Testicular Atrophy

آتروفی بیضه به معنای تحلیل رفتن بیضه است. زنان ترنس و افراد غیرباینری که هورمون درمانی می‌کنند، به‌مرور زمان دچار آتروفی بیضه می‌شوند.

▪️آدنوم هیپوفیز Pituitary Adenoma

به تعریف «پرولاکتینوما» رجوع کنید.

▪️آرئول Areola (هاله سینه)

آرئول (هاله) به قسمت رنگی دایره‌ای‌شکل روی سینه گفته می‌شود. نوک سینه وسط هاله سینه قرار گرفته است.

▪️آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA)

آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات نوعی آزمایش خون بوده که طی آن سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات اندازه‌گیری می‌شود. آنتی‌ژن اختصاصی پروستات عمدتاً در مایع منی وجود دارد، اما به مقدار کم در خون نیز یافت می‌شود. بالا رفتن سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات ممکن است نشانه سرطان، التهاب یا بزرگ شدن غده پروستات باشد. آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات مشخص می کند که آیا سطح این آنتی‌ژن در بدن بالا رفته است یا خیر. در زنان ترنس و افراد غیرباینری که داروهای ضدآندروژنی یا استروژنی مصرف می‌کنند، نتیجه آزمایش اندازه‌گیری سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) بدلیل ریسک بالای نتیجه منفی کاذب غیرقابل اطمینان است.

▪️آزمون زندگی واقعی (RLT)

آزمون زندگی واقعی (به انگلیسی: Real Life Test) دوره‌ای است که افراد ترنس باید در نقش جنس/جنسیتی که خود را با آن هویت‌یابی می‌کنند زندگی کنند (مثلا اگر با جسم منتسب به مردان متولد شده‌اند، تمام‌وقت به عنوان یک زن در جامعه زندگی کنند) تا مجاز شوند که اقدامات پزشکی پروسه ترنزیشن نظیر هورمون درمانی یا جراحی را انجام دهند. آزمون زندگی واقعی سابقاً یکی از پیش‌شرط‌های استانداردهای مراقبتی ویژه افراد ترنس بود؛ اما حال بسیاری از پزشکان و متخصصان بهداشت روان دیگر چنین روشی را الزامی نمی‌دانند و این پیش‌شرط از استانداردهای مراقبتی WPATH حذف گردیده است. به تعریف «استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» و «استانداردهای مراقبتی» رجوع کنید.

▪️آشکارسازی Coming Out

آشکارسازی اصطلاحاً یک. به پروسه‌ای گفته می‌شود که فردی گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خویش را می‌پذیرد و/یا می‌شناسد (یعنی برای خودش «آشکارسازی» می‌کند)، و دو. به پروسه‌ای گفته می‌شود که فردی گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خویش را با دیگران درمیان می‌گذارد.

▪️آفاب AFAB

مخفف «متولد شده با جسم منتسب به زنان».

▪️آماب AMAB

مخفف «متولد شده با جسم منتسب به مردان».

▪️آمبولی ریوی Pulmonary Embolism

آمبولی ریوی زمانی رخ می‌دهد که لخته خونی که در رگ‌ها (مخصوصاً پاها) شکل گرفته به ریه راه پیدا کند و یکی از سرخرگ‌های ریه را مسدود، و در نتیجه مانع خونرسانی به بخشی از ریه شود. آمبولی ریوی یکی از عوارض شایع مربوط به بیهوشی است.

▪️آمپوته Amputation

آمپوته به معنای قطع عضوی از بدن طی عمل جراحی است. به تعریف «پینکتومی» و «ولواپلاستی» رجوع کنید.

▪️آناستوموز Anastomosis

واژه آناستوموز به معنی اتصال مجدد است. در زنان ترنس و افراد غیرباینری که عمل واژینوپلاستی خود را به روش روده‌ای انجام می‌دهند، جراح بعد از این که بخشی از روده آنها را برداشته و با آن واژن جدید درست کرد، لازم است دو سر روده را در حین عمل به هم متصل کند (یا اصطلاحاً آناستوموز روده انجام دهد). آناستوموز روده ریسک انسداد روده پس از جراحی را افزایش می‌دهد. به تعریف «واژینوپلاستی سیگموئید» رجوع کنید.

▪️آنالوگ‌ هورمون آزادساز گنادوتروپین (GnRH)

آنالوگ‌های هورمون آزادساز گنادوتروپین (GnRH) داروهایی هستند که در جهت سرکوب محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – گناد مغز (و متعاقبا توقف تولید هورمون‌های جنسی) مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها معمولا برای نوجوانان ترنس یا غیرباینری که اوایل دوره بلوغ هستند تجویز می‌شود تا موقتاً از شروع بلوغ طبیعی ناخواسته و احتمالاً آسیب‌زا در این افراد جلوگیری به عمل آید. این داروها معمولاً برای زنان ترنس و افراد غیرباینری ترنس‌زنانه بزرگسال تجویز نمی‌گردد، چون علاوه بر هزینه بالا، لازم است هر چند مدت یکبار تزریق شوند، چند مرتبه در روز در بینی اسپری شوند، یا با عمل جراحی در بدن کاشته شوند. به جای این داروها برای این افراد بلاکر تستسترون تجویز می‌گردد.

▪️آی‌پی‌ال IPL

آی‌پی‌ال یا پالس نور شدید، از لحاظ تکنیکی نوعی لیزر محسوب نمی‌شود. لیزر برای کاهش موهای زائد تک پرتوی نوری را به فولیکول مو می‌تاباند، اما آی‌پی‌ال کل طیف نوری را به فولیکول مو می‌تاباند. تاثیر آی‌پی‌ال نسبت به لیزر کمتر بوده و بیشتر مناسب کاهش موهای نازک بدن است. آل‌پی‌ال برای افرادی مفید است که پوست روشن و موهای نازک و روشن دارند. آی‌پی‌ال نسبت به لیزر کمی ارزان‌تر است.

▪️ابراز جنسیتی Gender Expression

ابراز جنسیتی به نحوه ابراز عمومی جنسیت افراد گفته می‌شود. ابراز جنسیتی مواردی از قبیل نحوه برخورد و رفتار، ظاهر و پوشش، مدل مو، آرایش، زبان بدن، و صدا را دربرمی‌گیرد. انتخاب نام و ضمائر صحیح نیز یکی از روش‌های رایج ابراز جنسیت محسوب می‌گردد. همه افراد، صرف‌نظر از این‌که چه نوع هویت جنسیتی داشته باشند، ابراز جنسیتی داشته و به روش‌های مختلفی در جامعه حضور پیدا می‌کنند. ابراز جنسیتی اغلب، اما نه همیشه، با واژگانی همچون مردانه، زنانه، خنثی، آندروجین‌گونه، منطبق، یا نامنطبق توصیف می‌گردد. ابراز جنسیتی ارتباطی با هویت جنسیتی افراد ندارد؛ مثلا یک مرد می‌تواند ابراز جنسیتی منتسب به زنان را داشته باشد یا یک زن می‌تواند ابراز جنسیتی آندروجین‌گونه داشته باشد و … واژه‌هایی که برای توصیف ابراز جنسیتی افراد به کار می روند به کلیشه‌ها و هنجارهای اجتماعی یا فرهنگی بستگی داشته و ممکن است به‌مرور زمان تغییر کنند.

▪️اتینیل استرادیول Ethinyl Estradiol

اتینیل استرادیول نوعی استروژن مصنوعی است که در محصولات پیشگیری از بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مصرف این هورمون مصنوعی با افزایش ریسک ترومبوتیک (لختگی خون) همراه است. در زمینه پیشگیری از بارداری، مصرف اتینیل استرادیول سبب می‌شود تا چرخه قاعدگی به شیوه‌ای پایدارتر و مطمئن‌تر کنترل گردد. بدن نیز این دارو را بهتر تحمل می‌کند. با توجه به مزایای این دارو در زمینه پیشگیری از بارداری، می‌توانیم بگوییم که تعادلی میان ریسک بالقوه بالای ترومبوز ورید عمقی (VTE) و اثرات مثبت این دارو برقرار است. اما در زمینه هورمون درمانی تصدیق‌کننده جنسیت، هیچ نیازی به تنظیم چرخه یا خونریزی قاعدگی وجود ندارد، و بنابراین استفاده از اتینیل استرادیول در رژیم هورمونی زنان ترنس و افراد غیرباینری با توجه به ریسک‌های بالقوه‌ای که دارد، موجه و قابل قبول نمی‌باشد.

▪️اچ‌بی‌آی‌جی‌دی‌ای HBIGDA

مخفف سازمان بین‌المللی ملال جنسیتی هری بنجامین؛ به تعریف «سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.

▪️اچ‌بی‌اس‌اوسی HBSOC

مخفف استانداردهای مراقبتی هری بنجامین. به تعریف «استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.

▪️اختلال نعوظ Erectile Dysfunction

اختلال نعوظ به معنای ناتوانی در رسیدن به نعوظ یا نگه داشتن نعوظ برای برقراری رابطه دخول جنسی است. در حالت کلی، زنان ترنس می‌گویند که بعد از شروع هورمون درمانی جایگزین دیگر نعوظ خود‌به‌خودی آلت را تجربه نمی‌کنند و وقتی آلت‌شان در حالت نعوظ قرار می‌گیرد نیز، سخت‌تر از قبل می‌توانند آلت خود را در حالت نعوظ نگه دارند. پزشک می‌تواند با در نظر داشتن منع مصرف دارویی و احتیاط‌های لازم، داروی سیلدنافیل (ویاگرا) و تادالافیل (سیالیس) را برای زنان ترنسی که مایل هستند حالت نعوظ آلت خود را حفظ کنند، به همراه هر نوع رژیم هورمونی زنانه‌سازی تجویز نماید.

▪️اختلال هویت جنسیتی Gender Identity Disorder

اختلال هویت جنسیتی یا اختصاراً (GID) عبارتی بحث‌برانگیز بوده که در دی‌اس‌ام3 و دی‌اس‌ام4 نوعی تشخیص پزشکی برای افراد ترنسجندر و سایر افراد جنسیت نامنطبق تعریف می‌شد. عبارت اختلال هویت جنسیتی بدلیل انگ «اختلال» که به افراد ترنس می‌زند، عبارتی توهین‌آمیز درنظر گرفته می‌شود. «اختلال هویت جنسیتی» اغلب برای کودکانی تشخیص داده می‌شد که از هنجارهای جنسیتی در زمینه نوع پوشش، بازی‌ها یا رفتار پیروی نمی‌کردند. این کودکان اغلب تحت رواندرمانی شدید یا درمان اصلاح رفتاری قرار می‌گرفتند یا بستری می‌شدند. در دی‌اس‌ام5، عبارت «ملال جنسیتی» جایگزین «اختلال هویت جنسیتی» شد، و سازمان جهانی بهداشت نیز در سال 2018 در آخرین نسخه طبقه‌بندی بین‌المللی آماری بیماری‌ها (آی‌سی‌دی–11) عبارت «ناهمخوانی جنسیتی» را جایگزین این عبارت کرده و آن را در دسته «سلامت جنسی» قرار داد، و بدین‌ترتیب انگ «اختلال» و «بیماری» را از هویت‌های افراد ترنس زدود.

▪️ارکیکتومی Orchiectomy (تخلیه بیضه)

ارکیکتومی یا ارکیدکتومی، عملی است که طی آن هر دو بیضه تخلیه می‌گردد. روش انجام عمل ارکیکتومی در زنان ترنس و افراد غیرباینری با افراد مبتلا به سرطان بیضه متفاوت است. طی عمل ارکیکتومی در زنان ترنس و افراد غیرباینری، پوست کیسه بیضه و دارتوس (لایه‌ای عضلانی در کیسه بیضه) برداشته نمی‌شود و تخلیه بیضه‌ها با ایجاد برشی در کیسه بیضه صورت می‌گیرد، چرا که اگر فرد متقاضی تصمیم داشته باشد در آینده عمل واژینوپلاستی به روش پوستی انجام دهد، بسته به تکنیک جراح امکان دارد از پوست کیسه بیضه در ساخت واژن و از دارتوس برای حجم‌دهی به لب‌های بزرگ ناحیه تناسلی منتسب به زنان استفاده شود. انجام عمل ارکیکتومی لازمهٔ نتیجه‌گیری از هورمون‌درمانی زنانه‌سازی نیست. به تعریف «اسکروتکتومی» رجوع کنید.

▪️اسپاسم مثانه Bladder Spasms

اسپاسم مثانه یعنی نیاز به دفع ناگهانی ادرار، که گاهی اوقات با درد/ناراحتی همراه است؛ این مسئله اغلب در افرادی رخ می‌دهد که از سوند ادراری استفاده می‌کنند، چرا که مثانه آنها در تلاش است تا سوند را دفع کند.

▪️اسپری استرادیول Estradiol Spray

اسپری استرادیول مخصوص تسکین علائم یائسگی فرموله شده است. استفاده از این محصول برای بعضی از زنان ترنس و افراد غیرباینری راحت و اثربخش است، اما لازم به ذکر است که سطح استرادیول خون در سایر زنان ترنس و افراد غیرباینری که از این محصول استفاده می‌کنند، تا محدوده فیزیولوژیک زنان غیرترنس بالا نمی‌آید. به طور کلی هورمون درمانی زنانه‌سازی با استفاده از استروژن موضعی ایمن‌ترین فرم هورمون درمانی محسوب می‌شود.

▪️اسپیرونولاکتون Spironolacton

اسپیرونولاکتون رایج‌ترین داروی ضدآندروژنی است که در رژیم هورمونی زنان ترنس و افراد غیرباینری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف این دارو ممکن است با تکرر ادرار، احساس گیجی یا سبکی سر همراه باشد (به‌خصوص در اوایل مصرف این دارو). مصرف اسپیرونولاکتون برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی خطرناک بوده و با بعضی از داروهای کاهنده فشارخون نیز تداخل دارویی ایجاد می‌کند.

▪️استانداردهای مراقبتی (SOC)

وقتی کسی عبارت «استانداردهای مراقبتی» را بر زبان می‌آورد، اغلب (اما نه همیشه) منظورش استانداردهای مراقبتی WPATH است (که سابقا به عنوان استاندادهای مراقبتی هری بنجامین HBSOC شناخته می‌شد). استانداردهای مراقبتی مجموعه‌ای از استانداردها و دستورالعمل‌ها هستند که متخصصان از آنها در زمینه بهداشت جسمی و روانی افراد ترنس بهره می‌جویند. بعضی از کلینیک‌های بهداشت و کلینیک‌های جنسیت نیز استانداردهای مراقبتی مخصوص به خود را برای افراد ترنسجندر تدوین می‌کنند، که ممکن است با استانداردهای مراقبتی WPATH (بخوانید دبلیوپَث) تفاوت‌هایی داشته باشد. به تعریف «سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» و «استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH SOC)» رجوع کنید.

▪️استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH SOC)

استانداردهای مراقبتی WPATH (بخوانید دبلیوپَث) رایج‌ترین و معتبرترین مجموعه استانداردها و دستورالعمل‌هایی هستند که توسط پزشکان و متخصصان بهداشت روان در جهت بهداشت افراد ترنسجندر مورد استفاده قرار می‌گیرند. این استانداردها سابقاً با نام استانداردهای مراقبتی هری بنجامین (HBSOC) شناخته می‌شدند. دبلیوپث استانداردهای مراقبتی را هر چند وقت یکبار به‌روزرسانی می‌کند و مطالعات و کشفیات علمی جدید و اطلاعات پزشکی معتبر را به آن افزوده یا جایگزین اطلاعات قبلی می‌کند. به تعریف «سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.

▪️استانداردهای مراقبتی هری بنجامین (HBSOC)

به تعریف «استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.

▪️استحمام نشیمن Sitz Bath

استحمام نشیمن روشی برای غوطه‌ور کردن ناحیه تناسلی در آب گرم و صابون است و بمنظور پاکسازی ناحیه تناسلی انجام می‌پذیرد. زنان ترنس و افراد غیرباینری که عمل واژینوپلاستی را پشت سر گذاشته‌اند، لازم است طبق دستورالعمل جراح خود استحمام نشیمن انجام دهند.

▪️استرادیول Estradiol

به تعریف «استروژن» رجوع کنید.

▪️استرادیول سیپیونات Estradiol Cypionate

استرادیول سیپیونات نوعی استروژن مصنوعی است که به فرم تزریقی جهت هورمون درمانی در زنان ترنس و افراد غیرباینری تجویز می‌گردد.

▪️استرادیول والرات Estradiol Valerate

استرادیول والرات نوعی استروژن مصنوعی است که به فرم خوراکی و تزریقی جهت هورمون درمانی در زنان ترنس و افراد غیرباینری تجویز می‌گردد.

▪️استروژن Estrogen

استروژن به دسته‌ای از هورمون‌های استروئیدی گفته می‌شود که وظیفه ایجاد و حفظ صفات ثانویه جنسی منتسب به زنان (نظیر رشد و شکل‌گیری پستان‌ها، سلامت دستگاه تناسلی و …) را برعهده دارند. سه نوع اصلی استروژن عبارت‌اند از: استرون، استرادیول، و استریول. 17-بتا استرادیول اصلی‌ترین نوع استروژنی است که جهت زنانه‌سازی تجویز می‌گردد؛ هورمونی «زیست‌همسان» است، بدین معنا که ساختار شیمیایی آن با استروژنی که از تخمدان‌های انسان ترشح می‌شود همسان و معادل است. استروژن به صورت چسب پوستی یا کرم، قرص، یا تزریق (به‌ندرت) جهت هورمون درمانی جایگزین در زنان ترنس و افراد غیرباینری ترنس‌زنانه تجویز می‌گردد.

▪️استروژن اسبی Equine Estrogen

به تعریف «استروژن کنژوگه» رجوع کنید.

▪️استروژن کنژوگه Conjugated Estrogen

استروژن کنژوگه یا استروژن اسبی از ادرار اسب باردار بدست می‌آید. هیچگونه شواهدی وجود ندارد که برتری این نوع استروژن را نسبت به استرادیول زیست‌همسان انسانی نشان دهد. نگرانی اخلاقی در خصوص روش تولید استروژن اسبی نیز روند رو به افزایشی داشته است. در گذشته استروژن کنژوگه اسبی (پریمارین) در رژیم هورمونی زنان ترنس و افراد غیرباینری تجویز می‌گردید، اما امروزه مصرف این دارو توصیه نمی‌شود، چرا که: یک. اندازه‌گیری دقیق سطح استروژن خون در افرادی که استروژن کنژوگه اسبی مصرف می‌کنند امکان‌پذیر نیست؛ و دو. بعضی از مطالعات حاکی از آن بوده که مصرف این دارو با افزایش ریسک ترومبوژنیسیتی (لختگی خون) و بیماری قلبی عروقی همراه بوده است.

▪️استریت Straight (دگرجنسگرا)

استریت نوعی گرایش جنسی بوده و به فردی گفته می‌شود که نسبت به افراد جنسیت مخالف خود گرایش دارد. لفظ «استریت» با «هتروسکشوال» هم‌معنی است. استریت معادلی برای سیسجندر (غیرترنس) نبوده و نباید به اشتباه به جای این واژه مورد استفاده قرار گیرد.

▪️استنت واژینال Vaginal Stent

استنت واژینال ابزاری است که پس از جراحی واژینوپلاستی به مدت حدود یک هفته درون نئو-واژن قرار می‌گیرد تا واژن جدید فرصت بهبودی پیدا کند و بسته نشود.

▪️اسکار Scar

اسکار به جای برش حاصل از جراحی گفته می‌شود. اسکارها انواع مختلفی دارند که از آن جمله می‌توان به اسکارهای هایپرتروفیک (برآمده)، اسکارهای کلوئیدی، اسکارهای آتروفیک (فرورفته)، و اسکارهای کنترکچر (انقباضی) اشاره نمود. زنان ترنس و افراد غیرباینری که عمل‌های تصدیق جنسیت را پشت سر می‌گذارند، لازم است از احتمال شکل‌گیری بافت اسکار آگاه بوده و اقدامات مراقبتی لازم را در جهت جلوگیری از شکل‌گیری بافت اسکار انجام دهند.

▪️اسکروتکتومی Scrotectomy (حذف کیسه بیضه)

اسکروتکتومی به معنای حذف کیسه بیضه (اسکروتوم) است. اگر فردی اطمینان دارد که مایل نیست در آینده عمل واژینوپلاستی انجام دهد، می‌تواند عمل حذف کیسه بیضه (اسکروتکتومی) را همزمان با عمل تخلیه بیضه (ارکیکتومی) انجام دهد. به تعریف «ارکیکتومی» رجوع کنید.

▪️افتادگی واژن Vaginal Vault Prolapse

افتادگی واژن به این معناست که سقف واژن از موقعیت اصلی خود خارج گردیده و دچار افتادگی می‌شود. افتادگی واژن یکی از عوارض جانبی عمل واژینوپلاستی محسوب می‌شود.

▪️اکنه Acne

اکنه نوعی اختلال پوستی (با مشخصه سرسفید، سرسیاه، و پیمپل) است که واحدهای پیلوسباسه پوست (PSU) را درگیر می‌کند. اکنه عمدتاً روی صورت و شانه‌ها، و گاهی نیز روی بدن، دست، پا، و باسن بروز می‌کند. اکنه در اثر تغییرات هورمونی؛ استرس؛ استعمال محصولات چرب روی صورت، بدن یا مو؛ رطوبت؛ تعریق؛ و تحریک ایجاد می‌شود.

▪️انما Enema

انما یا تنقیه، اصطلاحاً به پاک‌سازی روده با استفاده از مایعی مخصوص گفته می‌شود. پیش از جراحی‌های ناحیه تناسلی لازم است انما انجام دهید. انما به این صورت انجام می‌شود که مایع را از طریق مقعد وارد روده می‌کنند و بدین‌ترتیب پاکسازی روده را انجام می‌دهند. به مایعی که وارد روده می‌کنند نیز اصطلاحاً انما گفته می‌شود.

▪️اینترسکس Intersex (بیناجنسی)

چترواژه اینترسکس در توصیف افرادی به کار می‌رود که با صفات جنسی (کروموزوم‌ها، غدد جنسی، هورمون‌های جنسی، یا اندام‌های تناسلی) مشخصی متولد گردیده که در تعریف پزشکی مرسومی که از بدن مذکر یا مونث می‌شود نمی‌گنجند. واژه اینترسکس صرفاً جهت توصیف صفات جنسی افراد به کار می‌رود، نه هویت جنسیتی آنها. البته بعضی از افراد اینترسکس واژه «اینترسکس» را به عنوان هویت به کار می‌برند. بسیاری از افراد اینترسکس در دوران نوزادی یا اوایل کودکی بدون اخذ رضایت شخصی تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند تا صفات جنسی بدن‌شان با طرح «بدن نرمال» مورد پذیرش در جامعه تطبیق پیدا کند. اخیرا جنبش رو به رشدی شکل گرفته که انجام جراحی روی کودکان را نهی می‌کند تا افراد اینترسکس بتوانند از آزادی انتخاب برای بدن خود برخوردار گردند. سابقاً به افراد اینترسکس اصطلاحاً هرمافرودیت گفته می‌شد، که در حال حاضر واژه‌ای منسوخ و غلط در نظر گرفته می‌شود.

💠حرف ب

▪️با جسم منتسب به مردان/زنان متولد شده Assigned Male/Female At Birth

این عبارت نشان‌دهنده جنس/جنسیتی است که با توجه به اندام جنسی کودک در بدو تولد به او نسبت داده شده است. کودکی که با اندام جنسی منتسب به مردان متولد می‌شود، جنس/جنسیت مرد به او نسبت داده می‌شود، و کودکی که با اندام جنسی منتسب به زنان متولد شود، جنس/جنسیت زن به او نسبت داده می‌شود. این عبارت بصورت AMAB و AFAB مخفف می‌شود.

▪️بافت هایپرگرنولیشن Hypergranulation Tissue

بخشی از پروسه بهبودی است که طی آن بافتی ناصاف و صورتی‌رنگ متشکل از بافت همبند و دسته‌ای از عروق خونی میکروسکوپی در سطح زخم شکل می‌گیرد. بافت هایپرگرنولیشن معمولاً از بستر زخم رشد می‌کند و قادر است تقریباً تا هر اندازه‌ای از زخم را اشغال کند. گرنولیشن زخم پروسه‌ای طبیعی و قابل پیش‌بینی است. اگر این نوع بافت در کانال واژن یا دهانه واژن شکل گیرد، رابطه جنسی یا دیلاته واژن را با دشواری مواجه ساخته، یا سبب خونریزی واژینال می‌گردد. بافت هایپرگرنولیشن با استفاده از نیترات نقره تحت‌نظر پزشک درمان می‌گردد.

▪️باندل نوروواسکولار Neurovascular Bundle

باندل نوروواسکولار به مجموعه عروق و عصب‌هایی گفته می‌شود که وظیفه خونرسانی و تامین حس اندامی را عهده‌دار باشند. جراح طی عمل واژینوپلاستی، باندل نوروواسکولار متصل به کلاهک آلت تناسلی منتسب به مردان را حفظ می‌کند تا بعد از عمل حس جنسی بصورت کامل از طریق کلیتوریس تجربه گردد. به تعریف «کلیتوروپلاستی» و «واژینوپلاستی» رجوع کنید.

▪️بایندر Binder (سینه‌بند)

بایندر نوعی پوشش چسبان برای بالاتنه است که هدف اصلی آن بستن و پنهان کردن سینه‌ها می‌باشد. زنان ترنس و افراد غیرباینری که در اثر هورمون درمانی سینه‌هایشان رشد کرده است، اما به‌خاطر موانع و محدودیت‌های اجتماعی مجبور هستند سینه‌های خود را ببندند و پنهان کنند، می‌توانند بایندر بپوشند. بایندر را هم می‌توان به صورت دست‌ساز در خانه درست کرد و هم از فروشگاه‌های عرضه‌کننده لوازم ورزشی یا پزشکی خریداری نمود.

▪️بستن و پنهان کردن سینه‌ها Binding

بستن و پنهان کردن سینه‌ها اصطلاحاً به پروسه تخت کردن بافت پستان و ایجاد سینه‌ای با ظاهر مردانه گفته می‌شود. مواد و روش‌هایی که برای بستن و پنهان کردن سینه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسته به سایز سینه و شکل و فرم بدن فرد بسیار متنوع هستند. به تعریف «بایندر» رجوع کنید.

▪️بسط‌دهنده بافت Tissue Expander

بسط‌دهنده بافت دستگاهی است حاوی سالین (آب‌نمک) که جهت افزایش حجم نقطه‌ای از بدن در بدن کاشته می‌شود. مثلا بعضی از جراح‌ها برای زنان ترنس و افراد غیرباینری که مایل هستند کاشت پروتز پستان انجام دهند اما سینه‌هایشان در اثر هورمون درمانی رشد کافی نداشته، کاشت بسط‌دهنده بافت انجام می‌دهند تا پستان‌ها به‌مرور زمان جا باز کنند؛ سپس جراح پس از چند ماه طی عمل جراحی دیگری بسط‌دهنده را خارج نموده و آن را با پروتز پستان جایگزین می‌کند. به تعریف «جراحی بزرگ کردن پستان» رجوع کنید.

▪️بلاکر تستسترون Testosterone Blocker

به تعریف «ضدآندروژن» رجوع کنید.

▪️بیان جنسیتی Gender Presentation

بیان جنسیتی نیز مانند ابراز جنسیتی، به طرز برخورد، آداب و معاشرت، علایق، خصوصیات فیزیکی، یا ظاهری در راستای بیان خارجی جنسیت افراد گفته می‌شود.

▪️بیان زنانه Feminine-presenting

این واژه در توصیف افرادی به کار می‌رود که ابراز یا بیان جنسیتی (یعنی استایل و پوشش، خصوصیات فیزیکی، طرز برخورد، یا زبان بدن) آنها در دسته زنانه قرار می‌گیرد. این واژه ضرورتاً نشان‌دهنده هویت جنسیتی، یا جنس و جنسیتی که در بدو تولد به فردی نسبت داده شده نیست، و نباید با واژه «زنانه در مرکز» به اشتباه گرفته شود.

▪️بیکالوتامید Bicalutamide

بیکالوتامید ضدآندروژنی است که در درمان سرطان پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف این دارو با ریسک اندک و به طور کامل تعریف نشده بروز اختلال در عملکرد کبد (نظیر چندین مورد هپاتیت برق‌آسا) گزارش شده است. اگر مزایای بیکالوتامید در کنترل سرطان پروستات را در نظر آوریم، چنین ریسک‌هایی قابل پذیرش هستند، اما در زمینه هورمون درمانی تصدیق‌کننده جنسیت، چنین ریسک‌هایی چندان قابل توجیه نیست. بنابراین بیکالوتامید در رژیم هورمونی زنان ترنس و افراد غیرباینری تجویز نمی‌گردد.

💠حرف پ

▪️پروتز مصنوعی پستان Breast Prosthesis

پروتز مصنوعی پستان وسیله‌ای از جنس سیلیکن بوده که شبیه به پستان طراحی شده است. زنان ترنس و افراد غیرباینری که پستان‌هایشان در اثر هورمون درمانی رشد کافی نداشته یا مایل یا قادر به انجام هورمون درمانی نیستند، در صورتی که مایل هستند با پوشش منتسب به زنان در جامعه حضور پیدا کنند، می‌توانند از پروتز مصنوعی پستان در زیر لباس خود استفاده کنند تا پستان‌هایشان بزرگتر و طبیعی‌تر به نظر برسد. دقت داشته باشید پروتز مصنوعی پستان با ایمپلنتی که طی عمل جراحی بزرگ کردن پستان در بدن کاشته می‌شود کاملا متفاوت است.

▪️پروژسترون Progesterone

پروژسترون هورمونی استروئیدی است که به‌طور طبیعی در بدن انسان ترشح می‌شود. به تعریف «پروژستین» و «پروژستوژن» رجوع کنید.

▪️پروژسترون میکرونیزه Micronized Progesterone

پروژسترون میکرونیزه نوعی هورمون زیست‌همسان است، بطوریکه ساختار مولکولی‌اش با پروژسترونی که از تخمدان ترشح می‌شود همسان و معادل است. به تعریف «پروژستوژن» و «هورمون زیست‌همسان» رجوع کنید.

▪️پروژستوژن Progestogen

پروژستوژن یا پروژستاژن، دسته‌ای از هورمون‌های استروئیدی هستند که به پذیرنده‌های پروژسترون در بدن متصل گردیده و آنها را فعال می‌کنند. پروژسترون مهم‌ترین و اصلی‌ترین پروژستوژن موجود در بدن انسان است. هیچ مطالعه‌ای به بررسی نقش پروژستوژن‌ها در رژیم‌های هورمونی زنانه‌سازی نپرداخته است. بسیاری از زنان ترنسجندر و پزشکان بیان داشته‌اند که با مصرف پروژستوژن رشد و شکل‌گیری پستان و/یا هاله سینه بهتر صورت گرفته، خلق‌وخو بهتر شده، یا میلی جنسی افزایش یافته است. شواهدی مبنی بر ضرر داشتن مصرف پروژستوژن در رژیم هورمون درمانی افراد ترنس در دست نیست. بعضی از افراد پاسخ مطلوبی نسبت به پروژستوژن از خود نشان می‌دهند، در حالی که سایر افراد اثرات منفی ناشی از مصرف این دارو بر خلق‌وخو را تجربه می‌کنند. به تعریف «پروژسترون» و «پروژستین» رجوع کنید.

▪️پروژستین Progestin

پروژستین فرم مصنوعی پروژسترون است که در آزمایشگاه ساخته می‌شود. پروژستین‌ها به فرم کپسول، ژل واژینال، ایمپلنت، تزریقی، و دستگاه درون رحمی عرضه می‌گردند. به تعریف «پروژسترون» و «پروژستوژن» رجوع کنید.

▪️پرولاکتینوما Prolactinoma

پرولاکتینوما وضعیتی است که توموری غیرسرطانی (آدنوم) در غده هیپوفیز واقع در مغز، سبب ترشح بیش از حد هورمون پرولاکتین می‌شود. از جمله ریسک‌های نظری استروژن درمانی می‌توان به بالا رفتن سطح پرولاکتین خون و رشد پرولاکتینوما (تومور خوشخیم) غده هیپوفیز اشاره نمود که تا به حال چندین مورد گزارش شده است. اگر استروژن با دوز فیزیولوژیک تجویز گردد، هیچ مبنای مشخصی برای افزایش ریسک پرولاکتینوما در زنان ترنسجندر در مقایسه با نرخ بروز این عارضه در جمعیت زنان غیرترنسجندر وجود ندارد.

▪️پره-آپ Pre-op (پیش از عمل)

پره-آپ به افراد ترنسی گفته می‌شود که در جهت تصدیق جنسیت، هنوز تحت عمل جراحی موردنیاز خود قرار نگرفته، اما در آینده قصد انجام عمل جراحی را دارند. بعضی از افراد بر این عقیده‌اند که بهتر است از به کار بردن واژه پره-آپ برای اشاره به افراد ترنس خودداری گردد، چرا که این واژه تاکید روی عمل جراحی دارد، در حالی که هر فرد ترنسی می‌تواند بدون انجام عمل جراحی ترنزیشن کند یا روند تصدیق جنسیت را طی کند، و نباید موقع اشاره به افراد ترنس روی عمل جراحی کردن یا نکردن آنها تاکیدی داشت.

▪️پس زدن ایمپلنت Extrusion

پس زدن ایمپلنت به خروج ایمپلنت از بدن در اثر عفونت گفته می‌شود. ریسک پس زدن ایمپلنت در عمل کاشت پروتز پستان وجود دارد.

▪️پستان Breast

پستان به غدد و بافت چربی روی سینه بعضی از افراد گفته می‌شود. مقدار بافت چربی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بعضی از افراد بافت چربی خیلی کمی دارند بطوریکه پستان‌هایشان تخت است، اما بعضی دیگر‌ از افراد بافت چربی بیشتری در این ناحیه دارند بطوریکه برای راحتی خود لازم است از سینه‌بند و/یا بایندر استفاده کنند.

▪️پست-آپ Post-op (پس از عمل)

پست-آپ به فرد ترنسی گفته می‌شود که در جهت تصدیق جنسیت، تحت عمل جراحی موردنیاز خود قرار گرفته است. بعضی از افراد بر این عقیده‌اند که بهتر است از به کار بردن واژه پست-آپ برای اشاره به افراد ترنس خودداری گردد، چرا که این واژه تاکید روی عمل جراحی دارد، در حالی که هر فرد ترنسی می‌تواند بدون انجام عمل جراحی ترنزیشن کند یا روند تصدیق جنسیت را طی کند، و نباید موقع اشاره به افراد ترنس روی عمل جراحی کردن یا نکردن آنها تاکیدی داشت.

▪️پنهان Closeted

پنهان اصطلاحاً به فردی گفته می‌شود که هویت جنسیتی یا گرایش جنسی خود را برای خود یا دیگران آشکار نکرده است. تفاوت «پنهان Closeted» و «نهان Stealth» در این است که فرد پنهان پیش از ترنزیشن موضوع ترنس بودن خویش را مخفی نگه داشته است، اما فرد نهان پس از ترنزیشن موضوع ترنس بودن خویش را مخفی نگه داشته است. هر فردی ممکن است به انتخاب خویش و/یا به دلایل دیگری از جمله ترس از به خطر افتادن امنیت، طرد شدن از طرف همسالان یا خانواده، عدم پذیرش و/یا از دست دادن شغل، خانه و … ترجیح دهد که هویت جنسیتی یا گرایش جنسی خویش را پنهان نگه دارد. به این واژه اصطلاحاً «در کمد بودن In the closet» نیز گفته می‌شود.

▪️پیشابراه Urethra

پیشابراه لوله‌ای است که ادرار از طریق آن از بدن دفع می‌شود.

▪️پینس Penis

پینس اصطلاحی پزشکی است که برای اشاره به بافت نعوظی بیرون از بدن که از بدو تولد همراه فرد است به کار می‌رود. آلت تناسلی منتسب به مردان به دست جراح نیز ساخته می‌شود.

▪️پینکتومی Penectomy (قطع آلت)

پینکتومی عملی است که طی آن آلت تناسلی منتسب به مردان قطع می‌گردد. بعضی از زنان ترنس و افراد غیرباینری مایل هستند به جای انجام عمل واژینوپلاستی، عمل پینکتومی (قطع آلت تناسلی منتسب به مردان) انجام دهند. لازم به ذکر است که پینکتومی یکی از مراحل عمل واژینوپلاستی نیز محسوب می‌شود، چرا که طی عمل واژینوپلاستی آلت تناسلی منتسب به مردان نیز قطع می‌گردد؛ اما عمل پینکتومی به‌تنهایی (بدون ساخت واژن) نوعی خنثی‌سازی محسوب می‌شود که مورد تقاضای بعضی از افراد به خصوص افرادی با هویت جنسیتی نوتوا (Neutrois) است. افرادی که مایل هستند در آینده عمل واژینوپلاستی انجام دهند، بهتر است عمل پینکتومی را به تنهایی انجام ندهند، چرا که بسته به تکنیک جراح معمولا از پوست آلت تناسلی منتسب به مردان در ساخت واژن یا ناحیه تناسلی بیرونی استفاده می‌شود.

▪️پیوند رحم Uterus Transplant

پیوند رحم روندی جراحی است که طی آن رحمی سالم به موجود زنده‌ای که رحم ندارد یا رحمش از بین رفته است پیوند زده می‌شود. پیوند رحم دائمی نیست، یعنی فرد گیرنده پیوند بعد از یک – دو بار بارداری لازم است تحت عمل هیسترکتومی (تخلیه رحم) قرار گیرد و رحم اهدایی از بدنش خارج شود تا دیگر لازم نباشد تا آخر عمر داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن را مصرف نموده و متعاقباً با ریسک بالای عفونت دست‌وپنجه نرم کند. این روند به عنوان آخرین راه چاره برای فرزندآوری درنظر گرفته می‌شود؛ روندی نسبتاً جدید بوده و به نوعی تجربی و آزمایشی است، فقط به دست جراح‌های متخصص مشخصی در مراکز منتخب انجام شده، هزینه‌بر است و بعید است تحت پوشش بیمه قرار گیرد، و با ریسک عفونت و پس زدن ارگان نیز همراه است. طبق مطالعه‌ای که در سال 2018 انتشار یافته است، پیوند رحم برای زنان ترنس در صورتی امکان‌پذیر است که عمل ناحیه تناسلی را پشت سر گذاشته باشند، با این حال فقدان موکوز (بافت مخاطی) واژینال در این افراد مشکلاتی را به وجود می‌آورد.

💠حرف ت

▪️تأییدکننده جنسیت Gender Affirming

عبارت «تأییدکننده جنسیت» صفتی است که برای اشاره به اقدامات یا مداخلاتی به کار می‌رود که در جهت تأیید هویت جنسیتی فرد ترنسجندر صورت می‌پذیرند (مثلاً پزشکانی که تجویز هورمون برای افراد ترنس و غیرباینری را برعهده دارند به نوعی پزشکان تأییدکننده جنسیت نامیده می‌شوند. آنهایی که افراد ترنسجندر را با ضمائر صحیح خطاب می‌کنند نیز همینطور.)

▪️ترنزیشن Transition (گذار)

ترنزیشن به مراحل تغییر اجتماعی، قانونی، و پزشکی گفته می‌شود که بعضی از افراد ترنس در جهت تصدیق هویت جنسیتی یا تسکین ملال جنسیتی خود انجام می‌دهند. پروسه ترنزیشن برای هر فردی با فرد دیگر متفاوت است. پروسه ترنزیشن می‌تواند دربرگیرنده عمل جراحی و هورمون درمانی، تغییر نام و ضمائر، تغییر ظاهر و پوشش، آشکارسازی برای دوستان و خانواده و … باشد. ترنزیشن ممکن است پروسه‌ای طولانی و ادامه‌دار، یا پروسه‌ای کوتاه‌مدت باشد. پروسه ترنزیشن سبب افزایش یا کاهش اعتبار هویت جنسیتی افراد نمی‌شود؛ یعنی مثلاً هویت فرد ترنسی که فقط دست به مراحل تغییر اجتماعی می‌زند با هویت فرد ترنس دیگری که مایل است یک یا دو مرحله جراحی نیز انجام دهد به یک اندازه معتبر است. گاهی برای بعضی از افراد دشوار است که ابتدا و انتهای پروسه ترنزیشن خود را بصورت دقیق تعیین کنند. بعضی از افراد احساس می‌کنند که پروسه ترنزیشن آنها از روزی که هورمون درمانی را شروع کرده‌اند آغاز گردیده است. بعضی فکر می‌کنند پروسه ترنزیشن آنها از روزی آغاز گردیده که برای عزیزان خود آشکارسازی کردند. بعضی از افراد شروع پروسه ترنزیشن خود را از روزی می‌دانند که نام خود را بصورت قانونی تغییر داده‌اند. بعضی از افراد احساس می‌کنند تا زمانی که تغییرات حاصل از هورمون درمانی روی بدن آنها بنشیند، همچنان «در حال ترنزیشن» هستند. بعضی از افراد پایان دوره ترنزیشن خود را زمانی می‌دانند که از لحاظ قانونی به عنوان زن شناخته شوند. بعضی از افراد زمانی دوره ترنزیشن خود را خاتمه یافته می‌دانند که جراحی ناحیه تناسلی را انجام داده باشند. به طور خلاصه، دوره ترنزیشن برای افراد مختلف معنا و مفهوم متفاوتی دارد.

▪️ترنس Trans

چترواژه ترنس به افرادی گفته می‌شود که جنسیت آنها با جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده همراستا نیست. «ترنس» به معنای قدم گذاشتن فراسوی طیف جنسیتی، جایی روی طیف جنسیتی، یا عبور از طیف جنسیتی است. چترواژه ترنس افرادی را که خود را ترنسجندر، ترنسکشوال، غیرباینری یا جنسیت نامنطبق هویت‌یابی می‌کنند دربرمی‌گیرد، اما لیست هویت‌های زیر چتر ترنس به همین چند مورد محدود نمی‌شود. واژه «ترنس» مخفف ترنسجندر و ترنسکشوال است.

▪️ترنسجندر Transgender

ترنسجندر یک چترواژه است و به افرادی گفته می‌شود که هویت جنسیتی و/یا ابراز جنسیتی آنها با جنسی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده و/یا انتظارات اجتماعی و فرهنگی که از جنس منتسب به آنها انتظار می‌رود همراستا نیست. افراد ترنسجندر می‌توانند خود را مرد، زن یا غیرباینری (خارج از چهارچوب دوگانه مرد و زن) بدانند. این افراد می‌توانند هر نوع گرایش جنسی داشته باشند، به هر روشی که ترجیح می‌دهند جنسیت خود را با ظاهر و پوشش خود ابراز کنند، و با کلیشه‌ها و نقش‌های جنسیتی مورد انتظار جامعه همخوانی داشته یا نداشته باشند. چترواژه ترنسجندر هویت‌ها و تجربیات بسیار گسترده‌ای را پوشش می‌دهد که از آن جمله می‌توان به افراد ترنسکشوال، مبدل‌پوش‌ها، درگ‌گینگ‌ها و درگ‌کوئین‌ها، افراد جندرکوئیر، هویت‌های جنسیتی غیرباینری و … اشاره نمود، بنابراین طبیعی است که تجربیات افراد مختلفی که زیر چتر ترنسجندر قرار می‌گیرند با هم متفاوت باشد.

▪️ترنس‌خواه Tranny-chaser

ترنس‌خواه به افرادی(معمولاً مردان سیسجندر) گفته می‌شود که نسبت به افراد ترنس کشش داشته و/یا می‌خواهند با افراد ترنس رابطه جنسی یا عاشقانه برقرار کنند، یا افراد ترنس را به چشم فتیش جنسی خود می‌نگرند. ترنس‌خواه در حالت کلی واژه‌ای توهین‌آمیز در نظر گرفته می‌شود.

▪️ترنس‌دوست Trans-Friendly

ترنس‌دوست (که گاهی بصورت مخفف «T-Friendly» نوشته می‌شود) به سازمان‌ها یا انستیتوهایی گفته می‌شود که نسبت به افراد ترنس و نیازهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آنها با دید باز و به شیوه‌ای پذیرا و تصدیق‌کننده عمل می‌کنند.

▪️ترنس‌زنانه Transfeminine

ترنس‌زنانه یا ترنس‌فِمِنِن نوعی هویت جنسیتی است و به افرادی گفته می‌شود که هویت جنسیتی زنانه‌ای داشته که با جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده متفاوت است. افراد ترنس‌زنانه ممکن است هویت جنسیتی غیرباینری داشته باشند.

▪️ترنس-فمینیسم Trans-feminism

ترنس-فمینیسم جنبشی فمینیستی است که تجربیات و حقوق افراد ترنسجندر را در نظر می‌گیرد.

▪️ترنسکشوال Transsexual

ترنسکشوال واژه‌ای است که سابقاً در جامعه پزشکی به افرادی گفته می‌شد که هویت جنسیتی آنها با جنسی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده متفاوت است. افراد ترنسکشوال ممکن است ترجیح دهند یک یا چند مورد از اقدامات پزشکی (نظیر هورمون درمانی، جراحی تصدیق جنسیت و …) در جهت همسوسازی جسم و هویت جنسیتی خویش انجام دهند، یا این‌که تمایلی به انجام اقدامات پزشکی نداشته باشند. واژه ترنسکشوال اغلب (اما نه همیشه) تجربه جنسیت افراد را به تشخیص پزشکی یا تغییرات پزشکی – مثلا هورمون درمانی یا جراحی – در جهت دگرگون‌سازی آناتومی و ظاهر فرد و همخوان‌سازی آن با هویت جنسیتی وی پیوند می‌زند. واژه «ترنسکشوال» به دلیل پیشینه‌ای که داشته و با توجه به این‌که به اختلالات روانپزشکی یا مسائل پزشکی پیوند زده می‌شده است، واژه منسوخی است و بسیاری از افراد آن را توهین‌آمیز می‌دانند. بنابراین این واژه نباید برای اشاره به افرادی به کار برده شود که خود را با این واژه هویت‌یابی نمی‌کنند.

▪️ترنس‌مدیکالیست Trans Medicalist

در دهه 2010 میلادی، جنبشی توسط افراد ترنسکشوال (به‌خصوص مردان ترنس) به راه افتاد که بحث‌شان سر این موضوع بود که فقط افرادی ترنس واقعی هستند که ضوابط تشخیصی ملال جنسیتی را داشته باشند، چرا که این افراد ترنسکشوال بودن را فقط به چشم وضعیتی پزشکی می‌نگریستند. به این افراد اصطلاحاً «تروسکام Truscum» گفته می‌شود. تروسکام‌ها بر این باورند که افراد غیرباینری نیز صرفاً تظاهرکننده بوده و آبروی افراد ترنس واقعی را می‌برند. واژه «تروسکام» معنای توهین‌آمیزی دارد، و به همین دلیل افرادی که ترنس نیستند نباید این واژه را برای اشاره به افراد ترنس به کار ببرند، و بهتر است به جای «تروسکام» از واژه «ترنس‌مدیکالیست» برای اشاره به این افراد استفاده کنند. افراد ترنسی که نسبت به جنبش تروسکام واکنش نشان دادند، «توکیوت Tucute» نامیده شدند. توکیوت‌ها مخالف دسته‌بندی جامعه ترنس به دو دسته «ترنس واقعی» و «ترنس‌نما» هستند.

▪️ترنس‌میسوجینی Transmisogyny (زن ترنس ستیزی)

ترنس‌میسوجینی به تبعیض، آزار و اذیت و همینطور برخوردهای منفی گفته می‌شود که از طریق نفرت فرهنگی و خشونت‌های فردی و دولتی علیه زنان ترنس، و به‌طورکلی علیه افراد ترنس و جنسیت‌نامنطبقی که جنسیت آنها سمت قطب زنانه طیف جنسیتی قرار گرفته روا داشته می‌شود.

▪️ترنی Tranny

ترنی مخفف ترنس است؛ واژه‌ای توهین‌آمیز بوده که برای اشاره به زنان ترنسجندر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اشکالی ندارد اگر خود زنان ترنس این واژه را برای اشاره به خود به کار ببرند، اما دیگران نباید این واژه را برای اشاره به زنان ترنس به کار ببرند.

▪️ترومبوز ورید عمقی (DVT)

ترومبوز ورید عمقی به معنای تشکیل لخته خونی در دیواره ورید عمقی بوده که معمولاً بیشتر در پاها رخ می‌دهد. ترومبوز ورید عمقی یکی از عوارض شایع مربوط به بیهوشی است. لخته‌های خونی شکل گرفته معمولاً از جای خود جدا گردیده و به طرف سایر اندام‌های بدن نظیر ریه، قلب، مغز و … حرکت می‌کنند و می‌توانند مشکلات جدی نظیر سکته و مرگ را برای فرد در پی داشته باشند.

▪️تزریق چربی درون پستان Liposculpture

تزریق چربی روندی است که طی آن جراح از چربی بدن خود فرد برمی‌دارد و به پستان‌هایش تزریق می‌کند. بنابراین فرد متقاضی ابتدا باید تحت عمل لیپوساکشن قرار گیرد تا چربی اضافی سایر نقاط بدنش تخلیه گردد. چربی اضافی معمولا از ناحیه شکم، پهلوها، و ران‌ها برداشته می‌شود. چربی تخلیه شده جمع‌آوری گردیده و سپس به پستان‌های فرد تزریق می‌شود. پس از این روند هیچ اسکاری بر جای نمی‌ماند. تزریق چربی گزینه مناسبی برای همه افراد نیست. زنانی که می‌خواهند سایز پستان‌هایشان افزایش چشم‌گیری پیدا کند، به جز کاشت ایمپلنت هیچ گزینه دیگری پیش روی خود ندارند. تزریق چربی پستان‌های موجود را کمی حجیم‌تر می‌کند، و همچنین شکل و فرمی به آنها می‌بخشد. اما تزریق چربی برای زنانی که پستان‌های خیلی کوچکی داشته یا اصلاً پستان ندارند و دل‌شان می‌خواهد بدنی قوس‌دار داشته باشند گزینه مناسبی نیست. به تعریف «جراحی بزرگ کردن پستان» و «جراحی زنانه سازی بدن» رجوع کنید.

▪️تزریق چربی درون لابیا Fat Grafting

برای زیباسازی ناحیه تناسلی می‌توانیم بافت چربی را از جای دیگری از بدن خود فرد برداریم و با استفاده از آن ناحیه تناسلی فرد را برجسته‌تر کنیم. این تکنیک به‌ویژه برای زنان ترنس و افراد غیرباینری که عمل واژینوپلاستی را پشت سر گذاشته‌اند سودمند است، چون پوست کیسه بیضه آنها قبل از عمل تقریبا اصلاً بافت چربی ندارد، و به همین دلیل تزریق بافت چربی درون لب‌های ناحیه تناسلی آنها هم آناتومی ناحیه تناسلی این افراد را بهبود می‌بخشد و هم رضایت این افراد را به همراه دارد. به تعریف «فیلر هیالورونیک اسید» رجوع کنید.

▪️تستسترون Testosterone

تستسترون (که اغلب به اختصار «T» نامیده می‌شود)، هورمونی آندروژنیک است که وظیفه ایجاد صفات ثانویه جنسی منتسب به مردان (نظیر رشد موی صورت، بم شدن صدا، افزایش رشد موهای بدن، و افزایش پرورش عضلانی) را برعهده دارد. زنان ترنس و افراد غیرباینری ترنس‌زنانه‌ای که مایل به انجام هورمون درمانی جایگزین هستند، می‌توانند تحت‌نظر پزشک هورمون‌های تصدیق‌کننده جنسیت مصرف کنند تا سطح تستسترون بدنشان به محدوده نرمال زنان سیسجندر برسد.

▪️تصدیق جنسیت مجدد و بازگشت به وضعیت سابق Detransition

دی‌ترنزیشن Detransition (گذار مجدد، تصدیق جنسیت مجدد) که گاهی ری‌ترنزیشن Retransition نیز گفته می‌شود، نام پروسه‌ای است که طی آن افراد ترنسجندر دیگر خود را ترنسجندر نمی‌دانند و یا به وضعیت سابق خود بازمی‌گردند. دی‌ترنزیشن نیز درست مانند ترنزیشن، روشی واحد و چهارچوب از پیش تعیین شده‌ای ندارد. افراد مختلف ممکن است متدهای بسیار متفاوتی را برای تصدیق جنسیت مجدد در پیش گیرند، که از آن جمله می‌توان به تصدیق مجدد ابراز جنسیتی (بازگشت به پوشش و رفتار سابق)، تصدیق مجدد هویت اجتماعی، تصدیق مجدد مدارک شناسایی قانونی، و/یا تصدیق مجدد آناتومی اشاره نمود.

▪️تنگی پیشابراه Urethral Stricture

تنگی پیشابراه به باریک شدن مجرای عبور ادرار گفته می‌شود؛ این عارضه ادرار کردن را دشوار یا غیرممکن می‌سازد. تنگی پیشابراه یکی از عوارض شایع عمل یوریتروپلاستی است. به تعریف «یوریتروپلاستی» رجوع کنید.

▪️تنگی یا انسداد واژن Vaginal Stenosis

تنگی یا انسداد واژن یکی از عوارض جانبی عمل واژینوپلاستی محسوب می‌شود. برای جلوگیری از بروز این عارضه لازم است مادام‌العمر دیلاته کنید یا کاری مشابه با دیلاته انجام دهید. در صورتی که واژن دچار تنگی یا انسداد شود، این عارضه برگشت‌ناپذیر بوده و لازم است با انجام جراحی ترمیمی اصلاح گردد.

▪️توصیه‌نامه جراحی Referral Letter

توصیه‌نامه جراحی به نامه‌ای گفته می‌شود که پزشک (معمولاً روانپزشک، روانشناس، یا پزشک غدد) خطاب به پزشک جراح می‌نویسد و در آن صلاحیت فرد متقاضی را برای انجام عمل جراحی تأیید می‌کند. بیشتر جراحان/مراکز جراحی خارج از ایران جهت انجام جراحی‌های تصدیق جنسیت از ضوابط مندرج در استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH) پیروی نموده و لازم می‌دانند که متقاضیان براساس این ضوابط، شرایط انجام جراحی را داشته باشند. لذا یکی از مواردی که متقاضی جراحی در خارج از ایران باید به انجام برساند، ارائه دو توصیه‌نامه از طرف دو متخصص سلامت روان واجد شرایط است.

💠حرف ج

▪️جراحی انتساب مجدد جنس (SRS)

عبارت جراحی انتساب مجدد جنس یا Sex Reassignment Surgery را بعضی از پزشکان برای اشاره به دسته جراحی‌هایی به کار می‌برند که در جهت دگرگون‌سازی جنس بیولوژیک نسبت داده شده به افراد انجام می‌پذیرند. زنان ترنس و افراد غیرباینری چندین گزینه جراحی پیش روی خود دارند که در صورت تمایل می‌توانند انجام دهند؛ این دسته جراحی‌ها عبارت‌اند از: جراحی بزرگ کردن پستان، ارکیکتومی/اسکروتکتومی، و انواع مختلف جراحی بازسازی ناحیه تناسلی (GRS). بسیاری از زنان ترنس و افراد غیرباینری عمل بزرگ کردن پستان را انجام می‌دهند، اما عمل ناحیه تناسلی را خیر. بعضی از زنان ترنس و افراد غیرباینری عمل ناحیه تناسلی را نیز انجام می‌دهند. بعضی از زنان ترنس و افراد غیرباینری استطاعت مالی برای انجام جراحی را ندارند، یا به دلایل مختلفی ترجیح می‌دهند جراحی نکنند، و در عین حال هورمون درمانی انجام داده و به عنوان افراد موفقی در جامعه زندگی می‌کنند. عبارت جراحی انتساب مجدد جنس جدیداً بسیار کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از افراد عبارت «جراحی تصدیق جنسیت» یا Gender Confirmation Surgery را عبارت تأییدکننده‌تری می‌دانند. به تعریف «ترنزیشن»، «جراحی تصدیق جنسیت (GCS)»، و «جراحی بازسازی ناحیه تناسلی (GRS)» رجوع کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، مقاله مرتبط را از اینجا مطالعه نمایید.

▪️جراحی بازسازی ناحیه تناسلی (GRS)

جراحی بازسازی ناحیه تناسلی که گاهی جراحی «پایین‌تنه» نیز گفته می‌شود، پروسه‌ای است که جراح برای زنان ترنس یا افراد غیرباینری متقاضی، ناحیه تناسلی منتسب به زنان را با استفاده از پوست آلت تناسلی منتسب به مردان، پوست کیسه بیضه، گرافت پوستی، یا بخشی از روده درست می کند. به تعریف «واژینوپلاستی» رجوع کنید.

▪️جراحی بالاتنه Top Surgery

به تعریف «جراحی بزرگ کردن پستان» رجوع کنید.

▪️جراحی بزرگ کردن پستان Breast Augmentation Surgery

جراحی بزرگ کردن پستان یکی از جراحی‌های تصدیق جنسیت زنان ترنس و افراد غیرباینری است. جراح طی جراحی بزرگ کردن پستان، ایمپلنتی را زیر عضلات پکتورال سینه (به صورت زیرعضله‌ای) یا زیر بافت پستان موجود (به صورت زیرغددی) قرار می‌دهد. جراح درمورد سایز، شکل، جنس، و حس ایمپلنت (سالین یا سیلیکن) با فرد متقاضی مشورت می‌کند، و تصمیم‌گیری نهایی با مشورت جراح و فرد متقاضی اتخاذ می‌گردد. برش‌های مربوط به جراحی بزرگ کردن پستان در نقاط مختلفی ایجاد می‌شود، از جمله: برش دورهاله، برش زیر پستان، و برش زیربغل. گاهی اوقات لازم است پیش از عمل کاشت ایمپلنت، عمل دیگری برای کاشت بسط‌دهنده بافت صورت گیرد (به‌خصوص اگر پس از هورمون درمانی همچنان بافت پستان اندک باشد یا رشد پستان به خوبی صورت نگرفته باشد). طی عمل بزرگ کردن پستان، احتمال دارد جراح هاله و نوک سینه را نیز بازسازی کند. در مواقع نادر نیز، بعضی از جراح‌ها می‌توانند عمل بزرگ کردن پستان را با استفاده از ایمپلنت اتولوگ انجام دهند (یعنی چربی را از قسمتی از بدن خود فرد بردارند و به پستان‌های وی تزریق کنند). به تعریف «بسط دهنده بافت» رجوع کنید.

▪️جراحی پایین‌تنه Bottom Surgery

به تعریف «جراحی بازسازی ناحیه تناسلی» رجوع کنید.

▪️جراحی تأیید جنسیت (GAS)

جراحی تأیید جنسیت یا Gender Affirming Surgery جراحی تأیید جنسیت یا Gender Affirming Surgery به مجموعه عمل‌های جراحی گفته می‌شود که به عنوان بخشی از پروسه گذار (ترنزیشن) افراد ترنس انجام می‌پذیرند. اینگونه نیست که همه افراد ترنس ترجیح ‌دهند تحت عمل جراحی قرار گیرند، یا استطاعت مالی برای این نوع جراحی‌ها را داشته باشند. برای اشاره به این دسته از جراحی‌ها، واژگان دیگری نیز به کار برده می‌شود که از نظر بعضی از افراد اشتباه، توهین‌آمیز، یا منسوخ هستند: عمل تغییرجنس (Sex Change Operation)، جراحی انتساب مجدد جنسیت (Gender Reassignment/Realignment Surgery) چون جنسیت با انجام عمل جراحی تغییر نمی‌کند، جراحی انتساب مجدد جنس (Sex Reassignment/Realignment Surgery)، و غیره. بهترین و تاییدکننده‌ترین عبارتی که برای اشاره به این دست جراحی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، عبارت جراحی تصدیق جنسیت (Gender Confirmation/Confirming Surgery) و جراحی تأیید جنسیت است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله مرتبط را از اینجا مطالعه نمایید.

▪️جراحی ترمیمی Revision Surgery

جراحی ترمیمی به عملی گفته می‌شود که در جهت اصلاح نواقص و مشکلات جراحی اصلی انجام می‌پذیرد. به عنوان مثال افراد ترنسی که عمل واژینوپلاستی را پشت سر گذاشته‌اند، در صورتی که دچار تنگی یا انسداد واژن شوند، نیاز به عمل ترمیمی پیدا می کنند. گاهی عمل ترمیمی در جهت اصلاح نواقض ظاهری جراحی اصلی نیز انجام می پذیرد. مثلا افراد ترنسی که پس از جراحی واژینوپلاستی دچار نکروز (مرگ بافت) لب های کوچک شده‌اند، می‌توانند تحت عمل جراحی ترمیمی قرار بگیرند تا جراح بتواند لابیاپلاستی ترمیمی برایشان انجام دهد و ظاهر نتیجه عمل را زیباتر کند.

▪️جراحی تصدیق جنسیت (GCS)

جراحی تصدیق جنسیت (به انگلیسی: Gender Confirmation Surgery) یکی از تاییدکننده‌ترین و مثبت‌نگرانه‌ترین عبارت‌هایی است که برای اشاره به روندهای جراحی مختلف اعم از جراحی بزرگ کردن پستان، جراحی ناحیه تناسلی، ارکیکتومی (تخلیه بیضه) و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله مرتبط را از اینجا مطالعه نمایید.

▪️جراحی زنانه‌سازی بدن (BFS)

جراحی زنانه‌سازی بدن (Body Feminization Surgery یا به اختصار BFS) نام دسته‌ای از روندهای جراحی با هدف زنانه‌سازی شکل و فرم بدن در زنان ترنسی است که احساس می‌کنند شکل و فرم بدنشان با استروژن درمانی و ایجاد تغییرات در سبک زندگی به اندازه کافی زنانه نشده است. جراحی زنانه‌سازی بدن اغلب همراه با جراحی‌های زنانه‌سازی صورت یا جراحی بزرگ کردن پستان انجام می‌پذیرد. هدف جراحی زنانه‌سازی بدن ایجاد یا افزایش قوس و انحنای زنانه بدن با استفاده از لیپوساکشن و گرافت چربی است. جراحی زنانه‌سازی بدن معمولاً روی نواحی پستان، کمر و لگن، باسن، و شکم (ابدومینوپلاستی یا «تامی تاک») انجام می‌پذیرد. افراد غیرباینری که مایل به تغییر ظاهر بدن خود هستند و با رژیم غذایی، ورزش، یا هورمون درمانی به نتیجه دلخواه خود نرسیده است نیز می‌توانند از جراحی‌های زنانه‌سازی بدن طبق خواسته‌ها و نیازهای خود بهره جویند.

▪️جراحی زنانه‌سازی صدا (VFS)

جراحی زنانه‌سازی صدا (به انگلیسی: Voice Feminization Surgery) عملی جراحی است که طی آن صدای زنان ترنس یا افراد غیرباینری متقاضی زیر‌تر می‌گردد. با توجه به این که هورمون درمانی زنانه‌سازی هیچ تاثیری روی صدای افراد ترنس نمی‌گذارد، بعضی از زنان ترنس و افراد غیرباینری که گفتاردرمانی و تمرینات دیگری در جهت نازک شدن صدای خود انجام داده اما برایشان رضایت‌بخش نبوده است، در صورت تمایل می‌توانند به عنوان آخرین روش تحت عمل جراحی قرار گیرند. جراحی زنانه‌سازی صدا به روش‌های مختلفی انجام می‌پذیرد. مثلا یک روش اینگونه است که طی عمل جراحی، یک/سوم از غشاء و بافت درونی تارهای صوتی حذف می‌شود، سپس این تارهای صوتی با استفاده از موادی دائمی به‌وسیله ابزارهای میکروسکوپی به‌هم بخیه می‌شوند و بدین‌ترتیب تارهای صوتی اصلاح گردیده و به تارهای صوتی منتسب به زنان شباهت پیدا می‌کنند. عمل ‌زنانه سازی صدا معمولا بدون ایجاد هیچ برشی صورت می‌گیرد. متقاضیان این عمل جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد روش‌ها و تکنیک‌های مختلف لازم است با پزشک جراح مدنظر خود مشورت نمایند. به تعریف «گفتاردرمانی زنانه‌سازی» رجوع کنید.

▪️جراحی زنانه‌سازی صورت (FFS)

جراحی زنانه‌سازی صورت (به انگلیسی: Facial Feminization Surgery) به مجموعه جراحی‌هایی گفته می‌شود که در جهت زنانه‌سازی کردن اجزاء صورت انجام می‌پذیرند. از جمله جراحی‌های زنانه‌سازی صورت می‌توان به جراحی زنانه‌سازی پیشانی، گونه، بینی و چانه، فک، لب، و جراحی کوچک کردن سیب آدم اشاره نمود.

▪️جندر ایفوریا Gender Euphoria (شادمانی جنسیتی)

شادمانی جنسیتی اصطلاحی است که توسط اعضای جامعه ترنس ایجاد گردیده و به احساس شادی و لذتی گفته می‌شود که فرد ترنس به خاطر زیستن در نقش جنسیتی صحیح خویش در جامعه، در خود احساس می‌کند. شادمانی جنسیتی خلاف ملال جنسیتی است که مسئله را در حیطه علم آسیب‌شناسی برده و با مفهوم غم و ناراحتی همراه است. بعضی از افراد ترنس بر این عقیده هستند که شادمانی جنسیتی لازمهٔ ترنس بودن است، نه ملال جنسیتی.

▪️جندرکوئیر Genderqueer

جندرکوئیر به افرادی گفته می‌شود که از کلیشه‌های جنسیتی که در بدو تولد براساس اندام جنسی به آنها نسبت داده شده و از آنها انتظار می‌رود، پیروی نمی‌کنند. افراد جندرکوئیر ممکن است خود را «مردان زنانه»، «زنان مردانه»، آندروجین‌گونه، خارج از دسته‌بندی «پسر/مرد» و «دختر/زن» و … هویت‌یابی و ابراز کنند. افراد جندرکوئیر ممکن است خود را ترنس نیز بدانند یا ندانند.

▪️جنس Sex

جنس به دسته‌بندی کردن افراد برمبنای سیستم طبقه‌بندی بدن انسان و بیولوژی به عنوان مذکر، مونث، یا اینترسکس (بیناجنسی) گفته می‌شود. جنس معمولا در بدو تولد براساس دستگاه تولیدمثلی، هورمون‌ها، کروموزوم‌ها، و سایر ویژگی‌های جسمی به افراد نسبت داده می‌شود.

▪️جنس بیولوژیکی Biological Sex

جنس بیولوژیکی اصطلاحی پزشکی بوده و به خصوصیات کروموزومی، هورمونی، و آناتومیکی گفته می‌شود که جهت دسته‌بندی افراد به عنوان مونث، مذکر یا اینترسکس مورد استفاده قرار می‌گیرند. عبارت جنس بیولوژیکی اغلب به صورت «جنس»، «جنس فیزیکی»، «جنس آناتومیکی»، یا «جنس نسبت داده شده در بدو تولد» ساده‌سازی می‌شود.

▪️جنس منتسب در بدو تولد Sex Assigned At Birth

عبارت «جنس منتسب در بدو تولد» به معنای اقدام به انتساب یا تعیین جنسی مشخص برای افراد برمبنای کروموزوم‌ها، هورمون‌ها، ارگان‌های تولیدمثلی داخلی و خارجی، و صفات ثانویه جنسی آن‌هاست. عمل «نسبت دادن جنس در بدو تولد» را اغلب پزشکان در دوران بارداری والد یا بلافاصله بعد از متولد شدن نوزاد انجام می‌دهند. جنسی که در بدو تولد به فردی نسبت داده می‌شود، نشان‌دهنده یا تعیین‌کننده هویت جنسیتی او نیست.

▪️جنسیت Gender

جنسیت به درک فردی و/یا اجتماعی افراد از مرد بودن، زن بودن، یا نه مرد و نه زن بودن اطلاق می‌گردد. هنجارهای اجتماعی، انتظارات و نقش‌های اجتماعی مرتبط با جنسیت، از دورانی به دوران دیگر، از مکانی به مکان دیگر، از فرهنگی به فرهنگ دیگر، و از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.

▪️جنسیت‌ خلّاق Gender Creative

جنسیت خلّاق به افرادی (مخصوصاً کودکان) گفته می‌شود که نوع هویت‌یابی یا ابراز جنسیتی آنها با انتظارات جامعه و فرهنگ همراستا نیست.

▪️جنسیت گستر Gender Expansive

چترواژه جنسیت گستر به افرادی گفته می‌شود که تعریف مرسوم فرهنگ خود از جنسیت، و انتظارات جامعه خود از ابراز جنسیتی، هویت‌های جنسیتی، نقش‌های جنسیتی، و/یا سایر هنجارهای جنسیتی را گسترش می‌دهند. افراد جنسیت گستر معمولا خود را ترنسجندر هویت‌یابی می‌کنند؛ البته هر فرد دیگری که جنسیتش به نوعی به گسترش مفهوم جنسیت در جامعه کمک ‌کند نیز فردی جنسیت گستر محسوب می‌شود.

▪️جنسیت گوناگون Gender Diverse

جنسیت گوناگون به نقش‌های جنسیتی و/یا ابراز جنسیتی گفته می‌شود که همراستای انتظارات فرهنگی و اجتماعی نیستند. جنسیت نامنطبق و جنسیت مختلف مترادف این واژه محسوب می‌شوند.

▪️جنسیت مختلف Gender Variant

چترواژه جنسیت مختلف مثل جنسیت‌ نامنطبق برای توصیف افرادی به کار می‌رود که هویت جنسیتی، ابراز جنسیتی، یا بیان جنسیتی آنها با هنجارهای اجتماعی یا گروه غالب در جامعه متفاوت است. این واژه بیشتر در متون پزشکی به کار می‌رود. بعضی از افراد این واژه را دوست ندارند چون بر این عقیده هستند که از معنای این واژه اینگونه برداشت می‌شود که هویت‌های جنسیتی افراد غیرسیسجندر و بیان جنسیتی افراد جنسیت نامنطبق به اندازه افراد سیسجندر یا جنسیت منطبق، طبیعی یا عادی نیست. به همین دلیل به جای این واژه معمولاً از واژه‌های دیگری مانند جنسیت گستر Gender Expansive یا جنسیت خلاق Gender Creative استفاده می‌کنند.

▪️جنسیت نامنطبق Gender Nonconforming

جنسیت نامنطبق به افرادی گفته می‌شود که ابراز جنسیتی آنها با کلیشه‌های اجتماعی یا فرهنگی مرتبط با جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده همراستا نیست. واژه جنسیت نامنطبق نوعی هویت جنسیتی به حساب نمی‌آید، با این حال بعضی از افراد خود را با این واژه هویت‌یابی می‌کنند. افراد با هر جنسیتی – سیسجندر، ترنس، یا غیرباینری – ممکن است جنسیت نامنطبق نیز باشند. یکی از کاربردهای متداول این عنوان برای موقعی است که افراد بزرگسال، کودکان را به طور عام «جنسیت نامنطبق» می‌نامند تا بدین‌ترتیب از نسبت دادن هویت جنسیتی یا گرایش جنسی خاص به کودکانی که هنوز کم‌سن‌وسال بوده و فرصت هویت‌یابی نیافته‌اند خودداری ورزند.

▪️جی‌آراس GRS

به تعریف «جراحی بازسازی ناحیه تناسلی» رجوع کنید.

▪️جی‌آی‌دی GID

به تعریف «اختلال هویت جنسیتی» رجوع کنید.

💠حرف چ

▪️چسب استرادیول Estradiol Patch

استرادیول نوعی هورمون استروژن است. هورمونی که در چسب استرادیول موجود است از طریق پوست جذب بدن می‌گردد. چسب استرادیول محصولی بسیار موثر و ایمن است، اما باید آن را تمام‌وقت به خود بچسبانید. چسب استروژن ممکن است برای بعضی از افراد حساسیت پوستی ایجاد کند. به طور کلی هورمون درمانی زنانه‌سازی با استفاده از استروژن موضعی ایمن‌ترین فرم هورمون درمانی محسوب می‌شود.

💠حرف ح

▪️حس جنسی Sexual Sensation

حس جنسی به احساس خوشآیندی گفته می‌شود که با لمس نقاط مشخصی از بدن (مثلاً ناحیه تناسلی یا نوک پستان‌ها) به فرد دست می‌دهد. افرادی که حس جنسی آنها در اثر آسیب یا علل دیگری از بین رفته باشد، حتی اگر میل جنسی بالایی نیز داشته باشند نیز، با برقراری رابطه جنسی نمی‌توانند حس خوشآیند اندام‌های جنسی و ارگاسم (اوج لذت جنسی) را تجربه کنند. به تعریف «میل جنسی» رجوع کنید.

💠حرف د

▪️دارتوس Dartus

دارتوس به معنای لایه‌ای عضلانی در کیسه بیضه است. به تعریف «ارکیکتومی» رجوع کنید.

▪️دختر بیولوژیکی Biological Girl

دختر بیولوژیکی یا دختر ژنتیکی، واژه‌ای نه چندان صحیح است که برای اشاره به افرادی که با جسم منتسب به زنان (AFAB) متولد شده‌اند به کار می‌رود. به جای واژه «دختر بیولوژیکی» بهتر است از واژه «غیرترنس» یا «سیسجندر» استفاده شود.

▪️دروازه‌بان Gate Keeper

دروازه‌بان اصطلاحاً به روانپزشکان، روانشناسان، و پزشکان غیرترنسی گفته می‌شود که از دسترسی افراد ترنس و غیرباینری به مداخلات پزشکی نظیر هورمون، جراحی، یا سایر خدمات لازم در پروسه ترنزیشن ممانعت به عمل می‌آورند.

▪️درین جراحی Surgical Drains

درین جراحی لوله‌ای است که از ناحیه جراحی‌ خارج گردیده و به حباب جمع‌آوری مایعات متصل شده است. درین‌های جراحی مایعاتی که زیر پوست نزدیک ناحیه جراحی جمع می‌شود را تخلیه می‌کنند، در نتیجه از بروز عفونت جلوگیری نموده و روند بهبودی را سرعت می‌بخشند.

▪️دست‌ برداشتن Desistance

«دست‌ برداشتن Desistance» واژه‌ای عمومی است و به توقف انجام هر کاری اشاره دارد، اما معمولا به‌طور ویژه به پایان هویت‌یابی به عنوان ترنسجندر و ملال جنسیتی مربوط به آن اطلاق می‌گردد. افرادی که ترنزیشن مجدد (دی‌ترنزیشن) انجام می‌دهند را دی‌ترنزیشن‌کننده (Detransitioner) می‌نامند. ترنزیشن مجدد یا تصدیق جنسیت مجدد معمولا با پشیمانی از ترنزیشن (گذار) همراه است، اما همواره اینگونه نیست که هر فردی که ترنزیشن مجدد انجام می‌دهد لزوماً از ترنزیشن خود پشیمان شده باشد.

▪️دستگاه پمپ درد (PCA)

دستگاهی است در بیمارستان که دارای مخزنی حاوی داروی مسکن بوده و دکمه آن در اختیار فردی که جراحی کرده قرار می‌گیرد. با فشردن دکمه، مقدار مشخصی مسکن از طریق سرم به بدن فرد تزریق می‌گردد و درد وی تسکین پیدا می‌کند.

▪️دوتاستراید Dutasteride

دوتاستراید نوعی مهارکننده آنزیم 5-آلفا ردوکتاز است، و از تولید دی‌هیدروتستسترون – فرمى خاص از تستسترون که روی پوست، مو، و پروستات اثر می‌کند – جلوگیری به عمل می‌آورد. دوتاستراید نسبت به اسپیرونولاکتون بلاکر ضعیف‌تری است، اما مصرف آن با عوارض جانبی کمتری همراه بوده و برای افرادی که قادر به تحمل اسپیرولاکتون نیستند جایگزین مفیدی است. مشخص نیست که اگر دوتاستراید همزمان با اسپیرونولاکتون مصرف شود، مزایای بیشتری حاصل می‌گردد یا خیر. به تعریف «فیناستراید» رجوع کنید.

▪️دوره فالوآپ Follow-Up (پیگیری پزشکی)

دوره فالوآپ به دوره‌ای گفته می‌شود که مراجعه‌کننده بعد از شروع یا انجام مداخلات پزشکی (مثلا هورمون درمانی یا عمل جراحی) تحت پیگیری پزشکی قرار گرفته تا تاثیرات یا نتیجه اقدام پزشکی روی بدن وی مورد ارزیابی پزشک قرار گیرد و از سلامتی وی اطمینان حاصل گردد.

▪️دوش واژینال Vaginal Douching

دوش واژینال روشی برای شستشوی کانال واژن است زنان ترنس و افراد غیرباینری که عمل واژینوپلاستی را پشت سر گذاشته‌اند لازم است طبق دستورالعمل جراح، واژن خود را با استفاده از دوش واژینال مرتب پاکسازی کنند. دوش واژینال، واژن را به صورت طبیعی تمیز و تازه می‌کند و باکتری‌های مولد بو درون واژن را از بین می‌برد.

▪️دهانه رحم Cervix

دهانه رحم بخش مخروطی شکل پایین رحم بوده که به انتهای فوقانی کانال واژن متصل شده است. بعضی از جراح‌ها برای زنان ترنس و افراد غیرباینری متقاضی از قسمتی از کلاهک آلت تناسلی منتسب به مردان، دهانه رحم درست می‌کنند تا این افراد هنگام برقراری رابطه دخول جنسی، حس جنسی را از طریق این ناحیه نیز تجربه کنند. به تعریف «واژینوپلاستی» و «حس جنسی» رجوع کنید.

▪️دیدگاه مثبت نسبت به مقوله سکشوالیتی Sex-Positive

دیدگاهی است که تنوع سکشوالیتی انسان را با آغوش باز می‌پذیرد. دفاع از فرهنگ رضایت‌محور، آگاهی از رابطه جنسی ایمن، و آموزش جامع مسائل جنسی از جمله اقدامات مرتبط با این دیدگاه به شمار می‌روند.

▪️دیلاتور Dilator

دیلاتور وسیله ای است که پس از جراحی واژینوپلاستی، واژن را با آن را دیلاته (منبسط) می‌کنند. به تعریف «دیلاته کردن واژن» رجوع کنید.

▪️دیلاته کردن واژن Vaginal Dilation

دیلاته کردن واژن به معنای منبسط کردن واژن و جلوگیری از بسته شدن آن با استفاده از دیلاتور است. زنان ترنس و افراد غیرباینری که عمل واژینوپلاستی را پشت سر می‌گذارند، بسته به نوع تکنیک عمل ممکن است لازم باشد تا آخر عمر واژن خود را دیلاته کنند. تعداد دفعات انجام دیلاته به نوع تکنیک جراحی و مدت زمانی که از تاریج انجام عمل جراحی گذشته است بستگی دارد.

▪️دیلدو Dildo

دیلدو وسیله‌ای که در حین رابطه جنسی اورال (دهانی)، آنال (مقعدی)، یا واژینال بمنظور دخول جنسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

▪️دی‌هیدروتستسترون Dihydrotestosterone

دی‌هیدروتستسترون یا DHT متابولیت تستسترون بوده و 3 الی 30 مرتبه قوی‌تر از تستسترون است. بدن به واسطه آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، مقداری از تستسترون را به دی‌هیدروتستسترون تبدیل می‌کند. دی‌هیدروتستسترون برخلاف سایر آندروژن‌ها (نظیر تستسترون) در بدن به استرادیول تبدیل نمی‌شود. افرادی که فولیکول‌های موهایشان بصورت ژنتیکی نسبت به دی‌هیدروتستسترون حساسیت دارد، ممکن است به‌مرور زمان دچار ریزش مو و طاسی با الگوی مردانه شوند. به تعریف «طاسی با الگوی مردانه»، «فیناستراید» و «ماینوکسیدیل» رجوع کنید.

💠حرف ر

▪️رابطه جنسی ایمن Safe Sex

رابطه جنسی ایمن، رابطه جنسی لذت‌بخش بدون انتقال یا ابتلا به عفونت‌های قابل انتقال جنسی، ویروس اچ‌آی‌وی، یا بارداری ناخواسته است.

▪️روان‌کننده Lubricant

روان‌کننده یا لوبریکانت ژلی است که در جهت مرطوب‌سازی واژن مورد استفاده قرار می‌گیرد. زنان ترنس و افراد غیرباینری که عمل واژینوپلاستی را پشت سر گذاشته‌اند، لازم است موقع دیلاته کردن واژن و همینطور موقع برقراری رابطه دخول جنسی از روان‌کننده بر پایه آب استفاده کنند.

▪️روان‌کننده بر پایه آب Water-based Lubricant

به تعریف «روان‌کننده» رجوع کنید.

💠حرف ز

▪️زن Woman

زن انسانی است که براساس فاکتورهایی که برای خودش مهم است (مثل نقش‌ها، رفتار، ابراز، و هویت جنسیتی، و/یا فیزیولوژی) خود را زن می‌داند. به عبارت دیگر، زن به کسی گفته می‌شود که هویت جنسیتی خود را زن می‌داند. زن بودن به جنس/جنسیتی که در بدو تولد به فردی نسبت داده شده، یا ارگان‌هایی که فرد با آنها متولد شده یا می‌خواهد داشته باشد ارتباطی ندارد. هر کسی که خود را زن هویت‌یابی می‌کند، زن یا دختر است.

▪️زن ترنس Trans Woman

زن ترنس فردی است که با جسم منتسب به مردان متولد شده و خود را زن می‌داند.

▪️زنانه Feminine

واژه «زنانه» به جنبه‌های جنسیتی مربوط به برساخت‌های اجتماعی و فرهنگی (از جمله نقش‌ها، رفتارها، ابراز، هویت جنسیتی) گفته می‌شود که به نوعی به دختران و زنان مربوط می‌شوند.

▪️زنانه در مرکز Feminine-of-center

واژه «زنانه در مرکز» در توصیف افرادی به کار می‌رود که جنسیت خود را زنانه یا فم می‌دانند. بعضی از افراد زنانه در مرکز خود را با واژه «زن» هویت‌یابی می‌کنند، و بعضی خیر. بطور کلی زنانه در مرکز واژه‌ای است که نشان‌دهنده دسته‌ای از واژگان هویت جنسیتی و ابراز جنسیتی بوده و برای توصیف افرادی به کار می‌رود که هویت خود را در حالت کلی زنانه می‌دانند یا خود را به شیوه‌ای زنانه ابراز می‌کنند، اما ضرورتاً خود را زن نمی‌دانند. افراد زنانه در مرکز ممکن است خود را «فم»، «ترنس‌زنانه» و … بدانند. واژه زنانه در مرکز صرفا اطلاعاتی را درمورد هویت جنسیتی افراد در اختیار ما قرار می‌دهد، نه جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده است.

💠حرف ژ

▪️ژل استرادیول Estradiol Gel

ژل موضعی استرادیول مخصوص تسکین علائم یائسگی فرموله شده است. استفاده از این محصول برای بعضی از زنان ترنس و افراد غیرباینری راحت و اثربخش است، اما لازم به ذکر است که سطح استرادیول خون در سایر زنان ترنس و افراد غیرباینری که از این محصول استفاده می‌کنند، تا محدوده فیزیولوژیک زنان غیرترنس بالا نمی‌آید. ژل موضعی استروژن به صورت ترکیبی نیز در داروخانه‌های تخصصی عرضه می‌گردد. به‌طورکلی هورمون درمانی زنانه‌سازی با استفاده از استروژن موضعی ایمن‌ترین فرم هورمون درمانی محسوب می‌شود.

💠حرف س

▪️سازمان بین‌المللی ملال جنسیتی هری بنجامین (HBIGDA)

به تعریف «سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.

▪️سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)

این سازمان سابقاً با نام سازمان بین‌المللی ملال جنسیتی هری بنجامین (HBIGDA) شناخته می‌شد. WPATH (بخوانید دبلیوپَث) سازمانی غیرانتفاعی، بین‌رشته‌ای، تخصصی و آموزشی بوده که هدف اصلی آن بهداشت افراد ترنسجندر است. دبلیوپث با همکاری پزشکان و متخصصان در زمینه‌های مختلف، اقدام به تدوین و اصلاح استانداردهای مراقبتی در زمینه بهداشت افراد ترنسجندر براساس تحقیقات علمی و معتبر نموده است. این استانداردها سابقاً با نام استانداردهای مراقبتی هری بنجامین شناخته می‌شدند.

▪️سروما Seroma

سروما به جمع شدن مایعات اضافی در بافت گفته می‌شود، و یکی از عوارض جراحی‌های تصدیق جنسیت به شمار می‌رود.

▪️سکشوالیتی Sexuality (سکسوالیته)

به مجموعۀ جنس بیولوژیکی، گرایش جنسی، هویت جنسیتی، فعالیت‌های جنسی، ترجیحات جنسی و … افراد اصطلاحاً سکشوالیتی یا سکسوالیته گفته می‌شود.

▪️سوند سوپراپیوبیک Suprapubic Catheter

سوند سوپراپیوبیک لوله‌ای باریک است که از طریق برش کوچکی که زیر شکم‌ ایجاد می شود، از مثانه خارج گردیده و به کیسه ادرار متصل شده است. این سوند به کمک حبابی پُر از آب در جای خود محکم قرار گرفته و از مثانه خارج نمی‌شود. افرادی که واژینوپلاستی را پشت سر می‌گذارند، طی دوره ریکاوری بعد از عمل سوند سوپراپیوبیک خواهند داشت.

▪️سوند فولی Foley Catheter

سوند ادراری که گاهی به آن سوند فولی گفته می‌شود، لوله باریکی است که ادرار را مستقیماً از مثانه‌ تخلیه و به درون کیسه جمع‌آوری ادرار می‌ریزد. این سوند توسط حباب کوچکی که از آب پُر شده، درون مثانه‌ نگه داشته شده است و از مثانه خارج نمی‌گردد. افرادی که جراحی‌ واژینوپلاستی را پشت سر می‌گذارند، طی دوره ریکاوری بعد از عمل سوند فولی خواهند داشت.

▪️سیپروترون استات Cyproterone Acetate

سیپروترون استات پروژستوژنی مصنوعی است که اثر ضدآندروژنی قوی دارد. سیپروترون استات با بروز بیماری هپاتیت برق‌آسا مرتبط بوده است. اسپیرونولاکتون ضدآندروژن ارجحی نسبت به سیپروترون استات محسوب می‌شود. به تعریف «پروژستوژن» و «ضدآندروژن» رجوع کنید.

▪️سیس/سیسجندر Cis/Cisgender (همسوجنسیت)

سیسجندر (غیرترنس) فردی است که هویت جنسیتی و ابراز جنسیتی‌اش با جنس/جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده همراستاست. به عنوان مثال، فردی که با اندام جنسی منتسب به مردان متولد شده، از او انتظار می‌رود همانند مردان رفتار کند، و خود را مرد می‌داند، اصطلاحاً یک مرد سیسجندر است. افرادی که می‌خواهند درمورد افراد ترنسجندر و غیرترنسجندر صحبت کنند، ترجیح می‌دهند به جای این‌که از واژه غیرترنسجندر، مرد عادی، زن ژنتیکی، پسر بیولوژیکی و … استفاده کنند، از واژه صحیح «سیسجندر» استفاده کنند؛ بدین‌ترتیب اینگونه از کلام آنها برداشت نمی‌شود که افراد ترنسجندر متفاوت یا غیرعادی هستند.

▪️سیستم دروازه‌بانی Gatekeeping System

سیستم دروازه‌بانی اصطلاحی در جامعه ترنس بوده و در توصیف سیستم پزشکان و روانپزشکانی به کار می‌رود که تصمیم می‌گیرند به مراجعه‌کننده ترنسجندر اجازه برخورداری از خدمات پزشکی تصدیق‌کننده جنسیت را بدهند یا خیر.

▪️سیس‌سکشوال Cissexual (همسوجنس)

سیس‌سکشوال به فردی گفته می‌شود که ترنسکشوال نیست. این‌که بگوییم فردی سیس‌سکشوال است، بر این نکته تاکید دارد که این فرد با جنبه‌های پزشکی و قانونی پروسه ترنزیشن سروکار ندارد. اگر جنس و جنسیت را دو مقوله مستقل در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که یک فرد می‌تواند هم ترنسجندر باشد و هم سیس‌سکشوال.

▪️سیسی Sissy

واژه سیسی از واژه انگلیسی «Sister» به معنی خواهر گرفته شده است؛ واژه‌ای است توهین‌آمیز که برای اشاره به پسران زنانه به کار می‌رود. سیسی نوعی هویت جنسی ترنس‌زنانه نیز محسوب می‌گردد.

▪️سیلیکن شیت Silicone Gel Sheet (ورقه سیلیکنی)

سیلیکن شیت یا ورقه سیلیکنی، ورقه‌ای از جنس سیلیکن بوده که کاربرد اصلی آن درمان اسکار (جای برش) است. استفاده از سیلیکن شیت از برآمده شدن یا کلوئیدی شدن اسکارهای جراحی جلوگیری به عمل می‌آورد و یکی از روش‌های مراقبت از اسکار محسوب می‌شود. مطالعات بسیاری اثرگذاری سیلیکن شیت را تایید کرده‌اند. ژل سیلیکن جایگزینی برای سیلیکن شیت است که حالت مایع داشته و در درمان اسکار مورد استفاده قرار می‌گیرد. به تعریف «اسکار» رجوع کنید.

💠حرف ش

▪️شاخص توده بدنی (BMI)

شاخص توده بدنی یا بی‌ام‌آی، شاخصی است که برای مقایسه قد و وزن افراد و سنجش توده بدنی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاخص توده بدنی از تقسیم وزن فرد به کیلوگرم بر مجذور قدش به متر بدست می‌آید.

▪️شورت گف Gaff Underwear

شورت گف نوعی شورت مخصوص افرادی است که آلت تناسلی منتسب به مردان دارند. این شورت ناحیه تناسلی را کاملاً جمع نموده و آن را اصطلاحاً تخت می‌کند. زنان ترنس، افراد غیرباینری، و درگ‌کوئین‌هایی که مایل هستند با پوشش منتسب به زنان در جامعه حضور پیدا کنند، برای بستن و پنهان کردن ناحیه تناسلی خود می‌توانند شورت گف بپوشند.

▪️شیمیل She-Male

شیمیل واژه‌ای توهین‌آمیز بوده که برای اشاره به زنان ترنسجندر پره-آپ یا نان-آپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این واژه در صنعت سکس/پورنوگرافی مشهور شده، و از نظر بسیاری از زنان ترنس توهین‌آمیز تلقی می‌شود، چرا که روی داشتن آلت تناسلی منتسب به مردان برای زنان ترنس تاکید دارد (که از نظر بسیاری از افراد این طرز نگاه نوعی شیء‌پنداری زنان ترنس است) و هویت زنان ترنس را با واژه «Male» به معنای مذکر بی‌اعتبار می‌کند. با این حال تعداد کمی از زنان ترنس نان-آپ ترجیح می‌دهند از این واژه برای اشاره به خود استفاده کنند. اشکالی ندارد اگر خود زنان ترنس این واژه را برای اشاره به خود به کار ببرند، اما دیگران نباید این واژه را برای اشاره به زنان ترنس به کار ببرند.

💠حرف ص

▪️صفات ثانویه جنسی Secondary Sex Characteristics

صفات ثانویه جنسی به خصوصیاتی گفته می‌شود که با شروع دوران بلوغ پدیدار می‌شوند. از جمله صفات ثانویه جنسی می‌توان به رشد موهای صورت و بدن، رشد و شکل‌گیری عضلات، تغییرات صدا، رشد و شکل‌گیری پستان، و توانایی تولیدمثل اشاره نمود.

💠حرف ض

▪️ضدآندروژن Anti-androgen

ضدآندروژن یا بلاکر، به داروهایی گفته می‌شود که از عملکرد و تاثیر تستسترون بر بدن ممانعت به عمل می‌آورند. تجویز داروهای ضدآندروژن به عنوان بخشی از پروسه هورمون درمانی زنان ترنس و افراد غیرباینری صورت می‌گیرد. اسپیرونولاکتون معروف‌ترین داروی ضدآندروژنی است که در رژیم هورمونی زنان ترنس و افراد غیرباینری تجویز می‌گردد. افرادی که عمل تخلیه بیضه را پشت سر گذاشته‌اند، دیگر نیازی به مصرف بلاکر نخواهند داشت.

💠حرف ط

▪️طاسی با الگوی مردانه Male Pattern Baldness

طاسی با الگوی مردانه یا آلوپسی آندروژنیک، به خالی شدن قسمت‌هایی از موهای سر در اثر ریزش تدریجی مو با الگوی مردانه گفته می‌شود. علت اصلی آلوپسی آندروژنیک مشخص نیست، اما به‌طورکلی به نظر می‌رسد که دی‌هیدروتستسترون (DHT) و وراثت نقش پررنگی را در این زمینه ایفا می‌کنند. اگر فولیکول‌های مو به طور ارثی نسبت به دی‌هیدروتستسترون حساسیت داشته باشند، به‌تدریج تحلیل می‌روند و در نتیجه فرد ریزش مو و در نهایت طاسی را تجربه خواهد کرد. به تعریف «دی‌هیدروتستسترون»، «فیناستراید»، و «ماینوکسیدیل» رجوع کنید.

💠حرف ع

▪️عبور کردن Passing

واژه «عبور کردن» با توجه به متنی که در آن به کار رفته معانی متفاوتی دارد. افراد ترنس این واژه را به معنی «دیده شدن به عنوان جنسیتی که خود را با آن هویت‌یابی یا ابراز می‌کنند» به کار می‌برند. فرد توان‌خواهی که از دستگاه حرکتی بهره نمی‌جوید، این واژه را به معنی «دیده شدن به عنوان فردی با بدن توانا» به کار می‌برد. مرد همجنسگرایی که طبق کلیشه‌های مردانه رفتار می‌کند، این واژه را به معنی «دیده شدن به عنوان مردی دگرجنسگرا» به کار می‌برد، هر چند که خود را دگرجنسگرا نمی‌داند. مثلاً اگر زن ترنسی با پوشش و ظاهر کاملاً زنانه در جامعه حضور پیدا کند بطوریکه دیگران از ظاهر او طوری برداشت کنند که او زنی سیسجندر است، اصطلاحاً می‌گوییم این زن ترنس به عنوان زنی سیسجندر «عبور کرده» است. بسیاری از افراد ترنس به عبارت «عبور کردن» اعتراض داشته‌اند، زیرا از این عبارت اینگونه برداشت می‌شود که افراد ترنس با چیزی به اشتباه گرفته می‌شوند که واقعاً نیستند، یا قصد دارند دیگران را با چیزی که نیستند فریب دهند.

▪️عفونت ادراری (UTI)

عفونت ادراری عفونتی است که توسط باکتری درون پیشابراه، تغییرات هورمونی، یا فعالیت جنسی که باکتری را به درون پیشابراه براند ایجاد می‌شود. از جمله علائم عفونت ادراری می‌توان به احساس اضطرار شدید و دائمی برای دفع ادرار؛ احساس سوزش موقع دفع ادرار؛ ادرار کردن به‌صورت مکرر و در حجم کم؛ ادرار ابری‌شکل، قرمزرنگ، به رنگ صورتی روشن، یا رنگ نوشابه اشاره نمود. عفونت ادراری یکی از عوارض جراحی یوریتروپلاستی به شمار می‌رود که با مصرف آنتی‌بیوتیک قابل پیشگیری و درمان است.

▪️عفونت قارچی واژن Yeast Infection

عفونت قارچی واژن عفونتی است که با رشد بیش از حد قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس درون واژن بروز می‌کند. اگر در محیط واژن تغییراتی در اثر نوسانات هورمونی، آسیب، سیستم ایمنی ضعیف، افزایش pH، افزایش حرارت و رطوبت، واکنش‌های حساسیتی، بالا رفتن سطح قند خون، یا کاهش جمعیت باکتری‌هایی که به طور طبیعی در این ناحیه وجود دارند ایجاد شود، کاندیدا آلبیکانس به سرعت تکثیر شده و سبب پیدایش علائم عفونت قارچی واژینال می‌شود. علائم عفونت قارچی واژینال عبارت‌اند از: احساس خارش و/یا سوزش اطراف یا درون واژن؛ خروج ترشحات سفید و حجیم پنیری‌شکل از واژن (این ترشحات ممکن است رقیق و کمی مایل به زرد یا حتی بی‌رنگ باشند)؛ و بویی شبیه به بوی نان یا آبجو.

▪️عمل تغییرجنس Sex Change Operation

به تعریف «جراحی انتساب مجدد جنس» رجوع کنید.

💠حرف غ

▪️غده پروستات Prostate Gland

پروستات غده برون‌ریزی است که در ابتدای مجرای ادراری دستگاه ادراری منتسب به مردان قرار گرفته است. در حین عمل واژینوپلاستی غده پروستات نگه داشته می‌شود. جراح واژن را بین مثانه و روده، و در مجاورت غده پروستات قرار می‌دهد، تا افرادی که واژینوپلاستی کرده‌اند بتوانند حس جنسی را از طریق غده پروستات نیز تجربه کنند. این غده هنگام رابطه جنسی مقداری مایع روان‌کننده تولید می‌کند، اما مقدار آن در بیشتر افراد کافی نیست و لازم است از روان‌کننده‌ای بر پایه آب استفاده شود. واضح است که پس از عمل واژینوپلاستی، ریسک سرطان پروستات همچنان پابرجاست.

▪️غیرباینری Non-Binary

چترواژه و هویت جنسیتی غیرباینری (که اختصاراً به آن انبی enby نیز گفته می‌شود)، جنسیت‌هایی را دربرمی‌گیرد که منحصراً در دسته مرد بودن یا زن بودن جای نمی‌گیرند. افرادی که خود را غیرباینری هویت‌یابی می‌کنند، جنسیت خود را به شیوه‌های مختلفی تجربه می‌کنند؛ مثلاً ممکن است جنسیت خود را ترکیبی از مرد و زن بودن، نه مرد و نه زن بودن، یا کلاً چیزی به جز مرد و زن بودن بدانند. بعضی از افراد غیرباینری خود را ترنس نیز می‌دانند، و بعضی خیر. این‌که فردی غیرباینری خود را ترنس بداند یا خیر، اغلب بستگی به این دارد که رابطه جنسیتش (حتی در حد نسبی) با جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده چگونه باشد.

▪️غیرترنس Non-Trans

غیرترنس به افرادی گفته می‌شود که خود را ترنس نمی‌دانند، یا تجربه ترنسجندر بودن را نداشته‌اند. غیرترنس مترادف سیسجندر (همسوجنسیت) است. پیش‌تر از لفظ «دختر ژنتیکی» یا «پسر بیولوژیکی» برای اشاره به افراد غیرترنس استفاده می‌شد که لفظ درستی نبود؛ این الفاظ بعدا با واژه «غیرترنس» که بار معنایی منفی نداشته جایگزین گردید. بعضی از فعالان ترنس موقعی که می‌خواهند برای مخاطبینی صحبت کنند که تا به حال واژه «سیسجندر» به گوش‌شان نخورده، از واژه «غیرترنس» استفاده می‌کنند.

💠حرف ف

▪️فریز اسپرم Sperm Banking

فریز اسپرم به روند ذخیره‌سازی اسپرم گفته می‌شود. زنان ترنس و افراد غیرباینری که با جسم منتسب به مردان متولد شده‌اند، برای حفظ توانایی باروری خود می‌توانند قبل از شروع هورمون درمانی یا انجام جراحی تخلیه بیضه، اقدام به ذخیره اسپرم‌های خود کنند. لازم به ذکر است که هورمون درمانی روی توانایی باروری تاثیر منفی می‌گذارد، با این حال اگر هورمون درمانی می‌کنید و با فردی رابطه جنسی دارید که تخمدان و رحم دارد، همچنان لازم است اصول رابطه جنسی ایمن را رعایت کنید تا وی را باردار نکنید، مگر این‌که از قبل برنامه‌ای برای بارداری داشته باشید.

▪️فیزیوتراپی لگن Pelvic Physiotherapy

افرادی که جراحی واژینوپلاستی را پشت سر گذاشته‌اند، می‌توانند با مراجعه به فیزیوتراپیست لگن و انجام توصیه‌های ایشان، مسائل احتمالی پیش آمده نظیر درد در حین دفع ادرار و مدفوع، تکرر ادرار، درد در حین برقراری رابطه جنسی، راه رفتن، نشستن و … را تسکین بخشیده و درمورد روش صحیح انجام دیلاته از این متخصصان کمک بگیرند.

▪️فیستول رکتو-واژینال Recto-vaginal Fistula

فیستول رکتو-واژینال به معنای ایجاد راه ارتباطی غیرطبیعی بین راست‌روده و واژن است. افرادی که تحت عمل واژینوپلاستی قرار می‌گیرند ممکن است دچار فیستول رکتو-واژینال شوند و نیاز به عمل ترمیمی پیدا کنند. گاز/ترشحات روده یا مدفوع فردی که دچار فیستول رکتو-واژینال شده از طریق کانال واژن خارج می‌گردد. به تعریف «یوریتروپلاستی» رجوع کنید.

▪️فیستول یوریترو-واژینال Urethro-vaginal Fistula

فیستول یوریترو-واژینال به معنای ایجاد راه ارتباطی غیرطبیعی بین پیشابراه و واژن است. افرادی که تحت عمل واژینوپلاستی قرار می‌گیرند ممکن است دچار فیستول یوریترو-واژینال شوند و نیاز به عمل ترمیمی پیدا کنند. ادرار فردی که دچار فیستول یوریترو-واژینال شده از طریق کانال واژن خارج می‌گردد. به تعریف «یوریتروپلاستی» رجوع کنید.

▪️فیلر هیالورونیک اسید Hyaluronic Acid Filler

فیلر هیالورونیک اسید ماده‌ای است که با هدف جوان‌سازی پوست تزریق می‌گردد. تزریق فیلر هیالورونیک اسید به ناحیه صورت و همینطور لب‌های بزرگ ناحیه تناسلی انجام می‌پذیرد و روش مرسومی است؛ متقاضیان این عمل معمولا زنان سیسجندری هستند که برای جوان‌سازی صورت یا ناحیه تناسلی خود خواستار انجام این روند هستند. از جمله عوارض این روش می‌توان به ورم، قرمزی و کبودی ناحیه تزریق، ریسک بدشکلی صورت یا ناحیه تناسلی و گلوله‌ شدن ژل زیر پوست اشاره نمود. نتیجه این روش نیز معمولاً موقتی بوده و نیاز است پس از شش ماه تا یکسال مجدداً تکرار شود. به تعریف «تزریق چربی درون لابیا» رجوع کنید.

▪️فیناستراید Finasteride

فیناستراید نام دارویی است که در ابتدا جهت درمان بزرگی غده پروستات در مردان غیرترنس تجویز گردید. امروزه این دارو موثرترین درمان موجود برای ریزش موی سر با الگوی مردانه در نظر گرفته مى‌شود. سازمان غذا و داروی ایالات متحده نیز استفاده از این دارو را جهت درمان ریزش مو با الگوی مردانه تایید کرده است. عملكرد فيناسترايد به اين صورت است كه آنزيم مبدل تستسترون به دى‌هيدروتستسترون را مهار مى‌كند (بنابراین كار اين دارو صرفاً مهار آنزيم مبدل است، نه مهار تستسترون). زنان ترنسی که نمی‌توانند داروی ضدآندروژن اسپیرونولاکتون مصرف کنند، مایل هستند تاثیرات زنانه‌سازی کمی را تجربه کنند، یا حتی پس از سرکوب کامل آندروژن‌ها یا تخلیه بیضه همچنان دچار ریزش موی سر با الگوی مردانه هستند، می‌توانند تحت‌نظر پزشک اقدام به مصرف داروی فیناستراید نمایند. به تعریف «دی‌هیدروتستسترون»، «طاسی با الگوی مردانه»، و «ماینوکسیدیل» رجوع کنید.

💠حرف ق

▪️قابلیت کشسانی پوست Skin Elasticity

قابلیت کشسانی پوست به قابلیت منبسط شدن و مجدداً به حالت اول بازگشتن پوست گفته می‌شود. یعنی اگر پوست قسمتی از بدن خود را با دو انگشت بگیرید و بکشید، وقتی پوست را رها می‌کنید سریع به حالت اول خود بازمی‌گردد. قابلیت کشسانی پوست روی نتیجه جراحی بزرگ کردن پستان و واژینوپلاستی تاثیر مستقیم دارد.

▪️قرص ال‌دی LD pill (قرص ضدبارداری)

قرص ال‌دی که با عنوان قرض ضدبارداری با دوز پایین شناخته می‌شود، یکی از روش‌های پیشگیری از بارداری در افرادی که با جسم منتسب به زنان متولد شده‌اند محسوب می‌شود. قرص ال‌دی از استروژن (معمولاً اتینیل استرادیول) و پروژستوژن (معمولاً نوعی پروژستین) تشکیل شده است. قرص ال‌دی جهت هورمون درمانی جایگزین در زنان ترنس و افراد غیرباینری تجویز نمی‌گردد.

💠حرف ک

▪️کارگر جنسی Sex Worker

کارگر جنسی به فردی گفته می‌شود که شغلش ارائه خدمات جنسی، اجراهای جنسی، و/یا رفتارهای مشخص جنسی است. هر فردی با هر هویت جنسیتی یا گرایش جنسی ممکن است کارگر جنسی هم باشد. کارگری جنسی نوع هویت جنسیتی یا گرایش جنسی افراد را بی‌اعتبار نمی‌کند.

▪️کلیتوروپلاستی Clitoroplasty (ساخت کلیتوریس)

کلیتوروپلاستی عملی است که طی آن کلیتوریس ساخته می‌شود. جراح طی عمل واژینوپلاستی، کلیتوریس را با کوچک کردن کلاهک آلت تناسلی منتسب به مردان و با حفظ باندل نوروواسکولار آن ایجاد می‌کند تا حس جنسی حفظ گردد. به تعریف «واژینوپلاسی» و «باندل نوروواسکولار» رجوع کنید.

💠حرف گ

▪️گالاکتوریا Galactorrhea

گالاکتوریا به معنای ترشح شیر از پستان است، آن هم در مواقعی که فرد در دوران شیردهی نیست، فرزندی ندارد یا یائسه شده است. گالاکتوریا گاهی برای افرادی که با جسم منتسب به زنان متولد شده‌اند اتفاق می‌افتد، به‌خودی‌خود بیماری محسوب نمی‌شود اما ممکن است یکی از علائم بیماری‌های زمینه‌ای باشد. بعضی از زنان ترنس و افراد غیرباینری در اوایل شروع هورمون درمانی گالاکتوریای اندکی را تجربه می‌کنند. تقریباً با قطعیت می‌توان گفت که ترشحات شیری و غیرخونی اندک از یک یا هر دو پستان جنبه فیزیولوژیکی داشته، جای نگرانی ندارد و در صورت مشاهده، نیازی به ارزیابی بیشتر نیست.

▪️گرافت پوستی Skin Graft

گرافت پوستی به لایه‌ای نازک از پوست بدن گفته می‌شود که از یک قسمت از بدن برداشته شده و برای پوشانیدن قسمت دیگری از بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. گرافت پوستی به دو صورت از ناحیه اهداکننده برداشته می‌شود: گرافت پوستی تمام‌ضخامت و گرافت پوستی با ضخامت نسبی. بعضی از جراح‌ها برای ساخت واژن از گرافت پوستی استفاده می‌کنند، به‌خصوص اگر پوست کیسه بیضه یا آلت تناسلی فرد متقاضی برای ساخت واژنی با عمق مناسب کافی نباشد. به تعریف «واژینوپلاستی» رجوع کنید.

▪️گرانولوم Granuloma

گرانولوم بافت گرنولیشن تومورمانند و برجسته‌ای است که در اثر التهاب، عفونت، یا قرار گرفتن در معرض ماده‌ای خارجی شکل می‌گیرد. تشکیل گرانولوم داخل واژن یکی از عوارض جانبی عمل واژینوپلاستی محسوب می‌شود. به تعریف «بافت هایپرگرنولیشن» رجوع کنید.

▪️گرایش جنسی Sexual Orientation

گرایش جنسی به کشش جنسی افراد نسبت به افراد دیگر گفته می‌شود. بعضی از افراد خود را گی (مرد همجنسگرا)، استریت (دگرجنسگرا)، بای (دوجنسگرا)، پن (همه‌جنسگرا)، یا لزبین (زن همجنسگرا) می‌دانند یا از واژه‌های دیگری برای توصیف گرایش جنسی خود استفاده می‌کنند. گرایش جنسی ممکن است ایستا یا سیال باشد.

▪️گفتاردرمانی زنانه‌سازی (FST)

گفتاردرمانی زنانه‌سازی به معنی تمرین دادن افراد با هدف بهبود گفتار و ادبیات آنهاست تا بتوانند واضح‌تر و صحیح‌تر با دیگران سخن بگویند و طرز گفتار به عنوان یک زن را بیاموزند. گفتاردرمانی تنها به تمرینات صدا خلاصه نمی‌شود. گفتاردرمانی یعنی هویت خودتان را پیدا کنید، توانایی‌ها و ناتوانی‌های صدای خودتان را بشناسید و بپذیرید، و یاد بگیرید که موقع ارتباط برقرار کردن با دیگران، چگونه با ژست و حرکات دست و صورت‌تان حالت زنانه‌ای به خود بگیرید. لازم به ذکر است که جراحی زنانه‌سازی صدا جایگزینی برای گفتاردرمانی زنانه سازی نبوده، و بعد از انجام جراحی زنانه‌سازی صدا نیز، همچنان لازم است به تمرینات صدای خود ادامه دهید تا بتوانید صدای زیبایی داشته باشید. به تعریف «جراحی زنانه‌سازی صدا» رجوع کنید.

💠حرف ل

▪️لابیاپلاستی Labiaplasty (ساخت لابیا)

لابیاپلاستی عملی است که طی آن ساخت لب‌های کوچک و بزرگ ناحیه تناسلی منتسب به زنان صورت می‌گیرد. بعضی از جراح‌ها عمل لابیاپلاستی را به مرحله دوم جراحی واژینوپلاستی موکول می‌کنند، چون عقیده دارند که اگر ساخت لب‌های کوچک طی مرحله اول جراحی صورت گیرد، احتمال نکروز (از بین رفتن و مرگ بافت) لب‌های کوچک بیشتر است.

▪️لارینگوپلاستی زنانه‌سازی Feminization Laryngoplasty

لارینگوپلاستی زنانه‌سازی که با عنوان جراحی زنانه‌سازی صدا نیز شناخته می‌شود، روندی‌ست که بمنظور کوچک کردن جعبه صدا و کوتاه کردن تارهای صوتی جهت افزایش ارتفاع صوتی و نازک کردن صدا صورت می‌پذیرد. به تعریف » جراحی زنانه‌سازی صدا» رجوع کنید.

▪️لیزر الکساندرایت Alexandrite Laser

الکساندرایت یکی از دستگاه‌های لیزر موهای زائد بوده که طول موج لیزر آن کمی کوتاهتر از دستگاه لیزر ان‌دی:یَگ است. الکساندرایت ناحیه بزرگتری از بدن را پوشش داده و بنابراین موهای بیشتری را هدف قرار می‌دهد. الکساندرایت بیشتر مناسب افرادی است که پوست گندمگون دارند.

▪️لیزر ان‌دی:یَگ Nd:YAG Laser

ان‌دی:یگ یکی از دستگاه‌های لیزر موهای زائد بوده که مناسب افرادی با پوست تیره است. این دستگاه لیزر مادون قرمز با طول موج بلندتری تولید می‌کند، بطوریکه از ملانین پوست عبور کرده و یک راست به سراغ فولیکول‌های مو می‌رود.

▪️لیزر دایود Diode Laser

دایود یکی از دستگاه‌های لیزر موهای زائد بوده که مناسب همه افراد با هر رنگ پوستی می‌باشد. تکنسین می‌تواند بهترین طول موج این دستگاه را براساس رنگ پوست و موی شما تنظیم کند. این دستگاه برای افرادی که پوست روشن تا متوسطی دارند بهترین عملکرد را دارد.

▪️لیزر روبی Ruby Laser

روبی اولین دستگاه لیزری است که برای حذف موهای زائد طراحی گردید. این لیزر تا حد زیادی جذب ملانین می‌شود، از همین رو برای حذف موهای نازک نیز کارایی لازم را دارد. هر چه پوست فرد روشن‌تر باشد، کارایی این لیزر نیز بهتر است، چون این لیزر سبب تغییر رنگ پوست‌های تیره می‌شود. معمولاً 24 ساعت قبل از جلسه لیزر، تستی انجام می‌دهید تا اطمینان حاصل شود که بهترین دستگاه لیزر را با توجه به رنگ پوست و مویتان انتخاب کرده‌اید.

▪️لیزر/الکترولیز موهای زائد Laser/Electrolysis Hair Removal

لیزر/الکترولیز موهای زائد به کاهش یا حذف دائمی موهای ناخواسته قسمتی از بدن گفته می‌شود. با توجه به این که هورمون درمانی زنانه‌سازی موجب از بین رفتن موهای صورت و بدن نمی‌شود، بسیاری از زنان ترنس و افراد غیرباینری اقدام به حذف موهای زائد صورت یا بدن خود می‌کنند. بعضی از جراح‌هایی که از پوست آلت تناسلی منتسب به مردان یا کیسه بیضه در ساخت واژن استفاده می‌کنند نیز از مراجعه‌کنندگان خود می‌خواهند که برای این که بهترین نتیجه را از عمل واژینوپلاستی بگیرند، چندین ماه قبل از عمل موهای قسمت‌های مشخصی از ناحیه تناسلی که جراح تعیین می‌کند را الکترولیز یا لیزر کنند. این اقدام سبب می‌شود تا بعد از عمل مو درون واژن رشد نکند و عوارضی پیش نیاید. لازم به ذکر است که بعضی از جراح‌ها نیز توصیه می‌کنند که قبل از عمل به هیچ وجه الکترولیز یا لیزر ناحیه تناسلی صورت نگیرد، و عقیده دارند این کار به پوست ناحیه تناسلی آسیب رسانده و روی نتیجه عمل تاثیر منفی می‌گذارد. این جراح‌ها طی عمل جراحی واژینوپلاستی ابتدا فولیکول‌های مو را خارج نموده و اطمینان حاصل می‌کنند که پس از عمل هیچ مویی درون واژن رشد نخواهد کرد، سپس از پوست ناحیه تناسلی در ساخت واژن استفاده می‌کنند. به تعریف «آی‌پی‌ال»، «لیزر الکساندرایت»، «لیزر دایود»، «لیزر روبی»، و «لیزر ان‌دی:یَگ» رجوع کنید.

💠حرف م

▪️ماینوکسیدیل Minoxidil

ماینوکسیدیل دارویی است که در ابتدا به شکل قرص جهت درمان فشار خون بالا مورد استفاده قرار می‌گرفت، و در حال حاضر جهت درمان ریزش مو با الگوی مردانه نیز تجویز می‌گردد. این دارو به عنوان یکی از روش‌های کاهش ریزش مو با الگوی مردانه مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفته است. ماینوکسیدیل در کاهش ریزش مو به اندازه فیناستراید موثر واقع نمی‌شود. به تعریف «طاسی با الگوی مردانه» و «فیناستراید» رجوع کنید.

▪️مدروکسی پروژسترون استات Medroxyprogesterone Acetate

مدروکسی پروژسترون استات خوراکی (پروورا) رایج‌ترین پروژستین مصنوعی است که در رژیم هورمونی زنان ترنس و افراد غیرباینری مورد استفاده قرار می‌گیرد. تجویز پروژسترون همواره پای ثابت بحث و مناظره میان زنان ترنس، افراد غیرباینری و پزشکان بوده است. تجویز دپو مدروکسی پروژسترون استات به فرم تزریقی (دپو-پروورا) در رژیم هورمونی زنان ترنس و افراد غیرباینری چندان رایج نیست. سایر پروژستین‌های مصنوعی در صورت لزوم با دسترسی محدود تجویز می‌گردد. به تعریف «پروژستوژن» رجوع کنید.

▪️مذکر Male

مذکر نوعی جنس است که معمولاً در بدو تولد برمبنای کروموزوم‌ها (مثلاً XY)، ژن، سطح و عملکرد هورمون‌ها، و آناتومی تولیدمثلی/جنسی (مثلا آلت تناسلی منتسب به مردان، بیضه‌ها) به افراد نسبت داده می‌شود.

▪️مرد به خنثی (MTN)

«ام تو ان» مخفف «مرد به غیرباینری/خنثی جنسیت/نوتوا» است، و به افرادی گفته می‌شود که با جسم منتسب به مردان متولد شده‌اند و بدن آنها طی دوران بلوغ دارای صفات ثانویه جنسی منتسب به مردان شده است، اما خود را با جنسیت مرد هویت‌یابی نمی‌کنند. بعضی از این افراد مایل هستند پروسه ترنزیشن (گذار) خود را با انجام مراحل مختلفی (نظیر تغییر ظاهر و پوشش، تغییر نام، هورمون درمانی، عمل جراحی و …) از جنس/جنسیت مرد به جنس/جنسیت خنثی/غیرباینری/نوتوا طی کنند. حائز اهمیت است که برای اشاره به هر فردی فقط از واژگانی استفاده کنید که خود را با آنها خطاب می‌کنند؛ بعضی از افراد غیرباینری/خنثی جنسیت/نوتوا واژه‌هایی را ترجیح می‌دهند که در مفهوم آنها اشاره‌ای به جنس نسبت داده شده در بدو تولد به آنها نشده باشد.

▪️مرد به زن (MTF)

عبارت مخفف مرد به زن بیشتر برای اشاره به زنان ترنس و افراد ترنس‌زنانه‌ای به کار می‌رود که با جسم منتسب به مردان متولد شده‌اند، اما خود را با جنسیت مرد هویت‌یابی نمی‌کنند. بعضی از این افراد مایل هستند پروسه ترنزیشن (گذار) خود را با انجام مراحل مختلفی (نظیر تغییر ظاهر و پوشش، تغییر نام، هورمون درمانی، عمل جراحی و …) از جنس/جنسیت مرد به جنس/جنسیت زن/زنانه طی کنند. حائز اهمیت است که برای اشاره به افراد ترنس فقط از واژگانی استفاده کنید که خود را با آنها خطاب می‌کنند؛ بعضی از زنان ترنس و افراد ترنس‌زنانه واژه‌هایی را ترجیح می‌دهند که در مفهوم آنها اشاره‌ای به جنس نسبت داده شده در بدو تولد به آنها نشده باشد.

▪️مرد به زن به مرد (MTFTM)

مخفف «مرد به زن به مرد» برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد؛ به‌طورکلی به فردی گفته می‌شود که با جسم منتسب به مردان متولد گردیده، خود را مرد هویت‌یابی نکرده است و پروسه ترنزیشن (گذار) از مرد به زن را طی کرده است، سپس به هر دلیلی مجدداً پروسه ترنزیشن (گذار) را از زن به مرد طی کرده و به جنس/جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده بود بازگشته است (یا اصطلاحاً دی‌ترنزیشن کرده است).

▪️مرد به نامشخص MT*

ام تو استریسک مخفف مرد به نامشخص است. این واژه برای افراد ترنسجندری به کار می‌رود که با جسم منتسب به مردان متولد شده‌اند، اما خود را با جنسیت مرد هویت‌یابی نمی‌کنند. (همواره از به کار بردن واژگانی که افراد برای اشاره به خود به کار نمی‌برند، برای اشاره به آنها خودداری کنید).

▪️مقیاس بالیدگی تانر Tanner Scale

مقیاس بالیدگی تانر شاخصی است که پیشروی مراحل رشد و بلوغ فیزیکی کودکان، نوجوانان، و بزرگسالان را براساس میزان بروز صفات ثانویه جنسی می‌سنجد.

▪️ملال اجتماعی Social Dysphoria

ملال اجتماعی نوع مشخصی از ملال جنسیتی است که خود را به صورت احساس پریشانی و ناراحتی ناشی از ناهمخوانی جنسیت فرد با دیدی که اجتماع یا سایر افراد نسبت به او دارند، برچسب‌هایی که به او می‌زنند، شیوه‌ای که او را خطاب می‌کنند، یا طرز برخوردی که با او براساس جنسیتش دارند گفته می‌شود. به عنوان مثال، زن ترنسی که ملال اجتماعی دارد، اگر در جامعه به چشم یک مرد نگریسته شود، با او همانند یک مرد برخورد شود، با نام مردانه خطاب شود، یا به عنوان یک مرد شناخته شود، احساس پریشانی یا ناراحتی می‌کند.

▪️ملال جسمی Body Dysphoria

ملال جسمی نوع مشخصی از ملال جنسیتی است که خود را بصورت احساس پریشانی یا ناراحتی نسبت به جنبه‌های مختلف بدن نشان می‌دهد. ملال جسمی ممکن است نسبت به آناتومی، شکل، سایز، کروموزوم‌ها، صفات ثانویه جنسی، یا اندام‌های تولیدمثلی داخلی و … احساس گردد. ملال جسمی با اختلال خودزشت‌پنداری متفاوت است. ملال جسمی لازمه ترنس بودن نیست؛ بعضی از افراد ترنس هیچگونه ملال جسمی در خود احساس نمی‌کنند.

▪️ملال جنسیتی Gender Dysphoria

ملال جنسیتی هم نوعی تشخیص پزشکی است و هم واژه‌ای غیررسمی که به احساس پریشانی یا احساسات چالش‌برانگیزی گفته می‌شود که افراد بدلیل ناهمخوانی جنسیت خود با جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده در خود احساس می‌کنند. تشخیص پزشکی ملال جنسیتی یعنی این‌که رواندرمانگر ناراحتی و پریشانی ناشی از ناهمخوانی جنس نسبت داده شده به فرد در بدو تولد (مذکر، مونث، یا اینترسکس) با جنسیتی که فردی خود را با آن هویت‌یابی نموده تشخیص می‌دهد. ملال جنسیتی در حالت غیررسمی نیز به ناراحتی ناشی از ناهمخوانی تعاملات، نقش اجتماعی، خصوصیات فیزیکی، یا اعضای بدن فرد با جنسیتی که خود را با آن هویت‌یابی یا ابراز می‌کند گفته می‌شود. در گذشته ملال جنسیتی، «اختلال هویت جنسیتی (GID)» نامیده می‌شد. امروزه دیگر عبارت اختلال هویت جنسیتی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، چرا که ملال جنسیتی نوعی اختلال روانی محسوب نمی‌شود. امروزه دیگر واژه «ترنسکشوالیسم» نیز برای توصیف ملال جنسیتی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. ملال جنسیتی لازمۀ ترنس بودن نیست.

▪️موکوز Mucosa

موکوز به معنای بافت یا غشاء مخاطی است.

▪️مونث Female

مونث نوعی جنس است که معمولاً در بدو تولد برمبنای کروموزوم‌ها (مثلاً XX)، ژن، سطح و عملکرد هورمون‌ها، و آناتومی تولیدمثلی/جنسی (مثلاً واژن، رحم) به افراد نسبت داده می‌شود.

▪️میسوجینی Misogyny (زن‌ستیزی)

میسوجینی به نفرت از زنان و پست دانستن خصوصیات منتسب به زنان گفته می‌شود.

▪️میل جنسی Sexual desire

میل جنسی به معنای تمایل و علاقه به برقراری رابطه جنسی است. افرادی که میل جنسی پایینی دارند، علاقه کمتری برای برقراری رابطه جنسی داشته، و افرادی که میل جنسی بالایی دارند، علاقه بیشتری برای برقراری رابطه جنسی دارند. به تعریف «حس جنسی» رجوع کنید.

💠حرف ن

▪️ناحیه اهداکننده Donor Site

ناحیه اهداکننده قسمتی از بدن است که از آنجا فلپ یا گرافتی برداشته می‌شود و به قسمت دیگر بدن انتقال داده می‌شود. به تعریف «گرافت پوستی» رجوع کنید.

▪️نان-آپ Non-op (بدون عمل)

نان-آپ به فرد ترنسی گفته می‌شود که در جهت تصدیق جنسیت تحت هیچگونه عمل جراحی قرار نگرفته و مایل به انجام هیچگونه عمل جراحی نیست. بسیاری از افراد همین که خود را هویت‌یابی نموده یا به عنوان جنسیت صحیح خود در اجتماع زندگی می‌کنند، احساس شادمانی جنسیتی را از درون خود احساس می‌کنند و نیازی به انجام جراحی در خود نمی‌بینند.

▪️نقش جنسیتی Gender Role

نقش جنسیتی به علایق، رفتارها، آداب و معاشرت، و به طور کلی انتظارات و محدودیت‌های فرهنگی و تاریخی گفته می‌شود که به جنسیت خاصی نسبت داده شده و براساس جنسیتی که در بدو تولد به افراد مختلف نسبت داده می‌شود از آنها انتظار می‌رود. نقش‌های جنسیتی می‌توانند توان‌بخش، سرکوب‌کننده، یا خنثی باشند. نقش‌های جنسیتی ممکن است به‌مرور زمان و از فرهنگی به فرهنگ دیگر تغییر کنند.

▪️نکروز Necrosis

نکروز اصطلاحاً به سیاه شدن و از بین رفتن بافت گفته می‌شود. نکروز معمولاً در اثر خونرسانی ناکافی، عفونت یا آسیب رخ می‌دهد. نکروز یکی از عوارض نه چندان شایع جراحی‌های تصدیق جنسیت به شمار می‌رود، که از آن جمله می‌توان به نکروز لابیا (لب‌های کوچک ناحیه تناسلی منتسب به زنان)، کلیتوریس، یا بخشی از واژن پس از عمل واژینوپلاستی اشاره نمود.

▪️نوتوا Neutrois

چترواژه نوتوا نوعی هویت جنسیتی غیرباینری بوده و در توصیف افرادی به کار می‌رود که جنسیت خود را منحصراً مرد یا زن نمی‌دانند. هویت جنسیتی نوتوا زیر چترهای جندرکوئیر یا ترنسجندر نیز قرار می‌گیرد. هیچ تعریف مشخصی از نوتوا وجود ندارد، چون افرادی که خود را نوتوا هویت‌یابی می‌کنند برداشت متفاوتی از جنسیت خود دارند. گاهی نوتوا معنای گسترده‌تری نیز داشته و سایر هویت‌های جنسیتی از جمله غیرباینری، ای‌جندر (بی‌جنسیت)، جندرفلوید (جنسیت سیال)، یا جندرلس (فاقد جنسیت) را نیز دربرمی‌گیرد. بعضی از افراد، نوتوا را نوعی ترنسکشوال در نظر می‌گیرند. بعضی از افراد نوتوا ملال جنسیتی را تجربه می‌کنند و بعضی دیگر چنین تجربه‌ای ندارند. بعضی از افراد نوتوا در پی ترنزیشن فیزیکی هستند و می‌خواهند ابراز جنسیتی مبهم، آندروجین‌مانند (ترکیبی از مرد و زن) یا خنثی داشته باشند، در حالی که بعضی دیگر در پی این تغییرات نیستند. بعضی از افراد واژه «نوتوا» را با «بی‌جنسیت» مترادف می‌دانند، در حالی که بعضی دیگر بر این عقیده‌اند که این کلمات معنای کاملاً متفاوتی با یکدیگر داشته و نمی‌توان آنها را به جای هم به کار برد.

▪️نهان Stealth

اصطلاح «نهان» به وضعیتی گفته می‌شود که فرد ترنسی بعد از ترنزیشن، در دایره اجتماعی خود (برای دوستان، کارمندان، همکاران) «آشکارسازی» نکرده است. به‌طورکلی در جامعه ترنس، اصطلاح «نهان» به فرد ترنسی گفته می‌شود که در حال زیستن با همان جنسیتی است که می‌خواهد باشد، و دیگران نیز او را به چشم جنسیت صحیح او می‌بینند و با او همانند عضوی از جامعه جنسیت صحیح او برخورد می‌کنند، با این حال موضوع ترنسجندر بودن خود را با کسی در میان نگذاشته است. مثلاً زن ترنسی را در نظر بگیرید که همه او را به چشم یک زن می‌نگرند و با او همانند سایر زنان برخورد می‌کنند، اما کسی خبر از ترنسجندر بودن او ندارد؛ به این زن ترنس اصطلاحا «نهان» گفته می‌شود. زنان ترنس و مردان ترنس می‌توانند «پنهان closeted»، «آشکار out»، یا «نهان stealth» باشند. در فرهنگ‌هایی که جنسیت‌های غیرباینری به رسمیت شناخته نمی‌شوند، نهان بودن برای افراد غیرباینری غیرممکن است، چون در این جوامع هیچ نقش غیرباینری وجود ندارد که این افراد بتوانند با ایفای آن نقش اصطلاحاً «نهان» باشند. بنابراین در چنین شرایطی افراد غیرباینری یا می‌توانند «پنهان closeted» باشند (یعنی هیچ فردی از غیرباینری بودن آنها خبر نداشته باشد) یا این‌که «آشکار out» باشند (یعنی همه از غیرباینری بودن آنها خبر داشته باشند، که در این صورت دیگر «نهان» محسوب نمی‌شوند). نهان بودن درجات مختلفی دارد، اما گاهی‌اوقات نیز به این صورت است که فرد ترنس با افرادی که قبلا او را با جنس/جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده بود می‌شناخته‌اند قطع رابطه می‌کند، به مکان جدیدی جابه‌جا می‌شود، یا محل کار خود را تغییر می‌دهد. بعضی از افراد ترنس به دلایل مختلفی ترجیح می‌دهند که «نهان» باشند، مثلاً به دلیل حفظ امنیت فیزیکی، شناختی و/یا عاطفی خود.

▪️نیپل Nipple (نوک سینه)

نیپل (نوک سینه) به برآمدگی وسط دایره رنگی روی سینه گفته می‌شود.

▪️نئو-واژن Neo-vagina

نئو-واژن به معنای واژن جدید، اصطلاحاً به واژنی گفته می‌شود که به دست جراح ساخته شده باشد. به تعریف «واژن» رجوع کنید.

💠حرف و

▪️واژن Vagina

واژن اصطلاحی پزشکی است که برای اشاره به لوله‌ای عضلانی که از قسمت بیرونی ناحیه تناسلی به طرف دهانه رحم امتداد یافته و از بدو تولد همراه با فرد است به کار می‌رود. واژن به دست جراح نیز ساخته می‌شود (پزشکان اغلب به واژنی که به دست جراح ساخته شده باشد، نئو-واژن یا واژن جدید می‌گویند).

▪️واژینوپلاستی بوکال موکوز Buccal Mucosa Vaginoplasty {روش دهانی}

موکوز بوکال بافتی است که داخل دهان را پوشانیده و نسبتا شبیه به بافت واژینال است، از این لحاظ که بدون مو بوده و موکوز (مخاط) تولید می‌کند. بنابراین بافت مخاطی دهان از برخی جهات برای ساخت واژن طی عمل واژینوپلاستی ایده‌آل است. واژینوپلاستی دهانی به دلایل متعددی به اندازه سایر تکنیک‌های واژینوپلاستی رایج نیست. یکی به این دلیل که مقدار بافت موجود نسبتا‌ً کم بوده و بنابراین واژن حاصل از این تکنیک عمق کافی نخواهد داشت. دیگر این‌که نگرانی‌هایی درمورد بروز عوارض مربوط به دهان و گونه مطرح است. واژینوپلاستی بوکال موکوز {روش دهانی} برای زنان ترنس انجام نمی‌پذیرد.

▪️واژینوپلاستی پریتونئال Pritoneal Vaginoplasty {روش شکمی}

طی عمل واژینوپلاستی به روش شکمی، که به آن عمل Luohu نیز گفته می‌شود، از لایه پریتونئوم داخل شکم برای ساخت واژن استفاده می‌شود. افرادی که عمل واژینوپلاستی خود را به این روش انجام می‌دهند، برای باز نگه داشتن کانال واژن ضرورتاً نیازی به دیلاته کردن واژن خود ندارند، به‌خصوص اگر به طور منظم رابطه دخول جنسی داشته باشند. پس از انجام این عمل، تار مویی داخل واژن رشد نمی‌کند. این تکنیک در اصل برای زنان سیسجندری انجام می‌شده است که به صورت مادرزادی فاقد کانال واژن بوده‌اند. جدیداً بعضی از جراح‌ها سعی بر این دارند تا روش شکمی (ساخت واژن با استفاده از بافت مخاطی درون شکم) را برای زنان ترنس متقاضی نیز انجام دهند و این تکنیک مفید را وارد عرصه جراحی‌های تصدیق جنسیت زنان ترنس کنند.

▪️واژینوپلاستی ترکیبی Combined Vaginoplasty

واژینوپلاستی ترکیبی تکنیکی است که طی آن ناحیه تناسلی منتسب به زنان با استفاده از بافت‌های مختلف ساخته می‌شود. مثلا بعضی از جراح ها برای مراجعه‌کنندگانی که آلت تناسلی منتسب به مردان کوچکی داشته یا پوست کافی در ناحیه کیسه بیضه ندارند، ساخت واژن را با استفاده از پوست آلت تناسلی منتسب به مردان + پوست کیسه بیضه + گرافت پوستی برداشته شده از سایر قسمت‌های بدن/یا قسمتی از روده انجام می‌دهند.

▪️واژینوپلاستی سیگموئید Sigmoid Vaginoplasty {روش روده‌ای}

طی عمل واژینوپلاستی به روش روده‌ای، از بخشی از سیگموئید کولن برای ساخت واژن استفاده می‌شود. به این صورت که بخش کوچکی از روده را جدا می‌کنند، آن را به سمت پایین می‌چرخانند و با آن کانال واژن را می‌سازند. سپس روده را به هم بخیه می‌کنند تا بتواند وظیفه خود را در بدن انجام دهد. به تعریف «آناستوموز» رجوع کنید.

▪️واژینوپلاستی غیروارونه‌سازی آلت تناسلی Non-penile Inversion Vaginoplasty {روش دکتر ساپورن}

روش غیروارونه‌سازی آلت تناسلی منتسب به مردان با نام تکنیک ساپورن یا چنبوری‌فلپ نیز شناخته می‌شود (بعد از این‌که دکتر ساپورن این روش را پدید آورد). طی این روند، از گرافت بافت کیسه بیضه برای ساخت کانال واژن، و از بافت دست‌نخوره کیسه بیضه برای ساخت لب‌های بزرگ ناحیه تناسلی منتسب به زنان استفاده می‌شود. از بافت آلت تناسلی منتسب به مردان نیز برای ساخت لب‌های کوچک و غلفه کلیتوریس استفاده می‌شود. جراح‌هایی که این تکنیک را انجام می‌دهند ادعا می‌کنند که در این روش عمق واژن بیشتر است، لب‌های داخلی حس بیشتری دارند، و نتیجه جراحی حاصل از این تکنیک زیباتر است.

▪️واژینوپلاستی فاقد عمق Zero-depth Vaginoplasty

به تعریف «ولواپلاستی» رجوع کنید.

▪️واژینوپلاستی مک‌اندو McIndoe Vaginoplasty {روش گرافت پوستی}

در تکنیک مک‌اندو، برای ساخت واژن از گرافت پوستی استفاده می‌شود. به این صورت که گرافت پوستی را روی قالب واژینال می‌گذارند، سپس این قالب را در فضایی که از قبل در بدن باز کرده بودند قرار می‌دهند و بدین‌ترتیب واژن جدید را می‌سازند. قالبی که در روش مک‌اندو استفاده می‌شود باید تا چندین ماه پس از جراحی تمام‌وقت در جایگاه خود بماند (البته برای نظافت می‌توان آن را خارج کرد) تا واژن به‌خوبی بهبود پیدا کند، باز بماند، و مناسب برقراری رابطه دخول جنسی شود. واژن حاصل از تکنیک مک‌اندو قابلیت خودروان‌کنندگی ندارد. در این روش ریسک بسته شدن دهانه واژن نیز بیشتر است.

▪️واژینوپلاستی وارونه‌سازی آلت تناسلی Penile Inversion Vaginoplasty {روش پوستی}

طی روند واژینوپلاستی وارونه‌سازی آلت تناسلی، پوست بیرون آلت تناسلی منتسب به مردان را برمی‌دارند، وارونه می‌کنند و با آن واژن درست می‌کنند. کلاهک آلت تناسلی منتسب به مردان را نیز اصلاح می‌کنند و با آن کلیتوریس می‌سازند. در پایان نیز با پوست کیسه بیضه، لب‌های بزرگ و کوچک ناحیه تناسلی منتسب به زنان را درست می‌کنند. افرادی که عمل واژینوپلاستی خود را به این روش انجام می‌دهند لازم است برای حفظ کانال واژن به صورت مادام‌العمر دیلاته کنند. واژن حاصل از روش پوستی قابلیت خودروان‌کنندگی نیز ندارد.

▪️واژینوپلاستی ویلسون Wilson Vaginoplasty

متد ویلسون در ابتدا مشابه با تکنیک وارونه‌سازی آلت تناسلی مرسوم انجام می‌شود. اما وقتی نوبت به مرحله ساخت سقف واژن می‌رسد، سقف واژن را دست‌نخورده رها می‌کنند، سپس استنت استریلی را درون واژن قرار می‌دهند. بعد از 5-7 روز، گرافت پوستی از ناحیه باسن برمی‌دارند و با آن سقف واژن را می‌پوشانند. از پوست آلت تناسلی منتسب به مردان نیز برای ساخت لب‌های کوچک، غلفه کلیتوریس، و محل اتصال لب‌های کوچک استفاده می‌کنند؛ از کلاهک آلت تناسلی منتسب به مردان نیز برای ساخت کلیتوریس، و از کیسه بیضه برای ساخت لب‌های بزرگ ناحیه تناسلی منتسب به زنان استفاده می‌کنند.

▪️واژینوز باکتریال Bacterial Vaginosis

واژینوز باکتریال نوعی عفونت واژینال بوده و زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های مشخصی (مانند گاردنرلا واژینالیس، باکتروئیدها، موبیلونکوس، و مايکوپلاسما هومينيس) بدلیل پیدایش تغییراتی در محیط واژن بسیار بیشتر از باکتری لاکتوباسیلوس (که باکتری مفیدی است) رشد می‌کنند. علامت اصلی واژینوز باکتریال ترشحات غیرطبیعی خاکستری – سفیدرنگ از ناحیه واژن است که اغلب با بویی شبیه به بوی ماهی همراه است. این عارضه ممکن است با احساس خارش و/یا سوزش اطراف واژن نیز همراه باشد.

▪️وضعیت جراحی Surgical Status

وضعیت جراحی سطحی است که فرد ترنس روند ترنزیشن خود را با انجام عمل‌های جراحی پیش برده یا قرار است پیش ببرد. گاهی با عباراتی همچون پره-آپ (پیش از عمل)، پست-آپ (بعد از عمل)، یا نان-آپ (بدون عمل) نیز توصیف می‌شود. وضعیت جراحی فرد ترنس فقط به خود فرد و پزشک ایشان مربوط می‌شود.

▪️ولواپلاستی Vulvaplasty

ولواپلاستی یکی از جراحی‌های تصدیق جنسیت بوده که طی آن آلت تناسلی منتسب به مردان، کیسه بیضه و بیضه‌ها برداشته می‌شود، لب‌های بزرگ و کوچک ناحیه تناسلی منتسب به زنان و کلیتوریس ساخته می‌شود، و دهانه پیشابراه جابه‌جا می‌گردد. تفاوت جراحی ولواپلاستی با جراحی واژینوپلاستی در این است که طی جراحی ولواپلاستی کانال واژن ساخته نمی‌شود، و فقط دهانه بسیار کم‌عمقی خلق می‌گردد. جراحی ولواپلاستی با نام‌های بسیاری شناخته می‌شود که معروف‌ترین آنها عبارتند از: واژینوپلاستی فاقد عمق، واژینوپلاستی کم‌عمق، واژینوپلاستی با عمق محدود، جراحی زیبایی واژینوپلاستی، جراحی ناحیه تناسلی فاقد کانال واژن، و جراحی ناحیه تناسلی ناقص.

💠حرف ه

▪️هایپرتروفی خوشخیم پروستاتیک Benign Prostatic Hypertrophy

هایپرتروفی خوشخیم پروستاتیک به معنای بزرگ شدن خوشخیم غده پروستات است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) داروی فیناستراید را با دوز پنج میلیگرم در روز جهت درمان هایپرتروفی پروستاتیک تایید کرده است. به تعریف «پروستات»، «آنتی‌ژن اختصاصی پروستات»، و «فیناستراید» رجوع کنید.

▪️هرمافرودیت Hermaphrodite

هرمافرودیت اصطلاح پزشکی منسوخی است که قبلا برای اشاره به افرادی که بدن آنها در بدو تولد ترکیبی از صفات مرسوم مذکر و مونث را داشت به کار برده میشد. این واژه توهین‌آمیز و اشتباه تلقی می‌شود. به تعریف «اینترسکس» رجوع کنید.

▪️هماتوم Hematoma

هماتوم به معنای جمع شدن خون در بافت و خارج از عروق خونی بوده، و یکی از عوارض جراحی‌های تصدیق جنسیت به شمار می‌رود.

▪️هورمون درمانی جایگزین (HRT)

هورمون درمانی جایگزین (به انگلیسی: Hormone Replacement Therapy) پروسه‌ای است که طی آن افراد ترنسجندر و غیرباینری به انتخاب خودشان و تحت‌نظر پزشک در جهت تصدیق جنسیت اقدام به مصرف هورمون‌های مصنوعی می‌کنند. هورمون درمانی در زنان ترنس و افراد غیرباینری غالباً با تجویز داروهای استروژنی و ضدآندروژن‌ها صورت می‌گیرد.

▪️هورمون زیست‌همسان Bioidentical Hormone

هورمون «زیست‌همسان» ماده‌ای است که ساختار شیمیایی آن دقیقاً مانند ساختار شیمیایی هورمون طبیعی تولید شده در بدن انسان است. مثلا 17-بتا استرادیول اصلی‌ترین نوع استروژنی است که جهت زنانه‌سازی تجویز می‌گردد؛ هورمونی «زیست‌همسان» است، بدین معنا که ساختار شیمیایی آن با استروژنی که از تخمدان‌های انسان ترشح می‌شود همسان و معادل است.

▪️هویت جنسی Sex Identity

هویت جنسی به نحوه برداشت هر فرد از جنس خویش گفته می‌شود. هویت جنسی یعنی صرف‌نظر از جنسی که در بدو تولد به فردی نسبت داده شده، وی خود را مونث، مذکر، مابین مذکر و مونث، فراتر از مونث و مذکر، یا نه مونث و نه مذکر بداند.

▪️هویت جنسیتی Gender Identity

هویت جنسیتی باور درونی و فردی هر انسان از جنسیت خویش است. هویت جنسیتی یعنی فردی از درون باور دارد که زن است، مرد است، هم زن است و هم مرد است، نه زن است و نه مرد است، یا روی هر نقطه‌ای از طیف جنسیتی قرار گرفته است. هویت جنسیتی افراد ممکن است با جنس/جنسیتی که در بدو تولد براساس اندام جنسی به آنها نسبت داده شده همخوانی داشته با نداشته باشد. به‌طورکلی، هویت جنسیتی مقوله‌ای مستقل از جنس منتسب به افراد است. هویت جنسیتی افراد را نمی‌توان از روی ظاهر، آناتومی، هنجارها یا کلیشه‌های اجتماعی حدس زد. هویت جنسیتی براساس جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به افراد نسبت داده می‌شود تعیین نمی‌گردد. هویت جنسیتی گاهی به‌مرور زمان شکل گرفته یا تغییر پیدا می‌کند.

▪️هیماچوریا Hematuria

هیماچوریا به معنای وجود خون در ادرار است. تا وقتی که سوند در مثانه قرار دارد بروز هیماچوریا طبیعی است و گاه‌به‌گاه مخصوصا با پیاده‌روی رخ می‌دهد. هیماچوریا معمولا به رنگ قرمز کم‌رنگ بوده و با استراحت برطرف می‌شود. هیماچوریا در مواقع بروز عفونت ادراری نیز دیده می‌شود و قابل پیش‌بینی است.

💠حرف ی

▪️یوریتروپلاستی Urethroplasty (ساخت پیشابراه)

عمل ساخت پیشابراه (که در علم پزشکی به آن یوریتروپلاستی گفته می‌شود) یکی از مراحل جراحی واژینوپلاستی محسوب می‌شود. جراح طی عمل واژینوپلاستی، پیشابراه را کوتاه نموده و به موقعیت پایین‌تری انتقال می‌دهد تا فرد متقاضی بتواند بعد از عمل در حالت نشسته ادرار کند. عمل یوریتروپلاستی لازم است با دقت و حساسیت انجام شود تا بعد از سپری شدن دوره بهبودی و فروکش کردن ورم، مشکلاتی از قبیل پخش شدن ادرار بر جای نماند.

🔻فایل پی‌دی‌اف واژه‌نامۀ اصطلاحات اختصاصی زنان ترنس و افراد غیرباینری را از طریق لینک زیر دانلود نمایید.

واژه‌نامه اختصاصی زنان ترنس و افراد غیرباینری

نویسنده و مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org

🔻مراجع:

https://www.hopkinsmedicine.org
https://www.wpath.org
https://www.mtfsurgery.net
https://www.savaperovic.com
https://transcare.ucsf.edu
https://www.healthline.com
http://www.gires.org.uk
https://www.treatwell.co.uk
https://2pass.clinic
https://www.voicedoctor.net
http://www.ftmguide.org
https://www.medicalnewstoday.com
https://www.sfdph.org
https://www.rainbowhealthontario.ca
https://www.fsu.edu
https://www.lgbthealtheducation.org
https://www.the519.org
https://www.itspronouncedmetrosexual.com
http://www.transstudent.org
https://lgbtqia.ucdavis.edu
https://www.cbsnews.com
https://nonbinary.wiki
https://gender.wikia.org
https://en.wikipedia.org
https://fenwayhealth.org
https://www.glaad.org
http://www.juliaserano.com
https://hr.cornell.edu
http://web.mit.edu/trans
https://lgbtqexperiment.com
https://www.nlgja.org

Copyright © 2020 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved.