آیا افراد ترنس بعد از عمل، دیگر «ترنس» محسوب نمی‌شوند؟
نویسنده: سعید.ش
🔻فایل پی‌دی‌اف این مقاله را از طریق لینک زیر دانلود نمایید.
برای بسیاری از افراد ترنس و همینطور افراد غیرترنس، این سوال پیش می‌آید که آیا افراد ترنس بعد از عمل، همچنان فردی «ترنس» محسوب می‌شوند، یا با توجه به این‌که عمل جراحی بدن افراد ترنس را با هویت جنسیتی‌شان و دیدی که از درون نسبت به خود دارند همسو می‌کند، افراد ترنس بعد از عمل دیگر ترنس محسوب نمی‌شوند؟
در این مقاله قصد داریم پاسخ به این پرسش را از جنبه‌های مختلفی بررسی کنیم، و به باورهای نادرستی که پیرامون هویت افراد ترنس و نیاز به جراحی کردن یا نکردن آنها شکل گرفته نیز بپردازیم. پس اگر این سوال برای شما نیز پیش آمده و کنجکاو هستید پاسخ آن را بدانید، با ما همراه باشید.
⚫️1. تعریف ترنس
ترنس کیست؟ تعریف ترنس چیست؟ ترنس به کسی گفته می‌شود که جنسیت خود را متفاوت با جنسیتی می‌داند که در بدو تولد به او نسبت داده شده است. به عبارت دیگر، ترنس فردی است که خودش را با جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده هویت‌یابی نمی‌کند.
تعریف ترنس به دو عامل پُررنگ اشاره می‌کند: یک. نسبت داده شدن جنسیت در بدو تولد؛ و دو. هویت‌یابی.
نسبت داده شدن جنسیت در بدو تولد؛ یعنی دکتر، والدین، ماما، پرستار و … نگاهی به اندام تناسلی نوزاد انداخته و با توجه به شکل آن، جنسیتی را به او «نسبت» می‌دهند. مثلاً اگر ببینند نوزادی واژن دارد، جنسیت زن را به او نسبت می‌دهند و اگر ببینند نوزادی پینس دارد، جنسیت مرد را به او نسبت می‌دهند.
هویت‌یابی؛ یعنی هر فردی صرف‌نظر از جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده، بنشیند و با خود بیاندیشد که خود را چه می‌داند، خود واقعی‌اش چه کسی است، و چه جنسیتی (یا بی‌جنسیتی) برای خودش متصور است. هر فردی صرف‌نظر از جنسیتی که به او نسبت داده شده، می‌تواند برای خودش جنسیتی متصور بشود یا نشود.
حال اگر این جنسیت، با جنسیتی که در بدو تولد به فرد نسبت داده شده همراستا نباشد، آن فرد در تعریف «ترنس» قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر فردی که پینس دارد و در بدو تولد جنسیت مرد به او نسبت داده شده، خودش را مرد نداند و چیز دیگری به جز مرد بداند، این فرد در تعریف ترنس قرار می‌گیرد.
تعریف ترنس هیچ شاخ و برگ اضافه‌ای ندارد. در تعریف ترنس نیامده که فقط افرادی که نیاز به عمل کردن دارند «ترنس» هستند. یا فقط آنهایی که خودشان را در کلیشه‌های جنسیتی می‌گنجانند! پیش‌تر در مقالات دیگری این موضوع را به طور کامل توضیح دادیم؛ این مقالات را می‌توانید از اینجا و اینجا مطالعه نمایید.
واقعیت این است که جراحی کردن یا نکردن، تعریف «ترنس» را تغییر نمی‌دهد. فرد ترنسی که صفر تا صد جراحی‌های تصدیق‌کننده جنسیت را انجام داده باشد نیز، همچنان دارد خود را با جنسیتی به‌جز آنچه که در بدو تولد به او نسبت داده شده هویت‌یابی می‌کند، و بنابراین در تعریف «ترنس» قرار می‌گیرد.
اما آیا همه‌چیز حول محور جراحی کردن یا نکردن می‌چرخد؟ برویم سراغ نکته بعدی تا این موضوع را بیشتر بشکافیم.
⚫️2. پروسه «ترنزیشن»
ترنزیشن از لحاظ لغوی به معنای «گذار از حالتی به حالت دیگر» است. پروسه ترنزیشن به مراحل اجتماعی، قانونی، و پزشکی گفته می‌شود که بسیاری از افراد ترنس در جهت تصدیق هویت جنسیتی خود یا رسیدن به شادمانی جنسیتی انجام می‌دهند.
پروسه ترنزیشن به سه روش صورت می‌گیرد: ترنزیشن اجتماعی، ترنزیشن قانونی، و ترنزیشن پزشکی، و می‌تواند شامل عمل جراحی و هورمون درمانی، تغییر نام و جنسیت در مدارک شناسایی قانونی، تغییر ظاهر و پوشش، آشکارسازی برای دوستان و خانواده، و … باشد.
پروسه ترنزیشن برای هر فردی متفاوت بوده و با توجه به نیازها و شرایط هر فرد تعیین می‌گردد. پروسه ترنزیشن ممکن است پروسه‌ای طولانی و ادامه‌دار، یا پروسه‌ای کوتاه‌مدت باشد.
پروسه ترنزیشن به هر شکل و فرمی که باشد، اعتبار هویت جنسیتی افراد را نه کاهش می‌دهد و نه افزایش؛ یعنی مثلاً هویت فرد ترنسی که فقط پوشش خود را تغییر می‌دهد با هویت فرد ترنس دیگری که مایل است یک یا دو مرحله جراحی انجام دهد به یک اندازه معتبر است.
پروسه ترنزیشن برای هر فردی معنا و مفهوم متفاوتی دارد. بعضی از افراد احساس می‌کنند که پروسه ترنزیشن آنها از روزی که هورمون درمانی را شروع کرده‌اند آغاز گردیده است. بعضی فکر می‌کنند پروسه ترنزیشن آنها از روزی آغاز گردیده که برای عزیزان خود آشکارسازی کرده‌اند.
بعضی از افراد احساس می‌کنند تا زمانی که تغییرات حاصل از هورمون درمانی روی بدن آنها بنشیند، همچنان «در حال ترنزیشن» هستند. بعضی از افراد پایان دوره ترنزیشن خود را زمانی می‌دانند که از لحاظ قانونی با جنسیت صحیح خود به رسمیت شناخته شوند. بعضی از افراد نیز زمانی پروسه ترنزیشن خود را خاتمه یافته می‌دانند که جراحی ناحیه تناسلی را انجام داده باشند.
بنابراین این اشتباه است که تصور کنیم پروسه ترنزیشن افراد ترنس تنها زمانی تکمیل می‌شود که «جراحی» کرده باشند. بعضی از افراد ترنس نیاز به جراحی دارند، و بعضی دیگر نیاز به جراحی ندارند. هر فرد ترنسی فقط خودش تعیین می‌کند که در مسیر ترنزیشن خود تا کجا پیشروی کند. بعضی از افراد ترنس نیز در حالت کلی نیازی به «ترنزیشن» در خود نمی‌بینند!
باور نادرستی که در این پرسش نهفته، از همین تصور اشتباه نشأت گرفته است! تصور اشتباهی که می‌گوید: افراد ترنس تا وقتی که «جراحی» نکرده‌اند، مرد یا زن «واقعی» محسوب نمی‌شوند (دقت کنید افراد غیرباینری در این تصور اصلاً جایگاهی ندارند!).
بعضی از افراد حتی پا را فراتر از این تصور گذاشته و افراد ترنسی که «جراحی» نکرده‌اند را «جنس سوم» نامیده‌اند! گویی جنس و جنسیت افراد ترنس فقط وقتی معتبر است که جسم خود را با انجام هورمون درمانی و عمل جراحی تغییر داده و خود را با کلیشه‌های جنسی و جنسیتی هماهنگ کرده باشند (یا به عبارت دیگر، خودشان را همانند افراد سیسجندر کرده باشند!).
این اشتباه است که بیاییم فقط افراد ترنسی که همانند فردی سیسجندر در جامعه حضور پیدا می‌کنند را با جنسیت حقیقی‌شان به رسمیت بشناسیم، و هویت باقی افراد ترنسی را که ظاهر آندروجین‌گونه‌ای داشته یا مایل نیستند خود را در قالب کلیشه‌های جنسیتی «مردانه» و «زنانه» بگنجانند، معتبر ندانیم! ظاهر افراد، ترنزیشن کردن یا نکردن‌شان، و میزان تطابق‌شان با کلیشه‌های جنسیتی، نه از اعتبار هویت آنها می‌کاهد و نه به آن می‌افزاید.
بعضی از افراد نیز از سرناآگاهی، از افراد ترنسی که خود را با کلیشه‌های جنسیتی منطبق کرده‌اند تعریف و تمجید می‌کنند و این را نشانه موفقیت فرد ترنس در کسب هویت حقیقی خویش می‌دانند! در حالی که چنین تعریف و تمجیدهایی در حالت کلی خوشآیند نیست و به افراد ترنس این پیام را می‌رساند که هویت آنها بدون قید و شرط معتبر نیست، و فقط به شرطی زیبا، محترم، معتبر، و ارزشمند هستند که همانند یک فرد سیسجندر در جامعه حضور پیدا کرده یا خود را با کلیشه‌های جنسیتی هماهنگ کرده باشند!
بنابراین خیر؛ جراحی کردن یا نکردن، مطابق با کلیشه‌های جنسیتی بودن یا نبودن، و همانند افراد سیسجندر بودن یا نبودن، ملاک به رسمیت شناخته شدن هویت افراد ترنس نیست (و نباید هم باشد). مردان ترنس، مردان «واقعی» هستند، بدون هیچ قید و شرط و اما و اگری. زنان ترنس نیز، زنان «واقعی» هستند، بدون هیچ قید و شرط و اما و اگری. جنسیت (یا بی‌جنسیتی) افراد غیرباینری نیز صرف‌نظر از پروسه ترنزیشن‌شان و بدون هیچ قید و شرط و اما و اگری، معتبر است.
اما آیا مبحث تا همین جا ختم می‌شود؟ یعنی هر فرد ترنسی تا آخر عمر «ترنس» است؟ در نکته بعدی به این موضوع می‌پردازیم.
⚫️3. هویت‌یابی به عنوان فردی ترنس
یکی از نکات بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشیم، این است که لازم است هویت‌یابی افراد را محترم شمرده و هر فردی را با همان عنوانی که خودش ترجیح می‌دهد خطاب کنیم.
بعضی از افراد، خود را به عنوان فردی ترنس هویت‌یابی می‌کنند. بعضی از افراد ترنس، ترنس بودن را هویتی جدایی‌ناپذیر از وجود خود می‌دانند و به ترنس بودن خود افتخار می‌کنند. بعضی از افراد ترنس، خود را صرفاً «مرد»، «زن»، «غیرباینری» و … می‌دانند و ترجیح می‌دهند به جای این‌که با لفظ «ترنس» خطاب شوند، با جنسیت (یا بی‌جنسیتی) خود خطاب شوند.
بعضی از افراد ترنس تا پیش از طی کردن پروسه ترنزیشن، خود را به عنوان فردی ترنس هویت‌یابی می‌کنند و پس از اتمام پروسه ترنزیشن منحصربه‌فرد خودشان، ترجیح می‌دهند دیگر خودشان را ترنس ننامند و صرفاً با عنوان جنسیت (یا بی‌جنسیتی) خود به رسمیت شناخته شوند (دقت کنید «ترنزیشن»، نه لزوماً جراحی کردن یا نکردن).
این‌که هر فردی ترجیح بدهد خودش را چه بنامد، یک تصمیم شخصی است. جراحی کردن یا نکردن، سپری کردن یا نکردن پروسه ترنزیشن، مطابق بودن یا نبودن با انتظارات و کلیشه‌های جنسی و جنسیتی جا افتاده در جامعه، پیروی کردن یا نکردن از برساخت‌های اجتماعی و … لزوماً تعیین‌کننده عناوینی نیستند که افراد مختلف ترجیح می‌دهند خود را با آنها هویت‌یابی کنند!
یک فرد جندرکوئیر ممکن است در تعریف ترنس نیز بگنجد، اما ترجیح دهد خودش را فقط با عنوان «جندرکوئیر» هویت‌یابی کند و از عنوان «ترنس» برای اشاره به خود استفاده نکند. یک مرد ترنس ممکن است واژن داشته باشد، اما ترجیح دهد به عنوان فردی «ترنس» خطاب نگردد و صرفاً به عنوان یک «مرد» به رسمیت شناخته شود. یک زن ترنس ممکن است عمل ناحیه تناسلی را انجام داده باشد، اما همچنان ترجیح دهد به عنوان زنی ترنس به رسمیت شناخته شود.
بنابراین این تعاریف و واژه‌ها نیستند که هویت ما را تعیین می‌کنند، بلکه در اصل این خود ما هستیم که تصمیم می‌گیریم چطور با استفاده از تعاریف و واژه‌ها، هویت خودمان را توصیف کنیم.
اما آیا همه افراد ترنسی که ترنس بودن را بخشی از هویت وجودی خود می‌دانند، خودشان را همه‌جا به عنوان فردی ترنس معرفی می‌کنند؟ در نکته بعدی به این موضوع می‌پردازیم.
⚫️4. آشکارسازی به عنوان فردی ترنس
بعضی از افرادی که خود را به عنوان فردی ترنس هویت‌یابی می‌کنند، ترجیح می‌دهند برای دیگران نیز به عنوان فردی ترنس آشکارسازی کنند. بعضی از افراد ترنس نیز ترجیح می‌دهند فقط برای افراد به‌خصوصی آشکارسازی کنند و موضوع ترنس بودن خود را با هر کسی در میان نگذارند.
به افراد ترنسی که پیش از روند ترنزیشن و زمانی که هنوز جنسیت حقیقی‌شان به رسمیت شناخته نشده، ترجیح می‌دهند موضوع ترنس بودن خود را با دیگران در میان نگذارند، اصطلاحاً «پنهان Closeted»گفته می‌شود؛ و به افراد ترنسی که پس از روند ترنزیشن و زمانی که در جامعه دارند با جنسیت حقیقی خود زندگی می‌کنند، ترجیح می‌دهند موضوع ترنس بودن خود را با دیگران در میان نگذارند، اصطلاحاً «نهان Stealth» گفته می‌شود.
بعضی از افراد ترنس چه قبل از ترنزیشن و چه پس از آن، ترجیح می‌دهند خود را به عنوان فردی ترنس معرفی کنند. بعضی از این افراد، فعالان جامعه ترنس هستند و با آشکارسازی عمومی خود، در جهت مشاهده‌پذیری هر چه بیشتر افراد ترنس و افزایش سطح دانش و آگاهی جامعه پیرامون مسائل مربوط به افراد ترنس تلاش می‌کنند. بعضی از این افراد خود را همواره به عنوان عضوی از جامعه و خانواده بزرگ ترنس می‌دانند، و بنابراین مایل هستند به نشانهٔ عضویت در جامعه و خانواده ترنس، خود را به عنوان فردی ترنس معرفی کنند.
بعضی از افراد ترنس نیز ممکن است ترجیح دهند فقط قبل از تکمیل پروسه ترنزیشن‌شان، خود را به عنوان فردی ترنس معرفی کنند، اما بعد از طی کردن پروسه ترنزیشن و حل شدن در جامعه سیسجندر، با وجود این‌که ترنس بودن را بخشی از هویت وجودی خود می‌دانند، ترجیح دهند خود را به عنوان فردی ترنس به دیگران معرفی نکنند.
بعضی از افراد ترنس نیز ممکن است پس از سپری کردن پروسه ترنزیشن و حل شدن در جامعه سیسجندر، ترنس بودن را بخش «پُررنگی» از حقیقت وجودی خود ندانند و از این رو ترجیح دهند خود را به عنوان فردی ترنس به دیگران معرفی نکنند.
هر فرد ترنسی ممکن است به انتخاب خویش و/یا به دلایل دیگری از جمله ترس از به خطر افتادن امنیت، طرد شدن از طرف همسالان یا خانواده، عدم پذیرش و/یا از دست دادن شغل، خانه و …، ترجیح دهد که ترنس بودن خود را با دیگران در میان نگذارد.
نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه داشته باشیم این است که «هویت‌یابی» و «آشکارسازی» همیشه در یک راستا قرار ندارند! یعنی اگر فرد ترنسی ترجیح دهد خودش را به عنوان فردی ترنس معرفی نکند، ضرورتاً به این معنا نیست که وی دیگر خودش را ترنس هویت‌یابی نمی‌کند! بنابراین معرفی کردن خود به عنوان فردی ترنس و هویت‌یابی به عنوان فردی ترنس، دو موضوع مختلف هستند که ممکن است بسته به تصمیم و ترجیح و شرایط هر فرد، همراستا باشند یا نباشند.
🔻خوب، حالا بازمی‌گردیم به سوال اصلی مقاله؛ آیا افراد ترنس پس از اتمام پروسه ترنزیشن منحصربه‌فرد خود، دیگر «ترنس» محسوب نمی‌شوند؟
پاسخ به این سوال، هم بله و هم خیر است. چرا؟ چون هر فردی فقط و فقط خودش تصمیم می‌گیرد که خود را چه بنامد و چطور معرفی کند.
درست است که تعریف ترنس، با سپری کردن یا نکردن پروسه ترنزیشن عوض نمی‌شود و هر فرد ترنسی حتی اگر صفر تا صد پروسه ترنزیشن منحصربه‌فرد خود را طی کند نیز، همچنان در تعریف ترنس قرار می‌گیرد؛
و درست است که سپری کردن یا نکردن پروسه ترنزیشن، عمل کردن یا نکردن، و در راستای کلیشه‌های جنسیتی قرار گرفتن یا نگرفتن، هویت هیچ فرد ترنسی را معتبرتر از دیگری نکرده، تعریف ترنس را تغییر نمی‌دهد، و افراد ترنس را نیز تبدیل به افراد «سیسجندر» (غیرترنس) نمی‌کند؛
اما نکته مهم اینجاست که هر فرد ترنسی حق انتخاب دارد که خودش را چگونه هویت‌یابی کند، چگونه بنامد، و چگونه معرفی کند.
«ترنس» یک واژه، یک صفت، و یک هویت است. هر فرد ترنسی صرف‌نظر از شرایط و مسائل مختلف، می‌تواند تصمیم بگیرد که ترنس بودن را بخشی از هویت وجودی‌اش بداند یا نداند، خود را ترنس بنامد یا ننامد، و خود را به عنوان ترنس معرفی بکند یا نکند.
و وظیفه ما این است که تصمیم و ترجیح افراد را محترم شمرده و آنها را به همان صورتی که خودشان مایل هستند خطاب کنیم.
🔻فایل پی‌دی‌اف این مقاله را از طریق لینک زیر دانلود نمایید.
نویسنده: سعید.ش
🌐منبع: هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
Copyright © 2021 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved.
هلپ ترنس سنتر 