پاسخ به 7 پرسش پرتکرار درمورد مراقبت از واژن پس از شروع تستسترون‌تراپی
مترجم: سعید.ش
دکتر جونو عابدین-ملیور (به انگلیسی: Juno Obedin-Maliver, MD, MPH, MAS) به مردان ترنسی که تستسترون مصرف می‌کنند، توصیه می‌کنند که: راحت باشید و درمورد خودتان با پزشکتان صحبت کنید. درمورد تاثیرات تستسترون روی اندام‌های مختلف بدنتان – از جمله واژن یا همان کانال جلویی – با پزشکتان صحبت کنید.
ایشان می‌گویند: «تستسترون تمام بدنتان را دستخوش تغییر می‌کند. گاهی فکر می‌کنم افراد ترنس بیشتر به رشد موی صورت، پرورش عضلات، یا بم شدن صدایشان توجه می‌کنند. اما لازم است این نکته را هم بدانند که با شروع تستسترون‌تراپی، واژنشان هم دستخوش تغییراتی می‌شود. اگر از این تغییرات آگاهی داشته باشند و هر سوالی، نگرانی، یا مسئله‌ای را که تجربه می‌کنند با پزشک‌شان در میان بگذارند، می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا ناراحتی و دردی را تجربه نکنند.»
دکتر عابدین-ملیور، استادیار زنان و زایمان دانشگاه استنفورد و متخصص مراقبت‌های بهداشتی افراد با تنوع‌های جنسی و جنسیتی، به 7 سوال پرتکرار درباره مسائل مربوط به واژن و ناحیه تناسلی که مردان ترنس تجربه می‌کنند، پاسخ می‌دهند و توصیه‌هایی را برای درمان و خدمات بهداشتی مفید در این زمینه ارائه می‌کنند.
⚫️سوال 1. وقتی افراد ترنس‌مردانه به شما مراجعه می‌کنند، معمولاً چگونه سر صحبت را درمورد بررسی سلامت واژنشان باز می‌کنید؟
🔹پاسخ دکتر جونو عابدین-ملیور: اولین چیزی که از مراجعه‌کنندگانم می‌پرسم این است که: «حالتان چطور است؟ همه‌چیز خوب پیش می‌رود؟»
واژن یا همان کانال جلویی شما باید حالش خوب باشد. اگر واژن‌تان ترشحات سفیدرنگ یا شفاف اندکی دارد، کاملاً طبیعی است و هیچ مشکلی وجود ندارد. واژن نباید دردناک باشد. اگر واژن دردناک باشد یا حس اذیت‌کننده و ناخوشآیندی داشته باشد (چه با برقراری رابطه جنسی و چه بدون رابطه)، یا اگر بوی نامعمولی از واژن به مشام برسد، لازم است وضعیت واژن مورد بررسی قرار گیرد.
بسیاری از افراد – چه ترنس و چه غیرترنس – ناراحتی‌های جسمی زیادی را تحمل کرده و دم نمی‌زنند. می‌دانیم که حدود 25% از افراد ترنس به پزشک مراجعه نمی‌کنند یا خیلی دیر به پزشک مراجعه می‌کنند، چون تجربه بدی از برخورد با بعضی پزشک‌ها داشته‌اند.
مطمئنم آمار افراد ترنسی که برای مسائل مربوط به دستگاه تناسلی‌شان به پزشک مراجعه نمی‌کنند بسیار بیشتر است.
⚫️سوال 2. خشکی واژن یکی از مسائلی است که برای مردان ترنسی که تستسترون مصرف می‌کنند، پیش می‌آید. علت این مسئله چیست و آیا درمانی برای آن وجود دارد؟
🔹پاسخ دکتر عابدین-ملیور: تستسترون حالت ارتجاعی بافت واژن و میزان روان‌کننده‌ای که به صورت طبیعی برای روان‌سازی واژن ترشح می‌شود را کاهش می‌دهد، که همین مسئله بافت واژن را بیشتر در معرض پارگی یا خراش قرار می‌دهد.
این مسئله – که به آن «آتروفی واژینال» می‌گوییم – برای این افراد حتی در حین فعالیت‌های روزمره‌شان نیز درد و ناراحتی ایجاد می‌کند، چه برسد به موقعی که بخواهند با واژنشان رابطه جنسی برقرار کنند.
واژن ارگانی استروژن-ریسپانسیو است، یعنی از هورمون استروژن تاثیر می‌پذیرد. وقتی هورمون استروژن را از بدن حذف می‌کنیم، نتیجه‌اش می شود آتروفی واژینال، یعنی تحلیل رفتن بافت واژن به خاطر نبود استروژن. البته تحلیل رفتن بافت واژن یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد، بلکه طی ماه‌ها الی سال‌ها بعد از شروع تستسترون‌تراپی به‌تدریج به وجود می‌آید.
من ابتدا مطمئن می‌شوم که درد و ناراحتی مراجعه‌کننده‌ام به‌خاطر ابتلا به عفونت‌های قابل انتقال جنسی یا بیماری‌های مشابه نباشد، سپس آتروفی واژن را با تجویز استروژن موضعی به مدت چند هفته (گاهی هم بیشتر از چند هفته) درمان می‌کنم.
مراجعه‌کننده بدین‌منظور می‌تواند هم از کرم استروژن استفاده کند، هم از شیاف واژینال استروژن و هم می‌تواند حلقه استروژن‌دار را داخل واژنش قرار دهد تا هورمون استروژن به‌تدریج در واژنش آزاد گردد.
میزان هورمون استروژنی که برای درمان آتروفی واژینال وارد بدن می‌شود آن‌قدر کم است که هیچگونه تداخلی با تستسترون‌تراپی ایجاد نکرده و تاثیرات تستسترون را نیز خنثی نمی‌کند.
⚫️سوال 3. دل‌درد یکی دیگر از مسائلی است که مردان ترنسی که تستسترون مصرف می‌کنند، گزارش کرده‌اند. آیا مراجعه‌کننده‌ای داشته‌اید که با چنین مسئله‌ای مواجه شده باشد؟ اگر بله، چه نوع درمان‌هایی برای این مسئله وجود دارد؟
🔹پاسخ دکتر عابدین-ملیور: بله، من هم متوجه شده‌ام که بسیاری از مردان ترنس حول و حوش نوبت مصرف دوز تستسترون‌شان دچار دردها و گرفتگی‌هایی در ناحیه شکمی و لگنی می‌شوند.
البته مطالعات علمی کافی روی این مسئله صورت نگرفته، اما گاهی پزشکان زنانی که به مسائل مربوط به مردان ترنس نیز می‌پردازند، در این باره گفتگو می‌کنند. ما از کل تاثیراتی که تستسترون روی رحم و ماهیچه‌های لگنی می‌گذارد اطلاع نداریم.
اگر تستسترون را عامل بروز دردهای شکمی و لگنی بدانیم، می‌توانیم چند کار برای برطرف شدنش انجام دهیم. یکی از این کارها این است که بیاییم تستسترون را در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری برای مراجعه‌کننده تجویز کنیم، تا از شدت نوسان سطح هورمون تستسترون در بدن وی کاسته شود.
می‌توانیم قبل و بعد از زمانی که سطح تستسترون در بدن فرد مراجعه‌کننده به بالاترین حد خود می‌رسد (بعد از نوبت مصرف)، و همینطور قبل و بعد از زمانی که سطح تستسترون در بدن فرد مراجعه‌کننده به پایین‌ترین حد خود می‌رسد (قبل از نوبت مصرف)، برای وی داروهای ضدالتهاب تجویز کنیم. البته تجویز داروهای شل‌کننده عضلات نیز مفید واقع می‌شود.
دل درد ممکن است دلایل متعدد دیگری هم داشته باشند. این دردها ممکن است از هر یک از ارگان‌های درون شکم (مثل تخمدان‌ها، رحم و لوله‌های فالوپ؛ البته اگر مراجعه‌کننده هنوز این ارگان‌ها را داشته باشد) نشأت گرفته باشد.
در ناحیه لگنی عضلات مختلفی وجود دارد، که این دردها ممکن است مربوط به هر یک از این عضلات نیز باشند. این دردها ممکن است از مثانه، یا روده‌ها نیز نشأت گرفته باشند.
به همین دلیل بررسی می‌کنیم تا متوجه شویم که آیا این درد بعد از انجام فعالیت‌های خاص (مثل دوچرخه‌سواری یا ادرار کردن) یا در اثر حرکت خاصی که مراجعه‌کننده انجام داده خود را نشان می‌دهد یا این‌که نه.
⚫️سوال 4. آیا مردان ترنس در معرض ریسک عفونت ادراری و واژینوز باکتریال قرار دارند؟
🔹پاسخ دکتر عابدین-ملیور: عفونت ادراری و واژینوز باکتریال در افرادی که کانال جلو دارند شایع است، خواه تستسترون مصرف کنند خواه نکنند. آتروفی واژینال که در اثر مصرف تستسترون رخ می‌دهد نیز ممکن است در بروز این مسائل نقش داشته یا سبب بدتر شدن وضعیت آنها شود.
پیشابراه هم ارگانی استروژن-ریسپانسیو است، یعنی از هورمون استروژن تاثیر می‌پذیرد. به همین دلیل مردان ترنسی که تستسترون مصرف می‌کنند، احتمالاً بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری قرار می‌گیرند، به خصوص اگر با واژنشان رابطه جنسی دخول پینس در واژن برقرار کنند.
عفونت‌های ادراری به راحتی قابل درمان هستند. اگر فردی مرتب دچار عفونت ادراری می‌شود، ارزشش را دارد که یک دوره از استروژن واژینال استفاده کند. گاهی اوقات نیز برای بعضی از مراجعه‌کنندگان آنتی‌بیوتیک (به صورت مداوم و با دوز پایین) تجویز می‌کنیم تا از بروز عفونت ادراری مجدد در آنها جلوگیری به عمل آوریم.
درمان واژینوز باکتریال نیز کاملاً سرراست و مشخص است – کافی است به مدت یک هفته از قرص یا کرم استفاده کنید. اگر واژینوز باکتریال‌تان دوباره بازگشت، توصیه می‌کنم به مدت کوتاهی از استروژن واژینال استفاده کنید.
⚫️سوال 5. به نظر شما با توجه به ناآشنا بودن برخی پزشکان از این نوع روش‌های درمانی و بی‌اطلاعی آنها از مسائل مربوط به افراد ترنس، دسترسی به روش‌های درمانی که برشمردید، مثل استروژن موضعی، برای مردان ترنس تا چه اندازه امکان‌پذیر است؟
🔹پاسخ دکتر عابدین-ملیور: کار آسانی نخواهد بود، اما سیستم پزشکی هم نباید چنین باشد. با این حال هنوز تا به این حد پیشرفت نکرده‌ایم. به نظر من این روش‌های درمانی به تغییر الگوواژه‌های بعضی متخصصان می‌انجامد. یعنی رفته‌رفته برایشان جا می‌افتد که یک مرد ترنس 22 ساله هم ممکن است به استروژن واژینال نیاز داشته باشد.
استروژن واژینال برای زنان سیسجندری که یائسه شده‌اند به وفور تجویز می‌گردد. افراد ترنس هم لازم است پزشک خود را آگاه کنند که ممکن است به استروژن واژینال نیاز داشته باشند.
اگر به پزشک‌شان اینگونه بگویند که: «ببینید، تستسترون باعث آتروفی واژینال می‌شود. و آتروفی واژینال هم باعث می‌شود که موقع برقراری رابطه جنسی احساس درد و ناراحتی کنم. می‌شود لطفاً برایم استروژن واژینال تجویز کنید؟» مطمئناً پزشک هم چنین گفته‌ای را منطقی می‌بیند و دارو را تجویز می‌کند.
⚫️سوال 6. پس از شروع تستسترون‌تراپی، عادت ماهیانه چه می‌شود؟ آیا مردان ترنس می‌توانند انتظار متوقف شدن عادت ماهیانه‌شان را داشته باشند؟
🔹پاسخ دکتر عابدین-ملیور: بسیاری از افراد ترنس‌مردانه دلشان نمی‌خواهد پریود شوند، و مصرف تستسترون نیز در 80% مواقع خونریزی ماهیانه‌شان را متوقف می‌کند. اما توقف سیکل قاعدگی بلافاصله پس از شروع تستسترون‌تراپی رخ نمی‌دهد و برای بعضی از افراد نیز اتفاق نمی‌افتد.
توقف سیکل قاعدگی معمولاً پس از گذشت شش تا نه ماه تستسترون درمانی منظم با دوز ثابت اتفاق می‌افتد. بنابراین اگر بعد از 9 الی 12 ماه تستسترون‌تراپی همچنان خونریزی ماهیانه داشتید، اصلاً جای نگرانی نیست.
عادت ماهیانه را به کمک روش‌های دیگری نیز می‌توانیم متوقف کنیم. تزریق دپو-پروورا (آمپول مدروکسی پروژسترون استات) و کاشت آی‌یودی (دستگاه درون‌رحمی) که لوونورژسترل در بدن آزاد می‌کند، در عرض چند ماه خونریزی قاعدگی‌تان را متوقف می‌کند.
گاهی اوقات پزشکان همزمان با تجویز هورمون برای افراد ترنس، یکی از دو روش فوق را نیز برایشان تجویز می‌کنند تا خونریزی قاعدگی‌شان سریع‌تر متوقف گردد. اگر کسی بخواهد علاوه بر توقف سیکل قاعدگی، از روش‌های پیشگیری از بارداری هم بهره جوید، استفاده از یکی از دو روش فوق حکم یک تیر و دو نشان برایش دارد، چون این روش‌ها خاصیت ضدبارداری هم دارند.
بعضی از افراد می‌خواهند بدانند که چند ماه طول می‌کشد تا خونریزی قاعدگی‌شان متوقف شود؟ پاسخ این سوال به بدن هر فرد بستگی دارد. اگر فردی هستید که قبل از مصرف تستسترون یا استفاده از روش‌های فوق، خونریزی ماهیانه سبکی داشته‌اید، مطمئناً سیکل قاعدگی‌تان زودتر از فردی متوقف می‌شود که خونریزی ماهیانه سنگین‌تر و شدیدتری داشته است.
اگر فردی یک سال شده که به صورت منظم تستسترون با دوز ثابت مصرف می‌کند، اما همچنان خونریزی ماهیانه را نیز تجربه می‌کند، بهتر است به پزشک متخصص زنان رجوع کند. چون ممکن است متوقف نشدن سیکل قاعدگی‌اش دلایل دیگری – مثل وجود فیبروم یا پولیپ – داشته باشد.
⚫️سوال 7. آیا انجام تست پاپ‌اسمیر به مردان ترنس هم توصیه می‌شود؟
🔹پاسخ دکتر عابدین-ملیور: بله. پاسخ کوتاه این است که، اگر ارگانی در بدنتان دارید، لازم است غربالگری‌اش کنید. اگر مردان ترنس دهانه رحم خود را نگه داشته باشند، توصیه می‌شود تست پاپ‌اسمیر هم انجام دهند.
با این حال لازم است به این نکته توجه داشته باشید که هیچگونه مدرک مشخصی در دست «نیست» که نشان بدهد تستسترون سبب افزایش ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم، تخمدان، یا رحم در افراد ترنس می‌شود.
مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
Copyright © 2021 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved.
هلپ ترنس سنتر 