چگونه یبوست بعد از جراحی را برطرف کنیم؟

مترجم: سعید.ش

اگر عمل جراحی در پیش دارید، بهتر است بدانید که یبوست بعد از عمل مسئله شایعی است که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید. بیهوشی و بسیاری از داروهای مسکن (مخصوصاً داروهای اوپیوید) که برای افرادی که عمل می‌کنند تجویز می‌گردد، کارکرد دستگاه گوارش را کند کرده و باعث ایجاد یبوست می‌شوند.

علاوه بر موارد فوق، اگر جراحی روی شکم یا روده‌هایتان صورت گرفته باشد یا رژیم غذایی خاصی برایتان تجویز شده باشد نیز، ممکن است دچار یبوست شوید. یبوست به روش‌های مختلفی قابل درمان است. رژیم غذایی، تغییرات سبک زندگی، و داروهای مناسب کمک‌تان می‌کنند تا یبوست‌تان برطرف شده و دوره ریکاوری بعد از عمل‌تان به راحتی سپری گردد.

🔳گام اول. مصرف دارو برای درمان یبوست

✳️1. ملین مصرف کنید

اگر احساس می‌کنید که دچار یبوست شده‌اید، یکی از اولین داروهایی که می‌توانید مصرف کنید، ملین است. ملین را می‌توانید به راحتی و بدون نسخه پزشک از داروخانه تهیه کنید.

🔹کارکرد ملین‌ها به این صورت است که باعث می‌شوند آبی که در روده‌ها قرار دارد جذب مدفوع شود؛ به این ترتیب مدفوع نرم گردیده و آسان‌تر دفع می‌گردد.

🔸توجه داشته باشید که ملین‌ها ضرورتاً باعث ایجاد حس نیاز به دفع مدفوع در شما نمی‌شوند و صرفاً دفع کردن مدفوع را برایتان آسان‌تر می‌کنند.

🔹طبق دستورالعمل جراحتان یا دستورالعملی که روی جعبه ملین نوشته شده، یک یا دو بار در روز ملین مصرف کنید.

🔸اگر ملین برایتان تاثیری نداشت، یا حس نیاز به دفع مدفوع برایتان ایجاد نکرد، لازم است داروی دیگری همراه با ملین مصرف کنید.

✳️2. مسهلی ملایم انتخاب کنید

علاوه بر قرص ملین، می‌توانید لاگزاتیو (مسهل) نیز مصرف کنید. مصرف این داروها احساس نیاز به دفع مدفوع را در شما ایجاد می‌کنند.

🔹داروی لاگزاتیو (مسهل) دو نوع است: محرک و اُسموتیک. اول لاگزاتیو اسموتیک را امتحان کنید. چون محرک‌ها ممکن است باعث ایجاد اسهال و دردهای شکمی شوند.

🔸لاگزاتیوهای اوسموتیک مایعات را به روده‌هایتان آورده و حرکت مدفوع را آسان‌تر می‌کنند.

🔹در بیشتر مواقع، ترکیب ملین و مسهل اسموتیک روشی عالی برای برطرف کردن یبوست محسوب می‌شود.

✳️3. از لیزکننده استفاده کنید

یکی دیگر از روش‌های نه چندان شناخته شده برای برطرف کردن یبوست بعد از جراحی، استفاده از لیزکننده است. لیزکننده را می‌توانید به‌آسانی و بدون نیاز به نسخه پزشک از داروخانه‌ها تهیه نمایید.

🔹لیزکننده‌ها همان کارایی ملین را داشته و دفع مدفوع را برایتان آسان‌تر می‌کنند؛ با این تفاوت که به جای این‌که آب درون روده‌ها را جذب مدفوع کنند، روده را لیز می‌کنند تا مدفوع سریع‌تر دفع شود.

🔸محصولات بر پایه روغن، مثل روغن معدنی یا روغن جگر، از جمله رایج‌ترین لیزکننده‌ها به شمار می‌روند. لیزکننده‌ها طعم فوق‌العاده‌ای ندارند، اما کمکتان‌ می‌کنند تا بدون دچار شدن به دردهای شکمی یا اسهال، بتوانید دفع مدفوع داشته باشید و از یبوست رها شوید.

✳️4. از شیاف یا اِنِما (تنقیه) استفاده کنید

اگر متدهای ملایم‌تر برایتان کارایی لازم را نداشتند و یبوست‌تان برطرف نگردید، لازم است روش‌تان را تغییر دهید. یکی دیگر از روش‌های برطرف کردن یبوست شدید، استفاده از شیاف یا اِنِما است.

🔹شیاف‌ها معمولا از گلیسرین ساخته شده‌اند. وقتی شیاف را در مقعدتان قرار می‌دهید، ماهیچه‌های روده گلیسرین را جذب نموده و به آرامی منقبض می‌شوند. بدین ترتیب مدفوع راحت‌تر دفع گردیده و احساس نیاز به دفع مدفوع در شما ایجاد می‌شود.

🔸قبل از این‌که شیاف بگذارید، بهتر است از ملین نیز استفاده کنید. چون دفع کردن مدفوعی که مدتی در روده‌هایتان جمع شده ممکن است برایتان دردناک باشد.

🔹روش دیگر این است که از انما (تنقیه) استفاده کنید. شاید تنقیه کردن برایتان کار جالبی نباشد، اما معمولاً به‌سرعت یبوست‌تان را برطرف می‌کند. حتما قبل از این‌که بخواهید انما انجام دهید، با جراحتان مشورت کنید. چون بعد از بعضی از جراحی‌ها – مثل جراحی‌هایی که روی بخش پایینی رودهٔ بزرگ یا راست‌روده صورت گرفته‌اند – بهتر است از انما استفاده نکنید.

🔸بدون نیاز به نسخه پزشک، انما تهیه کنید و دستورالعملی که روی جعبه آن نوشته شده را با دقت بخوانید. فقط یک بار می‌توانید از انما استفاده کنید. اگر از انما استفاده کردید و همچنان دفع مدفوع نداشتید، با پزشکتان تماس بگیرید.

✳️5. داروهای مسکن‌تان را بررسی کنید

برای برطرف کردن یبوست بعد از عمل، داروهای متنوعی هست که می‌توانید مصرف کنید. اما نکته مهم اینجاست که باید داروهای دیگری که مصرف می‌کنید را نیز بررسی کنید و مطمئن شوید که مصرف این داروها باعث ایجاد یبوست نمی‌شود.

🔹یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد یبوست در افرادی که عمل می‌کنند، مصرف داروهای مسکن تجویزی است. درست است که مصرف داروهای مسکن بعد از جراحی بسیار ضروری است و اهمیت مصرف آنها بر کسی پوشیده نیست، اما این نکته را نیز لازم است بدانید که مصرف این داروها از میزان تحرک روده‌ها می‌کاهد.

🔸اگر جراح برایتان داروهای مسکن تجویز کرده، این داروها را فقط به مقدار لازم مصرف کنید و برای مصرف این داروها از دستورالعمل جراح پیروی کنید.

🔹روزانه میزان دردتان را بسنجید. اگر شدت دردتان رو به کاهش است، کمتر مسکن مصرف کنید. هر چه زودتر بتوانید میزان مصرف داروهای مسکن را کاهش داده یا به کل متوقف کنید، روده‌هایتان سریع‌تر به حالت طبیعی خود بازمی‌گردند.

🔸اگر دردتان خفیف است، از پزشکتان بپرسید و ببینید که آیا می‌توانید به جای داروهای مسکن تجویزی، از داروهای مسکن ضعیف‌تری که به نسخه پزشک نیاز ندارند – و کمتر ممکن است باعث ایجاد یبوست شوند – استفاده کنید یا نه.

✳️6. همواره با پزشکتان صحبت کنید

صرف‌نظر از این‌که چه دارویی می‌خواهید مصرف کنید، اگر احساس می‌کنید دچار یبوست شده‌اید و نیاز به مصرف دارو دارید، ابتدا با پزشکتان صحبت کنید.

🔹بیشتر داروهای بدون نسخه‌ای که برای درمان یبوست به کار می‌روند، ایمن بوده و مصرفشان هیچ مشکلی ندارد.

🔸با این حال، بعضی داروها نیز ممکن است با داروهایی که بعد از عمل برایتان تجویز شده تداخل داشته باشند یا این که بسته به نوع عملی که انجام داده‌اید، مصرفشان برایتان ایمن نباشد.

🔹اگر احساس می‌کنید که دچار یبوست شده‌اید و نمی‌دانید که اجازه مصرف چه نوع داروهایی را دارید، با دکترتان یا پزشک آنکال تماس بگیرید. از دکتر بپرسید که دقیقاً چه داروهایی را می‌توانید مصرف کنید و چه داروهایی را نمی‌توانید، هر کدام از داروها را تا چه مدت و چند نوبت در روز می‌توانید مصرف کنید، و چه موقع لازم است دوباره با دکتر تماس بگیرید.

🔳گام دوم. برطرف کردن یبوست به صورت طبیعی

✳️1. مایعات بیشتری بنوشید

یکی از روش‌های بسیار ضروری برای جلوگیری از ایجاد یبوست و درمان طبیعی آن، مصرف مایعات به میزان کافی است. به محض این‌که در بیمارستان اجازه پیدا کردید که آب بنوشید، نوشیدن مایعات را آغاز کنید.

🔹در حالت کلی هر فردی روزانه باید هشت لیوان (دو لیتر) مایعات شفاف و هیدراته‌کننده بنوشد؛ اما شما برای این‌که بعد از عمل به روده‌هایتان کمک کنید تا دوباره فعالیت‌شان را از سر بگیرند، لازم است بیشتر از این مقدار آب بنوشید.

🔸مایعاتی مثل آب، آب گازدار، آب طعم‌دار، قهوه بدون کافئین، و چای بدون کافئین بنوشید.

🔹از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید، چون بدنتان را دهیدراته (کم‌آب) می‌کنند. از مصرف نوشابه‌های گازدار، کوکتل آب‌میوه، نوشیدنی‌های میوه‌ای، الکل و نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز خودداری کنید.

✳️2. چای مسهل طبیعی بنوشید

علاوه بر این‌که آب خالی مصرف می‌کنید، چای‌های مختلفی نیز هستند که به صورت ملایم احساس نیاز به دفع مدفوع را در شما به وجود آورده و می‌توانید آنها را هم مصرف کنید. سعی کنید این چای‌ها را همراه با مایعاتی که بعد از جراحی مصرف می‌کنید بنوشید.

🔹به داروخانه نزدیک محل زندگی‌تان یا فروشگاه‌های عرضه‌کننده غذاهای سالم رجوع کنید و چای و دمنوش‌های مسهل طبیعی خریداری کنید. این چای‌ها مثل داروهای مسهل شیمیایی نیستند و صرفاً ترکیب گیاهان و چای خشک هستند که در برطرف شدن یبوست به شما کمک می‌کنند.

🔸با توجه به این‌که گیاهان و چای‌های مختلفی هستند که خاصیت ضدیبوست دارند، پیش از خرید این محصولات به توضیحات محصول دقت کنید و فقط محصولی را خریداری کنید که روی آن نوشته شده باشد «مسهل ملایم» یا «محرک روده»؛ این محصول همانی است که به آن نیاز دارید.

🔹سعی کنید این چای‌ها و دمنوش‌ها را بدون افزودن قند و شکر مصرف کنید؛ البته اشکالی ندارد اگر دمنوش خود را با افزودن عسل کمی شیرین کنید.

🔸روزانه یک یا دو فنجان از این چای‌ها بنوشید، اما در مصرف آنها زیاده‌روی نکنید. در بیشتر مواقع، بعد از گذشت چند ساعت تاثیر این گیاهان را خواهید دید.

✳️3. آلو یا آب آلو مصرف کنید

یکی از معروف‌ترین روش‌های طبیعی درمان یبوست که کارایی عالی هم دارد، افزودن آلو یا آب آلو به برنامه غذایی‌تان است. اگر احساس می‌کنید دچار یبوست شده‌اید، مصرف آلو یا آب آلو بهترین روش درمانی طبیعی است که همان ابتدا می‌توانید امتحان کنید.

🔹هم آلو و هم آب آلوی 100% خالص و طبیعی بهترین ملین طبیعی محسوب می‌شوند. آلو حاوی قندی طبیعی به نام سوربیتول بوده که مانند داروی مسهل ملایم عمل می‌کند.

🔸ابتدا روزی یک‌بار حدود 4 الی 8 اونس (نصف لیوان تا یک لیوان) آب آلو بنوشید. اطمینان حاصل کنید که آب آلویی که خریداری می‌کنید 100% خالص باشد. بعلاوه اگر آب آلو را گرم بنوشید، یبوست‌تان را کمی سریع‌تر برطرف می‌کند.

🔹اگر می‌خواهید برای برطرف شدن یبوست‌تان آلو مصرف کنید، تا جای ممکن آلویی خریداری کنید که قند و شکر به آن افزوده نشده باشد. برای شروع می‌توانید به اندازه نصف لیوان آلو مصرف کنید.

✳️4. مکمل‌های فیبردار مصرف کنید

یکی دیگر از روش‌های طبیعی برای برطرف کردن یبوست، مصرف مکمل‌های فیبردار است. مصرف مکمل‌های فیبردار همراه با مایعات شفاف روشی عالی برای نرم کردن مدفوع و دفع آسان‌تر آن است.

🔹از روش‌های مختلفی می‌توانید فیبر را به رژیم غذایی‌تان بیفزایید. رایج‌ترین این روش‌ها استفاده از کپسول‌های فیبردار، آدامس‌های فیبردار، و پودر فیبر است. همه این موارد به عنوان مکملی فیبردار قابل قبول هستند.

🔸مکمل‌های فیبردار را یک یا دو بار در روز میل کنید؛ البته یادتان باشد که همیشه دستورالعمل‌هایی که روی بسته‌بندی این مکمل‌ها نوشته شده را بخوانید. همچنین لازم است به این نکته توجه داشته باشید که اینگونه نیست که هر چه بیشتر مصرف کنید، نتیجه بهتری بگیرید. اگر بیش از اندازه فیبر مصرف کنید، دچار دل‌درد، نفخ، و دل‌پیچه می‌شوید.

🔹همیشه پیش از مصرف قرص‌ها یا مکمل‌های جویدنی با پزشکتان مشورت کنید. شاید مصرف این مکمل‌ها بعد از عملی که انجام داده‌اید کار درستی نباشد.

✳️5. از مصرف غذاهایی که یبوست ایجاد می‌کنند خودداری کنید

از روش‌های طبیعی مختلفی می‌توانید روده‌هایتان را به کار انداخته و مدفوعتان را نرم کنید؛ اما غذاهایی هم هستند که لازم است بعد از عمل برای جلوگیری از ایجاد یبوست مصرف‌شان را محدود یا متوقف کنید.

🔹بعضی از مواد مغذی موجود در غذا، مثل پتاسیم و کلسیم، باعث ایجاد یبوست یا بدتر شدن آن می‌شوند. اگر غذاهایی مصرف می‌کنید که سرشار از مواد مغذی یبوست‌زا هستند یا این نوع غذاها را زیاد مصرف می‌کنید، باعث می‌شوید تا مشکل یبوست‌تان بدتر شود.

🔸غذاهایی که یبوست را بدتر می‌کنند عبارت‌اند از: محصولات لبنی (مثل پنیر، شیر یا ماست)، موز، نان سفید، برنج سفید یا غذاهای فراوری شده.

🔳گام سوم. پیشگیری از ایجاد یبوست

✳️1. عادت دفع مدفوع خود را بشناسید

پیش از عمل جراحی به عادت دفع مدفوع خود توجه کنید. به این صورت متوجه می‌شوید که لازم است فعالانه برای درمان یبوست‌تان بکوشید یا این که تنها کافی است بعد از عمل برای برطرف کردن یبوست آماده باشید.

🔹با توجه به این‌که می‌دانیم جراحی ممکن است باعث ایجاد یبوست شود، لازم است قبل از جراحی به عادت دفع مدفوع خود توجه داشته باشید.

🔸ببینید هر چند وقت یک‌بار دفع مدفوع دارید. روزانه؟ دو بار در روز؟ یا هر چند روز یکبار؟

🔹علاوه بر مورد فوق، ببینید که آیا مدفوعتان به‌راحتی دفع می‌شود یا نه. حتی اگر مرتب دفع مدفوع داشته باشید نیز، اگر دفع مدفوع به‌راحتی صورت نگیرد می‌توان گفت که دچار یبوست شده‌اید.

🔸اگر متوجه علائم یبوست در خود شده‌اید، قبل از این که عمل کنید این مسئله را برطرف کنید. اگر قبل از عمل یبوست‌تان را برطرف نکنید، بعد از عمل کارتان سخت‌تر خواهد شد.

✳️2. از برنامه غذایی سرشار از فیبر پیروی نموده و مایعات فراوان بنوشید

قبل از جراحی برای این‌که روده‌هایتان فعالیت کافی داشته باشند، لازم است به برنامه غذایی و میزان مایعاتی که مصرف می‌کنید دقت داشته باشید. اگر قبل از عمل غذاهای مناسبی مصرف نکنید، بعد از عمل بیشتر دچار یبوست می‌شوید.

🔹پیروی از برنامه غذایی سرشار از فیبر یکی از روش‌های کلیدی برای جلوگیری از ایجاد یبوست است. با علم به این‌که در آینده نزدیک تحت عمل جراحی قرار خواهید گرفت، به میزان فیبر مصرفی روزانه‌تان توجه کافی داشته باشید.

🔸غذاهای سرشار از فیبر عبارت‌اند از: حبوبات (مثل لوبیا و عدس)، غلات 100% کامل (مثل جو دوسر، برنج قهوه‌ای، کینوا، یا نان گندم کامل)، میوه‌جات و سبزیجات.

🔹میزان فیبر دریافتی خود را در دفترچه‌ یادداشت نوشته یا در اپلیکیشن یادداشت وارد کنید. افرادی که با جسم منتسب به زنانه متولد شده‌اند لازم است روزانه به میزان 25 گرم، و افرادی که با جسم منتسب به مردانه متولد شده‌اند لازم است روزانه به میزان حداقل 38 گرم فیبر مصرف کنند.

🔸لازم است میزان مایعات دریافتی روزانه‌تان را نیز به حد نصاب برسانید. یادتان باشد که لازم است روزانه حداقل 64 اونس (8 لیوان) مایعات شفاف و هیدراته‌کننده بنوشید.

✳️3. یک‌جانشین نباشید

علاوه بر این‌که قبل از عمل روی برنامه غذایی‌تان نظارت می‌کنید، لازم است به میزان فعالیت‌های بدنی‌تان نیز توجه داشته باشید. داشتن فعالیت بدنی یکی دیگر از روش‌های اصلی جلوگیری از ایجاد یبوست محسوب می‌شود.

🔹بعد از عمل به محض این‌که جراحتان اجازه داد، بهتر است پیاده‌روی را شروع کنید. داشتن فعالیت بدنی بعد از عمل نه تنها از ایجاد یبوست جلوگیری می‌کند، بلکه برای سلامت عمومی‌تان نیز مفید است.

🔸ورزش منظم روده‌هایتان را تحریک کرده و به فعالیت وا می‌دارد. ورزش‌های هوازی سبک (مثل پیاده‌روی یا دویدن) نیز به روده بزرگ‌تان فشار آورده و فعالیت آن را منظم می‌کنند.

🔹هر هفته حداقل به مدت 150 دقیقه (دو ساعت و نیم) به صورت منظم ورزش هوازی انجام دهید. ورزش‌تان را با شدت متوسط انجام دهید تا یبوست‌تان به بهترین صورت ممکن برطرف گردد.

🔸پیاده روی، دویدن/آهسته دویدن، استفاده از دستگاه الپتیکال، پیاده‌روی طولانی، رقص، دوچرخه‌سواری یا شنا را امتحان کنید.

✳️4. هر موقع حس کردید نیاز به دفع مدفوع دارید، سریع خود را به دستشویی برسانید

در حالت کلی، حائز اهمیت است که نظم عادت دفع مدفوعتان را حفظ کنید. به علامت‌های بدن‌تان توجه کنید و به آنها پاسخ دهید تا دچار یبوست نشوید.

🔹وقتی بدنتان به چیزی نیاز دارد – مثلاً نیاز به دستشویی رفتن دارد، به شیوه‌ای عالی به شما علامت می‌دهد.

🔸اگر حس می‌کنید نیاز به دفع مدفوع دارید، درنگ نکنید و خودتان را نگه ندارید. گاهی با نگه داشتن خودتان،‌ احساس نیاز به دفع مدفوع از بین می‌رود. اگر مرتب خودتان را نگه دارید و به دستشویی نروید، دچار یبوست می‌شوید.

🔹اگر به‌مرور زمان از بدنتان مراقبت کنید و نادیده‌اش نگیرید، می‌بینید که بدنتان هم سازگار و منظم می‌شود. یعنی می بینید که هر روز هفته حوالی ساعت مشخصی به دستشویی می‌روید و دچار یبوست هم نمی‌شوید.

🔻توصیه‌ها

▪️بعد از جراحی با دکترتان در ارتباط باشید. اگر احساس کردید تغییراتی در دفع مدفوعتان به وجود آمده، ایشان را در جریان بگذارید.

▪️اگر به زودی قرار است تحت عمل جراحی قرار گیرید، اطمینان حاصل کنید که قبل از عمل دچار یبوست نباشید. قبل از عمل با پزشکتان درباره یبوست احتمالی بعد از عمل صحبت کنید.

▪️اگر اولین نشانه یبوست را مشاهده کرده‌اید، فعالانه برای درمان آن اقدام کنید. دست روی‌ دست گذاشتن به مدت طولانی سبب بدتر شدن یبوست‌تان خواهد شد.

مترجم: سعید.ش
🌐هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
مرجع:
https://www.wikihow.com/Relieve-Constipation-After-Surgery