تعریف دروازه‌بانی Gatekeeping
مترجم: سعید.ش
دروازه‌بانی پروسه‌ای است که طی آن افراد یا جوامع مختلف به خاطر ظلم و تبعیض چندلایه، سرکوب افقی، سیاست‌های محترم‌شماری و … از جامعه بزرگتری که خود را به آن متعلق می‌دانند، توسط اعضای همان جامعه طرد می‌گردند. دروازه‌بانی به شیوه‌های مختلفی صورت می‌گیرد؛ از ممانعت از مشارکت افراد در گفتگوهای مربوط به همان جامعه گرفته (مثل ممانعت از مشارکت زنان ترنس در گفتگوهایی که با محوریت فمینیسم صورت می‌گیرد)، تا ممانعت از ورود افراد به فضاهایی که به آن تعلق دارند (مثل ممانعت از ورود زنان ترنس به فضاهای مخصوص زنان)، تا ممانعت از ادعا کردن و ابراز نمودن هویت خویش (مثل کنترل جنسیتی).
دروازه‌بان‌ها اغلب شخصیت‌هایی بانفوذ و رهبران همان جامعه هستند که قصد دارند طبق دیدگاه خود وضعیت جامعه خویش را بهبود بخشیده و با هدایت جامعه براساس هنجارهای غالب، پذیرش و احترام بیشتری را برای اعضای جامعه جلب نمایند. با این حال گاهی دروازه‌بان‌ها ممکن است از افرادی باشند که عضو همان جامعه نیستند (مثل پزشک‌هایی که خودشان عضو جامعه ترنس نبوده، اما از ارائه خدمات پزشکی به مراجعه‌کنندگان ترنس سرباز می‌زنند).
دروازه‌بانی اغلب منجر به چنددستگی جنبش‌ها گردیده و سبب شکل‌گیری اقلیت‌های به‌شدت آسیب‌پذیر در دل جوامعی می‌شود که خود نیز در اقلیت هستند. مکاتب فکری و جنبش‌های قدرتمند و الهام‌بخشی در جهت مقابله با دروازه‌بانی برخاسته‌اند که از آن جمله می‌توان به وومنیسم، ترنس-فمینیسم و … اشاره نمود. هدف این ایدئولوژی‌ها و جوامع، توان‌بخشی به محروم‌ترین قشر این جوامع و همینطور تقویت ارتباطات تقاطعی در بین اعضای جامعه سرکوب‌شده و همینطور بین اعضای این جامعه با افراد بیرون از جامعه است.
یکی از نمونه‌های این جوامع سرکوب‌شده، جامعه افراد کوئیر و ترنس رنگین‌پوست است که تقاضا دارد جایگاهی در هر دو جامعه ال‌جی‌بی‌تی و رنگین‌پوست، و در حالت کلی جایگاهی در جامعه داشته باشد.
🔳دروازه‌بانی در بین اعضای یک جامعه
اعضای به حاشیه رانده شده هر جامعه‌ای ممکن است از طرف اعضای دیگری که اکثریت را تشکیل داده، هنجارگراتر از بقیه هستند، یا تمایل بیشتری به طرد کردن سایرین دارند با دروازه‌بانی مواجه شوند. کارگران جنسی، زنان ترنس، و فمینیست‌های سیاه‌پوست هنگام مشارکت در گفتگوهایی که پیرامون موضوع زن‌ستیزی صورت می‌گیرد، اغلب با دروازه‌بانی سایر اعضا مواجه می‌شوند. نتیجه این طرد کردن‌ها و کنترل کردن‌ها این می‌شود که تجربیات زیستهٔ این زنان مردود خوانده شده و تلاشی در جهت احقاق حقوق آنان صورت نمی‌گیرد.
در حالت کلی نیز، زنان ترنس گاهی با خشونت یا مقاومت فمینیست‌های رادیکال ترنس‌ناشمول مواجه می‌شوند. افراد ترنس غیرباینری نیز با دروازه‌بانی تروسکام‌هایی که ترنسجندر بودن را نوعی وضعیت پزشکی می‌دانند که مشخصۀ اصلی آن ملال جنسیتی است، مواجه می‌شوند. همانطور که از این مثال‌ها برمی‌آید، دروازه‌بانی اغلب بخشی از سرکوب افقی است که در بین اعضای جوامع به حاشیه رانده شده صورت می‌گیرد.
🔳دروازه‌بانی در خارج از جامعه
گاهی اوقات دروازه‌بانی در داخل یک جامعه صورت نمی‌گیرد، بلکه از طرف افراد هنجارگرای بیرون از جامعه به اعضای آن جامعه تحمیل می‌گردد. یکی از مثال‌های مهمی که در این زمینه مطرح است، سیستم دروازه‌بانی خارجی است که اعضای جامعه ترنس را هدف خود قرار داده است.
افراد ترنس برای این‌که بتوانند قدم در پروسه انتساب مجدد جنسیت بگذارند، ابتدا لازم است با دروازه‌بانی جامعه پزشکی روبه‌رو شوند، چون ترنس بودن به چشم وضعیتی در حیطه علم آسیب‌شناسی نگریسته می‌شود. درست مثل موقعی که تا همین چند سال اخیر در کشورهای غربی می‌آمدند همجنسگرایی را در حیطه علم آسیب‌شناسی بررسی می‌کردند، و متاسفانه این رویکرد هنوز در بسیاری از کشورها ممنوع اعلام نشده و انجام می‌گیرد.
همین امر سبب می‌شود تا افراد ترنس مجبور شوند که ترنس بودن خود را «ثابت» کنند، یعنی مثلاً نشان دهند که نسبت به ناحیه تناسلی خود احساس ملال جنسیتی نموده تا بتوانند اجازه دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی موردنیازشان را کسب کنند. این نوع دروازه‌بانی باعث می‌شود تا کودکان و نوجوانان ترنس، افراد ترنسی که با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند، و افراد ترنسی که در تعریفی که ترنس‌مدیکالیست‌ها از مفهوم ترنسجندر بودن ارائه می‌کنند نمی‌گنجند، از دسترسی به مراقبت‌های پزشکی و روانشناسی موردنیاز خود محروم گردند.
ترنس‌میسوجینوار (به انگلیسی: Transmisogynoir) که تقاطع بین ترنس‌ستیزی، نژادپرستی، و جنسیت‌زدگی محسوب می‌شود، موانع بسیار بیشتری را بر سر راه زنان ترنس رنگین‌پوستی قرار می‌دهد که نیاز به مراقبت‌های پزشکی جسمی و روانی دارند.
🔳»چه چیزهایی دروازه‌بانی محسوب «نمی‌شود؟
دروازه‌بانی به پروسه‌ای گفته می‌شود که طی آن دسترسی اعضای یک جامعه یا صاحبان یک هویت به آن جامعه یا هویت محدود می‌گردد. اما طبیعی است که وقتی فردی عضو آن جامعه یا صاحب آن هویت نیست، اجازه دسترسی به تمامی فضاها یا گفتگوهایی که در آن جامعه صورت می‌گیرد را نداشته باشد، و محدود کردن دسترسی این فرد نوعی دروازه‌بانی محسوب نمی‌شود.
به عنوان مثال، اگر به یک مرد اجازه ندهند که به فضاهای مخصوص زنان ورود پیدا کند، این عمل نوعی دروازه‌بانی محسوب نمی‌شود. دلیل این که به آن مرد اجازه ورود داده نشده این است که وی به این مکان تعلقی ندارد. اما اگر به یک زن ترنس اجازه ورود به فضاهای مخصوص زنان را ندهند، این عمل بدون‌شک نوعی دروازه‌بانی محسوب می‌شود، چون زن ترنس یک زن است و باید مثل هر زن دیگری حق دسترسی به این مکان‌ها را داشته باشد، و این ترنس‌میسوجینی (زن ترنس ستیزی) است که مانع از ورود او می‌شود.
به‌طور مشابه، اگر فرد سفیدپوستی بخواهد در فضاهایی که توسط افراد سیاه‌پوست اداره گردیده، مقام و جایگاهی را از آن خود کند و اجازه این کار به او داده نشود، این اسمش دروازه‌بانی نیست. تلاشی که افراد رنگین‌پوست در جهت حفاظت از فرهنگ خود و جلوگیری از تصرف فرهنگی انجام می‌دهند نیز، نوعی دروازه‌بانی محسوب نمی‌شود.
مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
مرجع:
http://sjwiki.org/wiki/Gatekeeping
Copyright © 2020 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved.
هلپ ترنس سنتر 