چگونه از رواج شایعات بیاساس در زمینههای علمی و پزشکی در جامعه ترنس جلوگیری کنیم؟
نویسنده: سعید.ش
جامعه ترنس ایران سالهایی بس طولانی است که از رواج شایعات بیاساس در زمینههای علمی و پزشکی رنج میبرد. عوامل مختلفی به رواج شایعات بیاساس دامن میزنند؛ از ناآگاهی افراد ترنس و حتی پزشکان متخصص در زمینه مسائل علمی و پزشکی مربوط به افراد ترنس گرفته، تا رواج فرهنگ تجربهمحوری در جامعه ترنس ایران و گرایش به فرهنگ شنیداری به جای مطالعه و تحلیل کردن مباحث مختلف، و عوامل دیگر. در این مقاله قصد داریم به پنج راهکار مفید در جهت جلوگیری از رواج شایعات بیاساس در زمینههای علمی و پزشکی بپردازیم. مخاطب این مقاله، تکتک افراد ترنسی هستند که قدم در مسیر ترنزیشن پزشکی نهاده و دغدغهمند رشد و پیشرفت جامعه ترنس، خود و همنوعان خویش هستند.
🔳1. مطالعه کنید
شاید با خود فکر میکنید که چقدر عالی میشد اگر تمامی اطلاعات صحیح و معتبر لازم درمورد مراحل مختلف پروسه ترنزیشن پزشکی، روی تراشهای الکترونیکی قابل ذخیره شدن بود و میشد با کاشت این تراشه در مغز، به یکباره به تمامی اطلاعات مورد نیاز دست یافت. اما حقیقت را بخواهید، متاسفانه علم هنوز آنقدر پیشرفت نکرده که چنین راهکاری برای کسب علم و اطلاعات وجود داشته باشد.
خوب، پس در شرایطی که نمیتوانیم همه اطلاعات را یکجا روی مغز خود دانلود کنیم، باید چه کار کنیم؟ بله درست حدس زدید، در چنین شرایطی هیچ راهی به جز مطالعه کردن پیش روی خود ندارید.
اگر میخواهید درمورد پروسه ترنزیشن پزشکی اطلاعات کسب کنید، لازم است وقت بگذارید و مطالعه کنید.
بله، لازم است بهانهها و تنبلی را کنار بگذارید و درمورد ترنزیشن پزشکی که یکی از مسائل سرنوشتساز زندگیتان است، وقت بگذارید و مطالعه کنید.
اگر به تازگی قدم در پروسه ترنزیشن پزشکی نهادهاید، میخواهم بدانید که کاملاً طبیعی است که کمی سردرگم شوید. مباحث پزشکی گسترده هستند و ممکن است با بسیاری از اصطلاحات آشنایی نداشته باشید.
شبکه هلپترنسسنتر اقدام به تدوین سه واژهنامه جامع در زمینه جنس و جنسیت، مسائل اختصاصی مردان ترنس و افراد غیرباینری، و مسائل اختصاصی زنان ترنس و افراد غیرباینری نموده است. با کلیک روی تیتر هر واژهنامه میتوانید به مطلب مربوطه هدایت شوید، فایل پیدیاف را دانلود و مطالعه نمایید. به این صورت میتوانید آشنایی کلی با مباحث مختلف مربوط به خود پیدا کنید.
🔹واژهنامهٔ اصطلاحات اختصاصی مردان ترنس و افراد غیرباینری
🔹واژهنامهٔ اصطلاحات اختصاصی زنان ترنس و افراد غیرباینری
نگران نباشید، به شما قول میدهم بهمرور زمان همه اطلاعاتی که میخواهید کسب کنید برایتان جا میافتد، و بهتدریج با تکرار و تمرین، در زمینه مسائل پزشکی مربوط به خود یک پا متخصص میشوید! تنها کافی است که شروع کنید، خودتان را متعهد به یادگیری کنید، زمان بگذارید و مطالعه کنید.
اگر اطلاعاتی که یاد میگیرید را فراموش میکنید، هیچ اشکالی ندارد و کاملاً طبیعی است. برای برطرف کردن این مسئله میتوانید از مطالبی که میخوانید یادداشتبرداری کنید و با خلاصهنویسی نکات، کمکم روی مسائل مربوط به خودتان مسلط شوید.
🔳2. دیدهها و شنیدهها را بیچونوچرا نپذیرید
آیا تا به حال برایتان پیش آمده که دوست ترنستان موضوعی را مطرح کند که از نظرتان جالب، عجیب یا حتی ترسناک باشد؟ در این شرایط چه کار میکنید؟ آیا گفته دوستتان را بیچونوچرا میپذیرید و آن را با دیگران هم اشتراک میکنید؟ یا اینکه کمی تأمل نموده و تلاش میکنید در منابع معتبر به دنبال اثبات چنین موضوعی باشید؟
یکی از مسائلی که سبب شکلگیری و رواج شایعات در جامعه ترنس میشود، گرایش افراد به فرهنگ شنیداری است. فرهنگ شنیداری یعنی منِ نوعی برای کسب علم و دانش حاضر نیستم وقت بگذارم و مطالعه کنم، و به جای این کار سعی میکنم سوالاتی که دارم را از سایر افراد ترنس بپرسم و پاسخ را از آنها جویا شوم.
وقتی که منِ نوعی وقت نمیگذارم و مطالعه نمیکنم، طبیعی است که در زمینه مسائل مربوط به خودم بیاطلاع باشم، و به دلیل این بیاطلاعیام، مجدداً طبیعی است که هر چه دیگران گفتند یا شنیدم را بیچونوچرا بپذیرم و به دیگران هم انتقال بدهم. و معضل رواج شایعات در جامعه ترنس دقیقاً از همین جاست که شروع میشود.
مجدداً تاکید میکنم، لازم است وقت بگذارید و مطالعه کنید. هر گفته یا شنیدهای را حتی اگر از طرف یک پزشک متخصص مطرح شده باشد، بیچونوچرا نپذیرید. برای هر ادعایی که مطرح میشود، منبع معتبر بخواهید و سپس به آن منبع معتبر مراجعه کنید و ببینید آیا واقعا چنین ادعایی در آن منبع مطرح شده است یا خیر؟ هیچوقت به یک منبع اکتفا نکنید و چندین منبع معتبر را بررسی کنید.
و همیشه یادتان باشد، دوستان ترنس شما صرفاً به خاطر تجربیاتی که در مسیر ترنزیشن پزشکی کسب کردهاند، منبع معتبری برای کسب اطلاعات علمی و پزشکی شما محسوب نمیشوند.
🔳3. به اعتبار منبع مطالبی که میخوانید یا میشنوید دقت کنید
اگر میخواهید از رواج شایعات بیاساس در زمینههای علمی و پزشکی در جامعه ترنس جلوگیری کنید، همیشه این نکته طلائی را خاطرتان باشد که هیچ ادعایی را بدون ارائه منبع «معتبر» نپذیرید. به عبارت دیگر، لازم است خودتان را اصطلاحاً به «منبعمحور» بودن عادت دهید. یعنی چه؟
یعنی اگر دوست ترنستان ادعایی را مطرح کرد، از او منبع بخواهید. اگر در وبسایتی مطلبی علمی و پزشکی درمورد افراد ترنس نوشته شده بود، منبع بخواهید. اگر دوست ترنستان مطلبی علمی و پزشکی در کانال تلگرامیاش درج کرد، منبع مطلب را بخواهید. اگر پزشک متخصصی ادعایی را در زمینه پروسه ترنزیشن پزشکی مطرح کرد، از او منبع بخواهید. و اگر حتی خودتان خواستید ادعایی را مطرح کنید یا به سوالی پاسخ دهید، ابتدا از خودتان بپرسید منبع این سخن من از کجاست؟
وقتی رویکرد «منبعمحوری» را پیشه میکنیم، رفتهرفته در جهت برچیده شدن شایعات بیاساس در زمینههای علمی و پزشکی گام برمیداریم، و قدمبهقدم به این هدف مهم نزدیکتر میشویم. وقتی اصطلاحاً منبعمحور باشیم، این فرهنگ مثبت را جا میاندازیم که افراد مختلف قبل از بیان هر مطلبی ابتدا از صحت آن مطمئن شوند و برای اثبات اعتبار کلام خود منبع بیاورند.
جالب است بدانید که رویکرد منبعمحور بودن، از نقض گسترده کپیرایت (حقِّنشر) تولیدکنندگان محتوا توسط افراد بیمسئولیت نیز جلوگیری به عمل میآورد. وقتی از افرادی که مطلبی را منتشر میکنند منبع بخواهید تا اعتبار کلام خود را اثبات کنند، آنگاه همه افراد ملزم میشوند تا برای اثبات اعتبار مطالبی که درج میکنند، منبع اصلی و معتبری که مطالب را از آنجا برداشتهاند را معرفی نمایند؛ بدینترتیب از تولیدکنندگان اصلی محتوای صحیح و معتبر نیز حمایت میشود.
🔻در اینجا درمورد رویکرد منبعمحور بودن مثالی میزنم تا موضوع روشنتر شود:
فرض کنید به پزشک فوق تخصص هورمون و غددی مراجعه میکنید که یکی از دوستان ترنستان ایشان را به شما معرفی کرده است. ایشان اطلاعات کلی درمورد روند اخذ مجوز تصدیق جنسیت دارند و خود را پزشکی آشنا با مسائل افراد ترنس معرفی میکنند. ایشان به شما توصیه میکنند که پیش از شروع هورمون درمانی الزاماً باید جراحی تخلیه غدد جنسی (تخمدانها یا بیضهها) را انجام دهید، چرا که در غیر این صورت مبتلا به سرطان میشوید. در این صورت چه کار میکنید؟ آیا صرفاً با اتکا به فوق تخصص هورمون و غدد بودن ایشان، چنین توصیهای را چشمبسته میپذیرید و به دوستان ترنس خود نیز انتقال میدهید؟
اگر پاسختان مثبت است، لازم است بدانید که این رویکرد متاسفانه دقیقاً همان رویکردی است که سالها مسبب رواج شایعات بیاساس در جامعه ترنس بوده و هست.
رویکرد صحیح اینگونه است که باید از پزشک منبع ادعایش را بخواهید. مثلاً از او بپرسید که تا به حال برای چند فرد ترنس هورمون درمانی انجام داده که مبتلا به سرطان شدهاند؟ در کدام مطالعه معتبر علمی چنین موضوع مهمی مورد بررسی و تایید قرار گرفته است؟ افرادی که مبتلا به سرطان شدهاند، چه نوع بیماریهای زمینهای دیگری داشتهاند؟ یا چگونه به این نتیجه رسیدهاند که ابتلا به سرطان در این افراد در اثر هورمون درمانی بوده و علل و عوامل دیگری نداشته است؟
یک پزشک خوب و آگاه، موظف است طبق علم و دانش روز صحبت کند و برای هر ادعایی منبعی داشته باشد. این حق شماست که سوال بپرسید و از جزئیات مسائل مربوط به خود آگاهی پیدا کنید. همانطور که میدانید، هر پزشک متخصصی الزاماً آشنایی کاملی با مسائل تخصصی مربوط به افراد ترنس ندارد. آگاهی پزشک از وجود افراد ترنس و پروسه اخذ مجوز، به هیچ عنوان دلیلی بر این نیست که ایشان الزاماً درمورد مسائل تخصصی و پزشکی ویژه افراد ترنس نیز آگاهیهای لازم را داشته باشند. پیشتر در مطلبی روشهای تشخیص پزشک هورمون و غدد مجرب و آگاه با مسائل ترنس را توضیح دادیم؛ این مطلب را میتوانید از اینجا در وبسایت هلپترنسسنتر مطالعه نمایید.
نکته مهمی که باید به یاد داشته باشید این است که همیشه منابعی که به عنوان اثباتی برای صحت ادعای مطرح شده به شما معرفی میشود را بررسی کنید. مثلا اگر فردی چنین گفت که منبع ادعاهایش وبسایت معتبر الف است، لازم است به وبسایت الف مراجعه کنید و ببینید آیا واقعا ادعایی که مطرح کرده در وبسایت الف نوشته شده است یا خیر؟
نکته مهم دیگری که ذکر آن خالی از لطف نیست، این است که به اعتبار منابعی که میخوانید توجه کافی داشته باشید. یادتان باشد که قرار نیست هر چیزی که میخوانید یا میشنوید، هر چیزی که فرد ترنسی نقل کرده، یا هر چیزی که پزشک متخصصی عنوان کرده حتماً صحت داشته باشد. به همین دلیل لازم است به یک منبع اکتفا نکنید و برای بررسی صحت مطالب، به چند منبع و مرجع معتبر رجوع کنید.
🔳4. تجربهمحور نباشید
یکی از مسائلی که در جامعه ترنس ایران فراوان به چشم میخورد و متاسفانه اسباب رواج شایعات بیاساس در زمینههای علمی و پزشکی را فراهم کرده و میکند، معضل تجربهمحور بودن است.
البته لازم به ذکر است که «تجربیات» بهخودیخود ارزشمند هستند و در زمینه مسائل مختلف میتوانند به ما کمک کنند تا راه خود را بهتر پیدا کنیم. اما آنچه که در قسمت میخواهم بیان کنم، با تجربیات سازندهای که تنوع جامعه ترنس را نشان میدهد یا در مسیر مراحل مختلف ترنزیشن به ما کمک میکند، کاملاً متفاوت است. اجازه بدهید ابتدا «تجربهمحور بودن» را با ذکر چند مثال تعریف کنم تا موضوع برایتان روشن شود.
تجربهمحور بودن یعنی درمورد مسائل علمی و پزشکی مربوط به پروسه ترنزیشن اعم از هورمون درمانی و عملهای مختلف جراحی، به جای اینکه مقالات علمی و معتبر را مطالعه کنم و از پزشک آگاه سوال بپرسم، میآیم از افراد ترنسی که این پروسه را گذراندهاند یا میخواهند بگذرانند سوال میپرسم و تجربیات آنها را مهمتر و معتبرتر از مقالات علمی و پزشکی میدانم!
تجربهمحور بودن یعنی پزشک جراحم به من توصیه کرده که بعد از عمل به مدت مثلاً سه ماه ورزش نکنم، اما من به توصیه او اهمیتی نداده و میخواهم ببینم سایر افراد ترنس چه تجربهای دارند و چه توصیهای به من میکنند تا همان را انجام دهم!
تجربهمحور بودن یعنی مقالات علمی و معتبر درمورد هورمون درمانی را مطالعه نمیکنم، و اهمیتی به داروهایی که پزشکم تجویز کرده نیز نمیدهم، بلکه میآیم از دوستان ترنسم میپرسم که چه داروهایی را مصرف کردهاند که نتیجه گرفتهاند تا من هم بروم همان داروها را تهیه و مصرف کنم!
تجربهمحور بودن یعنی مقالات معتبر و علمی در زمینه عملهای جراحی را مطالعه نمیکنم، از پزشک جراح سوالاتم را نمیپرسم، اما میخواهم ببینم دوست ترنسم کدام تکنیک جراحی برایش بهتر بوده تا من هم به همان روش عمل خود را انجام دهم!
مثالهای تجربهمحور بودن بیانتهاست. تجربهمحور بودن یکی از آسیبهای جامعه ترنس ایران از گذشته تا کنون است، و معضلی است که در نهایت منجر به رواج شایعات بیاساس و غیرعلمی و در نهایت ضرر و زیان برای بسیاری از افراد ترنس میشود.
افراد ترنس لازم است به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشند که دوستان ترنسشان منبع معتبری برای کسب اطلاعات علمی و پزشکی محسوب نمیشوند. فرد ترنسی که عمل ناحیه تناسلی را پشت سر گذاشته، متخصص در زمینه عمل ناحیه تناسلی و مراقبتهای قبل و بعد از عمل نیست! فرد ترنسی که هورمون درمانی میکند، متخصص در زمینه دوز هورمونها و عوارض و تاثیرات حاصل از هورمون درمانی نیست!
این درست نیست که به جای اینکه از جراح خود بپرسید که تا چند وقت قبل و بعد از عمل باید سیگار را ترک کنید، بیایید از دوستان ترنستان بپرسید و انتظار پاسخی صحیح از آنها داشته باشید – دوستان ترنسی که خودشان هم معمولا یا آگاهی ندارند، یا در اثر سهلانگاریهایی به خود یا نتیجه عمل خود آسیب زدهاند، یا نهایتاً توصیه پزشک خودشان را (یا آنچه که خودشان از توصیه پزشک متوجه شدهاند را!) برایتان بازگو میکنند.
وقتی که حاضر میشوید تن خود را به دست جراحی بسپارید که تغییراتی دائمی روی آن ایجاد کند، چگونه است که به توصیههای قبل و بعد از عمل وی اعتماد نمیکنید و به دنبال تجربیات این و آن هستید؟
بسیاری از افراد ترنس سررشتهای در زمینه مسائل پزشکی مربوط به پروسه ترنزیشن ندارند. گاهی سوالی را از پزشک خود میپرسند، پزشک به آنها پاسخ صحیح میدهد، اما به علت اینکه تخصصی در زمینه مسائل پزشکی ندارند، پاسخ پزشک را به اشتباه برداشت میکنند و نهایتاً به اسم آن پزشک، به شایعات بیاساس دامن میزنند. در حالی که این فهم و برداشت اشتباه خودشان از توصیه پزشک بوده است، و اگر افراد شنونده تجربهمحور نبوده و اهل مطالعه و استدلال باشند، به راحتی میتوانند توصیه درست را از نادرست تشخیص دهند و در مقابل رواج شایعات بیاساس بایستند.
🔻مایلم یک مثال بسیار متداول مطرح کنم تا موضوع کاملاً برایتان روشن شود:
بارها پیش آمده افراد ترنس به اشتباه به یکدیگر توصیه کردهاند که اول بهتر است عمل تخلیه غدد جنسی (تخمدانها/بیضهها) صورت گیرد و بعداً هورمون درمانی آغاز گردد تا هم تاثیرات هورمون درمانی بهتر روی بدن بنشیند و هم ریسک ابتلا به سرطان مطرح نگردد. غافل از این که دقیقاً موضوع عکس این است و طبق توصیه سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (سازمانی بینالمللی که از چندین پزشک و کارشناس و متخصص در زمینه مسائل مربوط به افراد ترنسجندر تشکیل شده و هدف اصلی آن بهداشت افراد ترنسجندر است)، قبل از تخلیه غدد جنسی لازم است یک دوره یکساله هورمون درمانی صورت گیرد. فرد تجربهمحور، تجربه افراد ترنس را مهمتر و معتبرتر از توصیه متخصصان و پزشکان بینالمللی میداند، براساس تجربه دوستش تصمیمگیری میکند و همین موضوع را به سایر افراد ترنس هم انتقال میدهد. و دقیقاً از همین جاست که شایعات بیاساس شکل گرفته و رواج مییابد.
بسیاری از افراد ترنس تفاوت بین تومور خوشخیم و بدخیم، توده، متاپلازی، دیسپلازی، نئوپلازی، هایپرپلازی، هایپرتروفی، کیست، فیبروم و سرطان را نمیدانند، و فکر میکنند که اگر مثلاً دچار کیست شدهاند، دلیلش این بوده که بهخاطر هورمون درمانی دچار سرطان شدهاند! و همین افراد، سایر دوستان ترنس تجربهمحور خود را نیز از ریسک واهی سرطان میترسانند و خواهناخواه تاثیری منفی روی تصمیمگیری دوستان خود و متعاقباً بسیاری از افراد جامعه ترنس میگذارند. غافل از این که ریسک سرطان در مطالعات علمی و پزشکی به اثبات نرسیده و تایید نشده است.
بسیاری از افراد ترنس اگر به هر دلیلی دچار هر عارضهای شوند، مستقیماً آن را به هورمون درمانی نسبت میدهند و آن را از عوارض هورمون درمانی به حساب میآورند، بدون اینکه از عوارض واقعی هورمون درمانی آگاه باشند یا به مسائل مختلفی که ممکن است مسبب ایجاد این عارضه باشند (اعم از سبک زندگی ناسالم، استرس و اضطراب، بیماریهای زمینهای و وراثتی، استعمال سیگار و …) توجهی داشته باشند.
بنابراین قدم مهمی که میتوانید در جهت جلوگیری از رواج شایعات بردارید، این است که از تجربهمحور بودن در زمینه مسائل علمی و پزشکی فاصله بگیرید و مطالعهمحوری و منبعمحوری را پیشه کنید.
تجربهمحوری شاید در انتخاب پزشک، روند اخذ مجوز، تغییر مدارک شناسایی، معافیت سربازی و … کمکتان کند، اما در زمینه مسائل تخصصی علمی و پزشکی نه تنها کمکی به شما نمیکند، بلکه سبب رواج شایعات بیاساس و در نهایت آسیب به کل جامعه ترنس میشود و تصمیمات سرنوشتساز انسانهای بسیاری را تحت تاثیرات مخرب خود قرار میدهد.
🔳5. سنجشگرانهاندیش باشید
آخرین نکتهای که مایلم بیان کنم و به نوعی جمعبندی هر چهار نکته فوق نیز محسوب میشود، این است که تلاش کنید همواره رویکرد سنجشگرانهاندیشی را در پیش گیرید.
سنجشگرانهاندیشی یعنی چه؟! یعنی وقتی ادعایی را از جانب هر فردی اعم از افراد ترنس یا پزشکان متخصص میشنوید، یا هر مطلبی را که در وبسایتها، وبلاگها، شبکههای اجتماعی و … میخوانید، درمورد ادعاهای مطرح شده از خودتان سوال بپرسید و جوانب مختلف آن را بسنجید. تلاش کنید موضوع را از جنبههای مختلف بررسی کنید.
به عنوان مثال، وقتی از زبان پزشک متخصص هورمون و غددی که خود را آشنا با مسائل افراد ترنس معرفی میکند، میشنوید که ایشان بدون اینکه هیچگونه بیماری زمینهای داشته باشید، به شما توصیه میکند که قبل از شروع هورمون درمانی یا چند ماه بعد از شروع هورمون درمانی حتماً جراحی تخلیه غدد جنسی انجام دهید تا دچار عوارض نشوید، به جای پذیرش بیچونوچرای توصیه پزشک، آن را از زوایای مختلف بسنجید.
مثلاً از خود بپرسید که پس چرا بسیاری از افراد ترنس خارج از ایران تا سالها هورمون درمانی میکنند بدون اینکه جراحی تخلیه غدد جنسی را انجام داده باشند؟ اگر انجام هورمون درمانی تا این حد خطرناک است که من مجبور هستم عضو بدنم را به خاطرش تخلیه کنم، پس چرا این روند در خارج از ایران ممنوع اعلام نشده است؟ هورمون درمانی چه خطرات مرگباری دارد که اگر عضو بدنم را تخلیه نکنم، با آنها دست به گریبان میشوم؟
اگر چنین خطراتی مطرح بودند، چرا در هیچیک از مقالات معتبر علمی و پزشکی بینالمللی به چنین خطراتی اشاره نشده است؟ آیا دانش و اطلاعات پزشکان بینالمللی از پزشکان ایرانی کمتر است؟ یا آیا آنها دلسوز افراد ترنس نبوده و نیستند که اطلاعات لازم را در اختیار آنها قرار دهند؟
یا آیا هر عضوی که در معرض تاثیرات هورمون درمانی است باید تخلیه کنیم؟ مثلاً میدانیم که داروهای هورمونی روی کبد اثر مستقیم دارند، پس آیا با این حساب لازم است قبل از شروع هورمون درمانی کبد خود را نیز تخلیه کنیم تا مبادا دچار عوارض شویم؟ یا راهکار صحیحش این است که مراقبتهای بهداشتی را یاد بگیریم، تحت نظارت پزشک هورمون درمانی کنیم و تلاش کنیم سبک زندگی سالمی داشته باشیم؟
یا به عنوان مثالی دیگر؛ وقتی از فردی اعم از افراد ترنس، پزشکان متخصص، وبسایتها و … میشنوید که میگویند مثلاً هورمون ساخت ایران برای ژنتیک افراد ترنس ایرانی بهتر جواب میدهد، لازم است از خود بپرسید که پس چطور بعضی از برندهای هورمون مثل نبیدو به سراسر جهان صادر میشوند؟ آیا ژنتیک همه مردم دنیا یکسان است؟ یا حتی آیا ژنتیک همه ایرانیها یکسان است؟ آیا مردان غیرترنس ایرانی همه به یک اندازه ریش دارند؟ آیا سایز سینه زنان غیرترنس ایرانی همه به یک اندازه است؟ یا قد آنها به یک اندازه است؟ یا همه شبیه به هم هستند؟
«استدلال کردن» بهترین روش مقابله با شایعات بیاساس در زمینه مسائل علمی و پزشکی است. وقتی استدلال میکنید و هر موضوعی را از جنبههای مختلف بررسی میکنید، به راحتی میتوانید شایعات بیاساس را از مطالب صحیح و علمی تشخیص دهید و با رواج شایعات و اطلاعات غیرعلمی مقابله کنید. لازمهٔ یک استدلال صحیح نیز، همانگونه که در ابتدای این مقاله عنوان گردید، کسب دانش و اطلاعات با مطالعه منابع «معتبر و صحیح» است.
🔰به عنوان نکته پایانی و جمعبندی مطلب؛ اگر در باب موضوعی اطلاعاتی ندارید، لازم است منابع معتبر و علمی را مطالعه کنید، خلاصهنویسی کنید و به خودتان فرصت بدهید تا موضوع برایتان جا بیفتد. آنگاه با دانش و اطلاعات صحیح قبلی میتوانید بسیار بهتر و مؤثرتر اطلاعات غلط و شایعات را تشخیص داده و مانع از رواج آنها شوید. اگر دوست ترنستان یا پزشکی متخصص ادعایی را مطرح کرد، هر ادعایی را بیچونوچرا نپذیرید. کمی بیاندیشید و استدلال کنید. همیشه منبع بخواهید و به یک یا دو منبع اکتفا نکنید. جویای علم باشید و در جهت کسب اطلاعات صحیح گام بردارید. اگر میخواهید با رواج شایعات بیاساس در زمینه مسائل علمی و پزشکی مقابله کنید، لازم است ابتدا و پیش از هر چیز از خودتان شروع کنید. امید است با تغییراتی که در رویکرد خودمان ایجاد میکنیم، در آینده نزدیک شاهد برچیده شدن شایعات و اطلاعات غیرعلمی، و رواج اطلاعات صحیح و معتبر علمی باشیم.
نویسنده: سعید.ش
🌐منبع: هلپترنسسنتر – شبکه اطلاعرسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
Copyright © 2020 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپترنسسنتر – شبکه اطلاعرسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved.