واژهنامۀ اصطلاحات اختصاصی مردان ترنس و افراد غیرباینری
نویسنده و مترجم: سعید.ش
🔻فایل پیدیاف واژهنامۀ اصطلاحات اختصاصی مردان ترنس و افراد غیرباینری را از طریق لینک زیر دانلود نمایید.
واژهنامه اختصاصی مردان ترنس و افراد غیرباینری
ادبیات و واژهها در درک ما انسانها از مفهوم جنسیت و مسائل وابسته به آن نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند. با دانستن ادبیات و واژههای مناسب، میتوانیم بهتدریج به خودشناسی رسیده و جنس و جنسیت خویش را بهتر توصیف کنیم، میتوانیم به درک و شناخت بهتری از جنسیت خود برسیم، جنسیت خود را به شیوهای که میخواهیم ابراز کنیم، و طیف جنسیتی را (بهخصوص جنسیتهایی را که خارج از چهارچوب مرسوم باینری مرد و زن قرار دارند) با دید بازتری درک کنیم، و همینطور نسبت به افرادی که جنسیتهای دیگری دارند رویکردی تصدیقکننده و حامی در پیش گیریم. دانستن ادبیات صحیح و واژهنامه جنس و جنسیت برای همه حامیان، فعالان و مدافعان حقوق افراد ترنس و غیرباینری نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.
هر چند در عصر حاضر با امکان دسترسی به اینترنت و فضای مجازی، فرصت بیشتری برای یادگیری مفاهیم جنس و جنسیت و مسائل وابسته به آن در اختیار مردم جامعه قرار گرفته است، با این حال همچنان جای خالی مراجعی که به شیوهای جامع و کامل به مفاهیم جنس و جنسیت و مسائل وابسته به آن پرداخته باشند احساس میشود.
پیشتر اقدام به تدوین واژهنامه جنس و جنسیت کردهایم و در آن به بسیاری از واژگان رایج در جامعه ترنس و مفاهیم هر یک از این واژگان پرداختیم. علاقهمندان میتوانند کتابچه واژهنامه جنس و جنسیت را از اینجا دانلود کنند.
حال در اقدامی دیگر، کتابچهای ویژه مردان ترنس و افراد غیرباینری تدوین نمودهایم. در این کتابچه سعی بر این داشتهایم تا با بهرهگیری از چندین منبع و مرجع معتبر، خلأ اطلاعاتی جامعه ترنس را با تدوین واژهنامهای که دربرگیرنده بسیاری از واژگانی که اختصاصی جامعه مردان ترنس و افراد غیرباینری است پُر کنیم.
تعاریفی که در این کتابچه ارائه گردیده به افرادی که به تازگی قدم به جامعه مردان ترنس و افراد غیرباینری ترنسمردانه نهادهاند کمک میکند تا درک و شناخت بهتری از موضوعات مربوط به خود پیدا کنند. پزشکان و حامیان افراد ترنس نیز میتوانند با مطالعه این کتابچه، به شناخت بهتری از مسائل مربوط به مردان ترنس و افراد غیرباینری دست یابند.
لازم به ذکر است که امکان دارد بهمرور زمان و با پیشرفت علم و دانش تعاریف برخی واژهها تغییر پیدا کرده یا گستردهتر گردد. بهطورکلی، این کتابچه نقطه شروعی برای کسب آگاهی، دانش و شناخت مسائل مربوط به مردان ترنس و افراد غیرباینری است. همیشه به یاد داشته باشید که همه انسانها با هم متفاوت هستند، بنابراین بهترین روش یادگیری این است که کنجکاو و پرسشگر باشید، تفاوتها را محترم شمارید، و با دید باز به مسائل مختلف بنگرید.
واژههای به کار رفته در این واژهنامه به ترتیب حروف الفبای فارسی درج شدهاند. برای یافتن تعریف واژههای مدنظرتان کافی است به بخش حرف اول واژه موردنظرتان رجوع کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد هر واژه نیز میتوانید به دستههای مختلفی که مرتبط با موضوع مدنظرتان است در وبسایت هلپترنسسنتر مراجعه نمایید، یا اینکه واژه مدنظرتان را به زبان فارسی یا انگلیسی در قسمت جستجوی وبسایت هلپترنسسنتر تایپ و جستجو نمایید تا به مقالات مرتبط هدایت شوید.
💠حرف الف
▪️آتروفی اندومتریال Endometrial Atrophy
آتروفی اندومتریال به معنای تحلیل رفتن و نازک شدن پوشش داخلی رحم است.
▪️آروماتاز Aromatase
در بدن همه انسانها آنزیمی به نام آروماتاز وجود دارد که روی سطح استروژن و نسبت بین تستسترون و استروژن در بدن تاثیر مهمی میگذارد. این آنزیم در بافتهای مختلف بدن (اعم از غدد فوقکلیوی ، تخمدانها ، بیضهها ، بافت چربی و …) یافت میشود. این آنزیم، تستسترون مازاد در بدن را به استروژن (استرادیول) تبدیل میکند (یا اصطلاحاً آروماتیزه می کند) تا تعادل هورمونی بدن برقرار گردد. بنابراین چه مردان سیسجندر که تخمدان ندارند و چه مردان ترنسجندر یا افراد غیرباینری که تخلیه تخمدان انجام دادهاند، اگر بیش از اندازه تستسترون وارد بدن خود کنند، این آنزیم تستسترون مازاد در بدن آنها را به استروژن تبدیل میکند.
▪️آرئول Areola (هاله سینه)
آرئول (هاله) به قسمت رنگی دایرهایشکل روی سینه گفته میشود. نوک سینه وسط هاله سینه قرار گرفته است.
▪️آزادسازی کلیتوریس Clitoral Release
جراحی آزادسازی کلیتوریس یا متودیوپلاستی ساده، یکی از جراحیهای تصدیق جنسیت مردان ترنس و افراد غیرباینری به شمار میرود. طی جراحی آزادسازی کلیتوریس، جراح آلت تناسلی منتسب به مردانی را از کلیتوریسی که در اثر هورمون درمانی رشد کرده درست میکند؛ به این صورت که رباطهای اطراف کلیتوریس را برش میزند تا تنه کلیتوریس آزاد شود و به شکل آلت تناسلی منتسب به مردان درآید. جراح طی جراحی آزادسازی کلیتوریس، به پیشابراه فرد دست نمیزند (بنابراین عمل افزایش طول پیشابراه انجام نمیگیرد). بعضی از جراحها به جای عبارت «آزادسازی کلیتوریس»، از عبارت «متودیوپلاستی بدون افزایش طول پیشابراه» استفاده میکنند. در حالت کلی، «آزادسازی کلیتوریس» اولین مرحله از جراحی متودیوپلاستی کامل محسوب میشود. به تعریف «متودیوپلاستی کامل» رجوع کنید.
▪️آزمون زندگی واقعی (RLT)
آزمون زندگی واقعی (به انگلیسی: Real Life Test) دورهای است که افراد ترنس باید در نقش جنس/جنسیتی که خود را با آن هویتیابی میکنند زندگی کنند (مثلا اگر با جسم منتسب به زنان متولد شدهاند، تماموقت به عنوان یک مرد در جامعه زندگی کنند) تا مجاز شوند که اقدامات پزشکی پروسه ترنزیشن نظیر هورمون درمانی یا جراحی را انجام دهند. آزمون زندگی واقعی سابقاً یکی از پیششرطهای استانداردهای مراقبتی ویژه افراد ترنس بود؛ اما حال بسیاری از پزشکان و متخصصان بهداشت روان دیگر چنین روشی را الزامی نمیدانند و این پیششرط از استانداردهای مراقبتی WPATH حذف گردیده است. به تعریف «استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» و «استانداردهای مراقبتی» رجوع کنید.
▪️آشکارسازی Coming Out
آشکارسازی اصطلاحاً یک. به پروسهای گفته میشود که فردی گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خویش را میپذیرد و/یا میشناسد (یعنی برای خودش «آشکارسازی» میکند)، و دو. به پروسهای گفته میشود که فردی گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خویش را با دیگران درمیان میگذارد.
▪️آفاب AFAB
مخفف «متولد شده با جسم منتسب به زنان».
▪️آلودرم Alloderm
آلودرم نوعی ماتریکس فاقدسلول بافت انسانی است که از بافت جسد انسان بدست میآید و خاصیت احیاکننده دارد. بعضی از افرادی که مایل هستند فالوپلاستی ساعد دست انجام دهند، به این معنا که از ساعد دست آنها پوست، چربی، عروق و عصب برداشته شود و با آن آلت تناسلی منتسب به مردان ساخته شود، اما میزان چربی اندکی در ناحیه ساعد دست خود دارند، میتوانند برای افزایش قطر آلت تناسلی خود همزمان با ساخت آلت تناسلی، کاشت پوست مصنوعی آلودرم را نیز در آلت تناسلی منتسب به مردان خود انجام دهند. کاشت پوست مصنوعی آلودرم با ریسک عفونت همراه است و احتمال دارد مانع از عمل کاشت پینایل ایمپلنت در آینده گردد. با این حال افرادی بودهاند که هم کاشت آلودرم را باموفقیت انجام دادهاند و هم عمل کاشت پینایل ایمپلنت آنها باموفقیت انجام شده است.
▪️آماب AMAB
مخفف «متولد شده با جسم منتسب به مردان».
▪️آمبولی ریوی Pulmonary Embolism
آمبولی ریوی زمانی رخ میدهد که لخته خونی که در رگها (مخصوصاً پاها) شکل گرفته به ریه راه پیدا کند و یکی از سرخرگهای ریه را مسدود، و در نتیجه مانع خونرسانی به بخشی از ریه شود. آمبولی ریوی یکی از عوارض شایع مربوط به بیهوشی است.
▪️آمدرن Omnadren
آمدرن نام برند محصولی است از چهار استر تستسترون به نامهای تستسترون پروپیونات (C22H32O3)، تستسترون فنیلپروپیونات (C28H36O3)، تستسترون ایزوکاپروآت (C25H3803)، و تستسترون دکانوآت (C29H4603) تشکیل شده است. در گذشته آمدرن از استرهای متفاوتی تشکیل شده بود، اما در حال حاضر دقیقاً فرمولی مشابه با سوستانون دارد. آمدرن از استرهای سریعرهش و آهستهرهش تشکیل شده است؛ تزریق آمدرن هفتهای یکبار الی چهار هفتهای یکبار صورت میگیرد. آمدرن گهگاهی در بعضی از کشورهای اروپایی تجویز میگردد. به تعریف «سوستانون» رجوع کنید.
▪️آمنوره Amenorrhea
اصطلاح پزشکی آمنوره به معنای توقف سیکل قاعدگی است. افرادی که با جسم منتسب به زنان متولد شدهاند، اگر سه ماه پیاپی سیکل قاعدگی نداشته باشند، اصطلاحاً آمنوره شدهاند.
▪️آناستوموز Anastomosis
به تعریف «اتصال عصب» رجوع کنید.
▪️آنالوگ هورمون آزادساز گنادوتروپین (GnRH)
آنالوگهای هورمون آزادساز گنادوتروپین (GnRH) داروهایی هستند که در جهت سرکوب محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – گناد مغز (و متعاقبا توقف تولید هورمونهای جنسی) مورد استفاده قرار میگیرند. این داروها معمولا برای نوجوانان ترنس یا غیرباینری که اوایل دوره بلوغ هستند تجویز میشود تا موقتاً از شروع بلوغ طبیعی ناخواسته و احتمالاً آسیبزا در این افراد جلوگیری به عمل آید. مردان ترنس و افراد غیرباینری ترنسمردانهای که تستسترون درمانی میکنند، معمولاً نیازی به مصرف آنالوگهای هورمون آزادساز گنادوتروپین ندارند، چون تستسترون به اندازه کافی تولید هورمون استروژن در بدن و تاثیرات وابسته به آن را سرکوب میکند.
▪️ابراز جنسیتی Gender Expression
ابراز جنسیتی به نحوه ابراز عمومی جنسیت افراد گفته میشود. ابراز جنسیتی مواردی از قبیل نحوه برخورد و رفتار، ظاهر و پوشش، مدل مو، آرایش، زبان بدن، و صدا را دربرمیگیرد. انتخاب نام و ضمائر صحیح نیز یکی از روشهای رایج ابراز جنسیت محسوب میگردد. همه افراد، صرفنظر از اینکه چه نوع هویت جنسیتی داشته باشند، ابراز جنسیتی داشته و به روشهای مختلفی در جامعه حضور پیدا میکنند. ابراز جنسیتی اغلب، اما نه همیشه، با واژگانی همچون مردانه، زنانه، خنثی، آندروجینگونه، منطبق، یا نامنطبق توصیف میگردد. ابراز جنسیتی ارتباطی با هویت جنسیتی افراد ندارد؛ مثلا یک مرد میتواند ابراز جنسیتی منتسب به زنان را داشته باشد یا یک زن میتواند ابراز جنسیتی آندروجینگونه داشته باشد و … واژههایی که برای توصیف ابراز جنسیتی افراد به کار می روند به کلیشهها و هنجارهای اجتماعی یا فرهنگی بستگی داشته و ممکن است بهمرور زمان تغییر کنند.
▪️اتصال دو سر پیشابراه Urethral Hookup
اتصال دو سر پیشابراه یکی از مراحل ساخت پیشابراه (یوریتروپلاستی) محسوب میشود. طی این عمل، جراح سر پیشابراه اصلی بدن را به سر پیشابراهی که با استفاده از بافتهای بدن خود فرد درست کرده متصل میکند تا فرد متقاضی بتواند از نوک آلت تناسلی منتسب به مردان خود ادرار کند. به تعریف «یوریتروپلاستی» رجوع کنید.
▪️اتصال عصب Nerve Anastomosis
آناستوموز اصطلاحی است که در حالت کلی به معنای اتصال بوده و برای اشاره به جراحی میکروسکوپی اتصال عصبها به یکدیگر نیز به کار میرود. اتصال عصب طی یک مرحله جراحی و همزمان با ساخت آلت تناسلی منتسب به مردان در عمل فالوپلاستی صورت میگیرد. جراحی میکروسکوپی اتصال عصب سبب ایجاد حس لامسه و حس جنسی در آلت تناسلی حاصل از جراحی فالوپلاستی میگردد.
▪️اچبیاساوسی HBSOC
مخفف استانداردهای مراقبتی هری بنجامین. به تعریف «استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.
▪️اچبیآیجیدیای HBIGDA
مخفف سازمان بینالمللی ملال جنسیتی هری بنجامین؛ به تعریف «سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.
▪️اختلال هویت جنسیتی Gender Identity Disorder
اختلال هویت جنسیتی یا اختصاراً (GID) عبارتی بحثبرانگیز بوده که در دیاسام3 و دیاسام4 نوعی تشخیص پزشکی برای افراد ترنسجندر و سایر افراد جنسیت نامنطبق تعریف میشد. عبارت اختلال هویت جنسیتی بدلیل انگ «اختلال» که به افراد ترنس میزند، عبارتی توهینآمیز درنظر گرفته میشود. «اختلال هویت جنسیتی» اغلب برای کودکانی تشخیص داده میشد که از هنجارهای جنسیتی در زمینه نوع پوشش، بازیها یا رفتار پیروی نمیکردند. این کودکان اغلب تحت رواندرمانی شدید یا درمان اصلاح رفتاری قرار میگرفتند یا بستری میشدند. در دیاسام5، عبارت «ملال جنسیتی» جایگزین «اختلال هویت جنسیتی» شد، و سازمان جهانی بهداشت نیز در سال 2018 در آخرین نسخه طبقهبندی بینالمللی آماری بیماریها (آیسیدی–11) عبارت «ناهمخوانی جنسیتی» را جایگزین این عبارت کرده و آن را در دسته «سلامت جنسی» قرار داد، و بدینترتیب انگ «اختلال» و «بیماری» را از هویتهای افراد ترنس زدود.
▪️ادِم Edema
ادم به تجمع غیرعادی مایعات در ناحیه مچ پا، روی پا، و ساق پا گفته میشود. ادم معمولاً بدون درد است. تستسترون به عنوان عامل احتباس آب و الکترولیت (سدیم، پتاسیم، کلسیم و فسفات معدنی) شناخته شده و سبب بدتر شدن ورم میشود. گاهی اوقات افزایش میزان مصرف آب روزانه مشکل را کاهش میدهد یا حتی کاملاً برطرف میکند.
▪️اسپاسم مثانه Bladder Spasms
اسپاسم مثانه یعنی نیاز به دفع ناگهانی ادرار، که گاهی اوقات با درد/ناراحتی همراه است؛ این مسئله اغلب در افرادی رخ میدهد که از سوند ادراری استفاده میکنند، چرا که مثانه آنها در تلاش است تا سوند را دفع کند.
▪️استانداردهای مراقبتی (SOC)
وقتی کسی عبارت «استانداردهای مراقبتی» را بر زبان میآورد، اغلب (اما نه همیشه) منظورش استانداردهای مراقبتی WPATH است (که سابقا به عنوان استاندادهای مراقبتی هری بنجامین HBSOC شناخته میشد). استانداردهای مراقبتی مجموعهای از استانداردها و دستورالعملها هستند که متخصصان از آنها در زمینه بهداشت جسمی و روانی افراد ترنس بهره میجویند. بعضی از کلینیکهای بهداشت و کلینیکهای جنسیت نیز استانداردهای مراقبتی مخصوص به خود را برای افراد ترنسجندر تدوین میکنند، که ممکن است با استانداردهای مراقبتی WPATH (بخوانید دبلیوپَث) تفاوتهایی داشته باشد. به تعریف «سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» و «استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH SOC)» رجوع کنید.
▪️استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH SOC)
استانداردهای مراقبتی WPATH (بخوانید دبلیوپَث) رایجترین و معتبرترین مجموعه استانداردها و دستورالعملهایی هستند که توسط پزشکان و متخصصان بهداشت روان در جهت بهداشت افراد ترنسجندر مورد استفاده قرار میگیرند. این استانداردها سابقاً با نام استانداردهای مراقبتی هری بنجامین (HBSOC) شناخته میشدند. دبلیوپث استانداردهای مراقبتی را هر چند وقت یکبار بهروزرسانی میکند و مطالعات و کشفیات علمی جدید و اطلاعات پزشکی معتبر را به آن افزوده یا جایگزین اطلاعات قبلی میکند. به تعریف «سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.
▪️استانداردهای مراقبتی هری بنجامین (HBSOC)
به تعریف «استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.
▪️استر Ester
استر نام ترکیبی شیمیایی بوده که از واکنش بین کربوکسیلیکاسید و الکل شکل میگیرد. بیشتر تستسترونهایی که جهت هورمون درمانی تجویز میگردند به فرم استری هستند. تستسترون سیپیونات و تستسترون انانتات از جمله رایجترین استرهای تستسترون هستند که در ایالات متحده جهت هورمون درمانی مردان ترنس و افراد غیرباینری تجویز میگردند. به تعریف «سیپیونات» و «انانتات» رجوع کنید.
▪️استریت Straight (دگرجنسگرا)
استریت نوعی گرایش جنسی بوده و به فردی گفته میشود که نسبت به افراد جنسیت مخالف خود گرایش دارد. لفظ «استریت» با «هتروسکشوال» هممعنی است. استریت معادلی برای سیسجندر (غیرترنس) نبوده و نباید به اشتباه به جای این واژه مورد استفاده قرار گیرد.
▪️اسکار Scar
اسکار به جای برش حاصل از جراحی گفته میشود. اسکارها انواع مختلفی دارند که از آن جمله میتوان به اسکارهای هایپرتروفیک (برآمده)، اسکارهای کلوئیدی، اسکارهای آتروفیک (فرورفته)، و اسکارهای کنترکچر (انقباضی) اشاره نمود. مردان ترنس و افراد غیرباینری که عملهای تصدیق جنسیت را پشت سر میگذارند، لازم است از احتمال شکلگیری بافت اسکار آگاه بوده و اقدامات مراقبتی لازم را در جهت جلوگیری از شکلگیری بافت اسکار انجام دهند.
▪️اسکروتوپلاستی Scrotoplasty (ساخت کیسه بیضه)
اسکروتوپلاستی عملی است که طی آن کیسه بیضهای برای مردان ترنس و افراد غیرباینری متقاضی ساخته میشود. اسکروتوپلاستی به روشهای مختلفی صورت میپذیرد؛ با این حال تکنیک رایج اینگونه است که معمولا جراح لبهای بزرگ ناحیه تناسلی را برش زده و میچرخاند و آنها را به شکل کیسه بیضه درمیآورد، سپس کاشت ایمپلنتهای بیضه سیلیکنی یا سالین را در کیسه بیضه به انجام میرساند. بعضی از جراحها نیز کیسه بیضه را به هم بخیه میکنند و تککیسهای پدید میآورند. بهترین و طبیعیترین تکنیک ساخت کیسه بیضه، تکنیک V-Y اسکروتوپلاستی است. اسکروتوپلاستی معمولاً همزمان با انجام عمل فالوپلاستی یا متودیوپلاستی صورت میگیرد، اما گاهی ممکن است به مراحل بعدی جراحی نیز موکول شود.
▪️افزایش طول پیشابراه Urethral Lenghening
افزایش طول پیشابراه یکی از مراحل ساخت پیشابراه (یوریتروپلاستی) محسوب میشود. طی این عمل، جراح با استفاده از بافتهایی از بدن خود فرد، طول پیشابراه اصلی وی را افزایش میدهد و آن را به نوک آلت تناسلی منتسب به مردانش میرساند تا فرد متقاضی بتواند از نوک آلت خود ادرار کند. به تعریف «یوریتروپلاستی» رجوع کنید.
▪️اکنه Acne
اکنه نوعی اختلال پوستی (با مشخصه سرسفید، سرسیاه، و پیمپل) است که واحدهای پیلوسباسه پوست (PSU) را درگیر میکند. اکنه عمدتاً روی صورت و شانهها، و گاهی نیز روی بدن، دست، پا، و باسن بروز میکند. اکنه در اثر تغییرات هورمونی؛ استرس؛ استعمال محصولات چرب روی صورت، بدن یا مو؛ رطوبت؛ تعریق؛ و تحریک ایجاد میشود. تستسترون درمانی فعالیت غدد سباسه را افزایش میدهد و لذا ممکن است احتمال بروز اکنه را نیز تشدید کند.
▪️الیگومنوره Oligomenorrhea
اصطلاح پزشکی الیگومنوره به معنای سیکل قاعدگی نامنظم یا سبک است.
▪️انانتات Enanthate
انانتات مخفف تستسترون انانتات (با فرمول شیمیایی C26H40O3) است. تستسترون انانتات یکی از اشکال اصلی تستسترون تزریقی است که در ایالات متحده جهت هورمون درمانی مردان ترنس و افراد غیرباینری تجویز میگردد. انانتات استری آهستهرهش است که طی 10 الی 14 روز بهتدریج در بدن آزاد میگردد. نام برند تستسترون انانتات موجود در ایالات متحده «دلتسترل» میباشد که محلول در روغن کنجد است. تستسترون انانتات معمولا هفتهای یکبار الی سه هفتهای یکبار به صورت زیرجلدی یا درون عضلانی تزریق میگردد. به تعریف «تستسترون» رجوع کنید.
▪️اوفرکتومی Oophorectomy (تخلیه تخمدان)
اوفرکتومی نام عملی جراحی است که طی آن یک یا هر دو تخمدان تخلیه میگردد. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری ترجیح میدهند که به عنوان بخشی از پروسه ترنزیشن خود یا به دلایل بهداشتی و سلامتی، معمولا همزمان با عمل هیسترکتومی (تخلیه رحم) تحت عمل جراحی اوفرکتومی (تخلیه تخمدان) نیز قرار گیرند. بعضی از ایالتهای امریکا عمل هیسترکتومی را پیشنیازی برای تغییر مدارک قانونی مردان ترنس میدانند. اصطلاح سالپینگِکتومی دوطرفه به معنای تخلیه هر دو لوله فالوپ، و اصطلاح اوفرکتومی دوطرفه نیز به معنای تخلیه هر دو تخمدان است. مردان ترنس و افرادغیرباینری میتوانند به انتخاب خود فقط عمل تخلیه رحم را انجام دهند و یک یا هر دو تخمدان خود را در بدن نگه دارند. به تعریف «هیسترکتومی» رجوع کنید.
▪️ایجاد برآمدگی زیر شلوار Packing
ایجاد برآمدگی زیر شلوار اصطلاحاً به پروسه ایجاد برآمدگی شبیه به آلت تناسلی منتسب به مردان در زیر شلوار گفته میشود. بعضی از افراد برای ایجاد برآمدگی زیر شلوار از وسائل موجود در خانه استفاده میکنند یا این که پروتز زیرشلواری خریداری میکنند. استفاده از پروتز زیرشلواری که در زبان انگلیسی اصطلاحا به آن packer گفته میشود، برای ایجاد برآمدگی زیر شلوار روش خوبی است. بعضی از افراد نیز از پروتز زیرشلواری با قابلیت ایستاده ادرار کردن (به انگلیسی: STP packer) استفاده میکنند. بعضی از افراد ترجیح میدهند برای اشاره به پروتز زیرشلواری یا پروتز سکس خود از واژگانی همچون آلت تناسلی مردانه و بیضه، آلت و … استفاده کنند. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری مایل نیستند برآمدگی زیرشلوار خود ایجاد کنند؛ بعضی از این افراد احساس حرارت شدید میکنند یا پروتز روی بدنشان حالت چسبندگی پیدا میکند و خوششان نمیآید، بعضی از افراد با پوشیدن پروتز احساس ناراحتی میکنند، و بعضی از افراد نیز پوشیدن پروتز را غیرضروری میدانند. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری مایلند برآمدگی طبیعی زیرشلوار خود داشته باشند. بعضی نیز فقط در موقعیتهای خاص (مثلاً موقعی که استخر میروند، قرار است در رختکن لباس عوض کنند، یا شلوار تنگ و چسبان پوشیدهاند) برآمدگی زیر شلوار خود ایجاد میکنند .بعضی از افراد نیز بدون ایجاد برآمدگی زیرشلوار یا پوشیدن پروتز زیرشلواری احساس میکنند که کامل نیستند. بعضی از افراد پروتزهای طبیعی دارند که روی پوست میچسبد و میتوانند آن را طی شب و روز بپوشند. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری نیز عبارت «ایجاد برآمدگی زیرشلوار» را برای پوشیدن پروتز زیرشواری به کار نمیبرند، چون پروتز را بیشتر به چشم افزونهای برای بدن خود میدانند نه صرفاً وسیلهای که زیر شلوارشان برآمدگی ایجاد کرده باشد.
▪️اینترسکس Intersex (بیناجنسی)
چترواژه اینترسکس در توصیف افرادی به کار میرود که با صفات جنسی (کروموزومها، غدد جنسی، هورمونهای جنسی، یا اندامهای تناسلی) مشخصی متولد گردیده که در تعریف پزشکی مرسومی که از بدن مذکر یا مونث میشود نمیگنجند. واژه اینترسکس صرفاً جهت توصیف صفات جنسی افراد به کار میرود، نه هویت جنسیتی آنها. البته بعضی از افراد اینترسکس واژه «اینترسکس» را به عنوان هویت به کار میبرند. بسیاری از افراد اینترسکس در دوران نوزادی یا اوایل کودکی بدون اخذ رضایت شخصی تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند تا صفات جنسی بدنشان با طرح «بدن نرمال» مورد پذیرش در جامعه تطبیق پیدا کند. اخیرا جنبش رو به رشدی شکل گرفته که انجام جراحی روی کودکان را نهی میکند تا افراد اینترسکس بتوانند از آزادی انتخاب برای بدن خود برخوردار گردند. سابقاً به افراد اینترسکس اصطلاحاً هرمافرودیت گفته میشد، که در حال حاضر واژهای منسوخ و غلط در نظر گرفته میشود.
▪️اینتگرا Integra
پوست مصنوعى اينتگرا محصولی است كه از دو لايه تشكيل شده است؛ لايهاى ضخيم از جنس كلاژن (پروتئين) خالص و مادهاى به نام گلیکوزآمینوگلیکان، و لايه نازک خارجى از جنس سيليكن. پوست مصنوعى اينتگرا روند رشد سلولى و ترميم زخم را تسريع مىكند، زيبايى و ظاهر ناحيهاى كه نياز به گرافت پوستى دارد را بهبود بخشیده، و در برابر باكترى و عفونت از ناحیه محافظت مىكند. بعضی از افرادی که تصمیم دارند عمل فالوپلاستی ساعد دست انجام دهند، ترجیح میدهند از پوست مصنوعی اینتگرا روی ساعد دست خود استفاده کنند تا زخم حاصل از جراحی زودتر ترمیم گردد و ظاهر بهتری پیدا کند.
💠حرف ب
▪️با جسم منتسب به مردان/زنان متولد شده Assigned Male/Female At Birth
این عبارت نشاندهنده جنس/جنسیتی است که با توجه به اندام جنسی کودک در بدو تولد به او نسبت داده شده است. کودکی که با اندام جنسی منتسب به مردان متولد میشود، جنس/جنسیت مرد به او نسبت داده میشود، و کودکی که با اندام جنسی منتسب به زنان متولد شود، جنس/جنسیت زن به او نسبت داده میشود. این عبارت بصورت AMAB و AFAB مخفف میشود.
▪️بایندر Binder (سینهبند)
بایندر نوعی پوشش چسبان برای بالاتنه است که هدف اصلی آن بستن و پنهان کردن سینهها میباشد. مردان ترنس و افراد غیرباینری که مایل هستند سینههای خود را ببندند و پنهان کنند، میتوانند بایندر بپوشند. بایندر را هم میتوان به صورت دستساز در خانه درست کرد و هم از فروشگاههای عرضهکننده لوازم ورزشی یا پزشکی خریداری نمود.
▪️برش T معکوس (برش لنگریشکل)
الگوی برش T معکوس (برش لنگریشکل) یکی از تکنیکهای جراحی تخلیه سینه است. این تکنیک گزینهای مناسب برای متقاضیانی است که پستانهای بزرگ و پوست اضافی دارند. طی این روند، هاله و نوک سینه متصل به بدن باقی میماند و لذا دیگر نیازی به گرافت آزاد نوک سینه وجود ندارد. هرچند که جراح طی این روند میتواند حجم پستان را به خوبی کاهش دهد، اما این احتمال نیز وجود دارد که حس نوک سینه به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کند یا این که نوک سینه پس از جراحی کاملاً بیحس شود و حس آن بهتدریج بازگردد. عیب این روند نیز وجود برش عمودی اضافه است، و این که نتیجه حاصل از این روند به اندازه نتیجه حاصل از روند برش دبل تخت نمیشود.
▪️برش آبنباتچوبی Lollipop Incision
برش آبنباتچوبی یکی از تکنیکهای جراحی تخلیه سینه است. طی این تکنیک قدری از پوست و بافت اضافی سینه از طریق برش دایرهای دورهاله و برش عمودی که از هاله رو به پایین زده میشود، تخلیه میگردد. با توجه به این که افراد نسبتا کمی کاندیدای تکنیک برش دورهاله بوده و بسیاری از آنها نوع اسکار آبنباتچوبی را نمیپسندند، این روش جراحی چندان رایج نیست.
▪️برش دبل Double Incision
برش دبل که به آن «مستکتومی دوطرفه» نیز گفته میشود، یکی از روشهای جراحی سینه است. این روش جراحی مناسب افرادی است که سینههای متوسط تا بزرگی دارند. طی این روش، جراح دو برش بزرگ بصورت افقی روی هر کدام از سینهها ایجاد میکند، سپس پوست سینه را عقب میکشد و غدد شیری و بافت چربی اضافی را تخلیه میکند. جراحی به عضلات سینه دست نمیزند. جراح ممکن است بعضی از قسمتهای سینه که دسترسی به آنها سختتر است (مثلا ناحیه زیربغل) را نیز لیپوساکشن کند. جراح در پایان پوست اضافی سینه را نیز برش میزند و برش جراحی را به هم میآورد. پس از جراحی دو اسکار افقی زیر عضلات پکتورال (عضلات سینهای بزرگ) بر جای میماند. جراح معمولاً طی این روند، هاله و نوک سینه را نیز جداسازی و کوچک نموده و آنها را دوباره روی بدن فرد قرار میدهد. به تعریف «جراحی سینه» و «گرافت نوک سینه» رجوع کنید.
▪️برش دورهاله Peri-areolar Incision
تکنیک دورهاله که گاهی بصورت مخفف به آن «هاله» نیز گفته میشود، یکی از روشهای جراحی تخلیه سینه است. این روش جراحی مناسب افرادی است که سینههای کوچک تا متوسطی داشته و از پوست کشسانی برخوردار هستند. طی عمل جراحی تخلیه سینه به روش برش دورهاله، جراح دورتادور مرز هاله را برش میزند، و هاله و نوک سینه را از یک سمت به بدن متصل نگه میدارد تا حس جنسی هاله و نوک سینه بعد از عمل حفظ گردد. سپس جراح بافت پستان را با استفاده از چاقوی کالبدشکافی و/یا لیپوساکشن تخلیه میکند. جراح دایره نسبتاً بزرگتری نیز ایجاد نموده و پوست اضافی سینه را از این طریق برمیدارد. سپس جراح پوست سینه را محکم جمع میکند و نوک سینهها را نیز دوباره سر جای خود متصل میکند. برای این که تصور بهتری از انجام این کار پیدا کنید، میتوانید به شیوهای که درب کیف کیسهای را با کشیدن بندهای آن میبندیم بیاندیشید؛ به همین دلیل گاهی به این عمل اصطلاحاً «تکنیک بندکیفی» نیز گفته میشود. جراح ممکن است هاله را نیز برش بزند و سایز آن را کوچکتر کند. جراح بسته به سایز سینه و مقدار پوست موجود، ممکن است بتواند هاله و نوک سینه را نیز نسبت به مکان قبلی خود کمی جابهجا کند. به تعریف «جراحی سینه» نیز رجوع کنید.
▪️برش دهانماهی Fishmouth Incision
برش دهانماهی یکی از تکنیکهای جراحی تخلیه سینه است. برش جراحی دهانماهی در مکانی بالاتر از خط زیر عضلات پکتورال زده میشود، بطوریکه خط اسکار حاصل از جراحی وسط سینه میافتد و از دو طرف هاله سینه به شکل -0- عبور میکند. به همین دلیل برش دهانماهی بهندرت انجام میگیرد، مگر اینکه متقاضی فردی غیرباینری ترنسمردانه باشد و آگاهانه خواستار انجام چنین تکنیکی باشد.
▪️برش سوراخکلید Keyhole Incision
برش سوراخکلید یکی از تکنیکهای جراحی تخلیه سینه است. این تکنیک برای متقاضیانی ایدهآل است که پستانهای کوچک و پوست کشسانی دارند. طی روند برش سوراخکلید، برش کوچکی زیر مرز پایینی هاله (پوست رنگی دور نوک سینه) یا روی مرز پایینی هاله زده میشود. طی روند سوراخکلید، جراح میتواند بافت پستان را تخلیه کند، اما قادر نیست پوست اضافی را جمع کند. طی این روند، هاله و نوک سینه از بدن به صورت کامل جدا نمیگردد تا حس نوک سینه بعد از عمل حفظ شود. طی این عمل معمولاً سایز یا موقعیت هاله و نوک سینه تغییر پیدا نمیکند. به تعریف «جراحی سینه» و » قابلیت کشسانی پوست» رجوع کنید.
▪️برش لیپوساکشن Liposuction Incision
لیپوساکشن یکی از روشهای کمکی جراحی تخلیه سینه بوده و بهندرت بهتنهایی صورت میگیرد (مگر اینکه متقاضی سینههای بسیار کوچک و بدون هیچگونه افتادگی داشته باشد). لیپوساکشن بیشتر همراه با سایر الگوهای برش جراحی (که برای برداشتن پوست اضافی ایجاد میگردد) انجام میگیرد. برای لیپوساکشن نیاز است برش بسیار کوچکی (حدودا 4 میلیمتر) ایجاد شود تا جراح به بافت زیرین دسترسی پیدا کند. برای بیشتر متقاضیان لازم است که بافت بیشتری تخلیه گردد تا بتوانند به نتیجه دلخواه خود دست یابند.
▪️بستن و پنهان کردن سینهها Binding
بستن و پنهان کردن سینهها اصطلاحاً به پروسه تخت کردن بافت پستان و ایجاد سینهای با ظاهر مردانه گفته میشود. مواد و روشهایی که برای بستن و پنهان کردن سینهها مورد استفاده قرار میگیرد، بسته به سایز سینه و شکل و فرم بدن فرد بسیار متنوع هستند. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری به دلیل ترجیحات شخصی، احساس راحتی، یا به خاطر کوچک بودن سینههایشان اصلاً سینههای خود را نمیبندند. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری برای پنهان کردن سینههای خود چند لایه لباس میپوشند. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری فقط در موقعیتهای خاصی سینههای خود را میبندند، در حالی که بعضی دیگر ترجیح میدهند به صورت تماموقت سینههای خود را ببندند و پنهان کنند. به تعریف «بایندر» رجوع کنید.
▪️بسطدهنده بافت Tissue Expander
بسطدهنده بافت دستگاهی است حاوی سالین (آبنمک) که جهت افزایش حجم نقطهای از بدن در بدن کاشته میشود. مثلا بعضی از جراحها بسطدهنده بافت را در ناحیه اهداکننده بدن متقاضیان جراحی فالوپلاستی قرار میدهند و بهتدریج داخل آن سالین تزریق میکنند تا حجم ناحیه اهداکننده افزایش پیدا کند و پس از انجام جراحی فالوپلاستی، این ناحیه بدون نیاز به برداشت گرافت پوستی از ناحیه دیگری از بدن بسته شود. یا مثلا بعضی از جراحها در کیسه بیضه بسطدهنده بافت قرار میدهند تا خود فرد بتواند با تزریق سالین از طریق پورت هر چند روز یکبار، حجم بسطدهنده را افزایش داده و بدینترتیب کیسه بیضه بهمرور زمان جا باز کند؛ پس از چند ماه جراح طی عمل جراحی دیگری بسطدهنده را معمولاً با بیحسی موضعی خارج نموده و آن را با ایمپلنتهای بیضه جایگزین میکند. به تعریف «ناحیه اهداکننده»، «کاشت پروتز بیضه»، و «فالوپلاستی» رجوع کنید.
▪️بیان جنسیتی Gender Presentation
بیان جنسیتی نیز مانند ابراز جنسیتی، به طرز برخورد، آداب و معاشرت، علایق، خصوصیات فیزیکی، یا ظاهری در راستای بیان خارجی جنسیت افراد گفته میشود.
▪️بیان مردانه Masculine-presenting
این واژه در توصیف افرادی به کار میرود که ابراز یا بیان جنسیتی (یعنی استایل و پوشش، خصوصیات فیزیکی، طرز برخورد، یا زبان بدن) آنها در دسته مردانه قرار میگیرد. این واژه ضرورتاً نشاندهنده هویت جنسیتی، یا جنس و جنسیتی که در بدو تولد به فردی نسبت داده شده نیست، و نباید با واژه «مردانه در مرکز» به اشتباه گرفته شود.
💠حرف پ
▪️پروپیونات Propionate
پروپیونات مخفف تستسترون پروپیونات (فرمول شیمیایی C22H32O3)، استری سریعرهش است که آزادسازی آن در بدن 3-4 روز به طول میانجامد. تستسترون پروپیونات جهت جلوگیری از نوسانات بسیار سطح تستسترون خون معمولاً بین یک تا سه مرتبه در هفته تزریق میگردد، به همین دلیل جهت هورمون درمانی در مردان ترنس و افراد غیرباینری تجویز نمیشود.
▪️پروتز آلت تناسلی زیرشلواری Packer
به تعریف » ایجاد برآمدگی زیر شلوار» رجوع کنید.
▪️پروژسترون Progesterone
پروژسترون هورمونی استروئیدی است که در افرادی که با جسم منتسب به زنان متولد شدهاند، از تخمدانها ترشح میشود. گاهی پزشک در خلال تجوز هورمونهای تصدیقدهنده جنسیت (تستسترون) برای مردان ترنس و افراد غیرباینری، اقدام به تجویز پروژسترون نیز میکند. تجویز پروژسترون معمولاً برای افرادی صورت میگیرد که سیکل قاعدگی آنها با تجویز تستسترون متوقف نشده است؛ برای این افراد ممکن است داروهای مهارکننده آنزیم آروماتاز نیز تجویز گردد. پزشک ممکن است برای افرادی که پس از سالها تستسترون درمانی و توقف سیکل قاعدگی، بدلیل تجمع بافت پوششی رحم دچار خونریزی نامنظم/لکهبینی یا درد لگنی شدهاند نیز، طی دوره کوتاهی پروژسترون تجویز کند تا بافت اندومتریال اضافی ریزش پیدا کند — یعنی چیزی شبیه تحریک قاعدگی در بدن ایجاد کند.
▪️پره-آپ Pre-op (پیش از عمل)
پره-آپ به افراد ترنسی گفته میشود که در جهت تصدیق جنسیت، هنوز تحت عمل جراحی موردنیاز خود قرار نگرفته، اما در آینده قصد انجام عمل جراحی را دارند. بعضی از افراد بر این عقیدهاند که بهتر است از به کار بردن واژه پره-آپ برای اشاره به افراد ترنس خودداری گردد، چرا که این واژه تاکید روی عمل جراحی دارد، در حالی که هر فرد ترنسی میتواند بدون انجام عمل جراحی ترنزیشن کند یا روند تصدیق جنسیت را طی کند، و نباید موقع اشاره به افراد ترنس روی عمل جراحی کردن یا نکردن آنها تاکیدی داشت.
▪️پس زدن ایمپلنت Extrusion
پس زدن ایمپلنت به خروج ایمپلنت از بدن در اثر عفونت گفته میشود. ریسک پس زدن ایمپلنت در عمل کاشت پروتز بیضه و کاشت پینایل ایمپلنت وجود دارد.
▪️پستان Breast
پستان به غدد و بافت چربی روی سینه بعضی از افراد گفته میشود. مقدار بافت چربی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بعضی از افراد بافت چربی خیلی کمی دارند بطوریکه پستانهایشان تخت است، اما بعضی دیگر از افراد بافت چربی بیشتری در این ناحیه دارند بطوریکه برای راحتی خود لازم است از سینهبند و/یا بایندر استفاده کنند.
▪️پست-آپ Post-op (پس از عمل)
پست-آپ به فرد ترنسی گفته میشود که در جهت تصدیق جنسیت، تحت عمل جراحی موردنیاز خود قرار گرفته است. بعضی از افراد بر این عقیدهاند که بهتر است از به کار بردن واژه پست-آپ برای اشاره به افراد ترنس خودداری گردد، چرا که این واژه تاکید روی عمل جراحی دارد، در حالی که هر فرد ترنسی میتواند بدون انجام عمل جراحی ترنزیشن کند یا روند تصدیق جنسیت را طی کند، و نباید موقع اشاره به افراد ترنس روی عمل جراحی کردن یا نکردن آنها تاکیدی داشت.
▪️پسر بیولوژیکی Biological Boy
پسر بیولوژیکی یا پسر ژنتیکی، واژهای نه چندان صحیح است که برای اشاره به افرادی که با جسم منتسب به مردان (AMAB) متولد شدهاند به کار میرود. به جای واژه «پسر بیولوژیکی» بهتر است از واژه «غیرترنس» یا «سیسجندر» استفاده شود.
▪️پلیکاسیون نئوفالس Neophallus Plication
به تعریف «کاهش قطر آلت تناسلی » مراجعه کنید.
▪️پمپ کردن Pumping
بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری که مایل هستند کلیتوریسشان بزرگتر شود، اقدام به پمپ کردن کلیتوریس خود میکنند. تا به حال هیچ مطالعه علمی به تایید یا رد تاثیرگذاری پمپ کردن نپرداخته است. پمپ کردن باید به روش صحیح انجام پذیرد تا به اندام تناسلی آسیب وارد نکند. بعضی از افراد ترنس میگویند که از پمپ کردن نتیجه گرفتهاند و کلیتوریسشان بزرگتر شده است، بعضی میگویند هیچ نتیجهای نگرفتهاند، و بعضی دیگر نیز میگویند نتیجه گرفتهاند اما موقتی بوده است، یعنی بعد از اینکه مدتی پمپ کردن را کنار گذاشته اند، طول آلتشان به اندازه سابق بازگشته است. معمولاً افرادی که متقاضی عمل متودیوپلاستی هستند، پیش از عمل کلیتوریس خود را پمپ میکنند. جراح ممکن است به افرادی که عمل متودیوپلاستی خود را پشت سر گذاشتهاند نیز توصیه کند که آلت خود را بعد از عمل نیز پمپ کنند تا طول آلت کاهش پیدا نکند.
▪️پنهان Closeted
پنهان اصطلاحاً به فردی گفته میشود که هویت جنسیتی یا گرایش جنسی خود را برای خود یا دیگران آشکار نکرده است. تفاوت «پنهان Closeted» و «نهان Stealth» در این است که فرد پنهان پیش از ترنزیشن موضوع ترنس بودن خویش را مخفی نگه داشته است، اما فرد نهان پس از ترنزیشن موضوع ترنس بودن خویش را مخفی نگه داشته است. هر فردی ممکن است به انتخاب خویش و/یا به دلایل دیگری از جمله ترس از به خطر افتادن امنیت، طرد شدن از طرف همسالان یا خانواده، عدم پذیرش و/یا از دست دادن شغل، خانه و … ترجیح دهد که هویت جنسیتی یا گرایش جنسی خویش را پنهان نگه دارد. به این واژه اصطلاحاً «در کمد بودن In the closet» نیز گفته میشود.
▪️پیشابراه Urethra
پیشابراه لولهای است که ادرار از طریق آن از بدن دفع میشود.
▪️پینایل ایمپلنت Penile Implant
پینایل ایمپلنت یا دستگاه نعوظی (به انگلیسی: Erectile Device) دستگاهی است که به منظور ایجاد قابلیت نعوظ در آلت تناسلی حاصل از عمل فالوپلاستی، با انجام عمل جراحی درون بدن فرد کاشته میشود. پس از جراحی کاشت پینایل ایمپلنت، فرد میتواند آلت تناسلی خود را هر موقع که بخواهد در حالت نعوظ قرار داده یا به حالت خوابیده بازگرداند. نعوظ پس از عمل کاشت ایمپلنت بصورت خودبهخودی اتفاق نمیافتد، بلکه لازم است آلت به کمک دست یا با فشردن پمپ در حالت نعوظ قرار داده شود. پینایل ایمپلنت انواع مختلفی دارد که از آن جمله میتوان به پینایل ایمپلنت منعطف نیمهسخت و پینایل ایمپلنت بادی اشاره نمود.
▪️پینس Penis
پینس اصطلاحی پزشکی است که برای اشاره به بافت نعوظی بیرون از بدن که از بدو تولد همراه فرد است به کار میرود. آلت تناسلی منتسب به مردان به دست جراح نیز ساخته میشود. پزشکان اغلب به آلت تناسلی منتسب به مردانی که به دست جراح ساخته شده باشد، نئو-پینس یا آلت تناسلی منتسب به مردان جدید میگویند.
▪️پینس اسلیو Penis Sleeve
پینس اسلیو یا روکش آلت وسیلهای است شبیه به آلت تناسلی منتسب به مردان که مثل روکش روی آلت کشیده میشود و سختی لازم برای برقراری رابطه دخول جنسی را ایجاد میکند. مردان ترنس و افراد غیرباینری که عمل فالوپلاستی را پشت سر گذاشتهاند و مایل نیستند عمل کاشت پینایل ایمپلنت را انجام دهند، میتوانند موقع برقراری رابطه دخول جنسی از پینس اسلیو استفاده کنند تا آلت تناسلیشان سختی لازم را پیدا کند.
▪️پینس اکستندر Penis Extender
پینس اکستندر یا روکش افزایشدهنده آلت وسیلهای است شبیه به آلت تناسلی منتسب به مردان که مثل روکش روی آلت کشیده میشود و سختی لازم برای برقراری رابطه دخول جنسی را ایجاد میکند. مردان ترنس و افراد غیرباینری که عمل فالوپلاستی را پشت سر گذاشتهاند و مایل نیستند عمل کاشت پینایل ایمپلنت را انجام دهند، میتوانند موقع برقراری رابطه دخول جنسی از پینس اکستندر استفاده کنند تا آلت تناسلیشان سختی لازم را پیدا کند.
▪️پیوند آلت تناسلی منتسب به مردان Penis Transplant
پیوند آلت تناسلی منتسب به مردان روندی نادر و پیچیده بوده که تا به حال موفقیتهای محدودی داشته است. پیوند آلت تناسلی منتسب به مردان در حال حاضر روندی آزمایشی و تجربی در نظر گرفته میشود، با این حال تحقیقات در این زمینه رو به پیشرفت گذاشته است. پیوند آلت تناسلی منتسب به مردان تا به حال علاوه بر این که برای افرادی که در اثر صدمات آسیبزننده ارگانهای تولیدمثلی منتسب به مردان خود را از دست دادهاند انجام شده است، برای افراد دیگر، مثلاً مردی که تحت درمان سرطان آلت تناسلی قرار داشت (و در نهایت آلت تناسلی خود را از دست داد) نیز انجام شده است. پیوند آلت تناسلی منتسب به مردان فعلاً برای افراد ترنسجندری که مایل به انجام جراحی ناحیه تناسلی هستند انجام نمیشود.
▪️پیوند بیضه Testicle Transplant
پیوند بیضه به معنای برداشتن بیضه از بدن فردی دیگر و پیوند زدن آن به بدن فردی فاقد بیضه است. اولین پیوند بیضه توسط دکتر شرمن جی. سیلبر متخصص باروری در سنتلوییس گزارش شد. این عمل روی دو برادر دوقلوی غیرترنس انجام گرفت. گزارش این عمل در سال 1978 در یک ژورنال پزشکی انتشار یافته بود. در دسامبر سال 2019 نیز، تیم جراحهای بینالمللی به سرپرستی پروفسور میرو در بلگراد صربستان موفق شدند عمل پیوند بیضه را روی دو برادر دوقلوی غیرترنس انجام دهند. پیوند بیضه به عنوان بخشی از روند ترنزیشن افراد ترنس انجام نمیپذیرد، چرا که انجام این کار باعث میشود تا فرد گیرنده پیوند بتواند با اسپرمهای فرد اهداکننده بچهدار شود و از این رو مسائلی اخلاقی در این زمینه مطرح میگردد. اگر قرار باشد پیوند بیضه صورت گیرد، حتماً لازم است از خود فرد اهداکننده پیش از فوتش، یا از خانواده وی مجوز ویژهای اخذ گردد.
💠حرف ت
▪️تأییدکننده جنسیت Gender Affirming
عبارت «تأییدکننده جنسیت» صفتی است که برای اشاره به اقدامات یا مداخلاتی به کار میرود که در جهت تأیید هویت جنسیتی فرد ترنسجندر صورت میپذیرند (مثلاً پزشکانی که تجویز هورمون برای افراد ترنس و غیرباینری را برعهده دارند به نوعی پزشکان تأییدکننده جنسیت نامیده میشوند. آنهایی که افراد ترنسجندر را با ضمائر صحیح خطاب میکنند نیز همینطور.)
▪️تتو پزشکی Medical Tattooing
تتو پزشکی یا میکروپیگمنتیشن پزشکی روندی است که با هدف ترمیم یا زیباسازی بدن انجام میپذیرد. مردان ترنس و افراد غیرباینری که عمل تخلیه سینه را پشت سر گذاشته و ترجیح دادهاند هاله و نوک سینهشان در حین عمل برداشته شود، یا اینکه هاله و نوک سینه آنها از بین رفته است، میتوانند هاله و نوک سینه کاملاً طبیعی و سهبعدی را روی سینه خود تتو پزشکی کنند. همچنین افرادی که عمل فالوپلاستی انجام دادهاند و مایل هستند آلت تناسلی منتسب به مردانشان رنگ و ظاهری طبیعیتر داشته باشد، میتوانند آلت تناسلی خود را به صورت کامل تتو پزشکی کنند.
▪️ترنزیشن Transition (گذار)
ترنزیشن به مراحل تغییر اجتماعی، قانونی، و پزشکی گفته میشود که بعضی از افراد ترنس در جهت تصدیق هویت جنسیتی یا تسکین ملال جنسیتی خود انجام میدهند. پروسه ترنزیشن برای هر فردی با فرد دیگر متفاوت است. پروسه ترنزیشن میتواند دربرگیرنده عمل جراحی و هورمون درمانی، تغییر نام و ضمائر، تغییر ظاهر و پوشش، آشکارسازی برای دوستان و خانواده و … باشد. ترنزیشن ممکن است پروسهای طولانی و ادامهدار، یا پروسهای کوتاهمدت باشد. پروسه ترنزیشن سبب افزایش یا کاهش اعتبار هویت جنسیتی افراد نمیشود؛ یعنی مثلاً هویت فرد ترنسی که فقط دست به مراحل تغییر اجتماعی میزند با هویت فرد ترنس دیگری که مایل است یک یا دو مرحله جراحی نیز انجام دهد به یک اندازه معتبر است. گاهی برای بعضی از افراد دشوار است که ابتدا و انتهای پروسه ترنزیشن خود را بصورت دقیق تعیین کنند. بعضی از افراد احساس میکنند که پروسه ترنزیشن آنها از روزی که هورمون درمانی را شروع کردهاند آغاز گردیده است. بعضی فکر میکنند پروسه ترنزیشن آنها از روزی آغاز گردیده که برای عزیزان خود آشکارسازی کردند. بعضی از افراد شروع پروسه ترنزیشن خود را از روزی میدانند که نام خود را بصورت قانونی تغییر دادهاند. بعضی از افراد احساس میکنند تا زمانی که تغییرات حاصل از هورمون درمانی روی بدن آنها بنشیند، همچنان «در حال ترنزیشن» هستند. بعضی از افراد پایان دوره ترنزیشن خود را زمانی میدانند که از لحاظ قانونی به عنوان مرد شناخته شوند. بعضی از افراد زمانی دوره ترنزیشن خود را خاتمه یافته میدانند که جراحی ناحیه تناسلی را انجام داده باشند. به طور خلاصه، دوره ترنزیشن برای افراد مختلف معنا و مفهوم متفاوتی دارد.
▪️ترنس Trans
چترواژه ترنس به افرادی گفته میشود که جنسیت آنها با جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده همراستا نیست. «ترنس» به معنای قدم گذاشتن فراسوی طیف جنسیتی، جایی روی طیف جنسیتی، یا عبور از طیف جنسیتی است. چترواژه ترنس افرادی را که خود را ترنسجندر، ترنسکشوال، غیرباینری یا جنسیت نامنطبق هویتیابی میکنند دربرمیگیرد، اما لیست هویتهای زیر چتر ترنس به همین چند مورد محدود نمیشود. واژه «ترنس» مخفف ترنسجندر و ترنسکشوال است.
▪️ترنسجندر Transgender
ترنسجندر یک چترواژه است و به افرادی گفته میشود که هویت جنسیتی و/یا ابراز جنسیتی آنها با جنسی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده و/یا انتظارات اجتماعی و فرهنگی که از جنس منتسب به آنها انتظار میرود همراستا نیست. افراد ترنسجندر میتوانند خود را مرد، زن یا غیرباینری (خارج از چهارچوب دوگانه مرد و زن) بدانند. این افراد میتوانند هر نوع گرایش جنسی داشته باشند، به هر روشی که ترجیح میدهند جنسیت خود را با ظاهر و پوشش خود ابراز کنند، و با کلیشهها و نقشهای جنسیتی مورد انتظار جامعه همخوانی داشته یا نداشته باشند. چترواژه ترنسجندر هویتها و تجربیات بسیار گستردهای را پوشش میدهد که از آن جمله میتوان به افراد ترنسکشوال، مبدلپوشها، درگگینگها و درگکوئینها، افراد جندرکوئیر، هویتهای جنسیتی غیرباینری و … اشاره نمود، بنابراین طبیعی است که تجربیات افراد مختلفی که زیر چتر ترنسجندر قرار میگیرند با هم متفاوت باشد.
▪️ترنسدوست Trans-Friendly
ترنسدوست (که گاهی بصورت مخفف «T-Friendly» نوشته میشود) به سازمانها یا انستیتوهایی گفته میشود که نسبت به افراد ترنس و نیازهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آنها با دید باز و به شیوهای پذیرا و تصدیقکننده عمل میکنند.
▪️ترنسکشوال Transsexual
ترنسکشوال واژهای است که سابقاً در جامعه پزشکی به افرادی گفته میشد که هویت جنسیتی آنها با جنسی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده متفاوت است. افراد ترنسکشوال ممکن است ترجیح دهند یک یا چند مورد از اقدامات پزشکی (نظیر هورمون درمانی، جراحی تصدیق جنسیت و …) در جهت همسوسازی جسم و هویت جنسیتی خویش انجام دهند، یا اینکه تمایلی به انجام اقدامات پزشکی نداشته باشند. واژه ترنسکشوال اغلب (اما نه همیشه) تجربه جنسیت افراد را به تشخیص پزشکی یا تغییرات پزشکی – مثلا هورمون درمانی یا جراحی – در جهت دگرگونسازی آناتومی و ظاهر فرد و همخوانسازی آن با هویت جنسیتی وی پیوند میزند. واژه «ترنسکشوال» به دلیل پیشینهای که داشته و با توجه به اینکه به اختلالات روانپزشکی یا مسائل پزشکی پیوند زده میشده است، واژه منسوخی است و بسیاری از افراد آن را توهینآمیز میدانند. بنابراین این واژه نباید برای اشاره به افرادی به کار برده شود که خود را با این واژه هویتیابی نمیکنند.
▪️ترنسمدیکالیست Trans Medicalist
در دهه 2010 میلادی، جنبشی توسط افراد ترنسکشوال (بهخصوص مردان ترنس) به راه افتاد که بحثشان سر این موضوع بود که فقط افرادی ترنس واقعی هستند که ضوابط تشخیصی ملال جنسیتی را داشته باشند، چرا که این افراد ترنسکشوال بودن را فقط به چشم وضعیتی پزشکی مینگریستند. به این افراد اصطلاحاً «تروسکام Truscum» گفته میشود. تروسکامها بر این باورند که افراد غیرباینری نیز صرفاً تظاهرکننده بوده و آبروی افراد ترنس واقعی را میبرند. واژه «تروسکام» معنای توهینآمیزی دارد، و به همین دلیل افرادی که ترنس نیستند نباید این واژه را برای اشاره به افراد ترنس به کار ببرند، و بهتر است به جای «تروسکام» از واژه «ترنسمدیکالیست» برای اشاره به این افراد استفاده کنند. افراد ترنسی که نسبت به جنبش تروسکام واکنش نشان دادند، «توکیوت Tucute» نامیده شدند. توکیوتها مخالف دستهبندی جامعه ترنس به دو دسته «ترنس واقعی» و «ترنسنما» هستند.
▪️ترنسمردانه Transmasculine
ترنسمردانه یا ترنسمَسْکِلِن (ترنسمَسک نیز گفته میشود) نوعی هویتی جنسیتی است و به افرادی گفته میشود که هویت جنسیتی مردانهای داشته که با جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده متفاوت است. افراد ترنسمردانه ممکن است هویت جنسیتی غیرباینری داشته باشند.
▪️ترومبوز ورید عمقی (DVT)
ترومبوز ورید عمقی به معنای تشکیل لخته خونی در دیواره ورید عمقی بوده که معمولاً بیشتر در پاها رخ میدهد. ترومبوز ورید عمقی یکی از عوارض شایع مربوط به بیهوشی است. لختههای خونی شکل گرفته معمولاً از جای خود جدا گردیده و به طرف سایر اندامهای بدن نظیر ریه، قلب، مغز و … حرکت میکنند و میتوانند مشکلات جدی نظیر سکته و مرگ را برای فرد در پی داشته باشند.
▪️تزریق چربی درون آلت Fat Injection
بعضی از افرادی که مایل هستند فالوپلاستی ساعد دست انجام دهند، به این معنا که از ساعد دست آنها پوست، چربی، عروق و عصب برداشته شود و با آن آلت تناسلی ساخته شود، اما میزان چربی اندکی در ناحیه ساعد دست خود دارند، میتوانند برای افزایش قطر آلت تناسلی منتسب به مردان خود، پس از انجام جراحی فالوپلاستی تزریق چربی درون آلت تناسلی انجام دهند. تزریق چربی نیز با ریسکهایی از جمله نامتقارن شدن شکل و فرم آلت تناسلی منتسب به مردان همراه است، و امکان دارد چربی تزریق شده پس از مدت کوتاهی کاملاً جذب بدن گردیده و قطر آلت به اندازه سابق بازگردد.
▪️تستسترون Testosterone
تستسترون (که اغلب به اختصار «T» نامیده میشود)، هورمونی آندروژنیک است که وظیفه ایجاد صفات ثانویه جنسی منتسب به مردان (نظیر رشد موی صورت، بم شدن صدا، افزایش رشد موهای بدن، و افزایش پرورش عضلانی) را برعهده دارد. تستسترون برای مردان ترنس و افراد غیرباینری متقاضی تجویز میگردد تا صفات ثانویه جنسی منتسب به مردان در بدن آنها پدید آمده یا حفظ گردد. افراد غیرباینری در صورت تمایل میتوانند روند تستسترون درمانی خود را با دوز پایین و تا جایی که تغییرات حاصل برایشان رضایتبخش باشد پیش ببرند.
▪️تستسترون انانتات Testosterone Enanthate
به تعریف «انانتات» رجوع کنید.
▪️تستسترون پروپیونات Testosterone Propionate
به تعریف «پروپیونات» رجوع کنید.
▪️تستسترون خوراکی Oral Testosterone
تستسترون خوراکی نوعی تستسترون است که از طریق دهان به مصرف میرسد. دو فرم تستسترون خوراکی، اصلاح شیمیایی گردیده و نشان داده شده که پس از مصرف از راه دهان با موفقیت تاثیرات خود را روی بدن اعمال میکنند؛ این دو فرم تستسترون خوراکی عبارتند از: متیلتستسترون و تستسترون آندکانوآت. متیلتستسترون خوراکی برای کبد سمی است و جهت هورمون درمانی در مردان ترنس و افراد غیرباینری تجویز نمیگردد. درمورد فرم دیگر تستسترون خوراکی، یعنی تستسترون آندکانوآت خوراکی نیز لازم به ذکر است که یکی از معایبش این است که بدن آن را به سرعت و معمولاً در عرض 3-4 ساعت از بین میبرد، از همین رو نیاز است که معمولاً 3-6 عدد کپسول در روز مصرف گردد تا تاثیرات خود را روی بدن بگذارد، و واضح است که نسبت به تزریق تستسترون روش پرهزینهتری محسوب میشود. مردان ترنسی که جهت هورمون درمانی از تستسترون آندکانوآت خوراکی استفاده نمودهاند نیز گفتهاند که سیکل قاعدگی با مصرف این قرص بهخوبی متوقف نمیشود.
▪️تستسترون زیرزبانی/گونهای Sublingual/Buccal Testosterone
تستسترون زیرزبانی/گونهای قرصی قابل جذب است که زیرزبان (فرم زیرزبانی) یا کنار لثه (فرم گونهای) قرار داده میشود و از این طریق جذب بدن گردیده و تاثیرات خود را اعمال میکند. متد زیرزبانی/گونهای با متد خوراکی متفاوت است؛ در این متد مقدار خیلی کمی از ماده از راه دهان بلعیده میشود و از سمیت بالقوه کبدی جلوگیری بعمل میآورد.
▪️تستسترون زیستهمسان Bioidentical Testosterone
هورمون «زیستهمسان» مادهای است که ساختار شیمیایی آن دقیقاً مانند ساختار شیمیایی هورمون طبیعی تولید شده در بدن انسان است. مثلا فرمول شیمیایی تستسترونی که به طور طبیعی در بدن انسان تولید میشود C19H28O2 است و ساختار شیمیایی مشخصی دارد. تستسترونی که پزشک تجویز میکند در صورتی تستسترون «زیستهمسان» محسوب میشود که ساختار شیمیایی آن با ساختار شیمیایی تستسترون طبیعی عیناً مطابقت داشته باشد.
▪️تستسترون سیپیونات Testosterone Cypionate
به تعریف «سیپیونات» رجوع کنید.
▪️تستسترون فنیلپروپیونات Testosterone phenylpropionate
تستسترون فنیلپروپیونات (فرمول شیمیایی C28H36O3) استری آهستهرهش است که آزادسازی آن یک الی سه هفته به طول میانجامد. «Testolent» نام برند محبوب تستسترون فنیلپروپیونات است. تستسترون فنیلپروپیونات یکی از ترکیبات سوستانون و آمدرن نیز میباشد. به تعریف «سوستانون» و «آمدرن» رجوع کنید.
▪️تصدیق جنسیت مجدد و بازگشت به وضعیت سابق Detransition
دیترنزیشن Detransition (گذار مجدد، تصدیق جنسیت مجدد) که گاهی ریترنزیشن Retransition نیز گفته میشود، نام پروسهای است که طی آن افراد ترنسجندر دیگر خود را ترنسجندر نمیدانند و یا به وضعیت سابق خود بازمیگردند. دیترنزیشن نیز درست مانند ترنزیشن، روشی واحد و چهارچوب از پیش تعیین شدهای ندارد. افراد مختلف ممکن است متدهای بسیار متفاوتی را برای تصدیق جنسیت مجدد در پیش گیرند، که از آن جمله میتوان به تصدیق مجدد ابراز جنسیتی (بازگشت به پوشش و رفتار سابق)، تصدیق مجدد هویت اجتماعی، تصدیق مجدد مدارک شناسایی قانونی، و/یا تصدیق مجدد آناتومی اشاره نمود.
▪️تنگی پیشابراه Urethral Stricture
تنگی پیشابراه به باریک شدن مجرای عبور ادرار گفته میشود؛ این عارضه ادرار کردن را دشوار یا غیرممکن میسازد. تنگی پیشابراه یکی از عوارض شایع عمل یوریتروپلاستی است. به تعریف «یوریتروپلاستی» رجوع کنید.
▪️توصیهنامه جراحی Referral Letter
توصیهنامه جراحی به نامهای گفته میشود که پزشک (معمولاً روانپزشک، روانشناس، یا پزشک غدد) خطاب به پزشک جراح مینویسد و در آن صلاحیت فرد متقاضی را برای انجام عمل جراحی تأیید میکند. بیشتر جراحان/مراکز جراحی خارج از ایران جهت انجام جراحیهای تصدیق جنسیت از ضوابط مندرج در استانداردهای مراقبتی سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH) پیروی نموده و لازم میدانند که متقاضیان براساس این ضوابط، شرایط انجام جراحی را داشته باشند. لذا یکی از مواردی که متقاضی جراحی در خارج از ایران باید به انجام برساند، ارائه دو توصیهنامه از طرف دو متخصص سلامت روان واجد شرایط است.
▪️تی-پینس T-penis
تی-پینس به کلیتوریسی گفته میشود در اثر چندین ماه تستسترون درمانی رشد کرده و بزرگ شده باشد.
💠حرف ج
▪️جراحی انتساب مجدد جنس (SRS)
عبارت جراحی انتساب مجدد جنس یا Sex Reassignment Surgery را بعضی از پزشکان برای اشاره به دسته جراحیهایی به کار میبرند که در جهت دگرگونسازی جنس بیولوژیک نسبت داده شده به افراد انجام میپذیرند. مردان ترنس و افراد غیرباینری چندین گزینه جراحی پیش روی خود دارند که در صورت تمایل میتوانند انجام دهند؛ این دسته جراحیها عبارتاند از: جراحی بازسازی سینه، هیسترکتومی/اوفرکتومی، و انواع مختلف جراحی بازسازی ناحیه تناسلی (GRS). بسیاری از مردان ترنس و افراد غیرباینری عمل تخلیه سینه را انجام میدهند، اما عمل ناحیه تناسلی را خیر. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری عمل ناحیه تناسلی را نیز انجام میدهند. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری استطاعت مالی برای انجام جراحی را ندارند، یا به دلایل مختلفی ترجیح میدهند جراحی نکنند، و در عین حال تستسترون درمانی انجام داده و به عنوان افراد موفقی در جامعه زندگی میکنند. عبارت جراحی انتساب مجدد جنس جدیداً بسیار کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. بسیاری از افراد عبارت «جراحی تصدیق جنسیت» یا Gender Confirmation Surgery را عبارت تأییدکنندهتری میدانند. به تعریف «ترنزیشن»، «جراحی تصدیق جنسیت (GCS)»، و «جراحی بازسازی ناحیه تناسلی (GRS)» رجوع کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، مقاله مرتبط را از اینجا مطالعه نمایید.
▪️جراحی بازسازی ناحیه تناسلی (GRS)
جراحی بازسازی ناحیه تناسلی که گاهی جراحی «پایینتنه» نیز گفته میشود، پروسهای است که جراح برای مردان ترنس یا افراد غیرباینری متقاضی، آلت تناسلی منتسب به مردان را با استفاده از بافت بدن خود فرد درست میکند (که معمولاً این روند «فالوپلاستی» نام دارد)، یا اینکه کلیتوریسی که در اثر هورمون درمانی بزرگ شده است را از بافتهای همبند اطراف خود اصطلاحاً «آزادسازی» میکند تا در موقعیت آلت تناسلی منتسب به مردان قرار گیرد (که معمولاً این روند «متودیوپلاستی» نام دارد). جراح ممکن است طی این روند، کاشت پروتز بیضه را نیز برای متقاضیان انجام بدهد یا ندهد. به تعریف «فالوپلاستی» و «متودیوپلاستی» رجوع کنید.
▪️جراحی بازسازی نوک سینه Nipple Reconstruction Surgery
جراحی بازسازی نوک سینه نام عملی جراحی است که طی آن جراح نوک سینه فرد را ترمیم میکند. بعضی از افرادی که بعد از جراحی تخلیه و مردانهسازی سینه، نوک سینه آنها از بین رفته است یا از همان ابتدا ترجیح دادهاند هاله و نوک سینه نداشته باشند، میتوانند تحت عمل بازسازی نوک سینه قرار بگیرند. انتخاب کاملاً با خود فرد است.
▪️جراحی بالاتنه Top Surgery
به تعریف «جراحی سینه» رجوع کنید.
▪️جراحی پایینتنه Bottom Surgery
به تعریف «جراحی بازسازی ناحیه تناسلی» رجوع کنید.
▪️جراحی تأیید جنسیت (GAS)
جراحی تأیید جنسیت یا Gender Affirming Surgery جراحی تأیید جنسیت یا Gender Affirming Surgery به مجموعه عملهای جراحی گفته میشود که به عنوان بخشی از پروسه گذار (ترنزیشن) افراد ترنس انجام میپذیرند. اینگونه نیست که همه افراد ترنس ترجیح دهند تحت عمل جراحی قرار گیرند، یا استطاعت مالی برای این نوع جراحیها را داشته باشند. برای اشاره به این دسته از جراحیها، واژگان دیگری نیز به کار برده میشود که از نظر بعضی از افراد اشتباه، توهینآمیز، یا منسوخ هستند: عمل تغییرجنس (Sex Change Operation)، جراحی انتساب مجدد جنسیت (Gender Reassignment/Realignment Surgery) چون جنسیت با انجام عمل جراحی تغییر نمیکند، جراحی انتساب مجدد جنس (Sex Reassignment/Realignment Surgery)، و غیره. بهترین و تاییدکنندهترین عبارتی که برای اشاره به این دست جراحیها مورد استفاده قرار میگیرد، عبارت جراحی تصدیق جنسیت (Gender Confirmation/Confirming Surgery) و جراحی تأیید جنسیت است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله مرتبط را از اینجا مطالعه نمایید.
▪️جراحی ترمیمی Revision Surgery
جراحی ترمیمی به عملی گفته میشود که در جهت اصلاح نواقص و مشکلات جراحی اصلی انجام میپذیرد. به عنوان مثال افراد ترنسی که عمل فالوپلاستی همراه با افزایش طول پیشابراه را پشت سر گذاشتهاند، در صورتی که دچار فیستول پیشابراهی شوند ممکن است نیاز به عمل ترمیمی پیدا کنند. گاهی عمل ترمیمی در جهت اصلاح نواقض ظاهری جراحی اصلی نیز به کار میرود. مثلا افراد ترنسی که پس از جراحی تخلیه سینه دچار گوشواره شدهاند، میتوانند تحت عمل جراحی ترمیمی قرار بگیرند تا جراح بتواند گوشواره ایجاد شده را بردارد و ظاهر نتیجه عمل را زیباتر کند.
▪️جراحی تصدیق جنسیت (GCS)
جراحی تصدیق جنسیت (به انگلیسی: Gender Confirmation Surgery) یکی از تاییدکنندهترین و مثبتنگرانهترین عبارتهایی است که برای اشاره به روندهای جراحی مختلف اعم از جراحی سینه، جراحی ناحیه تناسلی، هیسترکتومی (تخلیه رحم) و … مورد استفاده قرار میگیرد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله مرتبط را از اینجا مطالعه نمایید.
▪️جراحی سینه Chest Surgery
جراحی سینه یا جراحی بازسازی سینه که گاهی به آن جراحی «بالاتنه» نیز گفته میشود، به نوعی رایجترین عمل جراحی است که مردان ترنس و افراد غیرباینری انجام میدهند. هدف جراحی سینه، ایجاد سینهای با فرم و ظاهر منتسب به مردان یا غیرباینری است. جراحی سینه معمولا به دو روش رایج صورت میگیرد: یک. برش دبل/مستکتومی دوطرفه، یا دو. برش سوراخکلید/دورهاله. البته روشهای جراحی دیگری نیز در جهت بازسازی سینه انجام میگیرد، که از آن جمله میتوان به روش برش «T معکوس»، روش برش «سوراخدکمه»، و سایر روشها و برشهایی که جراح با توجه به آناتومی بدن فرد به او توصیه میکند اشاره نمود.
▪️جراحی مردانهسازی بدن (BMS)
جراحی مردانهسازی بدن (Body Masculinization Surgery یا به اختصار BMS) نام دستهای از روندهای جراحی با هدف مردانهسازی شکل و فرم بدن است. این جراحیها ویژه مردان ترنسی است که احساس میکنند شکل و فرم بدنشان با تستسترون درمانی و جراحی تخلیه و مردانهسازی سینه به اندازه کافی مردانه نشده است. جراحی مردانهسازی بدن به طور معمول روی ناحیه بالاتنه (سینه و کمر)، شکم (ابدومینوپلاستی که به آن «تامیتاک» نیز گفته میشود)، پهلوها (چربیهای پهلو و کمر)، لگن، باسن، داخل و خارج رانها صورت میگیرد. جراحی مردانهسازی بدن به روش لیپوساکشن انجام میپذیرد. افراد غیرباینری که مایل به تغییر ظاهر بدن خود هستند و با رژیم غذایی، ورزش، یا هورمون درمانی به نتیجه دلخواه خود نرسیده است نیز میتوانند از جراحیهای مردانهسازی بدن طبق خواستهها و نیازهای خود بهره جویند.
▪️جراحی مردانهسازی صدا (VMS)
جراحی مردانهسازی صدا (به انگلیسی: Voice Masculinization Surgery) نام عملی جراحی است که طی آن صدای مردان ترنس یا افراد غیرباینری متقاضی بمتر میگردد. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری که تستسترون درمانی میکرده اما صدایشان تغییر نکرده است، و گفتاردرمانی و تمرینات دیگری در جهت بم شدن صدای خود انجام داده اما برایشان رضایتبخش نبوده است، در صورت تمایل میتوانند به عنوان آخرین روش تحت عمل جراحی قرار گیرند. جراحی مردانهسازی صدا به روشهای مختلفی انجام میپذیرد. رایجترین روش جراحی مردانهسازی، لارینگوپلاستی مدیالیزهسازی نام دارد. طی این عمل، جراح تارهای صوتی را با استفاده از ایمپلنتهای سیلیکنی ضخیمتر نموده و بدینترتیب صدای فرد متقاضی را بمتر میکند. متقاضیان این عمل جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد روشها و تکنیکها لازم است با پزشک جراح مدنظر خود مشورت نمایند.
▪️جراحی مردانهسازی صورت (FMS)
جراحی مردانهسازی صورت (به انگلیسی: Facial Masculinization Surgery) به مجموعه جراحیهایی گفته میشود که در جهت مردانهسازی کردن اجزاء صورت انجام میپذیرند. از جمله جراحیهای مردانهسازی صورت میتوان به جراحی بزرگ و بلند کردن پیشانی، جراحی بزرگ کردن گونه، جراحی مردانهسازی بینی و چانه، جراحی بزرگ کردن فک، و جراحی بزرگ کردن غضروف تیروئید و ساخت سیب آدم اشاره نمود.
▪️جلیقه گنی Compression Garment
جلیقه گنی نوعی جلیقه چسبان است که جهت بستن و پنهان کردن سینهها و همینطور طی دوره ریکاوری پس از عمل جراحی تخلیه سینه مورد استفاده قرار میگیرد. پوشیدن جلیقه گنی پزشکی ورم، کبودی و درد ناحیه عمل را کاهش میدهد و با جذب عرق و چربی پوست از ایجاد عفونت جلوگیری میکند. جلیقه گنی بافت کلاژن شکل گرفته روی جای برشهای جراحی را تخریب نموده و به بازجذب آن کمک میكند، و بدینترتیب مانع از برآمده شده اسکار (جای برش جراحی) میشود.
▪️جندر ایفوریا Gender Euphoria (شادمانی جنسیتی)
شادمانی جنسیتی اصطلاحی است که توسط اعضای جامعه ترنس ایجاد گردیده و به احساس شادی و لذتی گفته میشود که فرد ترنس به خاطر زیستن در نقش جنسیتی صحیح خویش در جامعه، در خود احساس میکند. شادمانی جنسیتی خلاف ملال جنسیتی است که مسئله را در حیطه علم آسیبشناسی برده و با مفهوم غم و ناراحتی همراه است. بعضی از افراد ترنس بر این عقیده هستند که شادمانی جنسیتی لازمهٔ ترنس بودن است، نه ملال جنسیتی.
▪️جندرکوئیر Genderqueer
جندرکوئیر به افرادی گفته میشود که از کلیشههای جنسیتی که در بدو تولد براساس اندام جنسی به آنها نسبت داده شده و از آنها انتظار میرود، پیروی نمیکنند. افراد جندرکوئیر ممکن است خود را «مردان زنانه»، «زنان مردانه»، آندروجینگونه، خارج از دستهبندی «پسر/مرد» و «دختر/زن» و … هویتیابی و ابراز کنند. افراد جندرکوئیر ممکن است خود را ترنس نیز بدانند یا ندانند.
▪️جنس Sex
جنس به دستهبندی کردن افراد برمبنای سیستم طبقهبندی بدن انسان و بیولوژی به عنوان مذکر، مونث، یا اینترسکس (بیناجنسی) گفته میشود. جنس معمولا در بدو تولد براساس دستگاه تولیدمثلی، هورمونها، کروموزومها، و سایر ویژگیهای جسمی به افراد نسبت داده میشود.
▪️جنس بیولوژیکی Biological Sex
جنس بیولوژیکی اصطلاحی پزشکی بوده و به خصوصیات کروموزومی، هورمونی، و آناتومیکی گفته میشود که جهت دستهبندی افراد به عنوان مونث، مذکر یا اینترسکس مورد استفاده قرار میگیرند. عبارت جنس بیولوژیکی اغلب به صورت «جنس»، «جنس فیزیکی»، «جنس آناتومیکی»، یا «جنس نسبت داده شده در بدو تولد» سادهسازی میشود.
▪️جنس منتسب در بدو تولد Sex Assigned At Birth
عبارت «جنس منتسب در بدو تولد» به معنای اقدام به انتساب یا تعیین جنسی مشخص برای افراد برمبنای کروموزومها، هورمونها، ارگانهای تولیدمثلی داخلی و خارجی، و صفات ثانویه جنسی آنهاست. عمل «نسبت دادن جنس در بدو تولد» را اغلب پزشکان در دوران بارداری والد یا بلافاصله بعد از متولد شدن نوزاد انجام میدهند. جنسی که در بدو تولد به فردی نسبت داده میشود، نشاندهنده یا تعیینکننده هویت جنسیتی او نیست.
▪️جنسیت Gender
جنسیت به درک فردی و/یا اجتماعی افراد از مرد بودن، زن بودن، یا نه مرد و نه زن بودن اطلاق میگردد. هنجارهای اجتماعی، انتظارات و نقشهای اجتماعی مرتبط با جنسیت، از دورانی به دوران دیگر، از مکانی به مکان دیگر، از فرهنگی به فرهنگ دیگر، و از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.
▪️جنسیت خلّاق Gender Creative
جنسیت خلّاق به افرادی (مخصوصاً کودکان) گفته میشود که نوع هویتیابی یا ابراز جنسیتی آنها با انتظارات جامعه و فرهنگ همراستا نیست.
▪️جنسیت گستر Gender Expansive
چترواژه جنسیت گستر به افرادی گفته میشود که تعریف مرسوم فرهنگ خود از جنسیت، و انتظارات جامعه خود از ابراز جنسیتی، هویتهای جنسیتی، نقشهای جنسیتی، و/یا سایر هنجارهای جنسیتی را گسترش میدهند. افراد جنسیت گستر معمولا خود را ترنسجندر هویتیابی میکنند؛ البته هر فرد دیگری که جنسیتش به نوعی به گسترش مفهوم جنسیت در جامعه کمک کند نیز فردی جنسیت گستر محسوب میشود.
▪️جنسیت گوناگون Gender Diverse
جنسیت گوناگون به نقشهای جنسیتی و/یا ابراز جنسیتی گفته میشود که همراستای انتظارات فرهنگی و اجتماعی نیستند. جنسیت نامنطبق و جنسیت مختلف مترادف این واژه محسوب میشوند.
▪️جنسیت مختلف Gender Variant
چترواژه جنسیت مختلف مثل جنسیت نامنطبق برای توصیف افرادی به کار میرود که هویت جنسیتی، ابراز جنسیتی، یا بیان جنسیتی آنها با هنجارهای اجتماعی یا گروه غالب در جامعه متفاوت است. این واژه بیشتر در متون پزشکی به کار میرود. بعضی از افراد این واژه را دوست ندارند چون بر این عقیده هستند که از معنای این واژه اینگونه برداشت میشود که هویتهای جنسیتی افراد غیرسیسجندر و بیان جنسیتی افراد جنسیت نامنطبق به اندازه افراد سیسجندر یا جنسیت منطبق، طبیعی یا عادی نیست. به همین دلیل به جای این واژه معمولاً از واژههای دیگری مانند جنسیت گستر Gender Expansive یا جنسیت خلاق Gender Creative استفاده میکنند.
▪️جنسیت نامنطبق Gender Nonconforming
جنسیت نامنطبق به افرادی گفته میشود که ابراز جنسیتی آنها با کلیشههای اجتماعی یا فرهنگی مرتبط با جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده همراستا نیست. واژه جنسیت نامنطبق نوعی هویت جنسیتی به حساب نمیآید، با این حال بعضی از افراد خود را با این واژه هویتیابی میکنند. افراد با هر جنسیتی – سیسجندر، ترنس، یا غیرباینری – ممکن است جنسیت نامنطبق نیز باشند. یکی از کاربردهای متداول این عنوان برای موقعی است که افراد بزرگسال، کودکان را به طور عام «جنسیت نامنطبق» مینامند تا بدینترتیب از نسبت دادن هویت جنسیتی یا گرایش جنسی خاص به کودکانی که هنوز کمسنوسال بوده و فرصت هویتیابی نیافتهاند خودداری ورزند.
▪️جیآراس GRS
به تعریف «جراحی بازسازی ناحیه تناسلی» رجوع کنید.
▪️جیآیدی GID
به تعریف «اختلال هویت جنسیتی» رجوع کنید.
💠حرف چ
▪️چسب تستسترون T-patch
چسب تستسترون نوعی تستسترون به شکل برچسب است که آن را به صورت روزانه روی پوست خود میچسبانند تا تستسترون موجود در آن بهتدریج جذب بدن شود. در حال حاضر دو برند چسب تستسترون با نامهای «آندرودرم» و «تستودرم» در ایالات متحده موجود است. تستسترون موجود در این برچسبها محلول در ژلی بر پایه الکل است. تقویتکنندههای شیمیایی جهت افزایش نفوذپذیری پوست به این چسبها افزوده میگردد تا تستسترون موجود در این چسبها به میزان کافی جذب بدن شود. به تعریف «تستسترون» رجوع کنید.
💠حرف ح
▪️حس جنسی Sexual Sensation
حس جنسی به احساس خوشآیندی گفته میشود که با لمس نقاط مشخصی از بدن (مثلاً ناحیه تناسلی یا نوک پستانها) به فرد دست میدهد. افرادی که حس جنسی آنها در اثر آسیب یا علل دیگری از بین رفته باشد، حتی اگر میل جنسی بالایی نیز داشته باشند نیز، با برقراری رابطه جنسی نمیتوانند حس خوشآیند اندامهای جنسی و ارگاسم (اوج لذت جنسی) را تجربه کنند. به تعریف «میل جنسی» رجوع کنید.
💠حرف د
▪️داپلر Doppler
دستگاهی است در بیمارستان که میزان خونرسانی آلت تناسلی منتسب به مردان حاصل از جراحی فالوپلاستی را طی روزهای نخست پس از عمل میسنجد.
▪️دروازهبان Gate Keeper
دروازهبان اصطلاحاً به روانپزشکان، روانشناسان، و پزشکان غیرترنسی گفته میشود که از دسترسی افراد ترنس و غیرباینری به مداخلات پزشکی نظیر هورمون، جراحی، یا سایر خدمات لازم در پروسه ترنزیشن ممانعت به عمل میآورند.
▪️درین جراحی Surgical Drains
درین جراحی لولهای است که از ناحیه جراحی خارج گردیده و به حباب جمعآوری مایعات متصل شده است. درینهای جراحی مایعاتی که زیر پوست نزدیک ناحیه جراحی جمع میشود را تخلیه میکنند، در نتیجه از بروز عفونت جلوگیری نموده و روند بهبودی را سرعت میبخشند.
▪️دست برداشتن Desistance
«دست برداشتن Desistance» واژهای عمومی است و به توقف انجام هر کاری اشاره دارد، اما معمولا بهطور ویژه به پایان هویتیابی به عنوان ترنسجندر و ملال جنسیتی مربوط به آن اطلاق میگردد. افرادی که ترنزیشن مجدد (دیترنزیشن) انجام میدهند را دیترنزیشنکننده (Detransitioner) مینامند. ترنزیشن مجدد یا تصدیق جنسیت مجدد معمولا با پشیمانی از ترنزیشن (گذار) همراه است، اما همواره اینگونه نیست که هر فردی که ترنزیشن مجدد انجام میدهد لزوماً از ترنزیشن خود پشیمان شده باشد.
▪️دستگاه پمپ درد (PCA)
دستگاهی است در بیمارستان که دارای مخزنی حاوی داروی مسکن بوده و دکمه آن در اختیار فردی که جراحی کرده قرار میگیرد. با فشردن دکمه، مقدار مشخصی مسکن از طریق سرم به بدن فرد تزریق میگردد و درد وی تسکین پیدا میکند.
▪️دستگاه نعوظی خارجی External Erectile Device
دستگاه نعوظی خارجی وسیلهای است که مثل آتل، آلت تناسلی منتسب به مردان را از بیرون دربرمیگیرد، آن را راست و محکم نگه داشته و امکان برقراری رابطه دخول جنسی را ایجاد میکند. مردان ترنس و افراد غیرباینری که عمل فالوپلاستی را پشت سر گذاشتهاند و مایل نیستند عمل کاشت پینایل ایمپلنت را انجام دهند، میتوانند موقع برقراری رابطه دخول جنسی از دستگاه نعوظ خارجی استفاده کنند تا آلت تناسلیشان سختی لازم را پیدا کند. یکی از معروفترین دستگاههای نعوظ خارجی، دستگاه The Elator است.
▪️دوره فالوآپ Follow-Up (پیگیری پزشکی)
دوره فالوآپ به دورهای گفته میشود که مراجعهکننده بعد از شروع یا انجام مداخلات پزشکی (مثلا هورمون درمانی یا عمل جراحی) تحت پیگیری پزشکی قرار گرفته تا تاثیرات یا نتیجه اقدام پزشکی روی بدن وی مورد ارزیابی پزشک قرار گیرد و از سلامتی وی اطمینان حاصل گردد.
▪️دیهیدروتستسترون Dihydrotestosterone
دیهیدروتستسترون یا DHT متابولیت تستسترون بوده و 3 الی 30 مرتبه قویتر از تستسترون است. بدن به واسطه آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، مقداری از تستسترون را به دیهیدروتستسترون تبدیل میکند. دیهیدروتستسترون برخلاف سایر آندروژنها (نظیر تستسترون) در بدن به استرادیول تبدیل نمیشود. بعضی از جراحانی که جراحی ناحیه تناسلی افراد ترنس را انجام میدهند، استفاده از کرم موضعی دیهیدروتستسترون را برای رشد بیشتر آلت تناسلی به متقاضیان عمل توصیه میکنند. افرادی که فولیکولهای موهایشان بصورت ژنتیکی نسبت به دیهیدروتستسترون حساسیت دارد نیز، ممکن است به مرور زمان دچار ریزش مو و طاسی با الگوی مردانه شوند.
▪️دیدگاه مثبت نسبت به مقوله سکشوالیتی Sex-Positive
دیدگاهی است که تنوع سکشوالیتی انسان را با آغوش باز میپذیرد. دفاع از فرهنگ رضایتمحور، آگاهی از رابطه جنسی ایمن، و آموزش جامع مسائل جنسی از جمله اقدامات مرتبط با این دیدگاه به شمار میروند.
▪️دیلدو Dildo
دیلدو وسیلهای که در حین رابطه جنسی اورال (دهانی)، آنال (مقعدی)، یا واژینال بمنظور دخول جنسی مورد استفاده قرار میگیرد.
💠حرف ر
▪️رابطه جنسی ایمن Safe Sex
رابطه جنسی ایمن، رابطه جنسی لذتبخش بدون انتقال یا ابتلا به عفونتهای قابل انتقال جنسی، ویروس اچآیوی، یا بارداری ناخواسته است.
▪️رینگ متودیوپلاستی Ring Metoidioplasty
رینگ متودیوپلاستی نوعی متودیوپلاستی است که طی آن عملهای آزادسازی کلیتوریس، دوختن بخشی از دهانه واژن، افزایش طول کلیتوریس، افزایش طول پیشابراه، ساخت کیسه بیضه و کاشت ایمپلنت بیضه صورت میگیرد. این تکنیک برای نخستین بار در کشور ژاپن ارائه گردید. نتیجه حاصل از رینگ متودیوپلاستی همانند سایر تکنیکهای متودیوپلاستی است. به تعریف «متودیوپلاستی» و «آزادسازی کلیتوریس» رجوع کنید.
💠حرف ز
▪️زن به خنثی (FTN)
«اف تو ان» مخفف «زن به غیرباینری/خنثیجنسیت/نوتوا» است، و به افرادی گفته میشود که با جسم منتسب به زنان متولد شدهاند و بدن آنها طی دوران بلوغ دارای صفات ثانویه جنسی منتسب به زنان شده است، اما خود را با جنسیت زن هویتیابی نمیکنند. بعضی از این افراد مایل هستند پروسه ترنزیشن (گذار) خود را با انجام مراحل مختلفی (نظیر تغییر ظاهر و پوشش، تغییر نام، هورمون درمانی، عمل جراحی و …) از جنس/جنسیت زن به جنس/جنسیت خنثی/غیرباینری/نوتوا طی کنند. حائز اهمیت است که برای اشاره به هر فردی فقط از واژگانی استفاده کنید که خود را با آنها خطاب میکنند؛ بعضی از افراد غیرباینری/خنثیجنسیت/نوتوا واژههایی را ترجیح میدهند که در مفهوم آنها اشارهای به جنس نسبت داده شده در بدو تولد به آنها نشده باشد.
▪️زن به مرد (FTM)
عبارت مخفف زن به مرد بیشتر برای اشاره به مردان ترنس و افراد ترنسمردانهای به کار میرود که با جسم منتسب به زنان متولد شدهاند، اما خود را با جنسیت زن هویتیابی نمیکنند. بعضی از این افراد مایل هستند پروسه ترنزیشن (گذار) خود را با انجام مراحل مختلفی (نظیر تغییر ظاهر و پوشش، تغییر نام، هورمون درمانی، عمل جراحی و …) از جنس/جنسیت زن به جنس/جنسیت مرد/مردانه طی کنند. حائز اهمیت است که برای اشاره به افراد ترنس فقط از واژگانی استفاده کنید که خود را با آنها خطاب میکنند؛ بعضی از مردان ترنس و افراد ترنسمردانه واژههایی را ترجیح میدهند که در مفهوم آنها اشارهای به جنس نسبت داده شده در بدو تولد به آنها نشده باشد.
▪️زن به مرد به زن (FTMTF)
مخفف «زن به مرد به زن» برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد؛ به طور کلی به فردی گفته میشود که با جسم منتسب به زنان متولد گردیده، خود را زن هویتیابی نکرده است و پروسه ترنزیشن (گذار) از زن به مرد را طی کرده است، سپس به هر دلیلی مجدداً پروسه ترنزیشن (گذار) را از مرد به زن طی کرده و به جنس/جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده بود بازگشته است (یا اصطلاحاً دیترنزیشن کرده است).
▪️زن به نامشخص FT*
اف تو استریسک مخفف زن به نامشخص است. این واژه برای اشاره به افراد ترنسجندری به کار میرود که با جسم منتسب به زنان متولد شده اند، اما خود را با جنسیت زن هویتیابی نمیکنند. (همواره از به کار بردن واژگانی که افراد برای اشاره به خود به کار نمیبرند، برای اشاره به آنها خودداری کنید).
💠حرف ژ
▪️ژل تستسترون Testosterone Gel
ژل تستسترون نوعی تستسترون به فرم ژل بوده که بصورت روزانه مستقیماً روی پوست استعمال میگردد. در حال حاضر دو برند ژل تستسترون با نامهای آندروژل و تستیم، و یک برند ژل زیربغل تستسترون به نام اکسیرون در ایالات متحده موجود است. فرمولاسیون ژل تستسترون معمولا بر پایه الکل است، در حالی که کرم تستسترون معمولاً بر پایه روغن گلرنگ ساخته میشود. باید مراقب بود که از تماس پوستی ناحیه استعمال ژل یا کرم تستسترون با پارتنر اجتناب گردد. برای جلوگیری از انتقال تستسترون به افراد دیگر، میتوان ناحیه استعمال کرم یا ژل تستسترون را پوشانید. به تعریف «تستسترون» رجوع کنید.
💠حرف س
▪️سازمان بینالمللی ملال جنسیتی هری بنجامین (HBIGDA)
به تعریف «سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)» رجوع کنید.
▪️سازمان تخصصی جهانی بهداشت افراد ترنسجندر (WPATH)
این سازمان سابقاً با نام سازمان بینالمللی ملال جنسیتی هری بنجامین (HBIGDA) شناخته میشد. WPATH (بخوانید دبلیوپَث) سازمانی غیرانتفاعی، بینرشتهای، تخصصی و آموزشی بوده که هدف اصلی آن بهداشت افراد ترنسجندر است. دبلیوپث با همکاری پزشکان و متخصصان در زمینههای مختلف، اقدام به تدوین و اصلاح استانداردهای مراقبتی در زمینه بهداشت افراد ترنسجندر براساس تحقیقات علمی و معتبر نموده است. این استانداردها سابقاً با نام استانداردهای مراقبتی هری بنجامین شناخته میشدند.
▪️ساعدبند/رانبند گنی Compression Arm/Leg Sleeve
ساعدبند/رانبند گنی پوششی چسبان است که ساعد دست/ران پا را محکم در بر گرفته و از آن محافظت میکند. افرادی که عمل فالوپلاستی ساعد دست/ران پا انجام میدهند، لازم است به مدت شش ماه الی یکسال بعد از عمل طبق توصیه جراح خود ساعدبند/رانبند گنی بپوشند تا ناحیه اهداکننده دستشان محافظت شود.
▪️سروما Seroma
سروما به جمع شدن مایعات اضافی در بافت گفته میشود، و یکی از عوارض جراحیهای تصدیق جنسیت به شمار میرود.
▪️سکشوالیتی Sexuality (سکسوالیته)
به مجموعۀ جنس بیولوژیکی، گرایش جنسی، هویت جنسیتی، فعالیتهای جنسی، ترجیحات جنسی و … افراد اصطلاحاً سکشوالیتی یا سکسوالیته گفته میشود.
▪️سنچورین متودیوپلاستی Centurion Metoidioplasty
سنچورین متودیوپلاستی یکی از تکنیکهای عمل متودیوپلاستی بوده که توسط دکتر پیتر رافائل معرفی گردید. طی عمل سنچورین متودیوپلاستی، عملهای آزادسازی کلیتوریس، تخلیه و بستن واژن، افزایش طول کلیتوریس، افزایش قطر کلیتوریس (با استفاده از رباطهای گرد لبهای بزرگ)، افزایش طول پیشابراه، ساخت کیسه بیضه و کاشت ایمپلنت بیضه صورت میگیرد. نتیجه سنچورین متودیوپلاستی آلت تناسلی منتسب به مردانی با ظاهر طبیعی اما کوچک است. در این تکنیک حس آلت کاملا حفظ میشود، اما آلت حاصل از این عمل نیز مانند سایر تکنیکهای عمل متودیوپلاستی برای برقراری رابطه جنسی دخول واژینال یا مقعدی بسیار کوچک است.
▪️سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) نوعی اختلال غدد درونریز است که مشخصه آن تشکیل کیست در تخمدانها و افزایش سطح هورمون تستسترون و هورمون لوتئینهکننده (LH) میباشد. بیشتر افرادی که سندرم تخمدان پلیکیستیک دارند ترنس نیستند، با این حال نرخ بالایی از سندرم تخمدان پلیکیستیک در مردان ترنس به چشم میخورد. سندرم تخمدان پلیکیستیک مانعی برای شروع تستسترون درمانی محسوب نمیشود. در افراد ترنسی که سندرم تخمدان پلیکیستیک دارند، لازم است چربی خون و دیابت به طور مرتب مورد نظارت و بررسی قرار گیرد.
▪️سوسپانسیون تستسترون محلول در آب
تستسترون محلول در آب به فرم تزریقی (استری نشده) در ایالات متحده موجود، اما بسیار سریعرهش است (در عرض چند ساعت به طور کامل در بدن آزاد میگردد). بنابراین معمولاً جهت هورمون درمانی در مردان ترنس مورد استفاده قرار نمیگیرد، چرا که برای حفظ سطح تستسترون خون نیاز است به کرّات تزریق گردد. «آکواویرون Aquaviron» نام برند سوسپانسیون تستسترون محلول در آب است.
▪️سوستانون Sustanon
سوستانون نام برند دو فرمول تستسترون به فرم تزریقی است که از استرهای مختلف تستسترون تشکیل شدهاند: یکی «سوستانون 100» که از سه استر تستسترون به نامهای تستسترون پروپیونات (C22H32O3)، تستسترون فنیلپروپیونات (C28H36O3)، و تستسترون ایزوکاپروآت (C25H3803) تشکیل شده است؛ و دیگری «سوستانون 250» که از چهار استر تستسترون به نامهای تستسترون پروپیونات (C22H32O3)، تستسترون فنیلپروپیونات (C28H36O3)، تستسترون ایزوکاپروآت (C25H3803)، و تستسترون دکانوآت (C29H4603) تشکیل شده است. هر دو فرمول متشکل از استرهای سریعرهش و آهستهرهش هستند؛ تزریق هفتهای یکبار الی چهار هفتهای یکبار صورت میگیرد. سوستانون در خارج از ایالات متحده تجویز میگردد.
▪️سوند سوپراپیوبیک Suprapubic Catheter
سوند سوپراپیوبیک لولهای باریک است که از طریق برش کوچکی که زیر شکم ایجاد می شود، از مثانه خارج گردیده و به کیسه ادرار متصل شده است. این سوند به کمک حبابی پُر از آب در جای خود محکم قرار گرفته و از مثانه خارج نمیشود. افرادی که جراحیهای تصدیق جنسیت نظیر جراحی متودیوپلاستی و فالوپلاستی همراه با ساخت پیشابراه را پشت سر میگذارند، طی دوره ریکاوری بعد از عمل سوند سوپراپیوبیک خواهند داشت.
▪️سوند فولی Foley Catheter
سوند ادراری که گاهی به آن سوند فولی گفته میشود، لوله باریکی است که ادرار را مستقیماً از مثانه تخلیه و به درون کیسه جمعآوری ادرار میریزد. این سوند توسط حباب کوچکی که از آب پُر شده، درون مثانه نگه داشته شده است و از مثانه خارج نمیگردد. افرادی که جراحیهای تصدیق جنسیت نظیر جراحی جراحی تخلیه رحم، متودیوپلاستی و فالوپلاستی همراه با ساخت پیشابراه را پشت سر میگذارند، طی دوره ریکاوری بعد از عمل سوند فولی خواهند داشت.
▪️سیپیونات Cypionate
سیپیونات مخفف تستسترون سیپیونات (با فرمول شیمیایی C27H40O3) است. تستسترون سیپیونات یکی از اشکال اصلی تستسترون تزریقی است که در ایالات متحده برای مردان ترنس و افراد غیرباینری تجویز میگردد. سیپیونات استری آهستهرهش است که طی 10 الی 14 روز بهتدریج در بدن آزاد میگردد. نام برند تستسترون سیپیونات موجود در ایالات متحده «دپو-تستسترون» میباشد که محلول در روغن پنبهدانه است. تستسترون سیپیونات معمولاً هفتهای یکبار الی سه هفتهای یکبار تجویز میگردد. به تعریف «تستسترون» رجوع کنید.
▪️سیس/سیسجندر Cis/Cisgender (همسوجنسیت)
سیسجندر (غیرترنس) فردی است که هویت جنسیتی و ابراز جنسیتیاش با جنس/جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده همراستاست. به عنوان مثال، فردی که با اندام جنسی منتسب به مردان متولد شده، از او انتظار میرود همانند مردان رفتار کند، و خود را مرد میداند، اصطلاحاً یک مرد سیسجندر است. افرادی که میخواهند درمورد افراد ترنسجندر و غیرترنسجندر صحبت کنند، ترجیح میدهند به جای اینکه از واژه غیرترنسجندر، مرد عادی، زن ژنتیکی، پسر بیولوژیکی و … استفاده کنند، از واژه صحیح «سیسجندر» استفاده کنند؛ بدینترتیب اینگونه از کلام آنها برداشت نمیشود که افراد ترنسجندر متفاوت یا غیرعادی هستند.
▪️سیستم دروازهبانی Gatekeeping System
سیستم دروازهبانی اصطلاحی در جامعه ترنس بوده و در توصیف سیستم پزشکان و روانپزشکانی به کار میرود که تصمیم میگیرند به مراجعهکننده ترنسجندر اجازه برخورداری از خدمات پزشکی تصدیقکننده جنسیت را بدهند یا خیر.
▪️سیسسکشوال Cissexual (همسوجنس)
سیسسکشوال به فردی گفته میشود که ترنسکشوال نیست. اینکه بگوییم فردی سیسسکشوال است، بر این نکته تاکید دارد که این فرد با جنبههای پزشکی و قانونی پروسه ترنزیشن سروکار ندارد. اگر جنس و جنسیت را دو مقوله مستقل در نظر بگیریم، متوجه میشویم که یک فرد میتواند هم ترنسجندر باشد و هم سیسسکشوال.
▪️سیلیکن شیت Silicone Gel Sheet (ورقه سیلیکنی)
سیلیکن شیت یا ورقه سیلیکنی، ورقهای از جنس سیلیکن بوده که کاربرد اصلی آن درمان اسکار (جای برش) است. استفاده از سیلیکن شیت از برآمده شدن یا کلوئیدی شدن اسکارهای جراحی جلوگیری به عمل میآورد و یکی از روشهای مراقبت از اسکار محسوب میشود. مطالعات بسیاری اثرگذاری سیلیکن شیت را تایید کردهاند. ژل سیلیکن جایگزینی برای سیلیکن شیت است که حالت مایع داشته و در درمان اسکار مورد استفاده قرار میگیرد.
💠حرف ش
▪️شاخص توده بدنی (BMI)
شاخص توده بدنی یا بیامآی، شاخصی است که برای مقایسه قد و وزن افراد و سنجش توده بدنی آنها مورد استفاده قرار میگیرد. شاخص توده بدنی از تقسیم وزن فرد به کیلوگرم بر مجذور قدش به متر بدست میآید.
💠حرف ص
▪️صفات ثانویه جنسی Secondary Sex Characteristics
صفات ثانویه جنسی به خصوصیاتی گفته میشود که با شروع دوران بلوغ پدیدار میشوند. از جمله صفات ثانویه جنسی میتوان به رشد موهای صورت و بدن، رشد و شکلگیری عضلات، تغییرات صدا، رشد و شکلگیری پستان، و توانایی تولیدمثل اشاره نمود.
💠حرف ط
▪️طاسی با الگوی مردانه Male Pattern Baldness
طاسی با الگوی مردانه یا آلوپسی آندروژنیک، به خالی شدن قسمتهایی از موهای سر در اثر ریزش تدریجی مو با الگوی مردانه گفته میشود. علت اصلی آلوپسی آندروژنیک مشخص نیست، اما بهطورکلی به نظر میرسد که دیهیدرو تستسترون (DHT) و وراثت نقش پررنگی را در این زمینه ایفا میکنند. اگر فولیکولهای مو به طور ارثی نسبت به دیهیدروتستسترون حساسیت داشته باشند، بهتدریج تحلیل میروند و در نتیجه فرد ریزش مو و در نهایت طاسی را تجربه خواهد کرد. مردان ترنس و افراد غیرباینری که اقدام به تستسترون درمانی میکنند، در صورتی که فولیکولهای موهایشان نسبت به دیهیدروتستسترون حساسیت داشته باشد، مانند مردان سیسجندر (غیرترنس) بهمرور زمان دچار ریزش مو و در نهایت طاسی با الگوی مردانه میشوند. به تعریف «دیهیدروتستسترون»، «فیناستراید»، و «ماینوکسیدیل» رجوع کنید.
💠حرف ع
▪️عبور کردن Passing
واژه «عبور کردن» با توجه به متنی که در آن به کار رفته معانی متفاوتی دارد. افراد ترنس این واژه را به معنی «دیده شدن به عنوان جنسیتی که خود را با آن هویتیابی یا ابراز میکنند» به کار میبرند. فرد توانخواهی که از دستگاه حرکتی بهره نمیجوید، این واژه را به معنی «دیده شدن به عنوان فردی با بدن توانا» به کار میبرد. مرد همجنسگرایی که طبق کلیشههای مردانه رفتار میکند، این واژه را به معنی «دیده شدن به عنوان مردی دگرجنسگرا» به کار میبرد، هر چند که خود را دگرجنسگرا نمیداند. مثلاً اگر مرد ترنسی با پوشش و ظاهر کاملاً مردانه در جامعه حضور پیدا کند بطوریکه دیگران از ظاهر او طوری برداشت کنند که او مردی سیسجندر است، اصطلاحاً میگوییم این مرد ترنس به عنوان مردی سیسجندر «عبور کرده» است. بسیاری از افراد ترنس به عبارت «عبور کردن» اعتراض داشتهاند، زیرا از این عبارت اینگونه برداشت میشود که افراد ترنس با چیزی به اشتباه گرفته میشوند که واقعاً نیستند، یا قصد دارند دیگران را با چیزی که نیستند فریب دهند.
▪️عفونت ادراری (UTI)
عفونت ادراری عفونتی است که توسط باکتری درون پیشابراه، تغییرات هورمونی، یا فعالیت جنسی که باکتری را به درون پیشابراه براند ایجاد میشود. از جمله علائم عفونت ادراری میتوان به احساس اضطرار شدید و دائمی برای دفع ادرار؛ احساس سوزش موقع دفع ادرار؛ ادرار کردن بهصورت مکرر و در حجم کم؛ ادرار ابریشکل، قرمزرنگ، به رنگ صورتی روشن، یا رنگ نوشابه اشاره نمود. عفونت ادراری یکی از عوارض جراحی ساخت پیشابراه به شمار میرود که با مصرف آنتیبیوتیک قابل پیشگیری و درمان است.
▪️عفونت قارچی واژن Yeast Infection
عفونت قارچی واژن عفونتی است که با رشد بیش از حد قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس درون واژن بروز میکند. اگر در محیط واژن تغییراتی در اثر نوسانات هورمونی، آسیب، سیستم ایمنی ضعیف، افزایش pH، افزایش حرارت و رطوبت، واکنشهای حساسیتی، بالا رفتن سطح قند خون، یا کاهش جمعیت باکتریهایی که به طور طبیعی در این ناحیه وجود دارند ایجاد شود، کاندیدا آلبیکانس به سرعت تکثیر شده و سبب پیدایش علائم عفونت قارچی واژینال میشود. علائم عفونت قارچی واژینال عبارتاند از: احساس خارش و/یا سوزش اطراف یا درون واژن؛ خروج ترشحات سفید و حجیم پنیریشکل از واژن (این ترشحات ممکن است رقیق و کمی مایل به زرد یا حتی بیرنگ باشند)؛ و بویی شبیه به بوی نان یا آبجو.
▪️عمل تغییرجنس Sex Change Operation
به تعریف «جراحی انتساب مجدد جنس» رجوع کنید.
💠حرف غ
▪️غیرباینری Non-Binary
چترواژه و هویت جنسیتی غیرباینری (که اختصاراً به آن انبی enby نیز گفته میشود)، جنسیتهایی را دربرمیگیرد که منحصراً در دسته مرد بودن یا زن بودن جای نمیگیرند. افرادی که خود را غیرباینری هویتیابی میکنند، جنسیت خود را به شیوههای مختلفی تجربه میکنند؛ مثلاً ممکن است جنسیت خود را ترکیبی از مرد و زن بودن، نه مرد و نه زن بودن، یا کلاً چیزی به جز مرد و زن بودن بدانند. بعضی از افراد غیرباینری خود را ترنس نیز میدانند، و بعضی خیر. اینکه فردی غیرباینری خود را ترنس بداند یا خیر، اغلب بستگی به این دارد که رابطه جنسیتش (حتی در حد نسبی) با جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده چگونه باشد.
▪️غیرترنس Non-Trans
غیرترنس به افرادی گفته میشود که خود را ترنس نمیدانند، یا تجربه ترنسجندر بودن را نداشتهاند. غیرترنس مترادف سیسجندر (همسوجنسیت) است. پیشتر از لفظ «دختر ژنتیکی» یا «پسر بیولوژیکی» برای اشاره به افراد غیرترنس استفاده میشد که لفظ درستی نبود؛ این الفاظ بعدا با واژه «غیرترنس» که بار معنایی منفی نداشته جایگزین گردید. بعضی از فعالان ترنس موقعی که میخواهند برای مخاطبینی صحبت کنند که تا به حال واژه «سیسجندر» به گوششان نخورده، از واژه «غیرترنس» استفاده میکنند.
💠حرف ف
▪️فالِس Phallus
فالس به معنای آلت تناسلی منتسب به مردان است. به تعریف «پینس» رجوع کنید.
▪️فالوپلاستی Phalloplasty
فالوپلاستی که گاهی بصورت «فالو» مخفف میشود، پروسهای است که طی آن جراح برای مردان ترنس یا افراد غیرباینری متقاضی، آلت تناسلی منتسب به مردانی را با استفاده از بافت بدن خود فرد (که معمولاً از ناحیه ساعد دست، ران پا، پهلوی کمر، شکم و … برداشته میشود) درست نموده و آن را به ناحیه تناسلی فرد متصل میکند. جراحی های فالوپلاستی معمولاً چندمرحلهای هستند، بنابراین متقاضیان این عمل لازم است جراحیهای متعددی را پشت سر بگذارند. معمولاً طی عمل فالوپلاستی بسته به ترجیح متقاضی و صلاحدید پزشک، عملهایی از جمله هیسترکتومی (تخلیه رحم)، اوفرکتومی (تخلیه تخمدانها)، واژینکتومی (تخلیه و بستن واژن)، فالوپلاستی (ساخت آلت)، اسکروتوپلاستی (ساخت کیسه بیضه)، یوریتروپلاستی (ساخت پیشابراه و رد کردن پیشابراه تا نوک آلت)، گلنزپلاستی (ساخت کلاهک آلت)، و کاشت پینایل ایمپلنت (جهت ایجاد قابلیت نعوظ در آلت) صورت میگیرد. جراح ممکن است طی این روند، کاشت پروتز بیضه را نیز برای متقاضیان انجام بدهد یا ندهد. به تعریف «جراحی بازسازی ناحیه تناسلی» رجوع کنید.
▪️فالوپلاستی ترکیبی ران پا/ساعد دست Combined ALT/Forearm Phalloplasty
فالوپلاستی ترکیبی ران پا و ساعد دست نوعی فالوپلاستی ران پا است. طی عمل فالوپلاستی ترکیبی، جراح یک فلپ پدیکل (متصل به بدن) از ناحیه اهداکننده ران پا برمیدارد و با آن آلت تناسلی منتسب به مردان را درست میکند، و یک گرافت کوچک نیز از ساعد دست برمیدارد و با آن پیشابراه جدید را میسازد.
▪️فالوپلاستی دوطرفه کشاله ران (کیم FTM فالوپلاستی)
فالوپلاستی دوطرفه کشالهران (به انگلیسی:Conjoined Bilateral Pedicled Groin Flap Phalloplasty) یا کیم FTM فالوپلاستی، روندی سهمرحلهای و جایگزینی ارزانتر برای تکنیکهای فالوپلاستی دیگری است که همراه با جراحی میکروسکوپی انجام میپذیرند. طی این عمل جراحی از فلپهای پدیکل (متصل به بدن) دوطرفه کشالهران جهت ساخت آلت تناسلی استفاده میگردد. متقاضیان پس از انجام جراحی قادر هستند در حالت ایستاده ادرار نموده و رابطه دخول جنسی با شریک جنسی خود برقرار کنند. پس از این عمل، حس جنسی و ارگاسم همچنان با تحریک کلیتوریس که در پایه آلت تناسلی حاصل از فالوپلاستی قرار گرفته، تجربه میشود. نام این روند برگرفته از نام دکتر کیم در سئول کره جنوبی، پدیدآورنده این تکنیک است. به تعریف «فالوپلاستی»، «فلپ»، و «فلپ پدیکل» رجوع کنید.
▪️فالوپلاستی ران پا (ALT)
فالوپلاستی ران پا یا فلپ قدامی خارجی ران پا (به انگلیسی: Anterolateral Thigh Flap Phalloplasty) یکی از تکنیکهای جراحی فالوپلاستی است. جراح طی عمل فالوپلاستی ران پا، فلپی از ناحیه اهداکننده ران پا برداشته و با آن آلت تناسلی منتسب به مردانی را میسازد که حس داشته باشد، از لحاظ ظاهر و زیبایی رضایتبخش و مطلوب باشد، و امکان دخول جنسی و انجام ادرار در حالت ایستاده را برای فرد متقاضی فراهم سازد. فالوپلاستی ران پا به دو روش فلپ آزاد و فلپ پدیکل (متصل به بدن) صورت میگیرد. به تعریف «فالوپلاستی»، «فلپ»، «فلپ آزاد» و «فلپ پدیکل» رجوع کنید.
▪️فالوپلاستی ساعد دست (RFF)
فالوپلاستی ساعد دست یا فالوپلاستی فلپ شعاعی ساعد دست (به انگلیسی: Radial Forearm Free-Flap (RFF or RFFF) Phalloplasty) رایجترین تکنیک فالوپلاستی در مردان ترنس است. جراح طی عمل فالوپلاستی ساعد دست، عروق خونی را همراه با فلپ (پوست و بافت چربی) از ساعد دست میگیرد و آنها را به عروق خونی ناحیه لگنی متصل میکند تا از خونرسانی کافی به آلت تناسلی اطمینان حاصل شود. جراح معمولا همراه با فلپ، یک سرخرگ (سرخرگ خون اکسیژندار را به بافتها میرساند) و دو یا سه سیاهرگ (سیاهرگ خون بدون اکسیژن را به سمت قلب باز میگرداند) برمیدارد. جراح همراه با فلپ، عصب نیز بر میدارد و این عصبها را در پایه آلت تناسلی به عصبهای شکمی متصل میکند تا در آلت تناسلی حس ایجاد شود. به تعریف «فالوپلاستی»، «فلپ»، «فلپ آزاد» و «اتصال عصب» رجوع کنید.
▪️فالوپلاستی ساق پا (FFF)
فالوپلاستی فلپ آزاد فیبیولا (استخوان نازکنی ساق پا) یکی از تکنیکهای کمتر رایج فالوپلاستی است. جراح طی این عمل، فلپی شامل بخشی از استخوان نازکنی را از ساق پای متقاضی برمیدارد، آن را به شکل آلت تناسلی منتسب به مردان درمیآورد، و همراه با استخوان داخلش به ناحیه تناسلی متصل میکند. هدف از وجود استخوان در این فلپ، ایجاد سختی لازم در آلت برای برقراری رابطه دخول جنسی است. دکتر سیدوف (به انگلیسی: Dr. Sadove) و همکاران ایشان اولین تیم جراحی بودند که در سال 1992 از فلپ آزاد فیبیولا در عمل فالوپلاستی استفاده کردند. به تعریف «فالوپلاستی»، «فلپ»، و «فلپ آزاد» رجوع کنید.
▪️فالوپلاستی شکم Abdominal Phalloplasty
فالوپلاستی شکم یکی از تکنیکهای فالوپلاستی بوده و مناسب مردان ترنسی است که نمیخواهند روی ساعد دست خود اسکار بزرگی داشته باشند، میخواهند آلت تناسلی منتسب به مردانی داشته باشند که مناسب برقراری رابطه دخول جنسی باشد، اما اهمیت چندانی به ایجاد حس جنسی در خود آلت نداده و ایستاده ادرار کردن نیز برایشان اولویت نیست. فالوپلاستی شکم به روش فلپ پدیکل انجام میپذیرد. به تعریف «فالوپلاستی»، «فلپ»، و «فلپ پدیکل» رجوع کنید.
▪️فالوپلاستی عضله کمر (MLD)
فالوپلاستی عضله کمر (به انگلیسی: Musculocutaneous Latissimus Dorsi Flap Phalloplasty) یکی از تکنیکهای جراحی فالوپلاستی جهت ساخت آلت تناسلی منتسب به مردان است. جراح طی عمل فالوپلاستی عضله کمر، قسمت مشخصی از عضله پهلوی کمر را با حفظ خونرسانی برمیدارد، آن را به شکل آلت تناسلی منتسب به مردان درست میکند و به ناحیه تناسلی انتقال میدهد. به تعریف «فالوپلاستی»، «فلپ»، و «فلپ آزاد» رجوع کنید.
▪️فالوپلاستی فلپ چرخشی هیپ (RHF)
فالوپلاستی فلپ چرخشی هیپ (به انگلیسی: Rotational hip flap Phalloplasty) یکی از انواع تکنیکهای فالوپلاستی کشاله ران محسوب میشود. در این تکنیک، فلپی که میخواهند برای ساخت آلت تناسلی منتسب به مردان مورد استفاده قرار دهند را طی چند مرحله جراحی و بهمرور زمان از قسمت بالایی ران پا سمت استخوان لگن جدا نموده و به ناحیه تناسلی متصل میکنند. اصطلاح «چرخشی» صرفا بدینمعناست که فلپ را به یکباره از بدن جدا نمیکنند، بلکه یک سر آن را متصل به بدن نگه میدارند، سر دیگر آن را جدا و به ناحیه تناسلی متصل میکنند، سپس طی جراحی دیگری سر دیگر فلپ که به ناحیه کشاله ران متصل بوده را نیز جدا میکنند و آن را به شکل سر آلت تناسلی منتسب به مردان درمیآورند. نام اصلی این تکنیک، Pedicled Groin Flap Phalloplasty است. طی این عمل، اتصال عصبها صورت نمیگیرد و بنابراین آلت تناسلی حس لامسه و جنسی نخواهد داشت. به تعریف «فالوپلاستی»، «فلپ»، «فلپ پدیکل»، و «اتصال عصب» رجوع کنید.
▪️فریز تخمک Egg Banking
فریز تخمک به روند ذخیرهسازی تخمک گفته میشود. مردان ترنس و افراد غیرباینری که با جسم منتسب به زنان متولد شدهاند، برای حفظ توانایی باروری خود میتوانند قبل از شروع هورمون درمانی یا انجام جراحی تخلیه تخمدانها، اقدام به ذخیره تخمکهای خود کنند. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری ترجیح میدهند باردار شوند و شاهد رشد و نمو فرزند در رحم خویش باشند. لازم به ذکر است که تستسترون درمانی روی توانایی باروری تاثیر منفی میگذارد، با این حال اگر تستسترون درمانی میکنید و با فردی رابطه جنسی دارید که اسپرم تولید میکند، همچنان لازم است اصول رابطه جنسی ایمن را رعایت کنید تا باردار نشوید، مگر اینکه خودتان قصد بارداری داشته باشید.
▪️فلبوتومی Phlebotomy
فلبوتومی (فصد خون، اهدای خون) یکی از روشهای مورد استفاده جهت کاهش ویسکوزیته بالای خون (غلظت خون بالا) محسوب میشود. فلبوتومی به این صورت است که هفتهای یک پینت خون از بدن فرد گرفته میشود تا وقتی که سطح هماتوکریت به کمتر از 45% برسد. فلبوتومی در صورت لزوم ادامه مییابد.
▪️فلپ Flap
فلپ به بافتی گفته میشود که با حفظ خونرسانی از ناحیه اهداکننده برداشته شده و به ناحیه پذیرنده انتقال داده میشود. به عنوان مثال طی جراحی فالوپلاستی ساعد دست، جراح پلاستیک و ترمیمی از ساعد دست متقاضی (ناحیه اهداکننده) پوست، چربی، عروق و عصب برمیدارد، آن را به شکل آلت تناسلی منتسب به مردان درمیآورد، و به ناحیه تناسلی فرد (ناحیه پذیرنده) متصل میکند. به تعریف «ناحیه اهداکننده» رجوع کنید.
▪️فلپ آزاد Free Flap
فلپ آزاد به این معنا است که بافت نقطهای از بدن به نقطهای دیگر از بدن «پیوند» زده میشود. «آزاد» یعنی اینکه بافت همراه با عروق خونی خود از مکان اصلی خود («ناحیه اهداکننده») به طور کامل جدا میشود و سپس به نقطه دیگری از بدن («ناحیه پذیرنده») انتقال داده میشود و خونرسانی بافت با آناستوموز (اتصال) سرخرگ(ها) و سیاهرگ(ها) مجدداً برقرار میگردد. به تعریف «فلپ»، «فالوپلاستی»، و «اتصال عصب» رجوع کنید.
▪️فلپ پدیکل Pedicle Flap
در تکنیک فلپ پدیکل، فلپ از یک انتها به ناحیه اهداکننده متصل («پدیکل») باقی میماند و با حفظ کامل این اتصال – که نقش کانال خونرسانی به فلپ را ایفا میکند، به نقطه جدید جابهجا میگردد. مثلاً در فالوپلاستی ران پا به روش فلپ پدیکل (متصل به بدن)، فلپ ران پا از یک انتها به ناحیه اهداکننده متصل باقی میماند، در عین حال انتهای دیگر آن به سمت ناحیه پذیرنده چرخانده میشود، و بدینترتیب خونرسانی فلپ حفظ میگردد. بنابراین در این تکنیک لازم نیست اتصال میکروسکوپی عروق خونی انجام پذیرد، که در نتیجه از هزینهها کاسته شده، و از همه مهمتر ریسک نکروز (مرگ بافت) و از بین رفتن فلپ کمتر میشود. به تعریف «فلپ»، «فالوپلاستی»، و «فالوپلاستی ران پا» رجوع کنید.
▪️فیستول پیشابراه Urethral Fistula
فیستول پیشابراه به ایجاد راه ارتباطی کاذب در ناحیه تناسلی گفته میشود، به گونهای که ادرار به جای این که از نوک آلت تناسلی منتسب به مردان خارج گردد، از جای دیگری از پیشابراه به بیرون نشت میکند. فیستول پیشابراه یکی از عوارض شایع عمل یوریتروپلاستی است. به تعریف «یوریتروپلاستی» رجوع کنید.
▪️فیناستراید Finasteride
فیناستراید نام دارویی است که در ابتدا جهت درمان بزرگی غده پروستات در مردان غیرترنس تجویز گردید. امروزه این دارو موثرترین درمان موجود برای ریزش موی سر با الگوی مردانه در نظر گرفته مىشود. سازمان غذا و داروی ایالات متحده نیز استفاده از این دارو را جهت درمان ریزش مو با الگوی مردانه تایید کرده است. عملكرد فيناسترايد به اين صورت است كه آنزيم مبدل تستسترون به دىهيدروتستسترون را مهار مىكند (بنابراین كار اين دارو صرفاً مهار آنزيم مبدل است، نه مهار تستسترون). فیناستراید با دوز یک میلیگرم در روز جهت درمان ریزش مو با الگوی مردانه در مردان ترنس و افراد غیرباینری ترنسمردانه که تستسترون درمانی انجام میدهند تجویز میشود. عوارض دوز یک میلیگرم این دارو پایین است و حداقل سه الی شش ماه به طول میانجامد تا اثرگذاری آن بر توقف ریزش مو با الگوی مردانه مشخص شود. به تعریف «دیهیدروتستسترون»، «طاسی با الگوی مردانه»، و «ماینوکسیدیل» رجوع کنید.
💠حرف ق
▪️قابلیت کشسانی پوست Skin Elasticity
قابلیت کشسانی پوست به قابلیت منبسط شدن و مجدداً به حالت اول بازگشتن پوست گفته میشود. یعنی اگر پوست قسمتی از بدن خود را با دو انگشت بگیرید و بکشید، وقتی پوست را رها میکنید سریع به حالت اول خود بازمیگردد. قابلیت کشسانی پوست در انتخاب تکنیک جراحی سینه، متودیوپلاستی و فالوپلاستی موضوع مهمی است.
💠حرف ک
▪️کاشت ایمپلنت پکتورال Pectoral Implant Insertion
کاشت ایمپلنت پکتورال نوعی جراحی زیبایی است. طی این عمل، کاشت ایمپلنتی به شکل عضلات سینهای بزرگ در سینه فرد متقاضی انجام میگیرد. کاشت ایمپلنت پکتورال بالاتنه شخص را موزون میکند. ایمپلنت پکتورال برخلاف ایمپلنت پستان، از جنس سیلیکن جامد بوده و لذا ریسک پارگی برای این نوع ایمپلنت مطرح نیست. نتیجه کاشت ایمپلنت پکتورال به خوشفرمی سینهای نمیشود که با برنامه منظم تمرین با وزنه قابل دستیابی است.
▪️کاشت پروتز بیضه Testicular Implant Insertion
کاشت پروتز بیضه عملی است که طی آن پروتزهای بیضه در کیسه بیضهای که طی عمل متودیوپلاستی یا فالوپلاستی ساخه شده قرار میگیرد. کاشت پروتز بیضه ممکن است همزمان با عمل متودیوپلاستی یا فالوپلاستی صورت گیرد، یا به مرحله بعدی عمل موکول شود تا کیسه بیضه ساخته شده فرصت ترمیم و بهبودی پیدا کند.
▪️کاهش قطر آلت تناسلی Neophallus Debulking
بعضی از افرادی که عمل فالوپلاستی را پشت سر گذاشته و آلت تناسلی قطوری دارند، مایل هستند قطر آلت تناسلی منتسب به مردان خود را کاهش دهند. جراح میتواند قطر آلت تناسلی را طی یک یا چند مرحله جراحی به نام Debulking با لیپوساکشن کردن چربیها یا برش زدن آلت تناسلی کاهش دهد. لازم به ذکر است عمل کاهش قطر آلت تناسلی منتسب به مردان با عوارض و مشکلاتی همراه است، که از آن جمله میتوان به احتمال آسیب به عروق خونی و عصبهای رشد کرده در طول آلت اشاره نمود.
▪️کلیتورومگالی Clitoromegaly
کلیتورومگالی اصطلاحی پزشکی به معنای بزرگ شدن کلیتوریس است. مردان ترنس و افراد غیرباینری که اقدام به تستسترون درمانی میکنند، به صورت طبیعی کلیتورومگالی را تجربه میکنند.
▪️کوتاه کردن آلت تناسلی Neophallus Length Reduction
بعضی از افرادی که عمل فالوپلاستی را پشت سر گذاشته و آلت تناسلی بلندی دارند، مایل هستند طول آلت تناسلی خود را کاهش دهند. جراح میتواند طی عمل جراحی با برش زدن آلت تناسلی منتسب به مردان از قسمت کلاهک و حذف طول اضافی آن، طول آلت تناسلی را کاهش دهد. این عمل با ریسک عوارض و مشکلاتی نظیر آسیب به عروق خونی و عصبهای رشد کرده در آلت همراه است. پس از این عمل یا در حین آن لازم است مجدداً جراحی ساخت کلاهک نیز صورت گیرد.
💠حرف گ
▪️گرافت پوستی Skin Graft
گرافت پوستی به لایهای نازک از پوست بدن گفته میشود که از یک قسمت از بدن برداشته شده و برای پوشانیدن قسمت دیگری از بدن مورد استفاده قرار میگیرد. گرافت پوستی به دو صورت از ناحیه اهداکننده برداشته میشود: گرافت پوستی تمامضخامت و گرافت پوستی با ضخامت نسبی. به تعریف «ناحیه اهداکننده» رجوع کنید.
▪️گرافت دهانی Buccal Graft
گرافت دهانی یا گرافت بوکال، بافتی است که از درون گونه برداشته شده و در ساخت پیشابراه مورد استفاده قرار میگیرد.
▪️گرافت زبانی Lingual Graft
گرافت زبانی یا گرافت لینگوال، بافتی است که از یک طرف زبان برداشته شده و در ساخت پیشابراه مورد استفاده قرار میگیرد.
▪️گرافت نوک سینه Nipple Graft
گرافت نوک سینه بافتی است که طی جراحی تخلیه سینه به روش برش دبل برداشته میشود. طی این روند، جراح هاله و نوک سینه فرد متقاضی را برمیدارد، آن را کوچک میکند، و مجدداً در موقعیت مناسبی روی سینه قرار میدهد. به تعریف «تخلیه سینه» و «برش دبل» رجوع کنید.
▪️گرایش جنسی Sexual Orientation
گرایش جنسی به کشش جنسی افراد نسبت به افراد دیگر گفته میشود. بعضی از افراد خود را گی (مرد همجنسگرا)، استریت (دگرجنسگرا)، بای (دوجنسگرا)، پن (همهجنسگرا)، یا لزبین (زن همجنسگرا) میدانند یا از واژههای دیگری برای توصیف گرایش جنسی خود استفاده میکنند. گرایش جنسی ممکن است ایستا یا سیال باشد.
▪️گلنزپلاستی Glansplasty (ساخت کلاهک)
جراحی گلنزپلاستی یکی از مراحل جراحی فالوپلاستی است؛ عملی است که طی آن فلپ پوستی دور سر آلت تناسلی منتسب به مردان ایجاد میکنند، سپس آن را رو به بالا به دور خود رول نموده و بدین ترتیب لبه کلاهک را میسازند. سپس فلپ پوستی را از زیر آلت تناسلی منتسب به مردان بهصورت اریب رول میکنند تا ظاهر کلاهک همانند کلاهک آلت تناسلی مردان سیسجندر گردد. آنگاه نیاز است تا ناحیه پشت این لبه را با گرافت پوستی با ضخامت نسبی بپوشانند؛ این گرافت پوستی از ناحیه زیرشکم برداشته میشود. گاهی ساخت کلاهک همزمان با ساخت آلت تناسلی منتسب به مردان (توسط جراح میکروسکوپی) صورت میگیرد؛ گاهی نیز ساخت کلاهک یک الی سه ماه پس از ساخت آلت تناسلی منتسب به مردان (توسط اورولوژیست ترمیمی یا جراح پلاستیک) صورت میگیرد.
▪️گلوله (پلت) زیرجلدی تستسترون Testosterone Pellets
گلوله تستسترون یکی از اشکال نسبتاً جدید تحویل تستسترون به بدن است. گلوله تستسترون گلولهای از جنس تستسترون خالص و کریستاله شده است که زیرپوست کاشته میشود. سایز این گلولهها در حدود سایز یک دانه برنج است و کاشت آنها معمولا در ناحیه باسن یا شکم صورت میپذیرد. کاشت گلولهها پروسه سریعی است که معمولاً با بیحسی موضعی صورت میگیرد. گلولههای تستسترون معمولا پس از 3-4 ماه باید با گلولههای جدید جایگزین گردند. «Testopel» نام برند گلولههای تستسترون موجود در ایالات متحده است.
▪️گوشواره Dog Ears
گوشواره به پوست و چربی اضافی گفته میشود که از خط برش اصلی بیرون میزند. گوشواره پس از جراحی تخلیه سینه به روش برش دبل در قسمت پهلوی سینه ایجاد میشود. گاهی اوقات نیز گوشواره در قسمت وسط سینه (جایی که ابتدای دو برش جراحی بههم نزدیک میشود) ایجاد میگردد. گوشواره از لحاظ عملی مشکلی ایجاد نمیکند، اما از لحاظ ظاهر و زیبایی از امتیاز نتیجه جراحی میکاهد.
💠حرف ل
▪️لیزر/الکترولیز موهای زائد Laser/Electrolysis Hair Removal
لیزر/الکترولیز موهای زائد به کاهش یا حذف دائمی موهای ناخواسته قسمتی از بدن گفته میشود. برای افرادی که متقاضی عمل فالوپلاستی بوده و مایل هستند عمل ساخت پیشابراه را انجام دهند، حذف موهای قسمتی از ناحیه اهداکننده که جهت ساخت پیشابراه مورد استفاده قرار میگیرد ضرورت پزشکی دارد و حتما باید قبل از عمل انجام پذیرد تا بعد از عمل جراحی، مو در پیشابراه رشد نکند و عوارض و مشکلاتی به وجود نیاید. اما حذف موهای قسمتی از ناحیه اهداکننده که برای ساخت آلت تناسلی نتتسب به مردان مورد استفاده قرار میگیرد بیشتر جنبه زیبایی دارد، از این لحاظ که بعد از عمل مو روی آلت رشد نکند.
💠حرف م
▪️ماینوکسیدیل Minoxidil
ماینوکسیدیل دارویی است که در ابتدا به شکل قرص جهت درمان فشار خون بالا مورد استفاده قرار میگرفت، و در حال حاضر جهت درمان ریزش مو با الگوی مردانه نیز تجویز میگردد. این دارو به عنوان یکی از روشهای کاهش ریزش مو با الگوی مردانه مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا قرار گرفته است. ماینوکسیدیل در کاهش ریزش مو به اندازه فیناستراید موثر واقع نمیشود. لازم به ذکر است که استفاده از داروی ماینوکسیدیل جهت افزایش موهای صورت مورد تایید و بررسی قرار نگرفته است. به تعریف «طاسی با الگوی مردانه» و «فیناستراید» رجوع کنید.
▪️متا Meta
به تعریف «متودیوپلاستی» رجوع کنید.
▪️متودیوپلاستی Metoidioplasty
جراحی متودیوپلاستی (اختصاراً «متو» یا «متا») یکی از جراحیهای تصدیق جنسیت مردان ترنس و افراد غیرباینری است. جراح طی جراحی متودیوپلاستی، آلت تناسلی منتسب به مردانی را از کلیتوریسی که در اثر هورمون درمانی رشد کرده درست میکند؛ به این صورت که رباطها و بافت همبند اطراف کلیتوریس را برش میزند تا تنه کلیتوریس آزاد شود و به شکل آلت تناسلی منتسب به مردان درآید. جراح ممکن است طی این روند، کاشت پروتز بیضه را نیز برای متقاضیان انجام بدهد یا ندهد. به تعریف «جراحی بازسازی ناحیه تناسلی» رجوع کنید.
▪️متودیوپلاستی کامل Full Metoidioplasty
جراحی متودیوپلاستی کامل نوعی متودیوپلاستی است که طی آن عملهای آزادسازی کلیتوریس، واژینکتومی (تخلیه و بستن واژن)، یوریتروپلاستی (ساخت پیشابراه)، اسکروتوپلاستی (ساخت کیسه بیضه)، و کاشت پروتز بیضه صورت میگیرد. به تعریف «متودیوپلاستی» و «آزادسازی کلیتوریس» رجوع کنید.
▪️مذکر Male
مذکر نوعی جنس است که معمولاً در بدو تولد برمبنای کروموزومها (مثلاً XY)، ژن، سطح و عملکرد هورمونها، و آناتومی تولیدمثلی/جنسی (مثلا آلت تناسلی منتسب به مردان، بیضهها) به افراد نسبت داده میشود.
▪️مرد Man
مرد انسانی است که براساس فاکتورهایی که برای خودش مهم است (مثل نقشها، رفتار، ابراز، و هویت جنسیتی، و/یا فیزیولوژی) خود را مرد میداند. به عبارت دیگر، مرد به کسی گفته میشود که هویت جنسیتی خود را مرد میداند. مرد بودن به جنس/جنسیتی که در بدو تولد به فردی نسبت داده شده، یا ارگانهایی که فرد با آنها متولد شده یا میخواهد داشته باشد ارتباطی ندارد. هر کسی که خود را مرد هویتیابی میکند، مرد یا پسر است.
▪️مرد ترنس Trans Man
مرد ترنس فردی است که با جسم منتسب به زنان متولد شده و خود را مرد یا روی طیف مردانه/مذکر میداند.
▪️مردانه Masculine
واژه «مردانه» به جنبههای جنسیتی مربوط به برساختهای اجتماعی و فرهنگی (از جمله نقشها، رفتارها، ابراز، هویت جنسیتی) گفته میشود که به نوعی به پسران و مردان مربوط میشوند.
▪️مردانه در مرکز Masculine-of-center
واژه «مردانه در مرکز» در توصیف افرادی به کار میرود که جنسیت خود را مردانه یا مَسک میدانند. بعضی از افراد مردانه در مرکز خود را با واژه «مرد» هویتیابی میکنند، و بعضی خیر. بهطورکلی مردانه در مرکز واژهای است که نشاندهنده دستهای از واژگان هویت جنسیتی و ابراز جنسیتی بوده و برای توصیف افرادی به کار میرود که هویت خود را در حالت کلی مردانه میدانند یا خود را به شیوهای مردانه ابراز میکنند، اما ضرورتاً خود را مرد نمیدانند. افراد مردانه در مرکز ممکن است خود را «بوچ»، «استود»، «بوی»، «ترنسمردانه» و … بدانند. واژه مردانه در مرکز صرفاً اطلاعاتی را درمورد هویت جنسیتی افراد در اختیار ما قرار میدهد، نه جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده است.
▪️مستکتومی دوطرفه Bilateral Mastectomy (تخلیه هر دو سینه)
به تعریف «برش دبل» مراجعه کنید.
▪️ملال اجتماعی Social Dysphoria
ملال اجتماعی نوع مشخصی از ملال جنسیتی است که خود را به صورت احساس پریشانی و ناراحتی ناشی از ناهمخوانی جنسیت فرد با دیدی که اجتماع یا سایر افراد نسبت به او دارند، برچسبهایی که به او میزنند، شیوهای که او را خطاب میکنند، یا طرز برخوردی که با او براساس جنسیتش دارند گفته میشود. به عنوان مثال، مرد ترنسی که ملال اجتماعی دارد، اگر در جامعه به چشم یک زن نگریسته شود، با او همانند یک زن برخورد شود، با نام زنانه خطاب شود، یا به عنوان یک زن شناخته شود، احساس پریشانی یا ناراحتی میکند.
▪️ملال جسمی Body Dysphoria
ملال جسمی نوع مشخصی از ملال جنسیتی است که خود را بصورت احساس پریشانی یا ناراحتی نسبت به جنبههای مختلف بدن نشان میدهد. ملال جسمی ممکن است نسبت به آناتومی، شکل، سایز، کروموزومها، صفات ثانویه جنسی، یا اندامهای تولیدمثلی داخلی و … احساس گردد. ملال جسمی با اختلال خودزشتپنداری متفاوت است. ملال جسمی لازمهٔ ترنس بودن نیست؛ بعضی از افراد ترنس هیچگونه ملال جسمی در خود احساس نمیکنند.
▪️ملال جنسیتی Gender Dysphoria
ملال جنسیتی هم نوعی تشخیص پزشکی است و هم واژهای غیررسمی که به احساس پریشانی یا احساسات چالشبرانگیزی گفته میشود که افراد بدلیل ناهمخوانی جنسیت خود با جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده در خود احساس میکنند. تشخیص پزشکی ملال جنسیتی یعنی اینکه رواندرمانگر ناراحتی و پریشانی ناشی از ناهمخوانی جنس نسبت داده شده به فرد در بدو تولد (مذکر، مونث، یا اینترسکس) با جنسیتی که فردی خود را با آن هویتیابی نموده تشخیص میدهد. ملال جنسیتی در حالت غیررسمی نیز به ناراحتی ناشی از ناهمخوانی تعاملات، نقش اجتماعی، خصوصیات فیزیکی، یا اعضای بدن فرد با جنسیتی که خود را با آن هویتیابی یا ابراز میکند گفته میشود. در گذشته ملال جنسیتی، «اختلال هویت جنسیتی (GID)» نامیده میشد. امروزه دیگر عبارت اختلال هویت جنسیتی مورد استفاده قرار نمیگیرد، چرا که ملال جنسیتی نوعی اختلال روانی محسوب نمیشود. امروزه دیگر واژه «ترنسکشوالیسم» نیز برای توصیف ملال جنسیتی مورد استفاده قرار نمیگیرد. ملال جنسیتی لازمۀ ترنس بودن نیست.
▪️موکوز Mucosa
موکوز به معنای بافت یا غشاء مخاطی است.
▪️مونث Female
مونث نوعی جنس است که معمولاً در بدو تولد برمبنای کروموزومها (مثلاً XX)، ژن، سطح و عملکرد هورمونها، و آناتومی تولیدمثلی/جنسی (مثلاً واژن، رحم) به افراد نسبت داده میشود.
▪️مونسپلاستی Monsplasty
جراحی مونسپلاستی عملی است که طی آن چربی و پوست اضافی ناحیه مونس (ناحیه مثلثیشکل بالای آلت تناسلی) برداشته میشود. عمل مونسپلاستی گاهی همزمان با عمل متودیوپلاستی/فالوپلاستی یا چند ماه بعد طی عمل جراحی دیگری صورت میگیرد. این عمل مناسب افرادی است که در ناحیه مونس، پوست و چربی اضافی دارند و آلت تناسلی منتسب به مردان و کیسه بیضه آنها بسیار پایین و تقریبا بین پاها قرار میگیرد. انجام این عمل سبب میشود تا آلت تناسلی حاصل از متودیوپلاستی/فالوپلاستی در موقعیت بالاتری قرار گیرد و سایز اصلی آن بیشتر مشخص شود. پس از جراحی مونسپلاستی بسته به تکنیک جراح ممکن است اسکاری افقی روی ناحیه مونس برجای بماند.
▪️میکروپینس Micropenis
میکروپینس به معنای آلت تناسلی منتسب به مردان بسیار کوچک است. به عنوان مثال، مردان ترنس و افراد غیرباینری که جراحی متودیوپلاستی انجام میدهند، بعد از عمل یک میکروپینس خواهند داشت. به تعریف «پینس» رجوع کنید.
▪️میل جنسی Sexual desire
میل جنسی به معنای تمایل و علاقه به برقراری رابطه جنسی است. افرادی که میل جنسی پایینی دارند، علاقه کمتری برای برقراری رابطه جنسی داشته، و افرادی که میل جنسی بالایی دارند، علاقه بیشتری برای برقراری رابطه جنسی دارند. به تعریف «حس جنسی» رجوع کنید.
💠حرف ن
▪️ناحیه اهداکننده Donor Site
ناحیه اهداکننده قسمتی از بدن است که از آنجا فلپ یا گرافتی برداشته میشود و به قسمت دیگر بدن انتقال داده میشود. به تعریف «فلپ» و «فالوپلاستی» رجوع کنید.
▪️نان-آپ Non-op (بدون عمل)
نان-آپ به فرد ترنسی گفته میشود که در جهت تصدیق جنسیت تحت هیچگونه عمل جراحی قرار نگرفته و مایل به انجام هیچگونه عمل جراحی نیست. بسیاری از افراد همین که خود را هویتیابی نموده یا به عنوان جنسیت صحیح خود در اجتماع زندگی میکنند، احساس شادمانی جنسیتی را از درون خود احساس میکنند و نیازی به انجام جراحی در خود نمیبینند.
▪️نبیدو Nebido
نبیدو نام یکی از بهترین برندهای تستسترون آندکانوآت است که به صورت آمپول/ویال عرضه میگردد. تستسترون آندکانوآت یکی از استرهای تستسترون بوده که یکی از ویژگیهای آن جذب آرام و ماندگاری طولانیاثر میباشد. هر آمپول نبیدو حاوی محلولی شفاف، زرد رنگ و روغنی بوده که حاوی 1000mg/4ml تستسترون آندکانوآت است. آمپول/ویال نبیدو معمولا طبق نتیجه چکاپ بالینی و آزمایش خون، هر 10 الی 14 هفته یکبار تزریق میگردد.
▪️نقش جنسیتی Gender Role
نقش جنسیتی به علایق، رفتارها، آداب و معاشرت، و به طور کلی انتظارات و محدودیتهای فرهنگی و تاریخی گفته میشود که به جنسیت خاصی نسبت داده شده و براساس جنسیتی که در بدو تولد به افراد مختلف نسبت داده میشود از آنها انتظار میرود. نقشهای جنسیتی میتوانند توانبخش، سرکوبکننده، یا خنثی باشند. نقشهای جنسیتی ممکن است بهمرور زمان و از فرهنگی به فرهنگ دیگر تغییر کنند.
▪️نکروز Necrosis
نکروز اصطلاحاً به سیاه شدن و از بین رفتن بافت گفته میشود. نکروز معمولا در اثر خونرسانی ناکافی، عفونت یا آسیب رخ میدهد. نکروز یکی از عوارض نه چندان شایع جراحیهای تصدیق جنسیت به شمار میرود، که از آن جمله میتوان به نکروز نوک سینه در عمل تخلیه سینه به روش برش دبل، یا نکروز جزئی یا کامل آلت تناسلی منتسب به مردان در عمل فالوپلاستی اشاره نمود.
▪️نوتوا Neutrois
چترواژه نوتوا نوعی هویت جنسیتی غیرباینری بوده و در توصیف افرادی به کار میرود که جنسیت خود را منحصراً مرد یا زن نمیدانند. هویت جنسیتی نوتوا زیر چترهای جندرکوئیر یا ترنسجندر نیز قرار میگیرد. هیچ تعریف مشخصی از نوتوا وجود ندارد، چون افرادی که خود را نوتوا هویتیابی میکنند برداشت متفاوتی از جنسیت خود دارند. گاهی نوتوا معنای گستردهتری نیز داشته و سایر هویتهای جنسیتی از جمله غیرباینری، ایجندر (بیجنسیت)، جندرفلوید (جنسیت سیال)، یا جندرلس (فاقد جنسیت) را نیز دربرمیگیرد. بعضی از افراد، نوتوا را نوعی ترنسکشوال در نظر میگیرند. بعضی از افراد نوتوا ملال جنسیتی را تجربه میکنند و بعضی دیگر چنین تجربهای ندارند. بعضی از افراد نوتوا در پی ترنزیشن فیزیکی هستند و میخواهند ابراز جنسیتی مبهم، آندروجینمانند (ترکیبی از مرد و زن) یا خنثی داشته باشند، در حالی که بعضی دیگر در پی این تغییرات نیستند. بعضی از افراد واژه «نوتوا» را با «بیجنسیت» مترادف میدانند، در حالی که بعضی دیگر بر این عقیدهاند که این کلمات معنای کاملاً متفاوتی با یکدیگر داشته و نمیتوان آنها را به جای هم به کار برد.
▪️نهان Stealth
اصطلاح «نهان» به وضعیتی گفته میشود که فرد ترنسی بعد از ترنزیشن، در دایره اجتماعی خود (برای دوستان، کارمندان، همکاران) «آشکارسازی» نکرده است. بهطورکلی در جامعه ترنس، اصطلاح «نهان» به فرد ترنسی گفته میشود که در حال زیستن با همان جنسیتی است که میخواهد باشد، و دیگران نیز او را به چشم جنسیت صحیح او میبینند و با او همانند عضوی از جامعه جنسیت صحیح او برخورد میکنند، با این حال موضوع ترنسجندر بودن خود را با کسی در میان نگذاشته است. مثلاً مرد ترنسی را در نظر بگیرید که همه او را به چشم یک مرد مینگرند و با او همانند سایر مردان برخورد میکنند، اما کسی خبر از ترنسجندر بودن او ندارد؛ به این مرد ترنس اصطلاحا «نهان» گفته میشود. زنان ترنس و مردان ترنس میتوانند «پنهان closeted»، «آشکار out»، یا «نهان stealth» باشند. در فرهنگهایی که جنسیتهای غیرباینری به رسمیت شناخته نمیشوند، نهان بودن برای افراد غیرباینری غیرممکن است، چون در این جوامع هیچ نقش غیرباینری وجود ندارد که این افراد بتوانند با ایفای آن نقش اصطلاحاً «نهان» باشند. بنابراین در چنین شرایطی افراد غیرباینری یا میتوانند «پنهان closeted» باشند (یعنی هیچ فردی از غیرباینری بودن آنها خبر نداشته باشد) یا اینکه «آشکار out» باشند (یعنی همه از غیرباینری بودن آنها خبر داشته باشند، که در این صورت دیگر «نهان» محسوب نمیشوند). نهان بودن درجات مختلفی دارد، اما گاهیاوقات نیز به این صورت است که فرد ترنس با افرادی که قبلا او را با جنس/جنسیتی که در بدو تولد به او نسبت داده شده بود میشناختهاند قطع رابطه میکند، به مکان جدیدی جابهجا میشود، یا محل کار خود را تغییر میدهد. بعضی از افراد ترنس به دلایل مختلفی ترجیح میدهند که «نهان» باشند، مثلاً به دلیل حفظ امنیت فیزیکی، شناختی و/یا عاطفی خود.
▪️نیپل Nipple (نوک سینه)
نیپل (نوک سینه) به برآمدگی وسط دایره رنگی روی سینه گفته میشود.
▪️نئوفالس Neo-phallus
نئوفالس اصطلاحا به معنای آلت تناسلی منتسب به مردان جدید است که به دست جراح ساخته شده است. به تعریف «پینس» رجوع کنید.
💠حرف و
▪️واژینکتومی Vaginectomy (تخلیه و بستن واژن)
واژینکتومی نام عملی است که طی آن واژن تخلیه گردیده و کانال واژن بسته میشود. عمل واژینکتومی که برای مردان ترنس و افراد غیرباینری متقاضی صورت میگیرد، در اصل کولپکتومی (Colpectomy) همراه با کولپوکلیسس (Colpocleisis) است. کولپکتومی به معنای تخلیه بافت پوششی واژن و کولپوکلیسس به معنای بههم جوش دادن دیوارههای واژن است، که بدینترتیب از ارگانهای لگنی نیز حمایت میشود. در بیشتر مواقع واژه عمومی «واژینکتومی» به جای کولپکتومی و کولپوکلیسس به کار میرود.
▪️واژینوز باکتریال Bacterial Vaginosis
واژینوز باکتریال نوعی عفونت واژینال بوده و زمانی رخ میدهد که باکتریهای مشخصی (مانند گاردنرلا واژینالیس، باکتروئیدها، موبیلونکوس، و مايکوپلاسما هومينيس) بدلیل پیدایش تغییراتی در محیط واژن بسیار بیشتر از باکتری لاکتوباسیلوس (که باکتری مفیدی است) رشد میکنند. علامت اصلی واژینوز باکتریال ترشحات غیرطبیعی خاکستری – سفیدرنگ از ناحیه واژن است که اغلب با بویی شبیه به بوی ماهی همراه است. این عارضه ممکن است با احساس خارش و/یا سوزش اطراف واژن نیز همراه باشد.
▪️وسیله ایستاده ادرار کردن STP device
وسیله ایستاده ادرار کردن (مخفف «Stand to Pee» device) وسیلهای است که برای کمک به ایستاده ادرار کردن افرادی که ناحیه تناسلی منتسب به زنان دارند طراحی شده است. وسایل ایستاده ادرار کردن انواع مختلفی دارند، بعضی خانگی و دستساز هستند و بعضی دیگر بصورت آماده خریداری میگردند.
▪️وضعیت جراحی Surgical Status
وضعیت جراحی سطحی است که فرد ترنس روند ترنزیشن خود را با انجام عملهای جراحی پیش برده یا قرار است پیش ببرد. گاهی با عباراتی همچون پره-آپ (پیش از عمل)، پست-آپ (بعد از عمل)، یا نان-آپ (بدون عمل) نیز توصیف میشود. وضعیت جراحی فرد ترنس فقط به خود فرد و پزشک ایشان مربوط میشود.
💠حرف ه
▪️هایپرپلازی اندومتریال Endometrial Hyperplasia
هایپرپلازی اندومتریال به معنای تکثیر بیش از اندازه سلولهای غشاء درونرحمی است، که در نتیجه ضخیم شدن غیرعادی این بافت را در پی خواهد داشت. هایپرپلازی خوشخیم بوده و با سرطان متفاوت است.
▪️هرمافرودیت Hermaphrodite
هرمافرودیت اصطلاح پزشکی منسوخی است که قبلا برای اشاره به افرادی که بدن آنها در بدو تولد ترکیبی از صفات مرسوم مذکر و مونث را داشت به کار برده میشد. این واژه توهینآمیز و اشتباه تلقی میشود. به تعریف «اینترسکس» رجوع کنید.
▪️هماتوم Hematoma
هماتوم به معنای جمع شدن خون در بافت و خارج از عروق خونی بوده، و یکی از عوارض جراحیهای تصدیق جنسیت به شمار میرود.
▪️هورمون درمانی جایگزین (HRT)
هورمون درمانی جایگزین (به انگلیسی: Hormone Replacement Therapy) پروسهای است که طی آن افراد ترنسجندر و غیرباینری به انتخاب خودشان و تحتنظر پزشک در جهت تصدیق جنسیت اقدام به مصرف هورمونهای مصنوعی میکنند. هورمون درمانی در مردان ترنس و افراد غیرباینری غالباً با تجویز تستسترون صورت میگیرد.
▪️هویت جنسی Sex Identity
هویت جنسی به نحوه برداشت هر فرد از جنس خویش گفته میشود. هویت جنسی یعنی صرفنظر از جنسی که در بدو تولد به فردی نسبت داده شده، وی خود را مونث، مذکر، مابین مذکر و مونث، فراتر از مونث و مذکر، یا نه مونث و نه مذکر بداند.
▪️هویت جنسیتی Gender Identity
هویت جنسیتی باور درونی و فردی هر انسان از جنسیت خویش است. هویت جنسیتی یعنی فردی از درون باور دارد که زن است، مرد است، هم زن است و هم مرد است، نه زن است و نه مرد است، یا روی هر نقطهای از طیف جنسیتی قرار گرفته است. هویت جنسیتی افراد ممکن است با جنس/جنسیتی که در بدو تولد براساس اندام جنسی به آنها نسبت داده شده همخوانی داشته با نداشته باشد. بهطورکلی، هویت جنسیتی مقولهای مستقل از جنس منتسب به افراد است. هویت جنسیتی افراد را نمیتوان از روی ظاهر، آناتومی، هنجارها یا کلیشههای اجتماعی حدس زد. هویت جنسیتی براساس جنس یا جنسیتی که در بدو تولد به افراد نسبت داده میشود تعیین نمیگردد. هویت جنسیتی گاهی بهمرور زمان شکل گرفته یا تغییر پیدا میکند.
▪️هیسترکتومی Hysterectomy (تخلیه رحم)
هیسترکتومی که گاهی بصورت «هیستو» مخفف میشود، عملی جراحی است که طی آن رحم تخلیه میگردد. بعضی از مردان ترنس و افراد غیرباینری ترجیح میدهند که به عنوان بخشی از پروسه ترنزیشن خود یا به دلایل بهداشتی و سلامتی، تحت عمل جراحی هیسترکتومی قرار گیرند. بعضی از ایالتهای امریکا عمل هیسترکتومی را پیشنیازی برای تغییر مدارک قانونی مردان ترنس میدانند. هیسترکتومی توتال به معنای تخلیه کل رحم و دهانه رحم (با یا بدون تخلیه تخمدانها)؛ هیسترکتومی سابتوتال به معنای تخلیه فقط خود رحم (نه دهانه رحم)؛ و هیسترکتومی رادیکال به معنای تخلیه کامل رحم، دهانه رخم، تخمدانها، لولههای فالوپ و قسمتی از بخش فوقانی واژن است. مردان ترنس معمولاً هیسترکتومی توتال انجام میدهند. هیسترکتومی رادیکال نیز معمولاً برای افرادی صورت میگیرد که مبتلا به سرطان پیشرفته دستگاه تناسلی باشند. به تعریف «اوفرکتومی» رجوع کنید.
▪️هیسترکتومی ابدومینال Abdominal Hysterectomy (روش شکمی)
هیسترکتومی ابدومینال (شکمی) یکی از تکنیکهای جراحی هیسترکتومی (تخلیه رحم) است. طی این روند برش جراحی بزرگی روی شکم ایجاد میشود، و رحم از این طریق تخلیه میگردد. به تعریف «هیسترکتومی» رجوع کنید.
▪️هیسترکتومی لاپراسکوپیک Laparoscopic Hysterectomy
هیسترکتومی لاپراسکوپیک یکی از تکنیکهای جراحی هیسترکتومی (تخلیه رحم) است. طی این روند 3-4 برش کوچک حدوداً یک سانتیمتری روی شکم ایجاد میشود، و رحم/لولههای فالوپ/تخمدانها از طریق این برشها تخلیه میگردند. به تعریف «هیسترکتومی» رجوع کنید.
▪️هیسترکتومی واژینال Vaginal Hysterectomy
هیسترکتومی واژینال یکی از تکنیکهای جراحی هیسترکتومی (تخلیه رحم) است. طی این روند برش جراحی از درون واژن ایجاد میشود، و رحم/لولههای فالوپ/تخمدانها از طریق واژن تخلیه میگردند. به تعریف «هیسترکتومی» رجوع کنید.
▪️هیسترکتومی واژینال به کمک لاپراسکوپ (LAVH)
هیسترکتومی واژینال به کمک لاپراسکوپ یکی از تکنیکهای جراحی هیسترکتومی (تخلیه رحم) است. طی این روند برش جراحی از درون واژن ایجاد میشود، و رحم/لولههای فالوپ/تخمدانها به کمک لاپراسکوپ از طریق واژن تخلیه میگردند. به تعریف «هیسترکتومی» رجوع کنید.
▪️هیستو Hysto
به تعریف «هیسترکتومی» رجوع کنید.
▪️هیماچوریا Hematuria
هیماچوریا به معنای وجود خون در ادرار است. تا وقتی که سوند در مثانه قرار دارد بروز هیماچوریا طبیعی است و گاهبهگاه مخصوصا با پیادهروی رخ میدهد. هیماچوریا معمولا به رنگ قرمز کمرنگ بوده و با استراحت برطرف میشود. هیماچوریا در مواقع بروز عفونت ادراری نیز دیده میشود و قابل پیشبینی است.
💠حرف ی
▪️یوریتروپلاستی Urethroplasty (ساخت پیشابراه)
عمل ساخت پیشابراه (که در علم پزشکی به آن یوریتروپلاستی گفته میشود) یکی از مراحل جراحی متودیوپلاستی و فالوپلاستی محسوب میشود. انجام عمل ساخت پیشابراه، توانایی ایستاده ادرار کردن را برای بسیاری از افراد ایجاد میکند. عمل ساخت پیشابراه اختیاری است، یعنی متقاضی عمل متودیوپلاستی یا فالوپلاستی میتواند آن را انجام بدهد یا ندهد.
🔻فایل پیدیاف واژهنامۀ اصطلاحات اختصاصی مردان ترنس و افراد غیرباینری را از طریق لینک زیر دانلود نمایید.
واژهنامه اختصاصی مردان ترنس و افراد غیرباینری
نویسنده و مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپترنسسنتر – شبکه اطلاعرسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
🔻مراجع:
http://www.ftmguide.org
https://www.hopkinsmedicine.org
https://www.wpath.org
https://www.phallo.net
https://www.metoidioplasty.net
https://www.topsurgery.net
http://www.hysto.net
https://www.genderconfirmation.com
https://www.ftmtopsurgery.ca
https://www.gurecon.com
https://cranects.com
https://www.savaperovic.com
https://www.genitalsurgerybelgrade.com
https://deschamps-braly.com
https://transcare.ucsf.edu
https://www.healthline.com
http://www.gires.org.uk
https://www.medicalnewstoday.com
https://www.sfdph.org
https://www.rainbowhealthontario.ca
https://www.fsu.edu
https://www.lgbthealtheducation.org
https://www.the519.org
https://www.itspronouncedmetrosexual.com
http://www.transstudent.org
https://lgbtqia.ucdavis.edu
https://www.cbsnews.com
https://nonbinary.wiki
https://gender.wikia.org
https://fenwayhealth.org
https://www.glaad.org
http://www.juliaserano.com
https://hr.cornell.edu
http://web.mit.edu/trans
https://lgbtqexperiment.com
https://www.nlgja.org
Copyright © 2020 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپترنسسنتر – شبکه اطلاعرسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved.