1

اطلاعیه: سخنی با مخاطبین شبکه هلپ ترنس سنتر در باب واژه‌شناسی جنس و جنسیت

شبکه هلپ ترنس سنتر به عنوان شبکه‌ای علمی و معتبر، و با هدف نشر اطلاعات صحیح و علمی، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در جهت ارتقاء سطح دانش و آگاهی جامعه ترنس ایران و حمایت از افراد ترنس ایرانی، همواره کوشیده است تا تمامی مطالب و محتوای این شبکه در زمینه‌های مختلف را براساس علم روز دنیا در اختیار مخاطبین قرار دهد. تمامی مطالب علمی و پزشکی این شبکه برگرفته از منابع علمی کاملا معتبر و علم روز دنیا می باشد.

همانطور که می‌دانیم، با گذشت زمان و پیشرفت علم و دانش، دایره واژگانی که برای اشاره به موضوعات مختلف به کار می‌رود گسترش یافته و دستخوش تغییراتی می‌گردد. گاهی واژگانی که روزی کاربرد گسترده‌ای داشته‌اند منسوخ گردیده و جای خود را به واژگان جدیدتر و بهتری می‌دهند، و گاهی نیز درمورد واژگان مختلف اختلاف‌نظراتی به وجود می‌آید و تخصیص برخی از واژگان به موضوعات مشخص، جنبه سلیقه‌ای و فردی پیدا می‌کند.

با توجه به این‌که به کار بردن واژگان صحیحی که جنبه همه‌شمولی داشته و تصدیق‌کننده هویت افراد ترنس باشد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بر آن شدیم تا واژگان پزشکی مورد استفاده در شبکه هلپ ترنس سنتر را مورد ارزیابی و بازبینی عمیقی قرار داده، و با بررسی منابع معتبر بسیاری در این زمینه، واژگان صحیح و جدیدی را جایگزین آنها نماییم که تاییدکننده هویت‌های افراد ترنس بوده و از لحاظ اجتماعی نیز حامی حقوق افراد ترنس باشد.

پس از تحقیق و بررسی‌های بسیار و مطالعه بسیاری از مراجع علمی و معتبر؛ به این نتیجه دست یافتیم که عبارت «تغییرجنس» معادل عبارت انگلیسی «Sex Change» بیشتر جنبه پزشکی داشته و روی «جنس» افراد ترنس تاکید دارد، و هر چند که این عبارت همچنان در برخی مراجع معتبر علمی و پزشکی از جمله مقالات ژورنال بین‌‌المللی به کار می‌رود، اما عبارتی منسوخ است که به دلیل تاکید روی جنس افراد ترنس و متعاقبا تبعیض‌هایی که در جامعه علیه افراد ترنس اعمال می‌کند، بهتر است که از به کار بردن آن خودداری گردد. لذا زین‌پس شبکه هلپ ترنس سنتر به جای عبارت «تغییرجنس»، از واژه «ترنزیشن» استفاده می‌کند. ترنزیشن (به انگلیسی: Transition) به پروسه پزشکی، قانونی و اجتماعی گفته می‌شود که افراد ترنس بنا به تصمیم و ترجیح خود در جهت تصدیق جنسیت خویش انجام می‌دهند.

همچنین، شبکه هلپ ترنس سنتر زین‌پس به جای عبارت «جراحی تغییرجنس» معادل عبارت انگلیسی «Sex Change Operation»، برای اشاره به هر عمل جراحی صرفا نام همان عمل جراحی را به کار برده و برای اشاره به دسته جراحی‌ها از عبارت «جراحی تصدیق/تایید جنسیت» که معادل فارسی دو عبارت معتبر «Gender Confirmation Surgery» و «Gender-Affirming Surgery» هستند استفاده می‌کند.

لازم به ذکر است که عبارت «تطبیق جنسیت» در زبان فارسی که در جامعه ترنس ایران رایج شده است، هیچگونه معادلی در زبان انگلیسی ندارد. عبارت «Gender Conformation» ترجمه عبارت «تطبیق جنسیت» به زبان انگلیسی است و چنین اصطلاحی در زبان انگلیسی وجود ندارد. توجه به این نکته حائز اهمیت است که دو واژه «Conformation» و «Confirmation» یکی نیستند، معنای متفاوتی دارند، و نباید به جای هم به کار برده شوند. بنابراین عبارت «تصدیق/تایید جنسیت» در حال حاضر صحیح‌ترین و تاییدکننده‌ترین عبارتی است که در مراجع معتبر و علمی موردتایید قرار گرفته، و شبکه هلپ ترنس سنتر نیز زین‌پس از همین عبارت استفاده می‌کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله مرتبط به آدرس زیر را مطالعه نمایید.

💠«تغییر جنسیت»، «تغییرجنس»، «تطبیق جنسیت»، یا «تصدیق/تایید جنسیت»؟
https://helptranscenter.org/2020/01/21/1033/

شبکه هلپ ترنس سنتر غالبا از دو عبارت «مردان ترنس» و «زنان ترنس» استفاده کرده و می‌کند؛ و همانگونه که در مقالات قبلی نیز آموزش داده شده است، شیوه نوشتاری این دو عبارت به گونه‌ای است که واژه «ترنس» به منزله صفتی برای مردان و زنان بوده، و تداعی کننده اسمی روی‌هم‌رفته نیست که به عنوان دسته جداگانه‌ای از مردان و زنان تلقی گردد.

شبکه هلپ ترنس سنتر غالبا از عبارات «جسم زنانه» و «جسم مردانه» استفاده نکرده و نمی‌کند. علاوه بر این موضوع، تصمیم داریم زین‌پس دو عبارت «اف‌توام» و «ام‌تواف» را نیز برای اشاره به افراد ترنس به کار نبریم. این عبارات، تاکیدی روی جنس نسبت داده شده در بدو تولد به افراد ترنس دارند و بهتر است برای اشاره به افراد ترنس یا پروسه ترنزیشن از این عبارات استفاده نشود. ما می‌دانیم که جنس و جنسیت یک برساخت اجتماعی هستند، و براساس قالب‌ها و ویژگی‌های مشخصی به افراد «نسبت داده می‌شوند». هر فرد ترنسی خود تعیین‌کننده جنس و جنسیت خویش است. ما از به کار بردن واژگانی که روی جنس/جنسیت منتسب به افراد تاکید دارند خودداری می‌ورزیم، و واژگان صحیح و شمولی‌تری همچون «جسم منتسب به مردان/زنان» را جایگزین آنها می‌کنیم.

لازم به ذکر است شبکه هلپ ترنس سنتر در مقالات علمی و پزشکی خود برای اشاره به اعضای بدن، همواره از نام علمی اعضا استفاده کرده و می‌کند تا مفهومی دقیق‌ و علمی‌ را به مخاطبین خود منتقل کند. به عنوان مثال؛ ما همچنان همانند سابق از واژگان علمی و استانداردی همچون واژن، بیضه، پستان، رحم و تخمدان برای اشاره به ارگان‌های بدن استفاده می‌کنیم.

همچنین همانگونه که پیش‌تر نیز عنوان شد، گاهی در مقالات انگلیسی علمی و پزشکی همچنان از عبارات «تغییرجنس»، «ترنسکشوال»، «زن به مرد» و … استفاده می‌شود؛ هنگام ترجمه این مقالات، وفاداری به متن اصلی مقاله حکم می‌کند که در ترجمه‌ها دقیقا همان عباراتی استفاده شود که در خود متن مقاله به کار رفته است؛ بنابراین اگر در ترجمه متن مقالات علمی و پزشکی عباراتی همچون FTM، MTF، تغییرجنس و … به کار رفته، بدین معناست که در متن اصلی مقاله علمی و پزشکی چنین عباراتی به کار رفته است، و مترجم در اصل متن دخل و تصرفی نداشته است.

ما همه افراد ترنس را تشویق می‌کنیم تا برای اشاره به خود از همان واژگانی که درست می‌دانند استفاده کنند، و برای اشاره به دوستان ترنس خود نیز، ابتدا سوال کنند و سپس از همان واژگانی استفاده کنند که دوستان ترنس‌شان برای اشاره به خود به کار می‌برند. بنابراین اشکالی ندارد اگر فرد ترنسی خود را با واژه «ام‌تواف»، «ترنسکشوال» و … هویت‌یابی می‌کند؛ در حالت کلی بهتر است برای اشاره به دیگر افراد ترنس همواره واژه‌هایی را به کار ببرید که خود این افراد ترجیح می‌دهند. زیبایی و تنوع در جامعه ترنس در واژه‌های متفاوتی که برای اشاره به خود به کار می‌برند نیز نمود پیدا می‌کند.

به عنوان جمع‌بندی مطلب؛ به اطلاع مخاطبین شبکه هلپ ترنس سنتر می‌رسانیم که زین‌پس به جای عبارت «تغییرجنس» از واژه «ترنزیشن»، و به جای عبارت «جراحی‌های تغییرجنس» از عبارت «جراحی‌های تصدیق/تایید جنسیت» استفاده خواهیم کرد.

🔻شبکه هلپ ترنس سنتر با بررسی بسیاری از مراجع معتبر و علمی و طبق دانش روز دنیا، واژه‌نامه جامع جنس و جنسیت را گردآوری و تدوین نموده است؛ علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند مطلب مرتبط را از طریق لینک زیر مطالعه کرده و کتابچه واژگان را دانلود و مطالعه کنند.

💠واژه‌نامه جنس و جنسیت
https://helptranscenter.org/2020/03/01/1067/

🌐هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org