خلاصۀ اطلاعات جراحی واژینوپلاستی
مترجم: سعید.ش
🔳توصیف عمل جراحی
جراحی واژینوپلاستی یکی از جراحی‌های تصدیق جنسیت زنان ترنس و افراد غیرباینری است. طی جراحی واژینوپلاستی، جراح برای فرد متقاضی واژن و قسمت بیرونی ناحیه تناسلی (شامل مونس، لب‌های کوچک و بزرگ، کلیتوریس، و دهانه پیشابراه) را می‌سازد و آلت تناسلی، کیسه بیضه، و بیضه‌ها را تخلیه می‌کند.
🔳تکنیک‌ها و گزینه‌های جراحی
طی عمل واژینوپلاستی، تخلیه بیضه‌ها (ارکیکتومی)، حذف آلت تناسلی (پینکتومی)، ساخت کانال واژن/واژن جدید (واژینوپلاستی)، ساخت کلیتوریس (کلیتوروپلاستی)، و ساخت لب‌های ناحیه تناسلی (لابیاپلاستی) صورت می‌گیرد.
طی جراحی واژینوپلاستی، جراح می‌تواند واژن را با استفاده از بافت‌های مختلفی درست کند. رایج‌ترین بافتی که در ساخت واژن به کار می‌رود، پوست بدنه آلت تناسلی یا کیسه بیضه است. گاهی جراح برای ساخت واژن علاوه بر پوست آلت تناسلی، از پوست زیر شکم نیز استفاده می‌کند یا گرافت پوستی از جاهای دیگر بدن برمی‌دارد. گاهی جراح واژن را با استفاده از بافت رکتوسیگموئید کولن {روش روده‌ای} درست می‌کند (این روش در کشور کانادا انجام نمی‌شود).
💠واژینوپلاستی به روش وارونه‌سازی آلت تناسلی {روش پوستی}
وارونه سازی آلت تناسلی {روش پوستی} رایج‌ترین تکنیک جراحی واژینوپلاستی است، و تکنیکی است که در مرکز جراحی تصدیق جنسیت مونترآل کانادا ارائه می‌گردد. طی عمل واژینوپلاستی به روش وارونه‌سازی آلت تناسلی {روش پوستی}، جراح پوست بدنه آلت تناسلی را برمی‌گرداند و با این پوست، دیواره واژن جدید را می‌سازد. اگر پوست آلت تناسلی آنقدری نباشد که جراح بتواند با استفاده از آن واژنی با عمق کافی ایجاد کند، آنگاه جراح معمولاً پوست بیشتری از ناحیه کیسه بیضه برمی‌دارد. جراح ناحیه بین مثانه و راست روده را کالبدشکافی نموده و در بخش خلفی پروستات فضایی برای قرارگیری واژن جدید ایجاد می‌کند. جراح طی این عمل، بیضه‌ها را نیز تخلیه می‌کند، اما به غده پروستات دست نمی‌زند.
جراح کلیتوریس را از بخش کوچکی از کلاهک آلت تناسلی با حفظ عصب‌های این ناحیه درست می‌کند؛ به این صورت که کلاهک را به عروق و اعصاب دورسال آلت تناسلی متصل نگه می‌دارد و آن را به گونه‌ای فرم‌دهی می‌کند تا مانند کلیتوریس شود. جراح غلفه کلیتوریس را نیز از بافت آلت تناسلی درست می‌کند. جراح لب‌های کوچک را از غشاء مخاطی پیشابراه و پوست آلت، و لب‌های بزرگ را نیز از پوست کیسه بیضه درست می‌کند.
💠کولن واژینوپلاستی {روش روده‌ای}
واژینوپلاستی به روش روده‌ای به این صورت است که جراح بخشی از روده بزرگ را برمی‌دارد و با آن دیواره واژن را می‌سازد. بخشی از روده که برای ساخت واژن مورد استفاده قرار می‌گیرد، خونرسانی خود را حفظ کرده و به صورت طبیعی مایع لیزکننده تولید می‌کند. واژینوپلاستی به روش روده‌ای عملی تهاجمی‌تر بوده و با خطر بالاتر بروز عوارض مربوط به روده همراه است. این تکنیک در حال حاضر در کانادا انجام نمی‌پذیرد.
💠واژینوپلاستی بدون عمق
واژینوپلاستی بدون عمق تکنیکی کم‌تهاجم‌تر برای ساخت ناحیه تناسلی منتسب به زنانه است. این تکنیک مناسب افرادی است که نمی‌خواهند کانال واژن داشته باشند. طی جراحی واژینوپلاستی بدون عمق، جراح واژنی بسیار کم‌عمق همراه با ناحیه تناسلی بیرونی شامل کلیتوریس، لب‌های کوچک، و لب‌های بزرگ می‌سازد. افرادی که عمل واژینوپلاستی بدون عمق انجام می‌دهند می‌توانند در حالت نشسته ادرار کنند. این افراد نمی‌توانند رابطه جنسی دخول برقرار کنند، و در آینده نیز دیگر نمی‌توانند تحت عمل واژینوپلاستی به روش وارونه‌سازی آلت تناسلی قرار گیرند.
🔳نتایج مورد انتظار جراحی واژینوپلاستی
🔹تسکین ملال جنسیتی به واسطه همسوسازی آناتومی فرد با هویت جنسیتی وی
🔸منبع اصلی تولید تستسترون بدن و تاثیرات آن از بین می‌رود.
🔹افرادی که عمل واژینوپلاستی انجام می‌دهند اغلب می‌توانند مصرف داروهای ضدآندروژن خود را متوقف نموده، یا حداقل دوز این داروها را به میزان چشمگیری کاهش دهند.
🔸بعضی از افرادی که عمل واژینوپلاستی انجام می‌دهند می‌توانند دوز استروژن مصرفی خود را کاهش دهند.
🔹بعد از عمل واژینوپلاستی، حس ناحیه تناسلی حفظ می‌شود و بنابراین بسیاری از افراد می‌توانند به ارگاسم برسند.
🔸توانایی برقراری رابطه دخول جنسی (اگر ساخت کانال واژن صورت گیرد)
🔹توانایی ادرار کردن در حالت نشسته
🔸رفع نیاز به «بستن و پنهان کردن» ناحیه تناسلی
🔳معایب جراحی واژینوپلاستی
▪️عملی برگشت‌ناپذیر است.
▫️منجر به ناباروری دائمی می‌شود (بدن دیگر توانایی تولید اسپرم را ندارد).
▪️بدن تقریباً دیگر قادر به تولید تستسترون نخواهد بود (بنابراین اگر فردی هورمون درمانی را متوقف کند، در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار می‌گیرد).
▫️از جمله عوارض جانبی سطح پایین تستسترون در بدن می‌توان به اختلال نعوظ، کاهش میل جنسی، و کاهش انرژی اشاره نمود.
🔳روش‌های درمانی جایگزین
🔹بستن و پنهان کردن اندام تناسلی
🔸ارکیکتومی (تخلیه بیضه) با یا بدون اسکروتکتومی (حذف پوست کیسه بیضه)
🔹واژینوپلاستی بدون عمق
🔳ریسک‌ها و عوارض جراحی واژینوپلاستی
🔻عوارض مربوط به واژن:
▪️تنگی یا انسداد واژن جدید (برای جلوگیری از بروز این عارضه لازم است مادام‌العمر دیلاته کنید یا کاری مشابه با دیلاته انجام دهید)
▫️افتادگی واژن جدید (سقف واژن از موقعیت اصلی خود خارج گردیده و دچار افتادگی می‌شود)
▪️نکروز جزئی یا کامل فلپ (از بین رفتن کلیتوریس)؛ ریسک بروز این عارضه با سیگار کشیدن افزایش پیدا می‌کند
▫️رشد مو داخل واژن جدید (سبب تحریک و حساسیت، التهاب، و عفونت واژن می‌شود)
▪️شکل‌گیری گرانولوما داخل واژن (رشد بیش از اندازه بافت رو به بهبودی، که سبب شکل‌گیری توده‌ای برجسته می‌شود)
▫️نوروما داخل واژن (بیش‌حسی واژن)
🔻عوارض مربوط به دستگاه ادراری:
▪️تنگی پیشابراه: تنگ شدن پیشابراه به طوریکه دفع ادرار را با مشکلاتی مواجه می‌سازد
▫️انسداد پیشابراه: انسداد کامل پیشابراه، ناتوانی در دفع ادرار، بطوریکه فرد متقاضی نیاز به سوند پیدا می‌کند (تا موقعی که تحت عمل جراحی ترمیمی قرار گیرد)
▪️بی‌اختیاری ادراری
▫️فیستول یورترو-واژینال (ایجاد راه ارتباطی غیرطبیعی بین پیشابراه و واژن)
▪️عفونت ادراری
🔻شکافتگی زخم/تاخیر در بهبودی:
▪️فورچت واژینال، یعنی جایی که لب‌های کوچک از سمت پایین به ناحیه پرینئوم می‌رسند، و همینطور بعضی از قسمت‌های لب‌های ناحیه تناسلی تحت فشار بیشتری بوده و دیرتر بهبود پیدا می‌کنند.
🔻عوارض مربوط به راست‌روده:
▪️آسیب به راست‌روده
▫️فیستول رکتو-واژینال (ایجاد راه ارتباطی غیرطبیعی بین راست‌روده و واژن، که سبب می‌شود تا گاز/ترشحات روده یا مدفوع از طریق واژن خارج گردد؛ در صورت بروز این عارضه، لازم است جراحی ترمیمی انجام گیرد)
🔻سایر ریسک‌ها:
▪️از بین رفتن حس، از بین رفتن عملکرد جنسی، ناتوانی در رسیدن به ارگاسم
▫️نارضایتی از سایز/شکل واژن، کلیتوریس یا لب‌های ناحیه تناسلی
▪️شکل‌گیری اسکار هایپرتروفیک
▫️سندرم کمپارتمان و آسیب عصبی در ناحیه پاها: این عارضه بدلیل موقعیت قرارگیری پاها در حین عمل جراحی رخ می‌دهد
🔳ریسک‌ها/عوارض بالقوه و شایع بیشتر عمل‌های جراحی
⚠️توجه: ریسک‌های جراحی با سیگار کشیدن، مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن، اختلالات لخته شدن خون، بیماری‌هایی که مانع بهبودی می‌شوند، شاخص توده بدنی (بی‌ام‌آی) کمتر از 18.5 یا بیشتر از 30 افزایش پیدا می‌کند.
🔹خونریزی، بطوریکه اگر حاد شود نیاز به انتقال خون وجود دارد
🔸ترومبوز ورید عمقی، امبولی ریوی (لخته شدن خون در پاها و شش‌ها)
🔹آسیب به اندام‌های مجاور (ارگان‌ها، عصب‌ها، عروق خونی)
🔸هماتوم (جمع شدن خون)/سروما (جمع شدن مایعات)
🔹عفونت/آبسه (جمع شدن چرک)
🔸پاره شدن زخم، تاخیر در روند بهبودی
🔹آسیب عصبی، از بین رفتن حس، بیش‌حسی، درد نوروپاتیک (عصبی)
🔸درد مزمن
🔹شکل‌گیری اسکار (اگر فردی سابقه اسکار کلوئیدی داشته باشد، ممکن است دچار اسکارهای برجسته شود)
🔸نارضایتی از ظاهر/عملکرد نتیجه جراحی
🔹نیاز به جراحی(ها)ی مجدد ترمیمی
🔸پشیمانی بعد از عمل
💠ریسک‌های عمومی بیهوشی:
▪️نارسایی تنفسی
▫️نارسایی/ایست قلبی
▪️مرگ
▫️خرابی دندان‌ها
▪️پنومونی تنفسی
▫️تهوع/استفراغ
🔳مراقبت قبل و بعد از عمل
💠ملاحظات پیش از عمل
🔹لازم است پیش از عمل درمورد حفظ توانایی باروری با پزشک مشورت کنید و/یا فریز اسپرم انجام دهید.
🔸پس از جراحی ارکیکتومی (تخلیه بیضه)، لازم است هورمون درمانی را تا مدتی که از لحاظ پزشکی ایمن و سودمند باشد، به طور پیوسته ادامه دهید تا در معرض ریسک بالای ابتلا به پوکی استخوان قرار نگیرید.
🔹لازم است قبل و بعد از عمل سیگار کشیدن را متوقف کنید تا زخم‌هایتان به شیوه مطلوب بهبود پیدا کنند.
🔸سیگار کشیدن، مصرف الکل، و سایر مواد را طبق زمان‌بندی جراح‌تان ترک کنید و از دستورالعمل جراح‌تان پیروی کنید.
🔹پزشکان کلینیک جراحی تصدیق جنسیت مونترآل توصیه می‌کنند که قبل از عمل پوست کیسه بیضه الکترولیز نشود.
🔸با توجه به این‌که افرادی که عمل واژینوپلاستی را پشت سر گذاشته‌اند لازم است مرتب واژن خود را دیلاته کنند، بسیاری از این افراد به مدت سه ماه مرخصی شغلی می‌گیرند. بعضی از افراد نیز بسته به این‌که روند بهبودی‌شان چگونه پیش می‌رود و چه نوع شغلی دارند، نیاز دارند که مدت زمان بیشتری مرخصی شغلی بگیرند.
🔹بعد از عمل لازم است فعالیت‌هایتان را کاهش دهید، و حتماً با فردی هماهنگ کنید که در دوران بعد از عمل مسئولیت مراقبت از شما را برعهده گیرد (در رعایت نظافت شخصی، شستشوی لباس، خرید خواروبار، آماده کردن غذا و … کمک‌تان کند) و همراه‌تان باشد.
🔸طی دوره بعد از عمل حتماً به طور جدی از دستورالعمل‌های دیلاته واژن، استحمام نشیمن و دوش واژینال پیروی کنید. لازم است طی سه ماه نخست بعد از عمل واقعاً برای انجام این دستورالعمل‌ها زمان بگذارید و به انجام به موقع آنها متعهد شوید.
🔹طی دوره بعد از عمل لازم است در جلسات فالوآپ (پیگیری) با پزشکان شرکت کنید.
🔸تقریباً شش الی دوازده ماه به طول می‌انجامد تا ظاهر اصلی ناحیه تناسلی منتسب به زنانه نمایان گردد.
هر مرکز جراحی، قوانین مخصوص به خودش را دارد و متقاضیان عمل لازم است روندی که باید پیش از عمل طی کنند را از جراح خود جویا شوند.
🔻بیمارستان‌ها استانداردهای پیش از عملی به شرح زیر دارند:
➖پیش از پذیرش لازم است به بیمارستان مراجعه کنید تا پیشینه سلامتی‌تان را مرور کنند و آموزش‌های لازم (مراقبت قبل و بعد از عمل) را به شما ارائه کنند.
➖بسته به این‌که پیشینه پزشکی‌تان چگونه باشد، ممکن است لازم شود با متخصص بیهوشی و/یا پزشک مشورت کنید.
🔻متخصص بیهوشی معمولاً درمورد موارد زیر صحبت می‌کند:
➖مصرف چه نوع داروهایی را باید چه موقع متوقف کنید؛
➖نحوه بیهوشی و ریسک‌های آن به چه صورت است؛
➖مدیریت درد به چه صورت انجام می‌پذیرد.
💠مراقبت بلافاصله قبل از عمل
🔹درمورد مدت زمانی که باید مصرف داروهایی همچون هورمون‌ها، رقیق‌کننده‌های خون، آسپرین، و مکمل‌های گیاهی را متوقف کنید، از دستورالعمل جراح/متخصص بیهوشی پیروی کنید.
💠مراقبت بلافاصله بعد از عمل
▪️بعد از عمل واژینوپلاستی تا چند روز نخست بعد از عمل، یک استنت واژینال خواهید داشت (برای باز نگه داشتن کانال واژن)، و همینطور سوند ادراری در پیشابراه‌تان قرار خواهد گرفت.
▪️بعد از این که استنت را از واژن‌تان خارج کردند، لازم است پروسه دیلاته واژن، دوش واژینال، و استحمام نشیمن را آغاز کنید.
▪️درمورد تعداد دفعات انجام دیلاته و همینطور مدت زمانی که لازم است دیلاتور را درون واژن خود نگه دارید، نحوه انجام دوش واژینال، استحمام اسفنجی، و مراقبت از پانسمان‌های جراحی از دستورالعمل جراح‌تان پیروی کنید.
➖به عنوان مثال، جراحان مرکز جراحی تصدیق جنسیت مونترآل توصیه می‌کنند که طی ماه نخست پس از جراحی، دیلاته واژن چهار بار در روز (هر بار به مدت 25 دقیقه)، استحمام نشیمن دو بار در روز، و دوش واژینال نیز دو بار در روز انجام پذیرد.
➖برنامه کامل دیلاته واژن به قلم جراحان مرکز تصدیق جنسیت مونترآل را از اینجا مطالعه نمایید.
▪️فعالیت: بعد از عمل پیاده‌روی‌های کوتاه به مدت ده دقیقه انجام دهید تا به استنت و بخیه‌هایتان فشار وارد نشود.
▪️داروها: اغلب یک دوره آنتی‌بیوتیک خوراکی برایتان تجویز می‌شود تا احتمال بروز عفونت به حداقل برسد.
🔻عوارض جانبی بلافاصله بعد از عمل
➖خونریزی، خارش، ورم، کبودی: معمولا طی 48 ساعت نخست بعد از عمل رخ می‌دهد.
➖درد: با مصرف داروهای مسکن، استراحت و کمپرس سرد تسکین می‌یابد.
➖ممکن است از ناحیه شکم تا داخل ران‌هایتان دچار کبودی شوید، و 3-4 هفته طول بکشد تا این کبودی برطرف گردد.
➖تا شش هفته به طول می‌انجامد تا ورم لب‌های ناحیه تناسلی فروکش کند.
➖مسئله پخش شدن ادرار معمولا به‌مرور زمان (معمولا در عرض سه الی شش ماه) برطرف می‌شود.
➖تا 6-8 هفته نخست بعد از عمل ترشحات قهوه‌ای/زردرنگی از ناحیه واژن خواهید داشت.
➖اسکار: معمولا طی سال نخست بعد از عمل محو می‌شود.
💠مراقبت پزشکی بلندمدت
🔹مراجعه‌کنندگان می‌توانند با مشورت با جراح خود به این نتیجه برسند که آیا نیازی به انجام عمل ترمیمی دارند یا این‌که خیر.
🔸لازم است تا حداقل یکسال بعد از عمل، هر روز واژن خود را دیلاته کنید. پس از گذشت یکسال نیز لازم است واژن خود را هر هفته بصورت منظم دیلاته کنید، مگر این‌که مرتب رابطه جنسی دخول واژینال داشته باشید.
🔹بیحسی: حس ناحیه تناسلی معمولاً طی سال نخست و با بهبودی پایانه‌های عصبی به‌تدریج باز می‌گردد.
🔸رابطه جنسی: از جراح‌تان بپرسید که چه موقع می‌توانید فعالیت جنسی‌تان را از سر بگیرید، و آیا لازم است بعد از برقراری رابطه جنسی دخول، دوش واژینال انجام دهید یا این‌که خیر؛ از دستورالعمل جراح خودتان پیروی کنید. واژن حاصل از عمل واژینوپلاستی به صورت طبیعی مایع لیزکننده تولید نمی‌کند، بنابراین موقع برقراری رابطه جنسی دخول لازم است از روان‌کننده مصنوعی استفاده کنید.
🔹بعد از عمل واژینوپلاستی می‌توان معاینه پروستات را از طریق واژن انجام داد.
🔸انتظار می‌رود که ترشحاتی از ناحیه واژن خود داشته باشید. اگر ترشحات‌تان افزایش پیدا کرده یا با بوی نامطبوعی همراه شده است، می‌توانید یک دوره دوش واژینال انجام دهید تا این مسئله برطرف شود. افرادی که نتیجه آزمایش عفونت قارچی یا واژینوز باکتریال آنها مثبت اعلام شده نیز به شیوه معمول تحت درمان قرار می‌گیرند.
🔹استفاده از آنوسکوپ به جای اسپکولوم، معاینه سقف واژن را با سهولت بیشتری امکان‌پذیر می‌کند.
🔸عفونت‌های قابل انتقال جنسی واژینال: جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله مرتبط را از اینجا مطالعه نمایید.
🔹با توجه به این‌که عمل ارکیکتومی (تخلیه بیضه) قبل از عمل واژینوپلاستی یا همزمان با این عمل صورت می‌گیرد، مراجعه‌کنندگان لازم است از دستورالعمل‌های مربوط به مراقبت‌های بلندمدت که در مقاله مربوط به ارکیکتومی نوشته شده است نیز آگاه باشند.
🔻جهت مطالعه بیشتر:
✳️فرم رضایت آگاهانه جامع جهت انجام جراحی ارکیکتومی (تخلیه بیضه) و واژینوپلاستی (ساخت واژن) در زنان ترنس (MTF)
https://helptranscenter.org/2019/06/21/745/
مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
مرجع:
https://www.rainbowhealthontario.ca
Copyright © 2020 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved.
هلپ ترنس سنتر 