معرفی تکنیک‌های مختلف جراحی واژینوپلاستی در زنان ترنس
مترجم: سعید.ش
واژینوپلاستی نام روندی جراحی است که طی آن ساخت واژن انجام می‌گیرد. عمل واژینوپلاستی برای زنان سیسجندری (غیرترنس) که بدلیل ابتلا به سرطان واژن عمل واژینکتومی (تخلیه واژن) را پشت سر گذاشته‌اند انجام می‌شود. این عمل برای زنان سیسجندری که بدون کانال واژن متولد شده‌اند نیز انجام می‌گیرد. علاوه بر این موارد، عمل واژینوپلاستی به عنوان یکی از جراحی‌های تصدیق جنسیت جهت ساخت واژن در زنان ترنسجندر نیز انجام می‌گیرد.
زنانی که نیاز به انجام عمل واژینوپلاستی دارند، عمل خود را می‌توانند به روش‌های مختلفی انجام دهند. مناسب‌ترین تکنیک واژینوپلاستی برای هر فرد به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. در حالت کلی، سن و علت انجام عمل واژینوپلاستی تعیین‌کننده نوع تکنیک این عمل است. به عنوان مثال، تکنیکی که برای یک زن ترنسجندر بزرگسال مناسب است، ممکن است برای یک دختر سیسجندر جوان مناسب نباشد. اصلی‌ترین انواع تکنیک‌های عمل واژینوپلاستی عبارت‌اند از: روش روده‌ای، روش پریتونئال، روش مک‌اندو، روش موکوز بوکال، و روش وارونه‌سازی آلت تناسلی منتسب به مردان.
گاهی به واژنی که طی عمل واژینوپلاستی ساخته می‌شود اصطلاحاً «نئو-واژن» می‌گویند که به معنای «واژن جدید» است.
◼️سیگموئید واژینوپلاستی {روش روده‌ای}
طی عمل واژینوپلاستی به روش روده‌ای، از بخشی از سیگموئید کولن برای ساخت واژن استفاده می‌شود. این عمل معمولاً به روش لاپراسکوپی صورت می‌گیرد. به جراحی لاپراسکوپیک اغلب جراحی کم‌تهاجم یا سوراخ‌کلید گفته می‌شود، چرا که طی این عمل فقط سوراخ کوچکی روی پوست ایجاد می‌گردد. طی عمل واژینوپلاستی به روش روده‌ای، بخش کوچکی از روده را جدا می‌کنند، آن را به سمت پایین می‌چرخانند و با آن کانال واژن را می‌سازند. سپس روده را به هم بخیه می‌کنند تا بتواند وظیفه خود را در بدن انجام دهد.
بعضی از افرادی که عمل واژینوپلاستی به روش روده‌ای انجام داده‌اند، از ترشح بیش از اندازه مخاط واژن و بوی ناخوشآیند مخاط شکایت دارند. اما این عوارض جانبی توسط همه افرادی که این نوع عمل را انجام داده‌اند گزارش نشده است.
بعضی از افراد، ترشح مخاط از بافت روده را به چشم یک مزیت می‌نگرند. واژن سالم نیز مخاط تولید می‌کند و قابلیت خودروان‌کنندگی دارد. واژنی که به روش روده‌ای ساخته می‌شود قابلیت کشسانی نیز دارد و از این جهت بیشتر از سایر تکنیک‌های جراحی واژینوپلاستی به واژن مادرزاد شباهت دارد.
◼️پریتونئال واژینوپلاستی {روش شکمی}
طی عمل واژینوپلاستی به روش شکمی، که به آن عمل Luohu نیز گفته می‌شود، از لایه پریتونئوم داخل شکم برای ساخت واژن استفاده می‌شود. پریتونئال واژینوپلاستی نیز مانند واژینوپلاستی به روش روده‌ای معمولا به روش لاپراسکوپی انجام می‌گیرد.
زنانی که عمل واژینوپلاستی خود را به این روش انجام می‌دهند، برای باز نگه داشتن کانال واژن ضرورتاً نیازی به دیلاته کردن واژن خود ندارند، به‌خصوص اگر به طور منظم رابطه جنسی دخول داشته باشند.
پریتونئال واژینوپلاستی و همینطور سایر تکنیک‌های واژینوپلاستی با ریسک بروز فیستول رکتوواژینال همراه‌اند. فیستول رکتوواژینال به حفره‌ای گفته می‌شود که بین رکتوم (راست‌روده) و واژن ایجاد می‌گردد. فیستول معمولاً با انجام عمل جراحی قابل ترمیم است.
◼️مک‌اندو واژینوپلاستی {روش گرافت پوستی}
تکنیک مک‌اندو، روند مک‌اندو، یا مک‌اندو واژینوپلاستی (به انگلیسی: McIndoe Vaginoplasty) با روندهای پریتونئال واژینوپلاستی و واژینوپلاسنی به روش روده‌ای تفاوت‌هایی دارد. در تکنیک مک‌اندو برخلاف روش روده‌ای و شکمی، برای ساخت واژن نیازی به عمل شکمی نیست.
در تکنیک مک‌اندو، برای ساخت واژن از گرافت استفاده می‌شود. به این صورت که گرافت پوستی را روی قالب واژینال می‌گذارند، سپس این قالب را در فضایی که از قبل در بدن باز کرده‌اند قرار می‌دهند و بدین‌ترتیب واژن جدید را می‌سازند. در روش روده‌ای و شکمی، برای ساخت واژن از هیچ قالبی استفاده نمی‌شود. قالبی که در روش مک‌اندو استفاده می‌شود باید تا چندین ماه پس از جراحی تمام‌وقت در جایگاه خود بماند (البته برای نظافت می‌توان آن را خارج کرد) تا واژن به‌خوبی بهبود پیدا کند، باز بماند، و مناسب برقراری رابطه جنسی دخول شود.
پوستی که در روش مک‌اندو برای ساخت واژن مورد استفاده قرار می‌گیرد، برخلاف بافت پریتونئوم و روده از نوع بافت مخاطی نیست. بنابراین واژن حاصل از تکنیک مک‌اندو قابلیت خودروان‌کنندگی ندارد. در این روش ریسک بسته شدن دهانه واژن نیز بیشتر است. به همین دلیل زنانی که عمل واژینوپلاستی خود را به روش مک‌اندو انجام می‌دهند و مرتب رابطه جنسی دخول ندارند، لازم است حتماً واژن خود را تا آخر عمر دیلاته کنند.
◼️بوکال موکوز واژینوپلاستی {روش دهانی}
موکوز بوکال بافتی است که داخل دهان را پوشانیده و نسبتا شبیه به بافت واژینال است، از این لحاظ که بدون مو بوده و موکوز (مخاط) تولید می‌کند. بنابراین بافت مخاطی دهان از برخی جهات برای ساخت واژن طی عمل واژینوپلاستی ایده‌آل است.
اما لازم به ذکر است که واژینوپلاستی دهانی به دلایل متعددی به اندازه سایر تکنیک‌های واژینوپلاستی رایج نیست. یکی به این دلیل که مقدار بافت موجود نسبتا‌ً کم بوده و بنابراین واژن حاصل از این تکنیک عمق کافی نخواهد داشت. دیگر این‌که نگرانی‌هایی درمورد بروز عوارض مربوط به دهان و گونه مطرح است. و بعلاوه، بیشتر پزشکان زنان روی بافت داخل دهان کار نمی‌کنند. بنابراین اگر جراح زنان بخواهد بافت مخاطی دهان را به درستی بردارد، لازم است بدین‌منظور با جراح‌های صورت همکاری کند. بوکال موکوز واژینوپلاستی {روش دهانی} برای زنان ترنسجندر انجام نمی‌پذیرد.
◼️واژینوپلاستی به روش وارونه‌سازی آلت تناسلی {روش پوستی}
روش وارونه‌سازی آلت تناسلی فقط برای زنان ترنسجندر انجام می‌پذیرد. طی این روند، پوست بیرون آلت تناسلی منتسب به مردان را برمی‌دارند، وارونه می‌کنند و با آن واژن درست می‌کنند. کلاهک آلت تناسلی را نیز اصلاح می‌کنند و با آن کلیتوریس می‌سازند. در پایان نیز با پوست کیسه بیضه، لب‌های بزرگ و کوچک ناحیه تناسلی منتسب به زنان را درست می‌کنند.
معایب روش پوستی مشابه با مک‌اندو واژینوپلاستی {روش گرافت پوستی} است. پیش از عمل واژینوپلاستی به روش پوستی لازم است موها کاملاً حذف شود تا هیچ مویی داخل واژن رشد نکند. افرادی که عمل واژینوپلاستی خود را به این روش انجام می‌دهند لازم است برای حفظ کانال واژن به صورت مادام‌العمر دیلاته کنند. واژن حاصل از روش پوستی قابلیت خودروان‌کنندگی نیز ندارد.
درست است که روش وارونه‌سازی آلت تناسلی فقط برای زنان ترنسجندر قابل انجام است، اما لازم به ذکر است که این روش تنها گزینه‌ای نیست که این افراد پیش روی خود دارند. زنان ترنسجندر می‌توانند عمل واژینوپلاستی خود را به روش روده‌ای نیز انجام دهند، چه به عنوان جراحی اصلی و چه به عنوان جراحی ترمیمی. زنان ترنسجندر می‌توانند عمل خود را به روش پریتونئال واژینوپلاستی {روش شکمی} نیز انجام دهند، اما این روش در بیشتر مناطق برای زنان ترنسجندر انجام «نمی‌شود».
◼️روش غیروارونه‌سازی آلت تناسلی {روش دکتر ساپورن}
روش غیروارونه‌سازی آلت تناسلی منتسب به مردان(به انگلیسی: Non-Penile Inversion Vaginoplasty) با نام تکنیک ساپورن یا چنبوری فلپ نیز شناخته می‌شود (بعد از این‌که دکتر ساپورن این روش را پدید آورد).
طی این روند، از گرافت بافت کیسه بیضه برای ساخت کانال واژن، و از بافت دست‌نخوره کیسه بیضه برای ساخت لب‌های بزرگ ناحیه تناسلی منتسب به زنان استفاده می‌شود (مثل همان کاری که در روش وارونه‌سازی آلت تناسلی انجام می‌شود). از بافت آلت تناسلی منتسب به مردان نیز برای ساخت لب‌های کوچک و غلفه کلیتوریس استفاده می‌شود.
جراح‌هایی که این تکنیک را انجام می‌دهند ادعا می‌کنند که در این روش عمق واژن بیشتر است، لب‌های داخلی حس بیشتری دارند، و نتیجه جراحی حاصل از این تکنیک زیباتر است.
◼️متد ویلسون
متد وارونه‌سازی آلت تناسلی ویلسون با تکنیک وارونه‌سازی آلت تناسلی منتسب به مردان مرسوم متفاوت است. تکنیک ویلسون روندی سه مرحله‌ای است، بطوریکه واژینوپلاستی اصلی طی دو مرحله صورت می‌گیرد.
متد ویلسون در ابتدا مشابه با تکنیک وارونه‌سازی آلت تناسلی مرسوم انجام می‌شود. اما وقتی نوبت به مرحله ساخت سقف واژن می‌رسد، سقف واژن را دست نخورده رها می‌کنند، سپس استنت استریلی را درون واژن قرار می‌دهند. بعد از 5-7 روز، گرافت پوستی از ناحیه باسن برمی‌دارند و با آن سقف واژن را می‌پوشانند. از پوست آلت تناسلی برای ساخت لب‌های کوچک، غلفه کلیتوریس، و محل اتصال لب‌های کوچک استفاده می‌کنند؛ از کلاهک آلت تناسلی منتسب به مردان نیز برای ساخت کلیتوریس، و از کیسه بیضه برای ساخت لب‌های بزرگ ناحیه تناسلی منتسب به زنان استفاده می‌کنند.
🔰دیلاته کردن واژن پس از جراحی واژینوپلاستی
زنانی که عمل واژینوپلاستی را پشت سر می‌گذارند، بسته به نوع تکنیک عمل ممکن است لازم باشد تا آخر عمر واژن خود را دیلاته کنند.
دیلاته کردن به این صورت است که یک دیلاتور سیلیکنی – میله‌ای سیلیکنی که انتهایش خمیده است – را به مدت کوتاهی (معمولا حدود 10-15 دقیقه) درون واژن قرار می‌دهند.
دیلاته کردن باعث می‌شود تا دیواره‌های واژن به‌آرامی منبسط شوند و عمق و عرض واژن افزایش پیدا کند. دیلاته کردن برای زنانی که بعد از عمل واژینوپلاستی موقع برقراری رابطه دخول جنسی با مشکل مواجه هستند مفید واقع می‌شود. اگر عمل واژینوپلاستی به روش پوستی (مثلاً وارونه‌سازی آلت تناسلی منتسب به مردان یا مک‌اندو واژینوپلاستی) صورت گرفته باشد، دیلاته کردن واژن برای باز نگه داشتن کانال واژن ضروری است. تعداد دفعات انجام دیلاته به نوع تکنیک جراحی و مدت زمانی که از تاریج انجام عمل جراحی گذشته است بستگی دارد.
🔻مطالب مرتبط:
🔹اطلاعات جامع تکنیک‌های جراحی واژینوپلاستی (ساخت واژن) در زنان ترنس
https://helptranscenter.org/2017/03/04/63/
🔸فرم رضایت آگاهانه جامع جهت انجام جراحی ارکیکتومی (تخلیه بیضه) و واژینوپلاستی (ساخت واژن) در زنان ترنس
https://helptranscenter.org/2019/06/21/745/
مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
مراجع:
https://www.verywellhealth.com
https://www.susans.org
https://www.healthline.com
Copyright © 2020 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved.
هلپ ترنس سنتر 