پنج باور نادرست رایج در جامعه ترنس ایران در زمینه تعریف ترنس
نویسنده: سعید.ش
🔻فایل پیدیاف بررسی جامع باورهای نادرست رایج در جامعه ترنس ایران در زمینه ترنسجندر، ترنسکشوال و جراحیهای تصدیق جنسیت؛ گرایشهای جنسی و روابط جنسی افراد ترنس؛ تعریف ترنس؛ و هویتیابی و تشخیص ترنس بودن را میتوانید از طریق لینک زیر دانلود نمایید.
جامعه ترنس ایران سالهای بسیاری است که از عدم آگاهی و نبود اطلاعات صحیح در زمینههای مختلف رنج میبرد. این مسئله متاسفانه سالهاست که فضایی را برای ایجاد شایعات و باورهای نادرست و غیرعلمی و گاهاً متعصبانه و کلیشهای ایجاد کرده است. در این مقاله سعی بر این داریم تا به پنج مورد از رایجترین باورهای نادرست جامعه ترنس ایران در زمینه تعریف ترنس بپردازیم. امید است تکتک افراد ترنس با افزایش آگاهی و اطلاعات خود و تلاش جهت تصحیح باورهای نادرست رایج، گام مهمی را در جهت پیشرفت جامعه ترنس ایران بردارند و برای بهبود وضعیت و شرایط خود و دیگر همنوعانشان مشارکتی فعال داشته باشند.
❌🔳باور نادرست 1: ترنس یعنی روح مردانه در جسم زنانه و بالعکس
جمله فوق یکی از رایجترین جملههاییست که از زبان بسیاری از افراد ترنس و غیرترنس ایرانی شنیده میشود و به نوعی سادهترین تعریف ترنس تلقی میگردد. این جمله حاوی مفاهیم نادرستی است که در ادامه به هر یک میپردازیم.
ابتدا لازم به ذکر است که واژه «روح» در حوزه مسائل علمی جایگاهی ندارد. جایگاه این واژه در حوزه مسائل مذهبی و فلسفی است. «روح» چیزی نیست که قابل اندازهگیری و اثبات باشد، چه برسد به اینکه جنسیتی به آن نسبت داده شود. بنابراین بهتر است به جای به کار بردن واژه روح در تعریف ترنس، از عبارت صحیح «باور درونی» یا «هویت جنسیتی» استفاده نماییم.
برای تعریف ترنس، ابتدا لازم است تفاوت جنس و جنسیت را برای مخاطب توضیح دهیم. به طور خلاصه، ترنس به فردی گفته میشود که خود را با جنسیتی که در بدو تولد براساس اندام جنسیاش به او نسبت داده شده هویتیابی نمیکند. معنای این جمله چیست؟ جنس افراد در بدو تولد با توجه به اندام جنسی، زن، مرد یا بیناجنسی تشخیص داده میشود. وقتی جنسی در بدو تولد به فردی نسبت داده شد، آنگاه جامعه از فرد انتظار دارد که براساس جنس نسبت داده شده در بدو تولد به خود رفتار نموده و در جامعه حضور یابد، یا به عبارت دیگر، جامعه از فرد میخواهد که جنسیتی همسو با جنس نسبت داده شده در بدو تولد به خود را داشته باشد.
حال ترنس به افرادی گفته میشود که جنسیت خود را متفاوت با جنسیتی میدانند که در بدو تولد با توجه به اندام جنسی به آنها نسبت داده شده است. یعنی اگر با توجه به شکل اندام جنسی، جنس مرد به فردی نسبت داده شده و جامعه از او انتظار دارد که طبق جنسیت مرد در جامعه حضور یابد، فردی که ترنس است جنسیت/جنس خود را مرد نمیداند و چیز دیگری میداند.
مفاهیم جنس، جنسیت، هویت جنسیتی، نقش جنسیتی، ابراز جنسیتی و … مفاهیم سادهای نیستند. برای درک کامل مفهوم ترنس، ابتدا لازم است مفهوم واژگان نامبرده را بدانید و سپس به تعریف ترنس بپردازید. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید مقالات مرتبط را در اینجا، اینجا، اینجا، اینجا، اینجا و اینجا مطالعه نمایید.
همچنین لازم به ذکر است که به کار بردن عبارت «جسم مردانه/جسم زنانه» نادرست است. هر فردی دید منحصر به فردی نسبت به جنس و جسم خود دارد. بعضی از مردان ترنس جسم خود را مردانه میدانند، صرفنظر از این که هورمون درمانی یا جراحی انجام داده یا نداده باشند. بعضی از زنان ترنس، ناحیه تناسلی منتسب به مردان خود را کاملاً زنانه میدانند و از دید آنها عضو تناسلیشان بدون هیچ عملی کاملاً زنانه است. وقتی عبارت «جسم مردانه/جسم زنانه» را به کار میبریم، عملاً داریم سبب ایجاد محدودیتهایی برای افراد ترنس در سطح جامعه میشویم. به عنوان مثال، اگر این تعریف را به اشتباه در جامعه جا بیاندازیم که زن ترنس زنی است که در جسم مردانه گرفتار شده است، آنگاه به محدودیتهای بسیاری که براساس جسم زنان ترنس در جامعه به آنها تحمیل شده است دامن میزنیم. نمونه بارز این محدودیتها، اجبار زنان ترنس در ایران به انجام عمل ناحیه تناسلی و «زنانه» کردن آن است تا اجازه پیدا کنند مدارک هویتی خود را به صورت قانونی تعویض نموده و کارت شناسایی مطابق با جنسیت صحیح خود دریافت نمایند. بنابراین به جای به کار بردن عبارت نادرست «جسم زنانه/جسم مردانه»، بهتر است عبارت صحیح «جسم منتسب به زنان/جسم منتسب به مردان» را به کار ببریم تا هر فردی خود بتواند تعاریفی را که برای اشاره به جنس و جنسیت خود مناسب میبیند به کار ببرد.
مهمترین نکتهای که باید بهخاطر داشته باشید این است که هر فردی خود تعیینکننده جنسیت و جنس خویش است. وقتی فرد ترنسی خود را زن/مرد/غیرباینری میداند و جسم خود را منتسب به زنان/مردان/هیچکدام، وظیفهٔ ما این است که هویتیابی او را تصدیق نموده و تعاریفی که برای معرفی و اشاره به جسم خویش به کار میبرد را محترم شماریم.
❌🔳باور نادرست 2: ترنس جنسیت برتر، فرشته، مخلوق خاص و … است
همیشه یادمان باشد، ترنس «انسان» است درست مانند دیگر انسانها. ترنس بودن سبب برتری فردی بر دیگران نمیشود. متاسفانه این باور نادرست از آنجایی رواج یافته که بعضی از افراد تصور میکنند ترنس بودن مساوی با رنج کشیدن و بدبختی است و سیسجندر (غیرترنس) بودن مساوی با شادی و خوشبختی، چرا که افراد غیرترنس در جامعه از امتیازات و پذیرش بیقیدوشرطی در رابطه با جنسیت خود برخوردار بوده و لازم نیست سختیهای بسیاری که افراد ترنس در راستای رسیدن به خود واقعی خویش متحمل میشوند را تحمل کنند. بعضی از افراد ترنس نیز در راستای «انگزدایی» از افراد ترنس در جامعه، چنین تعاریفی را به کار میبرند تا بلکه جایگاه افراد ترنس را در جامعه تحکیم نموده و حمایت جامعه را جلب نمایند.
بعضی از افراد ترنس نیز اینگونه میاندیشند که هر چه بیشتر خود را شبیه به افراد سیسجندر (غیرترنس) کنند، در جامعه خوشبختتر و پذیرفته شدهتر هستند. رواج چنین باور نادرستی در جامعهای مانند ایران که فقط دو جنس/جنسیت مرد و زن را طبق قالبهای کلیشهای مردانه و زنانه به رسمیت میشناسد قابل درک است، اما قابل قبول نیست. ترنس انسان است. انسانها متنوع هستند و طبق الگوی از پیش تعیین شدهای قالب زده نشدهاند. افراد ترنس نیز بسیار متنوع هستند. بیاییم به جای بیان این مفاهیم غیرواقعبینانه، تفاوتها و تنوع را در تمامی انسانها پذیرا باشیم. اگر میخواهیم در راستای پذیرش افراد ترنس در جامعه گامی برداریم، بهترین کار این است که واقعیت جامعه ترنس را انعکاس داده و تنوع و گستردگی جامعه ترنس و سختیها و مشکلات افراد ترنس را به مردم بشناسانیم.
هر انسانی صرفنظر از جنس، جنسیت، گرایش جنسی، نژاد، و باور خویش شایسته حقوق شهروندی و پذیرش و احترام است. برای مبارزه با تبعیض و جلب پذیرش و احترامی که حق همه انسانها از جمله افراد ترنس است، لازم نیست دستهای از انسانها را «فرشته و جنسیت برتر» بنامیم. بلکه باید تلاش کنیم تا واقعیت افراد ترنس را به جامعه بشناسانیم و فرهنگ پذیرش تفاوتها را در جامعه جای بیاندازیم.
❌🔳باور نادرست 3: ترنس جنسیت سوم است
متاسفانه این باور نادرست بدلیل ناآگاهی جامعه ترنس ایران از مفاهیم و اصطلاحات رواج یافته است. جنسیت سوم به افرادی اطلاق میگردد که خود را نه زن میدانند و نه مرد، و در اصل خود را با جنسیت دیگری هویتیابی میکنند. بعضی از افراد ترنس خود را مرد میدانند. بعضی از افراد ترنس خود را زن میدانند. بعضی از افراد ترنس خود را غیرباینری (نه زن و نه مرد) میدانند. بعضی از افراد ترنس خود را بیجنسیت میدانند. بسیار مهم است که توجه داشته باشیم جامعه ترنس بسیار متنوع و گسترده است و اطلاق چنین عناوینی به کل جامعه ترنس و تعمیمی این چنین که از سر ناآگاهی و بیاطلاعی صورت گرفته، نه تنها به پذیرش و درک جامعه ترنس کمک نمیکند، بلکه صرفاً مفاهیم نادرست بیشتری را در جامعه رواج میدهد و صدای بسیاری از افراد ترنس را خاموش میکند. بهترین کاری که میتوانیم انجام دهیم این است که همیشه تفاوتهای جامعه ترنس را مدنظر داشته باشیم، خواسته و ترجیح شخصی خود را خواسته و ترجیح کل جامعه ترنس ندانیم، و تلاش کنیم واقعیتهای جامعه ترنس را به گوش مردم برسانیم.
❌🔳باور نادرست 4: ترنس جنس سوم است
جنس سوم به چه معناست؟ جنس سوم به فردی گفته میشود که از لحاظ جسمی و جنسی، نمیشود او را در یکی از دو دسته زن یا مرد جای داد. همانطور که بالاتر درمورد باور نادرست «جنسیت سوم» توضیح داده شد، نادیده انگاشتن تنوع و گستردگی جامعه ترنس و اطلاق چنین تعمیمهای نابهجایی به کل جامعه ترنس امری نادرست و مخرب است. به جای اینکه به اشتباه تلاش کنیم تا کل افراد ترنس را از دسته مرد و زن جدا کنیم، بهترین کار این است که صدای افراد ترنس را به گوش جامعه برسانیم و این فضا را ایجاد کنیم تا جامعه، افراد ترنس را همانگونه که خود ترجیح میدهند محترم شمرده و پذیرا باشد.
بعضی از مردان ترنسی که با جسم منتسب به زنان متولد شدهاند، صرفنظر از اینکه روند ترنزیشن را پشت سر گذاشته یا نگذاشته باشند، جسم خود را مردانه میدانند. بعضی از زنان ترنسی که با جسم منتسب به مردان متولد شدهاند، صرفنظر از این که روند ترنزیشن را پشت سر گذاشته یا نگذاشته باشند، جسم خود را زنانه میدانند. جامعه ترنس بسیار متنوع بوده و جامعهای یکدست و یکپارچه نیست. بنابراین اگر میخواهید برای بهبود وضعیت جامعه ترنس تلاش نموده و فضایی را برای پذیرش افراد ترنس ایجاد نمایید، بهترین کار این است که صدای تکتک افراد ترنس را به گوش جامعه رسانیده و تنوع و گسترگی جامعه ترنس را به کل جامعه بشناسانید. بسیار حائز اهمیت است که از تعمیمهای نابهجایی که موجودیت بسیاری از افراد ترنس را نفی میکند اجتناب ورزیم.
❌🔳باور نادرست 5: ترنس دوجنسه است
این باور نادرست بیشتر در جامعه غیرترنس ایران رایج است تا جامعه ترنس. با این حال فرصت مناسبی است که در کنار باورهای نادرست دیگر، به این مورد شایع نیز بپردازیم. ابتدا لازم به ذکر است که واژه «دوجنسه» لفظی توهینآمیز بوده و بهتر است به هیچ عنوان برای اشاره به هیچ فردی مورد استفاده قرار نگیرد. لفظ دوجنسه را به طور عامیانه و به اشتباه برای اشاره به افراد اینترسکس (بیناجنسی) یا افرادی که با تفاوت رشد و نمو جنسی متولد شدهاند به کار میبرند. مفهوم باور نادرست فوق این است که افراد ترنس تفاوت رشد و نمو جنسی دارند. چنین باوری در حالت کلی نادرست بوده و قابل تعمیم به کل افراد ترنس نیست.
یکی از روشهایی که تا به حال برای مقابله با این باور نادرست صورت گرفته است، این بوده که بعضی از افراد بیان میکنند افراد ترنس هرگز بیناجنسی متولد نمیشوند، بلکه یا با جسم منتسب به زنان متولد میشوند یا با جسم منتسب به مردان. اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که هرچند مسائل مربوط به افراد بیناجنسی با افراد ترنس متفاوت است و این دو دسته از افراد با مشکلات متفاوتی دست و پنجه نرم میکنند، اما افراد بیناجنسی ترنس نیز وجود دارند و وجود آنها قابل انکار نیست. بعضی از افراد بیناجنسی، خود را با جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده هویتیابی نمیکنند، و از این رو خود را ترنس میدانند. بنابراین نکات مهمی که باید به آنها توجه داشته باشید عبارت است از: یک. از بیان لفظ توهینآمیز «دوجنسه» خودداری کنید و هر فردی را با هر عنوانی که خود ترجیح میدهد خطاب کنید؛ و دو. هیچگاه یک مفهوم را به کل افراد تعمیم ندهید و همیشه تفاوتها و تنوعها را مدنظر داشته باشید.
به عنوان سخن پایانی؛ مهمترین نکتهای که باید به خاطر داشته باشیم این است که از تعریف کلیشه برای ترنس بودن بپرهیزیم. تعریف کلیشهها باعث میشود تا افراد سیسجندر (غیرترنس) نتوانند جامعه ترنس را با همهٔ تفاوتها و گستردگی زیبای آن ببینند، و افراد ترنسی که در مرحله خودشناسی هستند نیز نتوانند آنگونه که باید به خودشناسی برسند، اسیر کلیشهها شوند و بهخاطر ترس از طرد شدن و مورد قضاوت قرار گرفتن، نتوانند خود واقعی خویش را آنگونه که هست ابراز نمایند.
امید است جامعه ترنس ایران در ابتدا و پیش از هر اقدام دیگری، فرهنگسازی را از درون خود جامعه ترنس آغاز نماید؛ هر فرد ترنسی خود را مسئول بداند، با مطالعه منابع معتبر و علمی در جهت افزایش سطح اطلاعات صحیح خود بکوشد، و با شایعات بیاساس و تعصبات غیرعلمی مقابله کند؛ همنوعان خود را با همه تفاوتهایشان مانند خود بداند، بپذیرد و محترم شمارد؛ و مسیر رشد و شکوفایی را برای خود و دیگر همنوعان خویش هموار سازد. تغییر در سطح جامعه، از تکتک افراد ترنس آغاز میگردد و هر فرد ترنسی باید از خود شروع کند.
🔻فایل پیدیاف بررسی جامع باورهای نادرست رایج در جامعه ترنس ایران در زمینه ترنسجندر، ترنسکشوال و جراحیهای تصدیق جنسیت؛ گرایشهای جنسی و روابط جنسی افراد ترنس؛ تعریف ترنس؛ و هویتیابی و تشخیص ترنس بودن را میتوانید از طریق لینک زیر دانلود نمایید.
نویسنده: سعید.ش
🌐منبع: هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
Copyright © 2019 – 2020 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved