آموزش نحوه محاسبه دوز تستسترون به فرم تزریقی ویژه مردان ترنس (FTM)
نویسنده: سعید.ش
بسیاری از مردان ترنس (FTM) و افراد غیرباینری (FTN) ترجیح می‌دهند طی روند تطبیق جنسیت خویش تستسترون درمانی کنند تا صفات ثانویه جنسی منتسب به مردان در بدن آنها پدید آید.
تستسترون درمانی تحت نظارت پزشک هورمون و غدد مجرب و آشنا به مسائل ترنس صورت می‌گیرد. پزشک با در نظر داشتن اهداف مراجعه‌کننده از شروع تستسترون درمانی، وضعیت جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی مراجعه‌کننده، پس از تجویز آزمایش‌های لازم و انجام معاینات بدنی، و پس از اخذ رضایت آگاهانه از مراجعه‌کننده، روند هورمون درمانی را با تجویز دوز مشخصی از تستسترون آغاز می‌کند.
تستسترون انواع مختلفی دارد؛ از شیوه تزریقی گرفته تا ژل و کرم موضعی، گلوله زیرپوستی، و قرص خوراکی. دوز تستسترون مناسب هر فرد، بسته به عوامل مختلفی که بالاتر ذکر گردید، متفاوت با افراد دیگر است. در این مقاله قصد داریم روش محاسبه دوز تستسترون به فرم تزریقی برای افراد ترنسی که هورمون درمانی خود را با استفاده از تستسترون به فرم تزریقی انجام می‌دهند شرح دهیم.
ابتدا لازم به ذکر است، پزشکان مجرب و آشنا با مسائل ترنس، دوز تستسترون را براساس واحد «میلی‌گرم» در بازه زمان مشخصی تجویز می‌کنند. مثلا ممکن است پزشکی برای شروع هورمون درمانی، دوز 50 میلی‌گرم در هفته را برای مراجعه‌کننده خویش تجویز کند؛ یعنی مراجعه‌کننده باید هفته‌ای 50 میلی‌گرم تستسترون تزریق نماید.
هدف ما در این مقاله معرفی دوزهای مختلف تستسترون نیست، بلکه صرفاً به روش محاسبه دوز تجویز شده توسط پزشک می‌پردازیم و در خلال آموزش، برای یادگیری آسان‌تر چند مثال می‌زنیم. بنابراین دوزهایی که در این مقاله عنوان شده صرفاً به عنوان مثال ذکر گردیده‌اند و نباید جهت هورمون درمانی جایگزین بدون مشورت با پزشک و به صورت خودسرانه مورد استفاده قرار گیرند.
طبق اطلاعاتی که در وبسایت دارویاب نوشته شده است، تنها تستسترونی که در کشور ایران برای هورمون درمانی افراد ترنس مناسب و مورد تایید است، تستسترون انانتات به فرم تزریقی است که با غلظت‌های 100mg/ml و 250mg/ml (میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) عرضه می‌گردد.
🔻جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد انواع هورمون تستسترون موجود و مورد تایید در کشور ایران می‌توانید مقاله زیر را مطالعه نمایید.
✳️اطلاعات جامع برندهای هورمون تستسترون موجود و مورد تایید در کشور ایران جهت انجام هورمون درمانی جایگزین در ترنس‌های مرد (FTM)
https://helptranscenter.org/2016/08/09/134/
پزشک هورمون و غدد مجرب و آشنا با مسائل ترنس، بسته به نیازها و شرایط هر فرد، ممکن است دوز متفاوتی را برای مراجعه‌کنندگان خویش تجویز کند؛ این گفته بدین معناست که تجویز تستسترون براساس «غلظت آمپول‌های موجود» صورت نمی‌گیرد و پزشک مجرب لازم است با روش شکستن دوز آشنا باشد و این روش را به مراجعه‌کنندگان خود نیز آموزش دهد. بنابراین دوز کلیشه‌ای «یک آمپول 250 هر سه هفته» یا «یک آمپول 100 هر دو هفته» برای همه افراد مناسب نبوده و پزشک لازم است دوز تستسترون را براساس شرایط و نیازهای افراد تجویز نماید، نه براساس غلظت آمپول‌های موجود.
غلظت محتویات آمپول روی هر آمپول نوشته شده است. وقتی می‌گوییم تستسترون انانتات 250mg/ml، در واقع داریم غلظت تستسترون موجود در آمپول را بیان می‌کنیم. غلظت هر آمپول از تقسیم مقدار مواد موجود در آمپول (واحد وزن – میلی‌گرم) بر حجم آمپول (واحد حجم – میلی‌لیتر) بدست می‌آید. یعنی در هر آمپول تستسترون انانتات با غلظت 250mg/ml (میلی‌گرم بر میلی‌لیتر)، 250 میلی‌گرم تستسترون انانتات در یک میلی‌لیتر حلال به‌صورت محلول روغنی درآمده است. بنابراین مقدار تستسترون انانتات موجود در این آمپول 250 میلی‌گرم (mg) بوده و حجم آمپول یک میلی‌لیتر (ml) است.
بسیار خوب؛ حال که با مبحث غلظت، حجم، و دوز آشنا شدیم، با ذکر چند مثال در قالب پرسش و پاسخ، آموزش نحوه محاسبه دوز تستسترون به فرم تزریقی که توسط پزشک تجویز شده است را آغاز می‌کنیم.
🔳سوال اول: پزشک به من توصیه نموده که هر دو هفته یک‌بار آمپول تستسترون انانتات 100 تزریق کنم. آیا لازم است محاسبه خاصی انجام دهم؟
خیر. در این صورت هر دو هفته یک‌بار یک عدد آمپول تستسترون انانتات با غلظت 100mg/ml تزریق می‌کنید. این آسان‌ترین روش برای تجویز تستسترون است، اما ضرورتاً بهترین و مناسب‌ترین روش محسوب نمی‌شود. پزشکان هورمون و غددی که آشنایی کاملی با مسائل ترنس ندارند، معمولا برای راحتی کار خود و مراجعه‌کننده‌شان، دوز تستسترون را براساس غلظت آمپول‌های موجود در بازار تجویز می‌کنند که برای بعضی از افراد روش مناسبی نیست.
🔳سوال دوم: پزشک به من توصیه نموده که هر دو هفته یک‌بار آمپول تستسترون انانتات 100 تزریق کنم، اما من آمپول تستسترون انانتات 250 خریداری کرده‌ام. آیا باید نصف آمپول را به خود تزریق کنم؟
خیر. در اینجاست که اهمیت آموزش محاسبه دوز مشخص می‌شود.
برای محاسبه دوز تستسترونی که پزشک‌تان تجویز کرده (در این مثال، 100mg در هر دو هفته) از فرمول زیر پیروی می‌کنیم:
✅دوز تجویز شده توسط پزشک (میلی‌گرم/هفته) x حجم دارو (میلی‌لیتر) / مقدار داروی موجود (میلی‌گرم)
محاسبه دوز تستسترون به دانش ریاضی پیچیده‌ای نیاز ندارد و با یک ضرب و تقسیم ساده قابل انجام است. در اینجا می‌خواهیم طبق مثالی که عنوان کردیم، دوز 100 میلی‌گرم تستسترون در دو هفته که توسط پزشک تجویز شده است را از آمپول تستسترون انانتات با غلظت 250mg/ml محاسبه کنیم. بنابراین محاسبات طبق فرمول فوق چنین می‌شود:
100 میلی‌گرم/(دو هفته) x یک میلی‌لیتر / 250 میلی‌گرم = 0.4 میلی‌لیتر/(دو هفته)
یعنی برای تزریق 100 میلی‌گرم تستسترون در دو هفته، لازم است 0.4 میلی‌لیتر تستسترون انانتات با غلظت 250mg/ml را در هر دو هفته تزریق نمایید. یعنی 0.4 میلی‌لیتر تستسترون انانتات با غلظت 250mg/ml را باید درون سرنگ بکشید و تزریق نمایید، نه نصف آمپول را!
🔳سوال سوم: پزشک به من توصیه نموده که هر هفته 50 میلی‌گرم تستسترون تزریق کنم و من آمپول تستسترون انانتات 100 خریداری کرده‌ام. آیا باید نصف آمپول را به خود تزریق کنم؟
بله، در اینجا می‌توانید نصف حجم (میلی‌لیتر) آمپول را تزریق نمایید. محاسبات نیز اینگونه می‌شود:
50 میلی‌گرم/(هفته) x یک میلی‌لیتر/100 گرم = 0.5 میلی‌لیتر/(هفته).
🔳سوال چهارم: پزشک به من توصیه نموده که هر هفته 70 میلی‌گرم تستسترون تزریق کنم و من آمپول تستسترون انانتات 100 خریداری کرده‌ام. محاسبات را چگونه می‌توانم انجام دهم؟
بسیار عالی؛ به نظر می‌رسد پزشک‌تان از نحوه شکستن دوز تستسترون آگاه است و روند هورمون درمانی‌تان را به‌دقت دارد پیگیری می‌کند. برای انجام محاسبات طبق فرمول فوق عمل می‌کنیم:
70 میلی‌گرم/(هفته) x یک میلی‌لیتر/100 میلی‌گرم = 0.7 میلی‌لیتر/هفته
یعنی باید هر هفته، 0.7 میلی‌لیتر از آمپول تستسترون انانتات با غلظت 100mg/ml را درون سرنگ بکشید و تزریق کنید.
🔳سوال پنجم: پیرو سوال قبل، اگر آمپول تستسترون انانتات 250 خریداری کرده باشم نیز باید 0.7 میلی‌لیتر در هفته تزریق کنم؟
مسلماً خیر. طبق فرمول فوق کاملاً مشخص است که مقدار حجمی (میلی‌لیتر) که درون سرنگ می‌کشید به غلظت آمپولی که خریداری کرده‌اید نیز بستگی دارد. بنابراین محاسبات به‌صورت زیر می‌شود:
70 میلی‌گرم/(هفته) x یک میلی‌لیتر/250 میلی‌گرم = 0.28 میلی‌لیتر/هفته
یعنی باید هر هفته، 0.28 میلی‌لیتر از آمپول تستسترون انانتات با غلظت 250mg/ml را درون سرنگ بکشید و تزریق کنید. توصیه می‌شود برای تزریق تستسترون از سرنگ‌های یک میلی‌لیتری استفاده کنید که درجه‌بندی دقیق‌تری دارند و راحت‌تر می‌توانید مقدار حجم مناسب را درون سرنگ بکشید.
🔳سوال ششم: پزشک به من توصیه نموده که هر هفته 125 میلی‌گرم تستسترون تزریق کنم و من ویال مولتی‌دوز تستسترون سیپیونات با غلظت 250mg/ml و به حجم 10 میلی‌لیتر خریداری کرده‌ام. آیا باید نصف ویال را به خود تزریق کنم؟
خیر! اگر حجم ویال 1ml (یک میلی‌لیتر) بود، مانند سوال شماره سه می‌توانستید نصف آن (یعنی 0.5 میلی‌لیتر) را درون سرنگ بکشید و به خود تزریق نمایید که معادل 125 میلی‌گرم تستسترون می‌شد. اما حال حجم ویال مولتی‌دوز 10 میلی‌لیتر است نه یک میلی‌لیتر! بنابراین باید 0.5 میلی‌لیتر از این محصول (نه نصف حجم ویال!) را درون سرنگ بکشید و تزریق نمایید.
🔳سوال هفتم: آیا پس از محاسبه و تزریق دوزی که توسط پزشک تجویز شده است، می‌توانم باقی محصول را تا نوبت تزریق بعدی نگه دارم؟
بستگی دارد. اگر از آمپول یا ویال تک‌دوز تستسترون استفاده می‌کنید، پاسخ منفی است و باید باقی‌مانده محصول را دور بریزید. اما اگر از ویال مولتی‌دوز تستسترون استفاده می‌کنید، طبق آن‌چه که در وبسایت CDC (مراکز مدیریت و پیشگیری بیماری) نوشته شده، می‌توانید ویال را تا 28 روز بعد از بازگشایی نگه دارید، مگر این‌که کمپانی سازنده دستورالعمل متفاوتی ارائه کرده باشد.
به‌طورکلی موقع خرید آمپول/ویال تستسترون، دوز تستسترونی که پزشک‌تان تجویز کرده را مدنظر داشته باشید تا بتوانید در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید. مثلا همانطور که بالاتر نیز در محاسبات عنوان کردیم، اگر پزشک‌تان دوز 70mg تستسترون در هفته برایتان تجویز کرده است، تهیه آمپول تستسترون با غلظت 100mg/ml برایتان به‌صرفه‌تر است، چون در هفته لازم است 0.7 میلی‌لیتر از این آمپول را به خود تزریق نمایید و باقی محصول را دور بریزید، اما اگر آمپول تستسترون با غلظت 250mg/ml تهیه نمایید، در هفته لازم است 0.28 میلی‌لیتر از این آمپول را به خود تزریق نمایید و باقی محصول را دوز بریزید. البته این توصیه برای شرایطی صادق است که قیمت آمپول تستسترون انانتات 100 و 250 در کشور محل سکونت‌تان باهم متفاوت باشد؛ در غیر این صورت هیچ تفاوتی ندارد و از هر کدام که می‌خواهید می‌توانید استفاده کنید.
🔳سوال هشتم: پزشک به من توصیه نموده که ماهی یک‌بار آمپول تستسترون انانتات 250 تزریق کنم، اما من مرتب دچار اکنه و نوسانات خلق‌وخو می‌شوم. آیا می‌توانم به جای ماهی یک آمپول 250، هر دو هفته 125 میلی‌گرم، یا هر هفته حدودا 60 میلی‌گرم تستسترون تزریق کنم؟
بله می‌توانید، اما ابتدا لازم است با پزشک خود مشورت نمایید. بسیار حائز اهمیت است که شرایط خود را برای پزشک‌تان توضیح داده و تمامی نگرانی‌های خود را با ایشان در میان بگذارید. شکستن دوز تستسترون روش بسیار مفیدتری نسبت به تزریق یکباره تستسترون است، چون وقتی حجم زیادی از تستسترون را به یکباره تزریق می‌کنید، سطح تستسترون خون به یکباره به اوج خود رسیده و سپس فروکش می‌کند. تغییرات ناگهانی سطح تستسترون خون سبب بروز نوسانات خلق‌وخو، احساس خستگی و بی‌انرژی بودن در پایان بازه تزریق، بدتر شدن جوش و اکنه در بعضی از افراد و مسائل دیگری می‌شود. هر چه تستسترون در فواصل زمانی کوتاه‌تر و با حجم کمتری تزریق گردد، سطح تستسترون خون پایدارتر است و مسائلی چون نوسانات خلق‌وخو و … کمتر اتفاق می‌افتد. برای بعضی از افراد حتی درد تزریق نیز کمتر می‌شود. بنابراین می‌توانید با پزشک خود مشورت نمایید و از ایشان بخواهید دوز تستسترون‌تان را در بازه زمانی کوتاه‌تری تجویز نمایند.
🔻جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله زیر را مطالعه نمایید.
✳️بررسی و مقایسه میزان پایداری و نوسانات سطوح تستسترون خون در روش‌های مختلف هورمون درمانی جایگزین در ترنس‌های مرد (FTM)
https://helptranscenter.org/2016/07/27/210/
🔳سوال نهم: پزشک به من توصیه نموده که ماهی یک‌بار آمپول تستسترون انانتات 250 تزریق کنم. من تستسترون آندکانوآت برند نبیدو با غلظت 1000mg/4ml خریداری کرده‌ام. آیا می‌توانم طبق فرمول فوق، هر ماه 250 میلی‌گرم از این محصول را محاسبه و تزریق کنم؟
خیر. تستسترون آندکانوآت به صورت یکجا هر ده الی چهارده هفته یک‌بار تزریق می‌گردد و نیازی به شکستن دوز ندارد. تستسترون آندکانوآت مانند تستسترون انانتات یا سیپیونات نیست که اگر به یکباره تزریق شود، سطح تستسترون افزایش شدید پیدا کند. ویژگی این استر تستسترون، جذب آرام و ماندگاری طولانی آن در بدن است. با تزریق تستسترون آندکانوآت هر ده الی چهارده هفته یک‌بار، سطح تستسترون خون پایدار خواهد بود و مسائلی چون نوسانات خلق‌وخو و … نیز اتفاق نخواهد افتاد. پیش از تزریق تستسترون آندکانوآت حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
🔻جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد تستسترون آندکانوآت برند نبیدو، مقاله زیر را مطالعه نمایید.
✳️اطلاعات مهم در رابطه با تستسترون آندکانوآت برند نبیدو ®Nebido
https://helptranscenter.org/2016/07/26/102/
🔰به عنوان نکته پایانی؛ قویاً توصیه می‌شود روند هورمون درمانی خود را تحت نظارت پزشک مجرب، ماهر و آشنا به مسائل ترنس انجام دهید. پیش از تزریق تستسترون حتما محاسبات خود را با پزشک‌تان بررسی نموده و مطمئن شوید که این روش را به‌خوبی فرا گرفته‌اید. پزشک مجرب و آشنا با مسائل ترنس می‌تواند این روش را به شما آموزش دهد، یا این‌که شما را برای آموزش نحوه تزریق و محاسبه دوز به پرستار آشنا با مسائل ترنس ارجاع دهد. بسیار حائز اهمیت است که محاسبات خود را دقیق انجام دهید، چون کم و زیاد کردن دوز تستسترون حتی اگر به ظاهر ناچیز به نظر برسد، در بلندمدت تاثیرات بزرگی برجای می‌گذارد. روش‌های تشخیص پزشک هورمون و غدد مجرب و آشنا با مسائل ترنس را در مقاله زیر شرح داده‌ایم که جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مطالعه نمایید.
✳️چگونه پزشک هورمون و غدد مجرب و آشنا به مسائل ترنس را تشخیص دهیم؟
https://helptranscenter.org/2019/10/20/925
نویسنده: سعید.ش
🌐منبع: هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس
https://helptranscenter.org
Copyright © 2019 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس All Rights Reserved
هلپ ترنس سنتر 