تفاوت بین «جندرکوئیر»، «جنسیت نامنطبق»، و «غیرباینری» در چیست؟
مترجم: سعید.ش
در مقاله مرجع راهنمای رسانه سازمان GLAAD، «عدم‌انطباق جنسیتی» به عنوان «واژه‌ای که در توصیف افرادی به کار می‌رود که ابراز جنسیتی آنها با انتظارات مرسوم جامعه از مردانگی و زنانگی تفاوت دارد» تعریف شده است. مرکز مراجع LGBTQIA+ دانشگاه دیویس نیز افراد «جنسیت نامنطبق» را به عنوان «افرادی که ابراز جنسیتی یا نقش‌های جنسیتی آنها با انتظارات جامعه تطابق ندارد» تعریف کرده است.
🔳خوب مگر غیرباینری هم همین معنی را نمی‌دهد؟
نه دقیقا. ببینید غیرباینری به جنسیتی اشاره دارد که فردی خود را با آن هویت‌یابی یا ابراز می‌کند. یعنی غیرباینری بودن به نحوه هویت‌یابی افراد و پوششی که برای خود برمی‌گزینند مربوط می‌شود، در حالی که عدم‌انطباق جنسیتی عبارتی نیست که برای اشاره به هویت افراد به کار رود. عدم انطباق جنسیتی بیشتر به نحوه ابراز هویت گفته می‌شود تا خود هویت.
🔳اما این دو واژه می‌توانند باهم همپوشانی داشته باشد، نه؟
بله، اما یکی نیستند. غیرباینری یعنی از باور به این که مرد بودن و زن بودن تنها هویت‌های جنسیتی موجود هستند فاصله بگیریم و هویت جنسیتی خود را خارج از چهارچوب مرد یا زن بودن بدانیم. عبارت عدم‌انطباق جنسیتی را می‌شود برای اشاره به افراد غیرباینری هم به کار برد، اما همین واژه را می‌شود مثلا برای مرد سیسجندری که دامن می‌پوشد یا آرایش می‌کند، یا زنی که کت‌وشلوار مردانه می‌پوشد نیز به کار برد. در مقاله مرجع راهنمای رسانه سازمان GLAAD عنوان شده که عبارت عدم‌انطباق جنسیتی را فقط در صورتی که خود فرد ترجیح می‌دهد باید برای توصیف آن فرد به کار برد.
🔳خوب حال «جندرکوئیر» کجای این تعاریف قرار گرفته؟
در مقاله مرجع راهنمای رسانه سازمان GLAAD، واژه جندرکوئیر و غیرباینری به جای هم به کار برده شده‌اند. در مقاله مرجع وبسایت Trans Student، جندرکوئیر چنین تعریف شده است:
«هویتی که بیشتر توسط افرادی به کار می‌رود که خود را طبق چهارچوب باینری جنسیت هویت‌یابی یا ابراز نمی‌کنند. افرادی که خود را جندرکوئیر هویت‌یابی می‌کنند، ممکن است خود را نه مرد بدانند و نه زن، ممکن است خود را خارج از چهارچوب دوگانه جنسیتی یا جایی بین مرد و زن بودن ببینند، یا شاید هم خود را محصور شده با برچسب‌های جنسیتی احساس کنند. بسیاری از افراد جندرکوئیر، افراد سیسجندری هستند که صرفا به لحاظ زیبایی خود را جندرکوئیر هویت‌یابی می‌کنند. اینگونه نیست که فقط افراد ترنس و غیرباینری خود را جندرکوئیر هویت‌یابی کنند.»
🔳خوب پس به عبارت دیگر، بعضی از افراد می‌توانند همزمان هم غیرباینری باشند، هم جندرکوئیر و هم جنسیت نامنطبق؛ و بعضی از افراد دیگر نیز فقط با یک یا دو مورد از این واژه‌ها هویت‌یابی می‌کنند؟
درست است. بعضی از افراد ممکن است با هیچ‌یک از این اصطلاحات هویت‌یابی نکنند، بعضی ممکن است با همه این اصطلاحات هویت‌یابی کنند، بعضی فقط با دو و بعضی فقط با یکی از این واژه‌ها هویت‌یابی می‌کنند. به جز این واژه‌ها، واژه‌های متعدد دیگری نیز برای هویت‌یابی وجود دارد.
🔻مگ زولچ (به انگلیسی: Meg Zulch) در وبسایت Bustle در سال 2015 نوشت:
«بارها از من پرسیده شده که جندرکوئیر دقیقا به چه معناست. جندرکوئیر برای من اینگونه معنا می‌شود که فردی آندروجین‌گونه و سیال هستم که در 50% مواقع با زنانگی‌اش راحت نیست. اما باید توجه داشته باشید که معنای جندرکوئیر بودن درست مثل خیلی از چیزهای دیگر برای هر فردی کاملا متفاوت با افراد دیگر است و بیشتر جنبه سیال دارد. بعضی از ما همزمان خود را هم مردانه احساس می‌کنیم و هم زنانه. بعضی از ما یک روز خود را زنانه احساس می‌کنیم و روز دیگر مردانه. بعضی از ما اصلا خود را مردانه یا زنانه احساس نمی‌کنیم (و با عنوان ای‌جندر یا بی‌جنسیت شناخته می‌شویم). بسیاری از ما نیازی به طی کردن مراحل تغییر جسم خود نمی‌بینیم چرا که خود را با هیچ جنسیت مشخص و ثابتی هویت‌یابی نمی‌کنیم، اما بعضی از ما نیاز به طی کردن مراحل تغییر جسم را در خود احساس می‌کنیم. حتی در جوامع جنسیت نامنطبق نیز، هر فردی تجربه متفاوتی از جنسیت خویش دارد.»
🔳پس یعنی معنا و مفهوم این اصطلاحات برای افراد مختلف متفاوت است؟
دقیقا. در یکی از ویدیوهای وبسایت them. که به توضیح پیشینه واژگان LGBTQ+ اختصاص یافته است، نویسنده‌ای به نام جکوب توبیا (به انگلیسی: Jacob Tobia) پیشینه و سیر تکاملی واژه «جندرکوئیر» را توضیح می‌دهد. این واژه به‌مرور زمان معانی متعددی یافته است. توبیا اظهار داشت که پیشینه این واژه با معانی مختلفی گره خورده است، و بیان داشت که: «واژه جندرکوئیر به پیشینه خود وفادار مانده و هنوز تا هنوزه از پذیرش فقط یک تعریف و یک معنی سرباز می‌زند.» توبیا ادامه صحبتش را این چنین ادامه داد:
«طی 25 سال گذشته، واژه جندرکوئیر واژه‌ای فراگیر بود که به افرادی که هویت خود را خارج از چهارچوب باینری (مرد و زن) می‌دانستند اطلاق می‌گردید. جندرکوئیر چترواژه‌ای دربرگیرنده همه افرادی است که خود را بین مرد و زن بودن یا خارج از مرد و زن بودن هویت‌یابی می‌کنند؛ به افرادی اطلاق می‌شود که بین زن و مرد بودن جابه‌جا می‌شوند، و افرادی را دربرمی‌گیرد که خود را جنسیت سوم، جندرفلوید، آندروجین‌گونه، دو روح، پن‌جندر، و ای‌جندر هویت‌یابی می‌کنند (صرفا به عنوان چند نمونه محدود البته).»
🔻ایوان اورکارت (به انگلیسی: Evan Urquhart) در مقاله‌ای در وبسایت Slate این ایده را بسط داده و توضیح داده است که چون معنا و مفهوم این واژه برای افراد مختلف متفاوت است، تجربه‌ای که افراد مختلف دارند نیز صورت متفاوتی به خود می‌گیرد:
«بعضی از افراد جندرکوئیر جراحی یا هورمون درمانی می‌کنند، اما بعضی این کار را نمی‌کنند. بعضی از افراد جندرکوئیر خود را به طور نسبی با جنسیتی مشخص هویت‌یابی می‌کنند، اما بعضی این کار را نمی‌کنند. نقطه اشتراک افراد جندرکوئیر، احساس ناراحتی عمیق و پیوسته‌ای است که از جنسیت باینری نسبت داده شده به آنها در بدو تولد نشأت می‌گیرد. اما به جز این یک مورد، شیوه ابراز افراد جندرکوئیر، تجربیات آنها، و ترجیحات‌شان با یکدیگر بسیار متفاوت است.»
🔳از کجا بدانم کدام‌یک از این واژه‌ها را باید برای توصیف افراد به کار ببرم؟
بیشتر افرادی که از این واژه‌ها برای معرفی خود استفاده می‌کنند، خودشان به شما می‌گویند. مثل همیشه لازم به یادآوری است که واژه‌ای را به کسی اطلاق نکنید، مگر این که از قبل بدانید که خود آن فرد این واژه را برای معرفی خویش به کار می‌برد. اگر در محیط کاری و تخصصی هستید و می‌خواهید به فردی (مثلا در یک مقاله یا کنفرانس) اشاره کنید، بهتر است فرد موردنظر واژه‌هایی را که ترجیح می‌دهد با شما در میان بگذارد. هر موقع برایتان ممکن است، همان واژه‌هایی را به کار ببرید که خود آن فرد برای توصیف خویش به کار می‌برد.
مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس
https://helptranscenter.org
مرجع:
https://lgbtqexperiment.com
Copyright © 2019 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس All Rights Reserved
هلپ ترنس سنتر 