تعریف ترنسجندر Transgender
مترجم: سعید.ش
ترنسجندر یک چترواژه است و به افرادی گفته می‌شود که احساس درونی که نسبت به جنسیت خود دارند (هویت جنسیتی) با جنسیتی که در بدو تولد (براساس اندام‌های تناسلی) به آنها نسبت داده شده همخوانی ندارد. افراد ترنسجندر از این که دیگر افراد جنسیت آنها را به رسمیت نمی‌شناسند احساس ناراحتی یا پریشانی (ملال جنسیتی) می‌کنند، و مایل هستند ترنزیشن (مراحل تغییر، گذار) کنند تا بتوانند با هویت جنسیتی صحیح خود در جامعه حضور یابند.
«زنی محبوس در بدنی مردانه» و «مردی محبوس در بدنی زنانه» تصویر محبوبی است که از افراد ترنسجندر ترسیم می‌گردد، اما تمام واقعیت را بیان نمی‌کند. توصیف دقیق‌تری که می‌توان درمورد افراد ترنسجندر بیان نمود این است که افراد ترنسجندر با بدنی متولد شده اند که جامعه آن را با هویت جنسیتی آنها مرتبط نمی‌داند، یا با جنسی متولد شده اند که با جنسیت آنها همخوانی ندارد. افرادی که با بدنی متولد شده اند که با هویت جنسیتی‌شان همسو است را سیسجندر Cisgender می‌نامند.
بعضی از افراد ترنسجندر از موقعی که بسیار کم‌سن‌وسال هستند متوجه ناهمخوانی جنس و جنسیت خود می‌شوند، اما افراد ترنسجندری نیز هستند که پیش از این که به ترنسجندر بودن خود پی ببرند، دوره پرسشگری (یا Questioning) را سپری می‌کنند.
افراد ترنسجندر می‌توانند خود را مرد، زن یا غیرباینری (خارج از چهارچوب دوگانه مرد و زن) بدانند. این افراد می‌توانند هر نوع گرایش جنسی داشته باشند، به هر روشی که ترجیح می‌دهند جنسیت خود را با ظاهر و پوشش خود ابراز کنند، و با کلیشه‌ها و نقش‌های جنسیتی مورد انتظار جامعه همخوانی داشته یا نداشته باشند.
🔳واژه‌شناسی
واژه‌های گسترده‌ای برای اشاره به افراد ترنسجندر به کار می‌رود و تعریف واژه‌ها نیز اغلب به‌مرور زمان تغییر پیدا می‌کند، یا این که در گروه‌های مختلف معانی متفاوتی می‌دهد. حائز اهمیت است که همواره از افراد ترنسجندر واژه‌هایی را که ترجیح می‌دهند با آنها خطاب شوند بپرسید و از به کار بردن واژه‌ها و عناوینی که ممکن است با آن احساس راحتی نکنند اجتناب کنید.
عموما تمامی گفتگوهایی که درمورد افراد ترنسجندر صورت می‌گیرد روی هویت جنسیتی متمرکز است. مثلا مرد ترنس فردی است که خود را مرد می‌داند و با جسم منتسب به زنان (جنس زن) متولد شده است. احساس و باور درونی (مرد دانستن) اوست که تعیین‌کننده است، نه نگاه جامعه به او. همینطور زن ترنس فردی است که خود را زن می‌داند و با جسم منتسب به مردان (جنس مرد) متولد شده است. این تعاریف ممکن است برای افرادی که به تازگی با مقوله هویت ترنسجندر آشنا شده اند گیج‌کننده باشد، اما باید دانست که این تفکیک بسیار مهم است.
این تفکیک براساس درک مجزا بودن دو مقوله جنس و جنسیت استوار است؛ «جنسیت» به معنای احساس و باور درونی افراد از خود، و «جنس» به معنای ویژگی‌های جسمی افراد است. بنابراین، یک زن (جنسیت) می‌تواند اندام جنسی منتسب به مردان و کروموزوم XY (جنس) داشته باشد، و این مسئله روی زن بودن او تاثیری نمی‌گذارد، مگر این که این فرد به گونه‌ای رشد یافته باشد که به خود به چشم یک مرد بنگرد.
به کار بردن الفاظی نظیر «مردی با جسم زنانه» و «زنی با جسم مردانه» نامناسب انگاشته می‌شود، چرا که جنس و جنسیت را باهم مخلوط کرده اند. یک زن ترنس، زن است و بدن او نیز [به هر صورتی که باشد] زنانه است چرا که به یک زن تعلق دارد. به جای الفاظ نامبرده، از واژه «با جسم منتسب به مردان/زنان متولد شده» استفاده می‌کنیم تا نشان دهیم که جنسیت نسبت داده شده به یک فرد تصمیمی بوده که توسط جامعه‌ای که فرد در آن متولد شده گرفته شده است و خود فرد در این زمینه نقشی نداشته است؛ این واژه همچنین بیانگر این حقیقت است که جنسیت در جوامع مختلف از تنوع برخوردار است، و بعضی از فرهنگ‌ها سه یا چند جنسیت را به رسمیت می‌شناسند.
بعضی از افراد با صفات جنسی خاصی متولد می‌شوند که نمی‌توان آنها را به سادگی در یکی از دو دسته مرد یا زن جای داد. به این افراد اینترسکس Intersex (بیناجنسی) گفته می‌شود و بسیاری از این افراد از وضعیت خود آگاهی ندارند. به افراد غیراینترسکس، دایادیک Dyadic می‌گویند.
یکی دیگر از موضوعات مهم، مفهوم باینری جنسیت است. باینری جنسیت یا دوگانه جنسیت به این معناست که فقط دو جنسیت (مرد و زن) وجود دارد و هر فردی باید در یکی از این دو دسته جای گیرد. اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که افراد بسیاری هویت جنسیتی خود را غیرباینری (غیر از مرد و زن) می‌دانند و نمی‌توانند هویت خود را در یکی از دو دسته مرد یا زن جای دهند. جندرکوئیر واژه دیگری است که برای اشاره به افرادی که هویت جنسیتی آنها خارج از دوگانه جنسیت قرار دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد، و غالبا مفهوم تمایل به تغییر هنجارهای جنسیتی از آن برداشت می‌شود.
🔳ترنزیشن (مراحل تغییر، گذار)
به هر اقدامی که افراد ترنسجندر انجام می‌دهند تا هویت جنسیتی درونی آنها نمود خارجی پیدا کند و دنیای بیرون، هویت جنسیتی درونی آنها را بیشتر به رسمیت بشناسد ترنزیشن Transition گفته می‌شود. ترنزیشن مراحل مختلفی از تغییر نام و ضمیر و درخواست از افراد دیگر برای استفاده از نام و ضمیر متفاوت، تا تغییر پوشش و ظاهر، تا عمل جراحی تهاجمی را شامل می‌شود. سه فرم اصلی ترنزیشن عبارت اند از: ترنزیشن اجتماعی، ترنزیشن قانونی، و ترنزیشن پزشکی؛ که البته هر کدام از این دسته‌ها مراحل بسیاری را دربرمی‌گیرند.
بعضی از افراد ترنسجندر نسبت به صفات جنسی خود و ناهمخوانی آن با تصویری که از خود دارند (یا همان هویت جنسیتی خود)، و یا بدلیل این که جامعه آنها را با جنسیت اشتباه می‌بیند و براساس جنسیت اشتباه با آنها رفتار می‌کند (که به آن Misgendering یا نسبت دادن جنسیت اشتباه می‌گویند)، ملال جنسیتی (احساس ناراحتی و پریشانی) شدیدی را احساس می‌کنند.
آنچه که هر فرد ترنسجندر می‌خواهد (یا نمی خواهد) طی دوره ترنزیشن خویش انجام دهد، مانند عمل جراحی یا سایر اقدامات پزشکی، با فرد ترنسجندر دیگر متفاوت است. به افراد ترنسجندری که تصمیم ندارند جراحی کنند گاهی ترنس نان-آپ Non-op (بدون جراحی) گفته می‌شود؛ لفظ ترنسکشوال گاهی فقط به افرادی گفته می‌شود که یک یا چند اقدام پزشکی انجام می‌دهند. بعضی از افراد ترنسجندر با بدن خود کاملا راحت هستند و/یا هیچگونه ملال جنسیتی احساس نمی‌کنند. حائز اهمیت است که درمورد روند ترنزیشن هر فرد و اقداماتی که مایل است انجام دهد، قبلا انجام داده یا بعدا انجام خواهد داد به حدس و گمان نپردازیم.
بعضی از افراد ترنسجندر از دوران کودکی از وضعیت خود آگاه هستند و روند ترنزیشن را با اقداماتی نظیر مصرف داروهای سرکوب‌کننده بلوغ جهت به تاخیر انداختن پروسه پدید آمدن صفات ثانویه جنسی [تحت نظارت پزشک] آغاز می‌کنند، و مصرف این داروها را تا موقعی که به سنی برسند که اجازه ترنزیشن پزشکی (هورمون‌درمانی جایگزین، عمل جراحی) را داشته باشند ادامه می‌دهند. اما بسیاری از افراد ترنسجندر تلاش می‌کنند خود را با زندگی در نقش جنسیتی که به آنها نسبت داده شده وفق دهند، و در آینده موقعی که متوجه می‌شوند که از وضعیت خود راضی و خوشحال نیستند اقدام به ترنزیشن می‌کنند. بعضی از افراد ترنسجندر ممکن است دوره پرسشگری را سپری کنند؛ طی دوره پرسشگری، فرد نسبت به هویت جنسیتی خود اطمینانی ندارد و پیش از آن که بخواهد عنوانی را برای خود برگزیند، مایل است بیشتر به کاوش و جستجو بپردازد.
افراد ترنسجندر حتی پس از تطبیق جنسیت نیز ممکن است مایل نباشند طبق کلیشه‌های جنسیتی مربوط به هویت جنسیتی خود رفتار کنند. مثلا یک زن ترنس می‌تواند پوشش و رفتار منتسب به مردان را داشته باشد، تام‌بوی Tomboy باشد، مکانیک باشد، یا از پوشیدن لباس زنانه متنفر باشد – درست همانگونه که یک زن سیسجندر (غیرترنس) نیز می‌تواند هر کدام از این ویژگی‌ها را داشته باشد.
🔳سکشوالیتی
افراد ترنسجندر می‌توانند هر نوع گرایش جنسی را داشته باشند. تصویری که در رسانه‌های اجتماعی از افراد ترنسجندر به نمایش در می‌آید، بیانگر این است که تمامی افراد ترنس نسبت به جنس موافق خود کشش جنسی دارند و قصد دارند تطبیق جنسیت انجام دهند تا رابطه‌ای که با جنس موافق خود برقرار می‌کنند را دگرجنسگرایانه و «مورد پذیرش» سازند؛ این تصور غلط است. افراد ترنسجندر می‌توانند هتروسکشوال (استریت یا دگرجنسگرا)، هوموسکشوال (همجنسگرا)، بای‌سکشوال (دوجنسگرا)، ای‌سکشوال (بی‌جنسگرا) باشند یا هر نوع گرایش جنسی دیگری را داشته باشند، درست همانگونه که افراد سیسجندر نیز می‌توانند هر نوع گرایش جنسی را داشته باشند.
در گذشته لفظ «گی Gay» به تمام افرادی گفته می‌شد که با هنجارهای جنسیتی دگرجنسگرایانه تطابق نداشتند، و از همین رو افراد ترنسجندر نیز اغلب با جامعه و فرهنگ گی در آمیخته می‌شدند؛ درگ‌کویین‌ها و درگ‌کینگ‌ها نمونه‌هایی از این دست هستند. اما از زمانی که واژه‌شناسی گسترش پیدا کرد و واژه‌های بیشتری خلق گردید، بسیاری از این افراد زین‌پس خود را ترنسجندر هویت‌یابی می‌کنند، و لفظ گی فقط برای اشاره به افراد غیردگرجنسگرا به‌کار می‌رود. با این حال همچنان ارتباطی بین این دو گروه در روایتی که ذکر گردید وجود دارد، که در عباراتی نظیر «جامعه LGBT» نمود پیدا می‌کند؛ در این عبارت، حرف T بیانگر ترنسجندر است.
روابط افراد ترنسجندر طبق هویت جنسیتی آنها تعریف می‌شود، نه صفات جنسی آنها. مثلا زن ترنسی که تنها علاقه‌مند است با زنان (سیسجندر یا ترنسجندر) رابطه برقرار کند، خود را لزبین (زن همجنسگرا) می‌داند، حتی اگر تمایلی به انجام عمل جراحی نداشته باشد (یا به اصطلاح نان-آپ Non-Op باشد).
تعریف نوع گرایش جنسی دسته‌ای از افراد غیرباینری که فقط نسبت به یک جنسیت کشش دارند چندان آسان نیست، چرا که عبارات مرسومی که برای تعریف نوع گرایش جنسی به کار می‌روند روی دوگانه جنسیت تاکید دارند (مثلا لفظ «هتروسکشوال» را در نظر بگیرید که به معنای گرایش جنسی به جنسیت «مخالف» است). به همین دلیل، واژه‌هایی مانند اندروسکشوال Androsexual (گرایش جنسی به مردان) و گاینسکشوال Gynesexual (گرایش جنسی به زنان) ایجاد شده اند تا این مشکل برطرف گردد.
مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس
https://helptranscenter.org
مرجع:
https://gender.wikia.org/wiki/Transgender
Copyright © 2019 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس All Rights Reserved
