تعریف ترنسجندر Transgender
مترجم: سعید.ش
ترنسجندر یک چترواژه است و به افرادی گفته می‌شود که احساس درونی که نسبت به جنسیت خود دارند (هویت جنسیتی) با جنسیتی که در بدو تولد (براساس اندام‌های تناسلی) به آنها نسبت داده شده همخوانی ندارد. افراد ترنسجندر از این که دیگر افراد جنسیت آنها را به رسمیت نشناسند احساس ناراحتی یا پریشانی (ملال جنسیتی) می‌کنند، و مایل هستند ترنزیشن (تصدیق جنسیت) کنند تا بتوانند با جنسیت صحیح خود در جامعه حضور یابند.
«زنی محبوس در بدنی مردانه» و «مردی محبوس در بدنی زنانه» تصویر محبوبی است که از افراد ترنسجندر ترسیم می‌گردد، اما تمام واقعیت را بیان نمی‌کند. توصیف دقیق‌تری که می‌توان درمورد افراد ترنسجندر بیان نمود این است که به افراد ترنسجندر براساس شکل اندام تناسلی‌شان جنس/جنسیتی نسبت داده شده که با جنسیت حقیقی آنها همخوانی ندارد. افرادی که جنسیت منتسب به آنها که با هویت جنسیتی‌شان همسو است را سیسجندر Cisgender می‌نامند.
بعضی از افراد ترنسجندر از موقعی که بسیار کم‌سن‌وسال هستند متوجه ناهمخوانی جنسیت نسبت داده به خود و جنسیت حقیقی خود می‌شوند، اما افراد ترنسجندری نیز هستند که پیش از این که به ترنسجندر بودن خود پی ببرند، دوره پرسشگری (یا Questioning) را سپری می‌کنند.
افراد ترنسجندر می‌توانند خود را مرد، زن یا غیرباینری (خارج از چهارچوب باینری مرد و زن) بدانند. این افراد می‌توانند هر نوع گرایش جنسی داشته باشند، به هر روشی که ترجیح می‌دهند جنسیت خود را با ظاهر و پوشش خود ابراز کنند، و با کلیشه‌ها و نقش‌های جنسیتی مورد انتظار جامعه همخوانی داشته یا نداشته باشند.
🔳واژه‌شناسی
واژه‌های گسترده‌ای برای اشاره به افراد ترنسجندر به کار می‌رود و تعریف واژه‌ها نیز اغلب به‌مرور زمان تغییر پیدا می‌کند، یا این که در گروه‌های مختلف معانی متفاوتی می‌دهد. حائز اهمیت است که همواره از افراد ترنسجندر واژه‌هایی را که ترجیح می‌دهند با آنها خطاب شوند بپرسید و از به کار بردن واژه‌ها و عناوینی که ممکن است با آن احساس راحتی نکنند اجتناب کنید.
عموما تمامی گفتگوهایی که درمورد افراد ترنسجندر صورت می‌گیرد روی هویت جنسیتی متمرکز است. مثلا مرد ترنس فردی است که خود را مرد می‌داند و در بدو تولد جنسیت زن به او نسبت داده شده است. احساس و باور درونی (مرد دانستن) اوست که تعیین‌کننده است، نه نگاه جامعه به او. همینطور زن ترنس فردی است که خود را زن می‌داند و در بدو تولد جنسیت مرد به او نسبت داده شده است. این تعاریف ممکن است برای افرادی که به تازگی با مقوله هویت ترنسجندر آشنا شده اند گیج‌کننده باشد، اما باید دانست که این تفکیک بسیار مهم است.
یک زن می‌تواند پینس و کروموزوم XY داشته باشد، و این موارد روی زن بودن او تاثیری نمی‌گذارد، مگر این که این فرد به گونه‌ای رشد یافته باشد که به خود به چشم یک مرد بنگرد.
به کار بردن الفاظی نظیر «مردی با جسم زنانه» و «زنی با جسم مردانه» نامناسب انگاشته می‌شود، چرا که جنس و جنسیت را باهم مخلوط کرده اند. یک زن ترنس، زن است و بدن او نیز [به هر صورتی که باشد] زنانه است چرا که به یک زن تعلق دارد. به جای الفاظ نامبرده، از عبارت «در بدو تولد جنسیت زن/مرد به او نسبت داده شده» استفاده می‌کنیم تا نشان دهیم که جنسیت نسبت داده شده به یک فرد تصمیمی بوده که توسط جامعه‌ای که فرد در آن متولد شده گرفته شده است و خود فرد در این زمینه نقشی نداشته است؛ این واژه همچنین بیانگر این حقیقت است که جنسیت در جوامع مختلف از تنوع برخوردار است، و بعضی از فرهنگ‌ها سه یا چند جنسیت را به رسمیت می‌شناسند.
بعضی از افراد با صفات جنسی خاصی متولد می‌شوند که نمی‌توان آنها را به سادگی در یکی از دو دسته مذکر یا مونث جای داد. به این افراد اینترسکس Intersex (بیناجنسی) گفته می‌شود و بسیاری از این افراد از وضعیت خود آگاهی ندارند. به افراد غیراینترسکس، دایادیک Dyadic می‌گویند.
یکی دیگر از موضوعات مهم، مفهوم باینری‌انگاری جنسیتی است. باینری‌انگاری جنسیتی می‌گوید که فقط دو جنسیت (مرد و زن) وجود دارد و هر فردی باید در یکی از این دو دسته جای گیرد. اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که افراد بسیاری هویت جنسیتی خود را غیرباینری (غیر از مرد و زن) می‌دانند و نمی‌توانند هویت خود را در یکی از دو دسته مرد یا زن جای دهند. جندرکوئیر واژه دیگری است که برای اشاره به افرادی که هویت جنسیتی آنها خارج از قالب جنسیت‌های باینری (زن و مرد) قرار دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد، و غالبا مفهوم تمایل به تغییر هنجارهای جنسیتی از آن برداشت می‌شود.
🔳ترنزیشن (تصدیق جنسیت)
به هر اقدامی که افراد ترنسجندر انجام می‌دهند تا هویت جنسیتی درونی آنها نمود خارجی پیدا کند و دنیای بیرون، هویت جنسیتی درونی آنها را بیشتر به رسمیت بشناسد ترنزیشن Transition گفته می‌شود. ترنزیشن مراحل مختلفی از تغییر نام و ضمیر و درخواست از افراد دیگر برای استفاده از نام و ضمیر متفاوت، تا تغییر پوشش و ظاهر، تا عمل جراحی تهاجمی را شامل می‌شود. سه فرم اصلی ترنزیشن عبارت اند از: ترنزیشن اجتماعی، ترنزیشن قانونی، و ترنزیشن پزشکی؛ که البته هر کدام از این دسته‌ها مراحل بسیاری را دربرمی‌گیرند.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که ملال جنسیتی لازمۀ ترنس بودن نیست. ترنس بودن با داشتن یا نداشتن ملال جنسیتی تعریف نمی‌شود.
بعضی از افراد ترنسجندر نسبت به صفات جنسی خود و ناهمخوانی آن با تصویری که از خود دارند (یا همان هویت جنسیتی خود)، و یا بدلیل این که جامعه آنها را با جنسیت اشتباه می‌بیند و براساس جنسیت اشتباه با آنها رفتار می‌کند (که به آن Misgendering یا نسبت دادن جنسیت اشتباه می‌گویند)، ملال جنسیتی (احساس ناراحتی و پریشانی) شدیدی را احساس می‌کنند.
آنچه که هر فرد ترنسجندر می‌خواهد (یا نمی خواهد) طی دوره ترنزیشن خویش انجام دهد، مانند عمل جراحی یا سایر اقدامات پزشکی، با فرد ترنسجندر دیگر متفاوت است. به افراد ترنسجندری که تصمیم ندارند جراحی کنند گاهی ترنس نان-آپ Non-op (بدون جراحی) گفته می‌شود؛ لفظ ترنسکشوال گاهی فقط به افرادی گفته می‌شود که یک یا چند اقدام پزشکی انجام می‌دهند. بعضی از افراد ترنسجندر با بدن خود کاملا راحت هستند و/یا هیچگونه ملال جنسیتی احساس نمی‌کنند. بعضی از افراد ترنس مایل نیستند با الفاظی مثل نان-آپ، پره-آپ، پست-آپ و … خطاب شوند، چون هویت خود را فارغ از عمل کردن یا نکردن معتبر می‌دانند. حائز اهمیت است که درمورد روند ترنزیشن هر فرد و اقداماتی که مایل است انجام دهد، قبلا انجام داده یا بعدا انجام خواهد داد به حدس و گمان نپردازیم.
بعضی از افراد ترنسجندر از دوران کودکی از وضعیت خود آگاه هستند و روند ترنزیشن را با اقداماتی نظیر مصرف داروهای سرکوب‌کننده بلوغ جهت به تاخیر انداختن پروسه پدید آمدن صفات ثانویه جنسی [تحت نظارت پزشک] آغاز می‌کنند، و مصرف این داروها را تا موقعی که به سنی برسند که اجازه ترنزیشن پزشکی (هورمون‌درمانی جایگزین، عمل جراحی) را داشته باشند ادامه می‌دهند. اما بسیاری از افراد ترنسجندر تلاش می‌کنند خود را با زندگی در نقش جنسیتی که به آنها نسبت داده شده وفق دهند، و در آینده موقعی که متوجه می‌شوند که از وضعیت خود راضی و خوشحال نیستند اقدام به ترنزیشن می‌کنند. بعضی از افراد ترنسجندر ممکن است دوره پرسشگری را سپری کنند؛ طی دوره پرسشگری، فرد نسبت به هویت جنسیتی خود اطمینانی ندارد و پیش از آن که بخواهد عنوانی را برای خود برگزیند، مایل است بیشتر به کاوش و جستجو بپردازد.
افراد ترنسجندر حتی پس از تصدیق جنسیت نیز ممکن است مایل نباشند طبق کلیشه‌های جنسیتی مربوط به هویت جنسیتی خود رفتار کنند. مثلا یک زن ترنس می‌تواند پوشش و رفتار منتسب به مردانه را داشته باشد، تام‌بوی Tomboy باشد، مکانیک باشد، یا از پوشیدن دامن متنفر باشد – درست همانگونه که یک زن سیسجندر (غیرترنس) نیز می‌تواند هر کدام از این ویژگی‌ها را داشته باشد.
🔳سکشوالیتی
افراد ترنسجندر می‌توانند هر نوع گرایش جنسی را داشته باشند. تصویری که در رسانه‌های اجتماعی از افراد ترنسجندر به نمایش در می‌آید، بیانگر این است که تمامی افراد ترنس نسبت به جنس موافق خود کشش جنسی دارند و قصد دارند ترنزیشن کنند تا رابطه‌ای که با جنس موافق خود برقرار می‌کنند را دگرجنسگرایانه و «مورد پذیرش» سازند؛ این تصور غلط است. افراد ترنسجندر می‌توانند هتروسکشوال (استریت یا دگرجنسگرا)، گی/لزبین (همجنسگرا)، بای‌سکشوال (دوجنسگرا)، ای‌سکشوال (بی‌جنسگرا) باشند یا هر نوع گرایش جنسی دیگری را داشته باشند، درست همانگونه که افراد سیسجندر نیز می‌توانند هر نوع گرایش جنسی را داشته باشند.
در گذشته لفظ «گی Gay» به تمام افرادی گفته می‌شد که با هنجارهای جنسیتی دگرجنسگرامحور تطابق نداشتند، و از همین رو افراد ترنسجندر نیز اغلب با جامعه و فرهنگ گی در آمیخته می‌شدند؛ درگ‌کویین‌ها و درگ‌کینگ‌ها نمونه‌هایی از این دست هستند. اما از زمانی که واژه‌شناسی گسترش پیدا کرد و واژه‌های بیشتری خلق گردید، بسیاری از این افراد زین‌پس خود را ترنسجندر هویت‌یابی می‌کنند، و لفظ گی فقط برای اشاره به افراد غیردگرجنسگرا به‌کار می‌رود. با این حال همچنان ارتباطی بین این دو گروه در روایتی که ذکر گردید وجود دارد، که در عباراتی نظیر «جامعه LGBT» نمود پیدا می‌کند؛ در این عبارت، حرف T بیانگر ترنسجندر است.
روابط افراد ترنسجندر طبق هویت جنسیتی آنها تعریف می‌شود، نه صفات جنسی آنها. مثلا زن ترنسی که تنها علاقه‌مند است با زنان (سیسجندر یا ترنسجندر) رابطه برقرار کند، خود را لزبین (زن همجنسگرا) می‌داند، حتی اگر تمایلی به انجام عمل جراحی نداشته باشد (یا به اصطلاح نان-آپ Non-Op باشد).
تعریف نوع گرایش جنسی دسته‌ای از افراد غیرباینری که فقط نسبت به یک جنسیت کشش دارند چندان آسان نیست، چرا که عبارات مرسومی که برای تعریف نوع گرایش جنسی به کار می‌روند روی جنسیت‌های باینری تاکید دارند (مثلا لفظ «هتروسکشوال» را در نظر بگیرید که به معنای گرایش جنسی به جنسیت «مخالف» است). به همین دلیل، واژه‌هایی مانند اندروسکشوال Androsexual (کشش جنسی نسبت به مردان) و گاینسکشوال Gynesexual (کشش جنسی نسبت به زنان) ایجاد شده‌اند تا این مشکل برطرف گردد.
البته لازم به ذکر است که بعضی از افراد غیرباینری نیز ترجیح می‌دهند خود را گی/لزبین بنامند.
مترجم: سعید.ش
🌐منبع: هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن
https://helptranscenter.org
مرجع:
https://gender.wikia.org/wiki/Transgender
Copyright © 2019 – 2021 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ‌ترنس‌سنتر – شبکه اطلاع‌رسانی ترنسجندر و ترنزیشن All Rights Reserved
