رژیم های هورمونی جهت زنانه سازی/مردانه سازی اشخاص مرد به زن (MTF) و زن به مرد (FTM) مطابق با استاندارد های مراقبتی WPATH
مترجم : سعید.ش
انجمن حرفه ای جهانی بهداشت ترنسجندر ها (WPATH) ، بالا ترین استاندارد های مراقبت های بهداشتی اشخاص را با بیان استاندارد های مراقبت (SOC) به منظور ارتقاء سلامت اشخاص ترنسکشوال (Transsexual) ، ترنسجندر (Transgender) و جنسیت نا منطبق (Gender Non-Conforming) ارائه کرده است
استاندارد های مراقبت بر مبنای بهترین علم حاضر و موجود و اجماع حرفه ای کارشناس می باشند
هدف کلی استاندارد های مراقبت (SOC) ، ارائه راهنمایی بالینی برای پزشکان به منظور کمک به اشخاص ترنسجندر و جنسیت نا منطبق از روش های ایمن و موثر به جهت دستیابی اشخاص به آرامش پایدار با خودِ جنسیتی شان ، به منظور حداکثر سازی سلامت کلی ، سلامت روان و رضایت شخصی آن ها می باشد
🔰استاندارد های مراقبتی در درجه اول سندی برای پزشکان و متخصصان بهداشت می باشد ، اما اشخاص ، خانواده هایشان و نهاد های اجتماعی نیز می توانند از آن بمنظور درک چگونگی کمک به اعضای این جمعیت متنوع با ارتقاء سطح بهداشت مطلوب برای آنها ، بهره مند گردند
✅این مقاله به رژیم های هورمونی جهت زنانه سازی/مردانه سازی اشخاص مرد به زن (MTF) و زن به مرد (FTM) مطابق با استاندارد های مراقبتی WPATH اختصاص دارد
🔲رژیم های هورمونی
امروزه ، هیچگونه آزمون بالینی تحت کنترل در رابطه با رژیم هورمونی زنانه سازی/مردانه سازی جهت ارزیابی ایمنی یا کفایت [آن ها] در ایجاد تغییرات فیزیکی ، انجام نشده است
در نتیجه ، تنوع گسترده ای از دوز ها و انواع هورمون ها در متون پزشکی انتشار یافته است
(Moore et al., 2003; Tangpricha et al., 2003; van Kesteren, Asscheman, Megens, & Gooren, 1997)
به علاوه ، دسترسی به دارو های خاص با توجه به مکان جغرافیایی و/یا موقعیت های اجتماعی یا اقتصادی شخص ، ممکن است با محدودیت مواجه باشد
💢به همین جهت ، WPATH یک رژیم هورمونی زنانه سازی/مردانه سازی بخصوص را تجویز یا تایید نمی کند. بلکه ، کلاس های دارویی و روش های مدیریت مورد استفاده در رژیم های کثیرالانتشار بطور کلی مورد بررسی قرار می گیرند
همانطور که پیش تر ذکر گردید ، تفاوت های ایمنی آشکار در جنبه های شخصی رژیم های متنوع وجود دارد
دستورالعمل های انجمن غدد درون ریز (Hembree et al., 2009) و Feldman و Safer ا(2009) ، راهنمای ویژه با توجه به انواع هورمون ها و دوز پیشنهادی بمنظور حفظ سطوح [هورمون ها] در محدوده های فیزیولوژیک جهت [تامین] ابراز جنسیتی دلخواه شخص (بر مبنای اهداف زنانه سازی/مردانه سازی کامل) ، ایجاد می نمایند
🔰اکیدا توصیه می شود هورمون درمانگران ، جهت [کسب] اطلاعات جدید و استفاده از دارو هایی که به طور ایمن نیاز های شخص را با منابع موجود محلی ، برآورده می سازند ، به طور منظم متون را مرور نمایند
🔲رژیم هایی جهت هورمون درمانی زنانه سازی (MTF)
✳️استروژن
استفاده از استروژن خوراکی ، و به ویژه اتینیل استرادیول ، ریسک VTE (ترومبوز سیاهرگی – ایجاد لخته خون در ورید های سطحی و عمقی) را افزایش می دهد
⚠️به دلیل نگرانی در ایمنی [این محصول] ، [مصرف] اتینیل استرادیول جهت هورمون درمانی زنانه سازی توصیه نمی شود
✅[استفاده از] استروژن ترانس درمال (موضعی) جهت [هورمون درمانی] اشخاصی با [وجود] عوامل خطرزای ابتلا به VTE ، توصیه می شود
⭕️ریسک رویداد های مضر با مصرف دوز های بالاتر ، به ویژه دوز های بالاتر از سطوح فیزیولوژیک ، افزایش می یابد (Hembree et al., 2009)
❌در اشخاصی با شرایط کو موربید (اشخاصی که علاوه بر آشفتگی جنسیتی ، یک یا چند بیماری دارا می باشند) که مصرف استروژن می تواند روی سایر بیماری های آنها تاثیر گذار باشد ، در صورت امکان باید از مصرف استروژن های خوراکی اجتناب کنند و [هورمون درمانی در این اشخاص] باید با سطوح پایین تر آغاز گردد
🔰بعضی اشخاص ممکن است قادر به استفاده ایمن سطوح استروژن مورد نیاز جهت دستیابی به نتایج دلخواه نباشند
پیش از شروع هورمون درمانی ، در رابطه با این احتمالات باید با مراجعه کنندگان به خوبی صحبت شود
✳️دارو های کاهنده آندروژن («ضد اندروژن ها»)
⭕️ترکیب استروژن و «ضد اندروژن ها» متداول ترین رژیم مورد مطالعه جهت زنانه سازی می باشد
دارو های کاهنده اندروژن از کلاس های متنوع دارویی ، بر سطوح تستسترون درون زاد (Endogenous Testosterone) یا فعالیت تستسترون اثر نموده و آن را کاهش می دهند ، و در نتیجه ، خصوصیات مردانه مانند موی بدن را کاهش می دهند
این دارو ها دوز استروژن مورد نیاز جهت سرکوب تستسترون را به حداقل می رسانند ، لذا ریسک های مرتبط با [مصرف] دوز بالای استروژن برون زاد (Exogenous Estrogen) را کاهش می دهند
(Prior, Vigna, Watson, Diewold, & Robinow, 1986; Prior, Vigna, & Watson, 1989).
✅ضد اندروژن های رایج شامل مواردی می باشند که در ادامه ذکر گردیده است :
🔷اسپیرونولاکتون ، داروی ضد فشار خون است که مستقیما ترشح تستسترون و اتصال آندروژن به پذیرنده آندروژنی را مهار می کند
بدلیل پتانسیل [ایجاد] هایپرکالمیا ، فشار خون و الکترولیت ها نیازمند نظارت می باشند
🔶سیپروترون استات یک ترکیب پروژسترونی به همراه ویژگی های ضد اندروژنی می باشد
این دارو بدلیل نگرانی هایی از پتانسیل [ایجاد] مسمومیت کبدی ، در ایالات متحده تایید نشده است ، اما در دیگر کشور ها به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد (De Cuypere et al., 2005).
🔷دارو های آگونیست GnRH (برای مثال Goserelin, Buserelin, Triptorelin) نوروهورمون هایی هستند که پذیرنده هورمون آزاد ساز گنادوتروپین (GnRH) را مسدود می سازند ، و در نتیجه آزاد سازی هورمون محرکه فولیکولی (FSH) و هورمون لوتئینه کننده (LH) را نیز مسدود می سازند
این امر موجب انسداد بسیار موثر غدد جنسی می شود. اگر چه این دارو ها گران قیمت هستند و تنها به فرم قابل تزریق یا ایمپلنت موجود می باشند
🔶مهار کننده های آنزیم 5-آلفا ردوکتاز (فیناستراید و دوتاستراید) تبدیل تستسترون به گونه فعال تر ، 5-آلفا دی هیدروتستسترون را مهار می کنند
این دارو ها تاثیرات مفیدی بر طاسی با الگوی مردانه ، رشد موی بدن ، غدد چربی پوست و ثبات پوست اعمال می کنند
◾️سیپروترون و اسپیرونولاکتون رایج ترین ضد اندروژن های مورد استفاده ، و احتمالا مقرون به صرفه ترینِ آنها می باشند
✳️پروژستین ها
به استئناء سیپروترون ، استفاده از پروژستین در هورمون درمانی زنانه سازی مورد بحث و مناظره است (Oriel, 2000).
پروژستین نقشی در توسعه پستان در سطح سلولی ایفا می کند ، به همین علت بعضی از پزشکان بر این باورند که [استفاده از] پروژستین ها جهت توسعه کامل پستان ضروری می باشد
(Basson & Prior, 1998; Oriel, 2000)
📄اما یک مقایسه بالینی میان رژیم های هورمونی زنانه سازی شامل و فاقد پروژستین نشان داده است که اضافه کردن پروژستین ، رشد پستان را افزایش نداد و سطوح سرمی تستسترون آزاد را نیز کاهش نداد (Meyer III et al., 1986).
⭕️نگرانی هایی مرتبط با تاثیرات مضر پروژستین ها ، از جمله افسردگی ، افزایش وزن ، و تغییرات چربی خون ، وجود دارد
(Meyer III et al., 1986; Tangpricha et al., 2003)
⚠️پروژستین ها (به ویژه مدروکسی پروژسترون) همچنین مشکوک به افزایش ریسک ابتلا سرطان پستان و ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در زنان می باشند (Rossouw et al., 2002).
✅پروژسترون مایکرونایزد (Micronized Progesterone) ممکن است قابل تحمل تر باشد و اثر گذاری مطلوب تری بر پروفایل چربی خون در مقایسه با مدروکسی پروژسترون داشته باشد
(de Lignières, 1999; Fitzpatrick, Pace, & Wiita, 2000)
🔲رژیم هایی جهت هورمون درمانی مردانه سازی (FTM)
✳️تستسترون
تستسترون عموما می تواند بصورت خوراکی ، موضعی یا تزریقی (عضلانی) تجویز گردد ، اگر چه تستسترون های دهانی و قابل کاشت نیز موجود می باشد
تستسترون آندکانوآت خوراکی ، موجود در خارج از ایالات متحده ، نسبت به محصولات غیر خوراکی ، سطوح سرمی تستسترون پایین تری را نتیجه می دهد و در سرکوب سیکل قاعدگی توانایی محدودی دارد
(Feldman, 2005, April; Moore et al., 2003)
🔰از آن جهت که تستسترون عضلانی سیپیونات یا انانتات اغلب هر دو الی چهار هفته مدیریت می شود ، بعضی از اشخاص ممکن است متوجه تغییرات دوره ای در تاثیرات شوند (برای مثال ، [احساس] خستگی و ناراحتی در پایان دوره تزریق ، عصبانیت یا گشاده خویی در آغاز دوره تزریق) ، همچنین [این مسئله ممکن است موجب صرف] زمان بیشتری در خارج از سطوح [هورمونی] فیزیولوژیکی طبیعی شود (Jockenhövel, 2004).
✅این [مسئله] می تواند با برنامه مصرف دوز پایین تر اما تعداد دفعات تکرار بیشتر ، یا با استفاده از محصولات ترانس درمال (موضعی) روزانه ، کاهش یابد
(Dobs et al., 1999; Jockenhövel, 2004; Nieschlag et al., 2004)
[با استفاده از] تستسترون آندکانوآت عضلانی (در حال حاضر در ایالات متحده موجود نمی باشد) ، سطوح فیزیولوژیک تستسترون بیش از تقریبا دوازده هفته پایدار می ماند ، و [این نوع تستسترون] در مدیریت هایپوگنادیسم و اشخاص FTM ، هر دو ، موثر بوده است
(Mueller, Kiesewetter, Binder, Beckmann, & Dittrich, 2007; Zitzmann, Saad, & Nieschlag, 2006)
📄شواهدی وجود دارد که نشان دهنده دستیابی به نتایج مردانه سازی مشابه مرتبط با مصرف تستسترون موضعی و عمیق عضلانی می باشد ، اگر چه بازه زمانی [دستیابی به نتایج مردانه سازی] در محصولات موضعی ممکن است بقدری آهسته تر باشد
(Feldman, 2005, April)
⭕️به ویژه با توجه به سن شخص ، هدف ، استفاده از پایین ترین دوز مورد نیاز جهت حفظ نتیجه بالینی دلخواه ، بهمراه انجام اقدامات پیشگیری مناسب جهت حفظ تراکم استخوان می باشد
🔲سایر گونه ها
✳️پروژستین ها ، که متداول ترین آنها مدروکسی پروژسترون می باشد ، می توانند در یک دوره کوتاه زمانی جهت کمک به سرکوب سیکل قاعدگی مورد استفاده قرار گیرند
✳️آگونیست های GnRH (هورمون آزاد ساز گنادوتروپین) می توانند بطور مشابه ، و همچنین در خونریزی مقاوم رحمی در اشخاص فاقد زمینه اختلال دستگاه تناسلی ، مورد استفاده قرار گیرند
🔲هورمون های همسان (Bioidentical) و ترکیبی (Compounded)
به همان صورت که بحث پیرامون استفاده از هورمون های همسان در جایگزین سازی هورمون پس از یائسگی مرتفع گردیده است ، تمایل به استفاده از ترکیبات مشابه در هورمون درمانی زنانه سازی/مردانه سازی نیز ، افزایش یافته است
⭕️شواهدی وجود ندارد که نشان دهنده ایمن تر یا موثر تر واقع شدن هورمون های سفارشی همسان ترکیبی ، نسبت به هورمون های همسان مورد تایید سازمان دولتی باشد (Sood, Shuster, Smith, Vincent, & Jatoi, 2011)
🔰لذا از جانب جامعه یائسگی امریکای شمالی (2010) و سایرین ، توصیه شده است که فرض بر این باشد که اگر هورمون ، [ساخته شده توسط] یک داروخانه ترکیبی باشد یا نباشد ، در صورتی که محتوای فعال [محصولات] مشابه باشد ، [محصول] باید پروفایل عوارض جانبی مشابه داشته باشد. WPATH با این ارزیابی موافق است.
⭕️جهت اطلاعات بیشتر :
◾️هورمون های همسان (Bioidentical hormones) ، هورمون هایی هستند که دارای ساختار مولکولی همسان با هورمون های ساخته شده توسط بدن شخص ، می باشند
هورمون درمانی Bioidentical اغلب «هورمون درمانی طبیعی» نامیده می شود ، چرا که عملکرد هورمون های همسان (Bioidentical) در بدن همانند هورمون هایی ست که خود بدن شخص تولید می نماید
و از لحاظ تکنیکی ، بدن شخص نمی تواند هورمون های همسان را از هورمون های تولید شده توسط خود بدن ، تشخیص بدهد
ترکیب سفارشی (یا هورمون های ترکیبی) تنها در صورتی مورد نیاز است که پزشک بخواهد هورمون ها را در ترکیبات ، دوز ها یا محصولاتی که به طور معمول موجود نمی باشند ، تجویز نماید
داروخانه های ترکیبی [در ساخت محصولات ترکیبی] از بعضی از محتویات مشابه محتویات تشکیل دهنده محصولات مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) استفاده می نمایند ، اما محصولات [ساخته شده توسط] آنها مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) نمی باشد
(https://goo.gl/9vaFXd)
برای مثال بدن بعضی از اشخاص ممکن است به تجویز دلتسترل Delatestryl (تستسترون انانتات قابل تزریق) به خوبی پاسخ دهد ، اما واکنشی آلرژیک نسبت به روغن کنجد موجود در این محصول ، نشان دهد
یک داروخانه ترکیبی جهت جلوگیری از این واکنش آلرژیک ، می تواند تستسترون انانتات را در روغن متفاوتی محلول نماید
(https://goo.gl/D2qNCr)
مترجم: سعید.ش
منبع: هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس
https://helptranscenter.org
مرجع: http://www.wpath.org
Copyright © 2017 سعید.ش https://helptranscenter.org هلپ ترنس سنتر – شبکه اطلاع رسانی ترنسجندر و تغییرجنس All Rights Reserved
هلپ ترنس سنتر 